Wybrane dane finansowe |
|
|
|
|
|
|
[tys. PLN] |
|
[tys. EUR]* |
||
|
okres |
okres |
|
okres |
okres |
Wynik z tytułu odsetek |
52 088,7 |
25 059,2 |
|
11 719,0 |
5 830,4 |
Wynik na działalności podstawowej |
52 081,0 |
24 773,6 |
|
11 717,3 |
5 764,0 |
Koszty działania |
-24 629,5 |
-23 835,4 |
|
-5 541,2 |
-5 545,7 |
Zysk (strata) brutto |
24 695,6 |
13,8 |
|
5 556,1 |
3,2 |
Zysk (strata) netto |
19 827,6 |
-188,9 |
|
4 460,9 |
-44,0 |
Zysk (strata) na jedną akcję zwykłą (w zł) |
94,42 |
-0,91 |
|
21,24 |
-0,21 |
|
|
|
|
|
|
|
[tys. PLN] |
|
[tys. EUR]* |
||
|
stan na |
stan na |
|
stan na |
stan na |
Należności od banków |
65 823,7 |
7 249,2 |
|
14 263,6 |
1 702,3 |
Dłużne papiery wartościowe |
50 186,9 |
264 803,9 |
|
10 875,2 |
62 182,4 |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom |
3 690 920,7 |
3 060 898,9 |
|
799 800,8 |
718 774,0 |
Aktywa razem |
3 813 219,1 |
3 339 126,8 |
|
826 302,1 |
784 108,7 |
Zobowiązania wobec innych banków |
1 969 597,2 |
2 488 153,6 |
|
426 800,1 |
584 279,3 |
Zobowiązania z tytułu emisji obligacji |
975 131,6 |
0,0 |
|
211 305,3 |
0,0 |
Zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych |
399 480,6 |
400 359,9 |
|
86 565,1 |
94 014,3 |
Zobowiązania razem |
3 351 435,7 |
3 067 574,7 |
|
726 236,4 |
720 341,6 |
Kapitał akcyjny |
380 000,0 |
210 000,0 |
|
82 343,8 |
49 313,1 |
Kapitał własny razem |
461 783,4 |
271 552,1 |
|
100 065,7 |
63 767,1 |
* Dane wyrażone w EUR zostały wyliczone przy zastosowaniu średniego kursu NBP z dnia 31.12.2020 dla danych za 2020 rok oraz z dnia 31.12.2019 dla danych porównawczych. |
Podstawowe wskaźniki |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
stan na |
stan na |
ROA - wskaźnik zwrotu na aktywach (%) |
|
|
|
0,52% |
-0,01% |
ROE - wskaźnik zwrotu z kapitału (%) |
|
|
|
4,29% |
-0,07% |
DR - wskaźnik ogólnego zadłużenia (%) |
|
|
|
87,89% |
91,87% |
TCR - łączny współczynnik kapitałowy (%) |
|
|
|
30,60% |
17,03% |
LR - wskaźnik dźwigni (%) |
|
|
|
11,76% |
8,10% |
LCR - wskaźnik pokrycia wypływów netto (%) |
|
|
|
8 555% |
20 581% |
Spis treści
Sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. |
|
Rachunek zysków i strat |
2 |
Sprawozdanie z całkowitych dochodów |
3 |
Sprawozdanie z sytuacji finansowej |
4 |
Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym |
5 |
Sprawozdanie z przepływów pieniężnych |
6 |
Polityka rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające |
7 |
2. Istotne zdarzenia w 2020 roku
3. Istotne zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego
4. Zgodność z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej
5. Istotne zasady rachunkowości oraz kluczowe szacunki
6. Porównywalność danych finansowych
7. Noty do sprawozdania finansowego
NOTY DO RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT
7.4. Odpis z tytułu strat oczekiwanych
7.6. Zysk przypadający na jedną akcję
NOTY DO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ
7.8. Dłużne papiery wartościowe
7.9. Kredyty i pożyczki udzielone klientom
7.13. Zobowiązania wobec banków
7.14. Zobowiązania z tytułu emisji obligacji
7.15. Zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych
7.18 Zobowiązanie z tytułu leasingu
7.20. Skumulowane inne całkowite dochody
7.22. Informacje dodatkowe do rachunku przepływów pieniężnych
7.24. Wskazanie czynników, które mogą mieć wpływ na wyniki finansowe w kolejnych kwartałach
7.26. Transakcje z jednostkami powiązanymi
7.29. Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności
ZARZĄDZANIE RYZYKIEM I KAPITAŁEM
7.30. Cele i zasady zarządzania ryzykiem
7.31. Organizacja zarządzania ryzykiem
7.33. Ryzyko płynności i finansowania
7.35. Zarządzanie Ryzykiem Modeli
7.40. Łączny współczynnik kapitałowy
Rachunek zysków i strat |
|||
|
|
|
|
|
numer noty |
okres |
okres |
Przychody odsetkowe |
7.1. |
108 806,1 |
54 184,8 |
w tym obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej |
7.1. |
108 806,1 |
54 184,8 |
Koszty odsetkowe |
7.1. |
-56 717,4 |
-29 125,6 |
Wynik z tytułu odsetek |
7.1. |
52 088,7 |
25 059,2 |
Przychody z tytułu opłat i prowizji |
7.2. |
523,9 |
211,3 |
Koszty prowizji |
7.2. |
-447,7 |
-326,9 |
Wynik z tytułu prowizji |
7.2. |
76,2 |
-115,6 |
Wynik z pozycji wymiany |
|
-52,5 |
-36,3 |
Wynik na pozostałej działalności podstawowej |
|
-31,4 |
-133,7 |
Wynik na działalności podstawowej |
|
52 081,0 |
24 773,6 |
Koszty działania |
7.3. |
-24 629,5 |
-23 835,4 |
Odpis z tytułu strat oczekiwanych |
7.4. |
-2 755,9 |
-924,4 |
Zysk (strata) brutto |
|
24 695,6 |
13,8 |
Podatek dochodowy |
7.5. |
-4 868,0 |
-202,8 |
Zysk (strata) netto |
|
19 827,6 |
-188,9 |
|
|
|
|
Liczba akcji |
|
380 000,0 |
210 000,0 |
Zysk(+)/strata(-) na jedną akcję zwykłą - podstawowy (w PLN) |
|
52,18 |
-0,91 |
Zysk(+)/strata(-) na jedną akcję zwykłą - rozwodniony (w PLN) |
|
52,18 |
-0,91 |
W 2020 roku ani w 2019 roku nie wystąpiła w ING Banku Hipotecznym SA działalność zaniechana.
Rachunek zysków i strat należy analizować łącznie z notami do sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część sprawozdania finansowego.
Sprawozdanie z całkowitych dochodów |
|
||
|
|
|
|
|
Numer noty |
okres |
okres |
Zysk (strata) netto za okres sprawozdawczy |
|
19 827,6 |
-188,9 |
Pozostałe całkowite dochody netto, w tym: |
|
403,8 |
-140,0 |
Pozycje, które mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat |
|
493,4 |
47,8 |
Niezrealizowany wynik z wyceny papierów wartościowych HTC&S |
7.19 |
493,4 |
47,8 |
w tym podatek odroczony |
|
-115,7 |
-11,2 |
Pozycje, które nie zostaną przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat, w tym: |
|
-89,6 |
-187,8 |
Zyski / straty aktuarialne |
7.19 |
-89,6 |
-187,8 |
w tym podatek odroczony |
|
21,0 |
44,1 |
Całkowity dochód netto za okres sprawozdawczy |
|
20 231,4 |
-328,9 |
Sprawozdanie z całkowitych dochodów należy analizować łącznie z notami do Sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część Sprawozdania finansowego.
|
|
|
|
|
numer noty |
stan na 31.12.2020 |
stan na 31.12.2019 |
Aktywa |
|
|
|
Należności od banków |
7.7 |
65 823,7 |
7 249,2 |
Dłużne papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
7.8 |
50 186,9 |
34 823,5 |
Dłużne papiery wartościowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu |
7.8 |
0,0 |
229 980,4 |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom |
7.9 |
3 690 920,7 |
3 060 898,9 |
Rzeczowe aktywa trwałe |
7.10 |
739,4 |
988,3 |
Wartości niematerialne |
7.11 |
824,8 |
1 816,7 |
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego |
|
942,2 |
1 585,1 |
Inne aktywa |
7.12 |
3 781,4 |
1 784,7 |
Aktywa razem |
|
3 813 219,1 |
3 339 126,8 |
|
|
|
|
Zobowiązania wobec banków |
7.13 |
1 969 597,2 |
2 488 153,6 |
Zobowiązania z tytułu emisji obligacji |
7.14 |
975 131,6 |
0,0 |
Zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych |
7.15 |
399 480,6 |
400 359,9 |
Rezerwy |
7.16 |
775,8 |
585,7 |
Zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego |
|
98,8 |
113,1 |
Zobowiązania z tytułu wpłat na podwyższenie kapitału |
|
0,0 |
170 000,0 |
Inne zobowiązania |
7.17 |
6 351,7 |
8 362,4 |
Zobowiązania razem |
|
3 351 435,7 |
3 067 574,7 |
|
|
|
|
Kapitał akcyjny |
7.19 |
380 000,0 |
210 000,0 |
Kapitał zapasowy - nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej |
|
62 002,2 |
62 191,1 |
Skumulowane inne całkowite dochody |
7.20 |
-46,4 |
-450,1 |
Zyski zatrzymane |
7.21 |
19 827,6 |
-188,9 |
Kapitał własny razem |
|
461 783,4 |
271 552,1 |
|
|
|
|
Zobowiązania i kapitał własny razem |
|
3 813 219,1 |
3 339 126,8 |
|
|
|
|
Wartość księgowa |
|
461 783,4 |
271 552,1 |
Liczba akcji |
|
380 000,0 |
210 000,0 |
Wartość księgowa na jedną akcję (w PLN) |
|
1 215,22 |
1 293,11 |
Sprawozdanie z sytuacji finansowej należy analizować łącznie z notami do Sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część sprawozdania finansowego.
Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym |
||||||
za okres od 01.01.2020 do 31.12.2020 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
Numer noty |
Kapitał akcyjny |
Kapitał zapasowy - nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej |
Skumulowane inne całkowite dochody |
Zyski zatrzymane |
Kapitały razem |
Kapitał własny na początek okresu |
7.19 |
210 000,0 |
62 191,1 |
-450,1 |
-188,9 |
271 552,1 |
Emisja akcji serii C |
7.19 |
170 000,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
170 000,0 |
Pokrycie straty z lat ubiegłych |
|
0,0 |
-188,9 |
0,0 |
188,9 |
0,0 |
Wynik netto bieżącego okresu |
7.21 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
19 827,6 |
19 827,6 |
Inne całkowite dochody netto, w tym: |
7.20 |
0,0 |
0,0 |
403,7 |
0,0 |
403,7 |
Niezrealizowany wynik z wyceny papierów wartościowych HTC&S |
|
0,0 |
0,0 |
493,3 |
0,0 |
493,3 |
Zyski / straty aktuarialne |
|
0,0 |
0,0 |
-89,6 |
0,0 |
-89,6 |
Kapitał własny na koniec okresu |
|
380 000,0 |
62 002,2 |
-46,4 |
19 827,6 |
461 783,4 |
|
|
|
|
|
|
|
za okres od 01.01.2019 do 31.12.2019 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
Numer noty |
Kapitał akcyjny |
Kapitał zapasowy - nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej |
Skumulowane inne całkowite dochody |
Zyski zatrzymane |
Kapitały razem |
Kapitał własny na początek okresu |
7.19 |
120 000,0 |
0,0 |
-310,1 |
-7 379,4 |
112 310,5 |
Emisja akcji serii B |
7.19 |
90 000,0 |
69 570,5 |
0,0 |
0,0 |
159 570,5 |
Pokrycie straty z lat ubiegłych |
|
0,0 |
-7 379,4 |
0,0 |
7 379,4 |
0,0 |
Wynik netto bieżącego okresu |
7.21 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
-188,9 |
-188,9 |
Inne całkowite dochody netto, w tym: |
7.20 |
0,0 |
0,0 |
-140 |
0,0 |
-140 |
Niezrealizowany wynik z wyceny papierów wartościowych HTC&S |
|
0,0 |
0,0 |
47,8 |
0,0 |
47,8 |
Zyski / straty aktuarialne |
|
0,0 |
0,0 |
-187,8 |
0,0 |
-187,8 |
Kapitał własny na koniec okresu |
|
210 000,0 |
62 191,1 |
-450,1 |
-188,9 |
271 552,1 |
Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym należy analizować łącznie z notami do Sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część Sprawozdania finansowego.
Sprawozdanie z przepływów pieniężnych |
|
||
|
|
|
|
|
Numer noty |
okres |
okres |
Zysk netto |
|
19 827,6 |
-188,9 |
Korekty, w tym: |
|
-616 402,5 |
-3 031 675,7 |
Amortyzacja |
7.3, 7.10, 7.11 |
1 368,8 |
1 376,8 |
Odsetki naliczone (z rachunku zysków i strat) |
7.1 |
-52 088,7 |
-25 059,2 |
Odsetki zapłacone |
|
-43 999,3 |
-78,9 |
Odsetki otrzymane |
|
110 390,8 |
47 168,4 |
Podatek dochodowy (z rachunku zysków i strat) |
7.5 |
-4 868,0 |
202,8 |
Podatek dochodowy zapłacony |
|
5 496,6 |
0,0 |
Zmiana stanu rezerw |
7.22 |
100,4 |
202,8 |
Zmiana stanu należności od banków |
7.22 |
1 433,4 |
-1 433,5 |
Zmiana stanu dłużnych papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
7.22 |
493,4 |
47,8 |
Zmiana stanu należności od klientów |
7.22 |
-631 395,0 |
-3 060 898,9 |
Zmiana stanu środków trwałych z tytułu rozpoznania leasingu |
|
186,1 |
-851,5 |
Zmiana stanu pozostałych aktywów |
7.22 |
-2 299,8 |
-294,1 |
Zmiana stanu zobowiązań wobec innych banków |
7.22 |
-56,3 |
1 598,1 |
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu listów zastawnych |
7.22 |
531,6 |
359,9 |
Zmiana stanu pozostałych zobowiązań |
7.22 |
-1 696,3 |
5 983,8 |
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej |
|
-596 574,9 |
-3 031 864,6 |
Nabycie rzeczowych aktywów trwałych |
7.10 |
-11,0 |
-94,3 |
Nabycie papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
7.8 |
-15 914,4 |
-34 823,5 |
Nabycie papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu |
7.8 |
229 980,4 |
-229 980,4 |
Odsetki otrzymane od dłużnych papierów wartościowych |
|
339,7 |
236,9 |
Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej |
|
214 394,8 |
-264 661,3 |
Wpływy z tytułu wpłat na podwyższenie kapitału |
|
0,0 |
170 000,0 |
Wpływy z emisji akcji |
7.19 |
0,0 |
159 570,5 |
Wpływy z emisji listów zastawnych |
7.15 |
0,0 |
400 000,0 |
Wpływy z emisji obligacji |
|
975 000,0 |
0,0 |
Zaciągnięcie kredytów długoterminowych |
|
3 091 066,6 |
2 958 819,1 |
Spłata kredytów długoterminowych |
|
-3 608 517,9 |
-472 263,5 |
Spłata odsetek od kredytów długoterminowych |
|
-6 963,2 |
-24 980,4 |
Spłata odsetek od wyemitowanych listów zastawnych |
|
-8 082,9 |
0,0 |
Spłata zobowiązań z tytułu leasingu |
|
-314,4 |
-339,0 |
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej |
|
442 188,2 |
3 190 806,7 |
Zwiększenie/zmniejszenie środków pieniężnych netto |
|
60 008,0 |
-105 719,2 |
Środki pieniężne na początek okresu sprawozdawczego |
|
5 815,7 |
111 534,9 |
Środki pieniężne na koniec okresu sprawozdawczego |
7.7, 7.22 |
65 823,7 |
5 815,7 |
Sprawozdanie z przepływów pieniężnych należy analizować łącznie z notami do sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część sprawozdania finansowego.
Polityka rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające
1.1. Podstawowe informacje o Banku
ING Bank Hipoteczny Spółka Akcyjna („Bank”, „Spółka”) z siedzibą Centrali w Katowicach, przy ul. Chorzowskiej 50, został wpisany w dniu 20 marca 2018 roku do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach, VIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS 0000723965. Bankowi nadano numer statystyczny REGON 369582281 oraz numer identyfikacji podatkowej NIP 205-000-51-99.
1.2. Zakres działania, czas trwania
ING Bank Hipoteczny S.A. na dzień 31.12.2020 r. jest Spółką Akcyjną posiadającą zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego na prowadzenie działalności na podstawie ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych, ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, Kodeksu spółek handlowych oraz innych powszechnie obowiązujących przepisów prawa, zasad dobrej praktyki bankowej oraz Statutu Banku.
Celem strategicznym ING Banku Hipotecznego jest pozyskanie, a następnie zwiększenie udziału długoterminowego finansowania w bilansie Banku poprzez emisję listów zastawnych oraz zostanie jednym z głównych emitentów tych instrumentów dłużnych na polskim rynku.
1.3. Kapitał akcyjny
Kapitał akcyjny ING Banku Hipotecznego S.A. wynosi 380.000.000,00 złotych i dzieli się na 380.000,00 sztuk akcji zwykłych imiennych o wartości nominalnej 1.000,00 złotych każda akcja.
Struktura kapitału akcyjnego
|
|||||||
Seria |
Rodzaj akcji |
Liczba akcji |
Wartość nominalna 1 akcji (w PLN) |
Wartość serii według wartości nominalnej (w PLN) |
Data podjęcia uchwały przez WZA |
Data emisji |
Data rejestracji w KRS |
A |
zwykłe |
120 000 |
1 000,00 |
120 000 000 |
nie dotyczy* |
26.02.2018 |
20.03.2018 |
B |
zwykłe |
90 000 |
1 000,00 |
90 000 000 |
03.01.2019 |
03.01.2019 |
06.02.2019 |
C |
zwykłe |
170 000 |
1 000,00 |
170 000 000 |
11.12.2019 |
11.12.2019 |
09.01.2020 |
* Emisja akcji serii A wynika z aktu założycielskiego z dnia 26.02.2018. |
Kapitał akcyjny został w całości pokryty wkładami pieniężnymi. Każda akcja zwykła daje swojemu posiadaczowi prawo do dywidendy i jednego głosu na Walnym Zgromadzeniu.
W dniu 9 stycznia 2020 roku nastąpił wpis do Rejestru Przedsiębiorców KRS dotyczący podniesienia kapitału zakładowego ING Banku Hipotecznego S.A. o kwotę 170.000.000,00 PLN w drodze emisji 170.000 akcji zwykłych imiennych serii C, o wartości nominalnej 1.000 PLN każda. Cena emisyjna akcji była równa ich wartości nominalnej. Akcje zostały w całości pokryte wkładem pieniężnym. Podniesienie kapitału zakładowego odbyło się na mocy Uchwały Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy podjętej w dniu 11 grudnia 2019 roku.
1.4. Akcjonariat ING Banku Hipotecznego S.A.
ING Bank Hipoteczny S.A. jest spółką zależną ING Banku Śląskiego S.A., który według stanu na dzień 31 grudnia 2020 roku posiadał 100% udziału w kapitale akcyjnym ING Banku Hipotecznego S.A. Bank wchodzi w skład Grupy Kapitałowej, określanej na potrzeby niniejszego sprawozdania finansowego jako Grupa Kapitałowa ING Banku Śląskiego S.A.
1.5. Skład Zarządu oraz Rady Nadzorczej Banku
Zarząd
W 2020 roku nie nastąpiły zmiany w składzie Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A.
Na 31 grudnia 2020 roku przedstawiał się on następująco:
o p. Mirosław Boda - Prezes Zarządu Banku,
o p. Jacek Frejlich - Wiceprezes Zarządu Banku,
o p. Roman Telepko - Wiceprezes Zarządu Banku.
Rada Nadzorcza
W 2020 roku nastąpiły zmiany w składzie Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A.
o p. W dniu 23 marca 2020 roku Pan Patrick Roesink złożył rezygnację z funkcji członka Rady Nadzorczej Banku ze skutkiem na koniec dnia 31 marca 2020 roku.
o Dnia 8 kwietnia 2020 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku powołało na członka Rady Nadzorczej Banku Pana Lorenzo Tassan-Bassut.
Na 31 grudnia 2020 roku Rada Nadzorcza ING Banku Hipotecznego S.A. działała w następującym składzie:
o p. Brunon Bartkiewicz – Przewodniczący Rady Nadzorczej,
o p. Marcin Giżycki – Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej,
o p. Jacek Michalski– Sekretarz Rady Nadzorczej (członek niezależny),
o p. Joanna Erdman – Członek Rady Nadzorczej,
o p. Krzysztof Gmur – Członek Rady Nadzorczej (członek niezależny),
o p. Bożena Graczyk – Członek Rady Nadzorczej,
o p. Lorenzo Tassan-Bassut – Członek Rady Nadzorczej.
1.6. Firma audytorska uprawniona do badania sprawozdania finansowego
Firmą audytorską uprawnioną do badania ustawowego sprawozdania finansowego ING Banku Hipotecznego S.A. jest BDO Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. z siedzibą w Warszawie.
1.7. Zatwierdzenie sprawozdania
Roczne sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2019 roku zostało zatwierdzone przez Walne Zgromadzenie ING Banku Hipotecznego S.A. w dniu 8 kwietnia 2020 roku.
Niniejsze sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 01 stycznia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku zostało podpisane przez Zarząd Banku w dniu 4 marca 2021 roku.
2. Istotne zdarzenia w 2020 roku
Informacja o wpływie epidemii COVID-19 na działalność ING Banku Hipotecznego S.A.
W 2020 roku działalność operacyjna, biznesowa oraz finansowa Banku pozostawała pod wpływem epidemii koronawirusa COVID-19. Polska i globalna gospodarka znajdują się okresie głębokiego szoku i niepewności, a instytucje państwowe i regulatorzy podejmują szereg kroków i oferują programy pomocowe, które mają na celu ograniczenie recesji.
W okresie sprawozdawczym Zarząd Banku na bieżąco analizował rozwój sytuacji związany z COVID-19, identyfikując ryzyko związane z potencjalnym wzrostem opóźnienia w spłatach kredytów oraz potencjalnym spadkiem cen nieruchomości. Bank również w sposób ciągły analizuje sytuację rynkową dotyczącą listów zastawnych oraz zmian w otoczeniu regulacyjnym i gospodarczym. Ponadto, na bieżąco monitorowana jest zdolność wykonywania usług przez dostawców.
W momencie identyfikacji ryzyka pandemii wywołanej na skutek COVID-19 Bank podjął wszelkie działania w celu zachowania ciągłości operacyjnej, w tym bieżącej obsługi klientów. Podjęto również działania o charakterze prewencyjnym, celem zapewnienia ochrony zdrowia pracowników, wprowadzając m.in. pracę zdalną. Bank jest w dobrej sytuacji płynnościowej i kapitałowej, znacznie przewyższając wymagane poziomy regulacyjne. Wskaźnik LCR Banku na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniósł 8 555% (20 581% na dzień 31 grudnia 2019 roku). Współczynnik Tier 1 równy łącznemu współczynnikowi kapitałowemu Banku wyniósł 30,60% na dzień 31 grudnia 2020 roku (17,03% na dzień 31 grudnia 2019 roku). Poziom przedmiotowego współczynnika jest obecnie prawie trzykrotnie większy od wymaganego prawem poziomu 10,5%.
Rządowe środki wspierające gospodarkę
Aby złagodzić skutki gospodarcze pandemii COVID-19, Rząd oraz Narodowy Bank Polski oferują wsparcie podatkowe i pieniężne, aby umożliwić dalsze funkcjonowanie firmom i pracownikom, a sektorowi finansowemu zapewnić dostęp do płynności. Do zastosowanych narzędzi wsparcia gospodarki należą środki takie jak:
o dofinansowanie części kosztów wynagrodzeń pracowników,
o dofinansowanie działalności, np. w postaci subsydiów i dopłat do odsetek,
o uruchomienie systemu poręczeń i gwarancji dla przedsiębiorców,
o zwolnienia/opóźnienia w płatności składek i podatków,
o wydłużenie terminów przeznaczonych na wypełnienie wybranych obowiązków sprawozdawczych,
o wprowadzenie maksymalnego poziomu kosztów pozaodsetkowych,
o wstrzymanie/zawieszenie biegu postępowań administracyjnych,
o umożliwienie zawieszenia umów kredytowych na trzy miesiące kredytobiorcom, którzy utracili pracę lub główne źródło dochodu.
Powyższe działania zostały wsparte przez Tarczę Antykryzysową Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR):
Tarczę Finansową dla mikrofirm i Tarczę Finansową dla małych i średnich przedsiębiorstw uruchomione w 2 kwartale 2020 roku (termin składania wniosków o subwencje upłynął 31 lipca 2020 roku), oraz Tarczę Finansową PFR dla dużych firm uruchomioną na początku 3 kwartału 2020 roku.
Decyzja Rady Polityki Pieniężnej o obniżce stóp procentowych
W dniach 17 marca oraz 8 kwietnia 2020 roku Rada Polityki Pieniężnej podjęła decyzje o obniżeniu stóp procentowych, w tym o obniżeniu stopy referencyjnej z 1,5% do 0,5% oraz stopy rezerwy obowiązkowej z 3,5% do 0,5%. Kolejna obniżka miała miejsce 28 maja 2020 roku – stopa referencyjna została obniżona do 0,1%.
Decyzja Rady Polityki Pieniężnej (RPP) o obniżce stóp procentowych wpłynęła negatywnie na planowany wynik Banku w roku 2020. Wpływ ten częściowo zmaterializował się już w 2 kwartale 2020 roku.
Decyzja Ministerstwa Finansów w sprawie bufora ryzyka systemowego
Decyzja Ministerstwa Finansów z dnia 18 marca 2020 roku uchylająca rozporządzenie w sprawie bufora ryzyka systemowego spowodowała spadek wymogów kapitałowych o 3 p.p.
Działania Banku związane z COVID-19
W związku z pandemią koronawirusa COVID-19, w kwietniu 2020 r. Bank wdrożył działania mające na celu pomoc klientom, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej. Działania Banku są zbieżne z wydanym w ramach ZBP „Stanowiskiem banków w zakresie ujednolicenia zasad oferowania narzędzi pomocowych dla klientów sektora bankowego” (tj. moratorium pozaustawowym w rozumieniu Wytycznych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego „EBA”).
W ramach tych działań, Bank przede wszystkim zaoferował kredytobiorcom możliwość zawieszenia spłaty rat kredytu (części kapitałowej raty lub pełnej raty kredytu) na okres do 6 miesięcy. W okresie zawieszenia spłaty raty Bank nalicza należne mu odsetki od kredytu, które kredytobiorca spłaca na bieżąco (w przypadku zawieszenia części kapitałowej raty) lub w pierwszej kolejności po ustaniu okresu zawieszenia (dotyczy zawieszenia spłaty pełnej raty kredytu). Jednocześnie Bank stosownie wydłuża okres spłaty kredytu. Ze względu na zagrożenie epidemiczne, Bank umożliwił złożenie wniosku przede wszystkim w kanałach zdalnych.
Na 31 grudnia 2020 r. z zawieszenia spłaty rat na wskazanych wyżej zasadach skorzystało w sumie 587 klientów, przy czym na koniec 2020 r. dla 16 klientów okres zawieszenia nie dobiegł jeszcze końca – co stanowiło 0,09% wartości całego portfela wierzytelności hipotecznych Banku.
Bank przeprowadził symulację wpływu zawieszenia spłaty rat kredytu na zdolność Banku do regulowania zobowiązań wobec nabywców listów zastawnych. Mając na uwadze wysokie nadzabezpieczenie emisji listów zastawnych (na 31.12.2020 r. do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych wpisane zostały wierzytelności o wartości 3 008,2 mln PLN), przedmiotowa analiza wykazała, iż Bank jest bezpieczny i na bieżąco może regulować zobowiązania wobec inwestorów.
W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID–19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych Bank umożliwił również kredytobiorcom zawieszenie wykonania umowy kredytu (od dnia wejścia w życie ustawy). W ramach rozwiązania ustawowego, Bank na wniosek klienta, przez okres od 1 do 3 miesięcy zawiesza spłatę pełnej raty kredytu, nie naliczając odsetek za ten okres oraz - stosownie do okresu zawieszania - wydłuża okres spłaty kredytu.
W 2020 roku z zawieszenia wykonania umowy kredytu skorzystało 22 kredytobiorców, przy czym na koniec roku zawieszeniem objętych było 12 klientów Banku – to z kolei stanowiło 0,08% wartości całego portfela. W związku z zaleceniami Komisji Nadzoru Finansowego, Bank sklasyfikował zaangażowania z tytułu moratorium ustawowego jako ekspozycje z utratą wartości (Etap 3).
Bank przeprowadził symulacje w celu sprawdzenia skutków zawieszenia wykonania umowy na wynik Banku oraz na możliwość regulowania zobowiązań wobec nabywców listów zastawnych zakładając m.in. scenariusz, w którym wszyscy klienci korzystający z zawieszenia spłaty rat skorzystają z zawieszenia wykonania umowy kredytu.
Przeprowadzona analiza wskazuje na dużą odporność Banku na ryzyko wzrostu osób korzystających z zawieszenia wykonania umowy. Z przeprowadzonej symulacji wynika, że w Bank pozostaje w dobrej kondycji będąc zdolnym do regulowania zobowiązań wobec inwestorów.
Istotny wzrost ryzyka kredytowego (SICR)
Bank nie identyfikuje oferowanej od końca marca 2020 swoim klientom możliwości odroczenia spłat w ramach moratorium pozaustawowego jako przesłanki istotnego wzrostu ryzyka kredytowego.
Nowy model funkcjonowania bankowości hipotecznej i listów zastawnych w Polsce
Urząd Komisji Nadzoru Finansowego we współpracy z Ministerstwem Finansów, w dniu 16 października 2020 roku wydał komunikat w sprawie prowadzenia prac nad nowym modelem funkcjonowania bankowości hipotecznej i listów zastawnych w Polsce. Niniejsze prace toczą się równolegle z pracami nad implementacją Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2162 z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie emisji obligacji zabezpieczonych i nadzoru publicznego nad obligacjami zabezpieczonymi oraz zmieniającą dyrektywy 2009/65/WE i 2014/59/UE. Efekt współpracy w przedmiotowym zakresie ma stanowić propozycja działań regulacyjnych mających na celu zwiększenie atrakcyjności stosowania listu zastawnego przez banki przy zachowaniu wymogów stabilności emitenta i bezpieczeństwa instrumentu dla inwestora.
W konsultacje w tej sprawie włączeni są także przedstawiciele Narodowego Banku Polskiego oraz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego.
Umowa z Bankiem Gospodarstwa Krajowego
W dniu 18 maja 2020 roku ING Bank Hipoteczny S.A. podpisał umowę z Bankiem Gospodarstwa Krajowego (dalej „BGK”) dotyczącą przekazywania przez BGK wsparcia i pożyczek na spłatę zadłużenia dla kredytobiorców Banku, na podstawie ustawy z dnia 9 października 2015 r. o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej.
Walne Zgromadzenie ING Banku Hipotecznego S.A.
W dniu 8 kwietnia 2020 roku odbyło się Zwyczajne Walne Zgromadzenie ING Banku Hipotecznego S.A., na którym podjęto uchwały w sprawie:
o Rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania finansowego ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2019 roku,
o Rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania Zarządu z działalności ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2019 roku obejmujące Oświadczenia Zarządu o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego,
o Przyjęcia sprawozdań Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2019 roku,
o Sposobu pokrycia straty poniesionej przez ING Bank Hipoteczny S.A. w okresie od 1 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2019 roku,
o Udzielenia absolutorium z wykonania obowiązków za 2019 rok wszystkim Członkom Zarządu i Członkom Rady Nadzorczej,
o Zmian w składzie Rady Nadzorczej (co opisano w punkcie 1.5. niniejszego sprawozdania).
W dniu 25 września 2020 roku odbyło się Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie ING Banku Hipotecznego S.A., na którym podjęto uchwałę w sprawie wyboru ING Banku Śląskiego S.A. jako podmiotu prowadzącego rejestr akcjonariuszy Spółki ING Bank Hipoteczny S.A.
3. Istotne zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego
COVID-19
W związku z pandemią spowodowaną COVID-19 oraz ogłoszonym stanem zagrożenia epidemicznego, Bank na bieżąco monitoruje rozwój sytuacji związanej z utrzymującymi się skutkami rozprzestrzeniania się koronawirusa. Na dzień dzisiejszy, Bank nie jest w stanie przewidzieć wpływu ryzyka związanego z COVID-19 i decyzji z nim powiązanych (politycznych, biznesowych czy prywatnych) na sytuację finansową. W dłuższej perspektywie rozpoznawane jest potencjalne ryzyko braku spłat kredytów, jednak wpływ na wyniki finansowe w kolejnych okresach sprawozdawczych jest trudny do oszacowania. W związku z tym, Bank w okresach kwartalnych dokonuje rewizji założeń makroekonomicznych wykorzystywanych przy wyznaczaniu odpisów z tytułu strat oczekiwanych.
Rada Nadzorcza
W 2021 roku nastąpiła zmiana w składzie Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A.
o W dniu 21 stycznia 2021 roku Pan Lorenzo Tassan-Bassut złożył rezygnację z funkcji członka Rady Nadzorczej Banku ze skutkiem na koniec dnia 31 stycznia 2021 roku.
4. Zgodność z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej
Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 01 stycznia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku zostało sporządzone zgodnie z wymogami Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej („MSSF”) w wersji zatwierdzonej przez Unię Europejską.
Sprawozdanie finansowe uwzględnia wymogi zatwierdzonych przez Unię Europejską standardów oraz interpretacji za wyjątkiem wymienionych w punkcie 1 poniżej standardów i interpretacji, które oczekują na zatwierdzenie przez Unię Europejską bądź zostały zatwierdzone przez UE, ale wchodzą w życie po dniu bilansowym.
Rachunek zysków i strat, sprawozdanie z całkowitych dochodów, sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym i sprawozdanie z przepływów pieniężnych za okres od 01.01.2020 roku do 31.12.2020 roku oraz sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 31.12.2020 roku wraz z danymi porównywalnymi zostały sporządzone przy zastosowaniu takich samych zasad rachunkowości dla każdego z okresów.
4.1. Zmiany w standardach rachunkowości
W niniejszym rocznym sprawozdaniu finansowym uwzględniono następujące zmiany do standardów i nowe interpretacje zatwierdzone przez Unię Europejską obowiązujące dla okresów rocznych rozpoczynających się w dniu 1 stycznia 2020 roku lub po tej dacie tj.:
|
|
Zmiana |
Wpływ na sprawozdanie Banku |
Odniesienia do założeń koncepcyjnych MSSF (rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2020) |
Zmiana w treści szeregu standardów i interpretacji do standardów polegająca na aktualizacji odniesień do założeń koncepcyjnych w MSSF opublikowanych w maju 2018 roku. Zastosowanie zmiany do standardu nie wywarło istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku. |
MSR 1 i MSR 8 Definicja materialności (rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2020) |
Zmiana ma na celu doprecyzowanie definicji materialności oraz dostarczenie wytycznych w celu poprawy spójności w zastosowaniu koncepcji materialności w już obowiązujących standardach. Zastosowanie zmiany do standardu nie wywarło istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku. |
MSSF 3 Definicja przedsięwzięcia (rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2020) |
Zmiana precyzuje definicję przedsięwzięcia. Umożliwia również zastosowanie uproszczonego podejścia do oceny czy nabycie określonej działalności lub aktywów jest nabyciem przedsięwzięcia czy nabyciem aktywów. Zastosowanie zmiany do standardu nie wywarło istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku. |
MSSF 16 Ulga w dzierżawie wynikająca z COVID-19 (rok obrotowy rozpoczynający się 1 czerwca 2020 z możliwością wcześniejszego zastosowania z uwzględnieniem sprawozdań finansowych nie zatwierdzonych do publikacji na datę 28 maja 2020) |
Zmiana w zakresie modyfikacji leasingu, której celem jest zapewnienie możliwości odstąpienia od oceny modyfikacji leasingu, w sytuacji, gdy zmiana płatności leasingowych jest bezpośrednią konsekwencją pandemii COVID-19 Zastosowanie zmiany do standardu nie wywarło istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku z uwagi na brak zastosowania przez leasingodawcę ulg w umowach czynszu. |
MSSF 9, MSR 39 i MSSF 7 Reforma referencyjnych stóp procentowych |
Zmiana w zakresie stawek referencyjnych, bez wpływu na sprawozdanie finansowe Banku z uwagi na niestosowanie rachunkowości zabezpieczeń w 2020 roku. |
Opublikowane standardy i interpretacje, które zostały wydane do dnia 31 grudnia 2020 roku i zatwierdzone przez Unię Europejską, ale nie zostały wcześniej zastosowane przez Bank:
|
|
Zmiana (w nawiasie data zastosowania w Unii Europejskiej) |
Wpływ na sprawozdanie Banku |
Zmiany do MSSF 4 Umowy ubezpieczeniowe Przedłużenie tymczasowego zwolnienia ze stosowania MSSF 9 |
Zastosowanie zmiany nie będzie wywierało wpływu na sprawozdanie finansowe Banku |
Opublikowane standardy i interpretacje, które zostały wydane do 31 grudnia 2020 ale nie zostały zatwierdzone przez Unię Europejską na dzień 31 grudnia 2020 roku i nie zostały wcześniej zastosowane przez Bank:
|
|
Zmiana (w nawiasie oczekiwana data zastosowania przez IASB) |
Wpływ na sprawozdanie Banku |
MSSF 9, MSR 39, MSSF 7, MSSF 4 I MSSF 16 Reforma benchmarkowych stóp procentowych – faza II (rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2021) |
Z analiz Banku wynika, że implementacja zmian będzie wiązała się z możliwością kontynuacji ujęcia i prezentacji instrumentów finansowych dotkniętych w wyniku reformy stawek benchmarkowych oraz zwiększonym zakresem ujawnień. Implementacja zmiany nie będzie wywierała wpływu na sprawozdanie finansowe Banku. |
MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych: klasyfikacja zobowiązań finansowych jako krótkoterminowe lub długoterminowe z uwzględnieniem odroczenia daty zastosowania (rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2023) |
Klasyfikacja zobowiązań finansowych jako długoterminowe będzie uzależniona od istnienia praw do dokonania prolongaty zobowiązania na okres dłuższy niż 12 miesięcy oraz od spełnienia warunków realizacji takiej prolongaty na dzień bilansowy. Implementacja zmiany nie będzie wywierała wpływu na sprawozdanie finansowe Banku. |
MSSF 3 Odwołanie do założeń koncepcyjnych (rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2022) |
Zmiana wprowadzająca do treści standardu odwołania do założeń koncepcyjnych opublikowanych w maju 2018 roku. Implementacja zmiany nie będzie wywierała wpływu na sprawozdanie finansowe Banku. |
MSR 37 Umowy rodzące obciążenia – koszty wywiązania się z umowy (rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2022) |
Zmiana polegająca na doprecyzowaniu pojęcia kosztów wywiązania się z zobowiązań wynikających z umów, w których koszty przewyższają korzyści ekonomiczne z nich wynikające. Implementacja zmiany nie będzie wywierała wpływu na sprawozdanie finansowe Banku. |
MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe – korzyści przed planowanym wykorzystaniem (rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2022) |
Zmiana polegająca na wykluczeniu możliwości potrącania z kosztów wytworzenia rzeczowych aktywów trwałych kwot otrzymanych ze sprzedaży produktów wyprodukowanych na etapie testów przedwdrożeniowych. Tego typu przychody ze sprzedaży i odpowiadające im koszty należy bowiem ująć w rachunku wyników. Implementacja zmiany nie będzie wywierała wpływu na sprawozdanie finansowe Banku. |
Zmiany wynikające z cyklicznego przeglądu IFRS 2018-2020 (rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2022) |
Zmiany w zakresie: MSSF 1 – jednostka zależna stosująca po raz pierwszy standardy rachunkowości MSSF 9 – opłaty w teście „10%” (do ustalenia możliwości wyłączenia zobowiązań finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej) – zgodnie ze zmianą w teście należy uwzględnić wszystkie opłaty zapłacone lub otrzymane również te które zostały rozliczone przez pożyczkobiorcę lub pożyczkodawcę w imieniu innych jednostek Przykłady ilustrujące do MSSF 16 – zachęty leasingowe MSR 41 – rolnictwo: opodatkowanie w wycenie do wartości godziwej. Implementacja zmian nie będzie wywierała wpływu na sprawozdanie finansowe Banku. |
MSSF 17 Umowy ubezpieczeniowe z uwzględnieniem wydłużenia okresu czasowego zwolnienia z zastosowania MSSF 9. (rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2023) |
Z analiz Banku wynika, że implementacja zmian nie będzie wywierała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe . |
Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania do publikacji, biorąc pod uwagę toczący się w UE proces wprowadzania standardów MSSF oraz prowadzoną przez Bank działalność, w zakresie stosowanych przez Bank zasad rachunkowości nie ma różnicy między standardami MSSF, które weszły w życie, a standardami MSSF zatwierdzonymi przez UE.
4.2. Kontynuacja działalności
Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe Banku zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej w dającej się przewidzieć przyszłości, tzn. w okresie co najmniej 12 miesięcy od daty publikacji sprawozdania. Zarząd Banku nie stwierdza na dzień podpisania niniejszego rocznego sprawozdania finansowego istnienia faktów i okoliczności, które wskazywałyby na zagrożenia dla możliwości kontynuacji działalności przez Bank w okresie co najmniej 12 miesięcy od daty publikacji na skutek zamierzonego lub przymusowego zaniechania, bądź istotnego ograniczenia przez Bank dotychczasowej działalności.
4.3. Działalność zaniechana
W 2020 roku oraz w 2019 roku w Banku nie wystąpiło zaniechanie istotnej działalności.
4.4. Zakres podmiotowy i waluta sprawozdania
Bank nie jest jednostką dominującą oraz znaczącym inwestorem dla jednostek stowarzyszonych, współzależnych i zależnych. W związku z tym, ING Bank Hipoteczny S.A. nie sporządza skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej, które obejmowały dane finansowe takich jednostek.
Jednostką dominującą ING Banku Hipotecznego S.A. jest ING Bank Śląski S.A., który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. Natomiast, ING Bank Śląski S.A. jest spółką wchodzącą w skład Grupy Kapitałowej, określanej na potrzeby niniejszego sprawozdania finansowego jako Grupa ING. ING Groep N.V. stanowi jednostkę dominującą najwyższego szczebla w Grupie Kapitałowej.
Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe Banku zostało sporządzane w złotych polskich („PLN”). Dane finansowe, o ile nie wskazano inaczej, prezentowane są po zaokrągleniu do tysiąca złotych. W związku z tym mogą wystąpić przypadki matematycznej niespójności w sumowaniach lub pomiędzy poszczególnymi notami.
4.5. Okres sprawozdania i dane porównawcze
Roczne sprawozdanie finansowe Banku obejmuje okres od dnia 01 stycznia 2020 roku do dnia 31 grudnia 2020 roku i zawiera dane porównawcze:
o za okres od 01 stycznia 2019 do 31 grudnia 2019 dla pozycji z rachunku zysków i strat, sprawozdania z całkowitych dochodów, sprawozdania z przepływów pieniężnych oraz sprawozdania ze zmian w kapitale własnym,
o na dzień 31 grudnia 2019 roku dla pozycji ze sprawozdania z sytuacji finansowej.
5. Istotne zasady rachunkowości oraz kluczowe szacunki
Polityka rachunkowości Banku zgodna z wymaganiami MSSF została zaprezentowana poniżej.
Szczegółowe zasady rachunkowości oraz kluczowe szacunki zastosowane do sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego są spójne z zasadami obowiązującymi w roku obrotowym zakończonym w 31 grudnia 2019 roku.
W 2020 roku nie wprowadzano istotnych zmian zasad rachunkowości stosowanych przez Bank.
Jednocześnie w efekcie epidemii COVID-19 dokonano zmian kluczowych szacunków, które zostały opisane w punkcie 5.3 niniejszego sprawozdania
Dokonano także doprecyzowania definicji ekspozycji w statusie niewykonania zobowiązania kredytowego (ang.: default), ekspozycji z utratą wartości i ekspozycji nieobsługiwanych (ang.: non-performing) zgodnie z wytycznymi Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EBA) nr EBA/GL/2016/07 przez co ING Bank Hipoteczny S.A. ujednolicił podejście w tym zakresie do wymagań regulacyjnych. Dłużnik lub ekspozycja oceniana jako będąca w statusie niewykonania zobowiązania (ang.: default) jednocześnie jest uznawana za ekspozycję z utratą wartości (ang.: impaired) i nieobsługiwaną (ang.: non-performing). Zmiana ta nie wywarła wpływu na wynik finansowy ING Banku Hipotecznego S.A.
5.1. Podstawy sporządzania sprawozdania finansowego
W rocznym sprawozdaniu finansowym zastosowano koncepcję wartości godziwej aktywów finansowych i zobowiązań finansowych wycenianych według wartości godziwej, oraz aktywów finansowych klasyfikowanych jako wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody, za wyjątkiem tych, dla których nie można wiarygodnie ustalić wartości godziwej. Pozostałe składniki aktywów finansowych wykazywane są w wartości zamortyzowanego kosztu pomniejszonego o odpisy z tytułu utraty wartości lub w cenie nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu utraty wartości.
Składniki rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych wykazywane są w cenie nabycia pomniejszonej o skumulowaną amortyzację oraz o odpisy z tytułu utraty wartości.
Bank ujmuje wszystkie istotne pozycje kosztów i przychodów zgodnie z zasadami: memoriału, współmierności przychodów i kosztów, ujmowania i wyceny aktywów i zobowiązań, tworzenia odpisów z tytułu utraty wartości.
5.2. Profesjonalny osąd
W procesie stosowania zasad rachunkowości wobec zagadnień wskazanych poniżej, największe znaczenie, oprócz szacunków księgowych, miał profesjonalny osąd kierownictwa.
5.2.1. Składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego
Bank rozpoznaje aktywa z tytułu podatku odroczonego bazując na założeniu, że jest prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
5.2.2. Klasyfikacja aktywów finansowych
Bank klasyfikuje aktywa finansowe na podstawie oceny modelu biznesowego, w ramach którego aktywa są utrzymywane oraz oceny czy z warunków umownych wynikają wyłącznie z płatności kapitału i odsetek od kwoty tego kapitału. Szczegółowe informacje o przyjętych założeniach w tym zakresie zaprezentowane zostały w punkcie 5.5.1.
5.3. Zastosowanie szacunków
Sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga dokonania przez Bank pewnych szacunków oraz przyjęcia założeń, które bezpośrednio mają wpływ na kwoty prezentowane w rocznym sprawozdaniu finansowym i w notach objaśniających.
Szacunki i założenia, przyjęte do prezentowania wartości aktywów i zobowiązań oraz przychodów i kosztów, dokonywane są przy wykorzystaniu dostępnych danych historycznych oraz szeregu innych czynników, które są uważane za właściwe w danych okolicznościach. Przyjęte założenia dotyczące przyszłości i dostępne źródła danych tworzą podstawę do dokonywania szacunków odnośnie wartości bilansowych aktywów i zobowiązań, których nie można jednoznacznie określić przy wykorzystaniu innych źródeł. Szacunki uwzględniają przewidywane na dzień bilansowy przyczyny/źródła niepewności. Wyniki rzeczywiste mogą się różnić od wartości szacunkowych.
Szacunki i założenia są poddawane bieżącym przeglądom. Korekty w szacunkach są rozpoznawane w okresie, w którym dokonano zmiany szacunku pod warunkiem, że korekta dotyczy tylko tego danego okresu. Natomiast, jeżeli korekty wpływają zarówno na okres, w którym dokonano zmiany, jak i na przyszłe okresy, są one ujmowane w okresie, w którym dokonano zmiany oraz w okresach przyszłych.
Poniżej opisane zostały najistotniejsze szacunki księgowe dokonane przez Bank.
5.3.1. Utrata wartości
Bank ocenia czy na datę bilansową istnieją obiektywne dowody utraty wartości składników aktywów finansowych (pojedynczych lub grupy aktywów finansowych) i składników aktywów trwałych.
Bank stosuje wymogi standardu MSSF 9 w zakresie utraty wartości w celu ujęcia i wyceny odpisu na oczekiwane straty kredytowe z tytułu aktywów finansowych, które są wyceniane:
o według zamortyzowanego kosztu lub
o według wartości godziwej przez inne całkowite dochody.
Strata oczekiwana w portfelu ekspozycji nieistotnych indywidualnie jest kalkulowana kolektywnie jako średnia ważona prawdopodobieństwem z kilku scenariuszy makroekonomicznych o różnym prawdopodobieństwie wystąpienia. Finalny poziom rezerw na ekspozycjach w Etapie 2 i Etapie 3 wynika z sumy strat oczekiwanych wyliczanych w każdym roku w przyszłości aż do daty zapadalności z uwzględnieniem dyskontowania.
Z uwagi na specyfikę działalności Bank wyróżnia tylko rezerwy kolektywne.
Zgodnie z MSSF 9 rezerwa kolektywna jest tworzona dla indywidualnie nieznaczących aktywów finansowych (rezerwy dla portfela w Etapie 3 podlegającego ocenie kolektywnej) jeśli zaistnieją dowody utraty wartości dla pojedynczego składnika aktywów finansowych lub dla grupy aktywów finansowych, w wyniku jednego lub więcej określonych przypadków niewykonania zobowiązania. Rezerwy dla portfela w Etapie 3 podlegającego ocenie kolektywnej są tworzone dla aktywów finansowych w klasach ryzyka 20, 21, 22. Jeżeli w wyniku oceny stwierdza się, że dla danego składnika aktywów finansowych nie istnieją dowody utraty wartości, składnik ten włączany jest do grup aktywów finansowych o podobnych cechach ryzyka kredytowego, które wskazują na zdolność dłużnika do spłaty całości zobowiązania zgodnie z warunkami umowy. W tak wyznaczonych grupach wyliczane są rezerwy kolektywne i zgodnie z MSSF 9 są definiowane jako rezerwy na aktywach bez rozpoznanej utraty wartości. Rezerwy na aktywach bez rozpoznanej utraty wartości są tworzone dla aktywów finansowych w klasach ryzyka 1-19.
Rezerwy kolektywne są kalkulowane przy pomocy metody kolektywnej tworzenia rezerw, która wykorzystuje dostosowane do wymagań MSSF 9 (i MSR 37) modele szacowania parametrów ryzyka (PD, LGD, EAD/CCF).
Opis przykładowych dowodów i przesłanek identyfikacji utraty wartości aktywów finansowych, metodologia kalkulacji odpisów oraz stosowane zasady ewidencyjne opisane zostały w dalszej części niniejszego sprawozdania.
5.3.1.2. Utrata wartości innych aktywów trwałych
Ocena w przedmiotowym zakresie bazuje na oszacowaniu wartości odzyskiwalnej aktywa trwałego, którą stanowi wartość użytkowa lub wartość sprzedaży netto w zależności od tego, która z wyżej wymienionych wartości na moment przeprowadzania przeglądu jest wyższa.
Oszacowanie wartości użytkowej składnika aktywów trwałych (lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne w sytuacji gdy nie można ustalić wartości odzyskiwalnej pojedynczego składnika aktywów zaliczanego do majątku wspólnego) wiąże się, między innymi, z przyjęciem założeń w zakresie szacunków, co do kwot, terminów przyszłych przepływów pieniężnych, które Bank może uzyskać z tytułu danego składnika aktywów trwałych (lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne) oraz innych czynników.
W celu wyznaczenia wartości użytkowej, oszacowane przyszłe przepływy pieniężne są dyskontowane do ich wartości bieżącej przy użyciu stopy dyskontowej przed opodatkowaniem, która odzwierciedla bieżące oczekiwania rynku co do wartości pieniądza oraz specyficznego ryzyka w odniesieniu do danego aktywa. Szacując wartość godziwą pomniejszoną o koszty sprzedaży Bank opiera się na dostępnych danych rynkowych na ten temat lub wycenach sporządzonych przez niezależnych rzeczoznawców, które co do zasady również opierają się na szacunkach.
5.3.1.3. Rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe
Bank tworzy rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe zgodnie z MSR 19. Rezerwa na odprawy emerytalne i rentowe przyznane w ramach świadczeń z tytułu regulacji wynikających z Kodeksu Pracy wyliczana jest metodą aktuarialną przez niezależnego aktuariusza jako wartość obecna przyszłych, długoterminowych zobowiązań Banku wobec pracowników według stanu zatrudnienia i płac na dzień aktualizacji.
Wyliczenie rezerw jest oparte na szeregu założeń, zarówno co do stóp dyskontowych, prognozowanych podwyżek wynagrodzeń jak i założeń dotyczących rotacji pracowników, ryzyka śmierci i innych. Założenia są weryfikowane na koniec roku obrotowego.
Poniższa tabela prezentuje wrażliwość modelu na przyjęte wartości poszczególnych założeń na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku.
2020
|
|
|
|
|
Rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe |
||
dolny przedział |
wariant bazowy |
górny przedział |
|
Stopa dyskontowa (+1% / wariant bazowy / - 1%) |
670,7 |
755,8 |
856,8 |
Wzrost wynagrodzeń (-0,25% / wariant bazowy / +0,25%) |
731,5 |
755,8 |
781,1 |
2019
|
|
|
|
|
Rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe |
||
dolny przedział |
wariant bazowy |
górny przedział |
|
Stopa dyskontowa (+1% / wariant bazowy / - 1%) |
522,4 |
585,7 |
660,4 |
Wzrost wynagrodzeń (-0,25% / wariant bazowy / +0,25%) |
569,0 |
585,7 |
603,0 |
5.3.2. Wycena programów motywacyjnych
5.3.2.1. Wycena wartości świadczeń wynikających z programu zmiennych składników wynagrodzeń
Na dzień bilansowy Bank wykazuje w księgach szacunki dotyczące wartości świadczeń, które będą realizowane w ramach programu zmiennych składników wynagrodzeń. Świadczenia te zostaną przyznane pracownikom objętym programem w oparciu o ocenę ich wyników pracy za dany rok. Program został zainicjowany w 2018 roku.
Podstawą oszacowania wartości świadczeń przyznawanych w formie instrumentów finansowych uprawniających do otrzymania środków pieniężnych jest wartość księgowa aktywów netto ING Banku Hipotecznego S.A. na akcje, skorygowanych o czynniki wpływające na te aktywa, inne niż wynik finansowy.
Wartość odroczonej części świadczenia korygowana jest o współczynnik redukcji, który uwzględnia prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia powodującego konieczność skorygowania wartości przyznanego świadczenia, do którego pracownik na dzień bilansowy nie nabył jeszcze pełnych uprawnień. Katalog zdarzeń ściśle określają założenia programu.
5.3.3. Okres i metoda amortyzacji aktywów niematerialnych
Okres i metoda amortyzacji aktywów niematerialnych są weryfikowane na koniec każdego roku obrotowego. Zmiany w okresie użytkowania lub oczekiwanym sposobie uzyskiwania korzyści ekonomicznych pochodzących z danego składnika aktywów niematerialnych są ujmowane poprzez zmianę odpowiednio okresu lub metody amortyzacji i traktowane jak zmiany wartości szacunkowych. Bank stosuje ustalone w Grupie ING Banku Śląskiego S.A. limity aktywowania wydatków w zakresie nabycia (440 tys. PLN) lub wytworzenia we własnym zakresie (10 mln PLN) oprogramowania komputerowego. Wydatki w zakresie nabycia składników aktywów niematerialnych poniżej limitu aktywowania, Bank ujmuje bezpośrednio w kosztach w momencie ich poniesienia.
5.4. Waluty obce
5.4.1. Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji
Pozycje zawarte w sprawozdaniach finansowych Banku wycenia się w walucie podstawowego środowiska gospodarczego, w którym dana jednostka prowadzi działalność („waluta funkcjonalna”).
Sprawozdanie finansowe prezentowane jest w złotych polskich, które są walutą funkcjonalną i walutą prezentacji Banku.
5.4.2. Transakcje w walutach obcych
Transakcje w walutach obcych są przeliczane po kursie obowiązującym w dniu transakcji. Wynikające z tych transakcji aktywa i zobowiązania pieniężne denominowane w walutach obcych, przeliczane są po kursie obowiązującym w danym dniu. Różnice kursowe powstające z rozliczenia tych transakcji oraz wyceny bilansowej aktywów i zobowiązań pieniężnych wyrażonych w walutach obcych rozpoznawane są w rachunku zysków i strat w linii Wynik z pozycji wymiany.
5.5. Aktywa i zobowiązania finansowe
5.5.1. Początkowe ujęcie
Bank ujmuje składnik aktywów lub zobowiązanie finansowe w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, gdy staje się związany postanowieniami umowy tego instrumentu.
Transakcje zakupu i sprzedaży aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu, wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody oraz według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat ujmuje się stosownie z przyjętą dla wszystkich tego typu operacji metodą księgowania w dniu rozliczenia transakcji – dniu, w którym składnik aktywów jest dostarczony jednostce lub dostarczony przez jednostkę.
W momencie początkowego ujęcia składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe wycenia się w wartości godziwej, powiększonej w przypadku składnika aktywów lub zobowiązania finansowego nie klasyfikowanych jako wyceniane według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat o istotne koszty transakcji, które mogą być bezpośrednio przypisane do nabycia lub emisji składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego.
Nabyte wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych rozpoznawane są na dzień dokonania transakcji[1] na podstawie Umowy przeniesienia wierzytelności w celu emisji listów zastawnych (dalej: „Umowy przeniesienia”).
5.5.2 Klasyfikacja aktywów finansowych
Bank klasyfikuje aktywa finansowe do jednej z następujących kategorii:
o wyceniane według zamortyzowanego kosztu,
o wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody oraz
o wyceniane według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.
Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu
Składnik aktywów finansowych wyceniany jest według zamortyzowanego kosztu, jeżeli spełnione są łącznie oba poniższe warunki oraz nie jest desygnowany do wyceny w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat:
o aktywo jest utrzymywane w ramach modelu biznesowego, którego celem jest otrzymywanie kontraktowych przepływów pieniężnych oraz
o warunki umowy dotyczącej składnika aktywa finansowego uprawniają do otrzymywania w określonych datach przepływów pieniężnych, które są wyłącznie spłatą kapitału i odsetek należnych od kapitału pozostałego do spłaty.
Dłużne aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody
Składnik dłużnych aktywów finansowych wyceniany jest według wartości godziwej przez inne całkowite dochody, jeżeli spełnione są łącznie oba poniższe warunki oraz nie jest desygnowany do wyceny według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat:
o aktywo jest utrzymywane w ramach modelu biznesowego, którego celem jest otrzymywanie kontraktowych przepływów pieniężnych lub sprzedaży aktywa finansowego,
o warunki umowy dotyczącej składnika aktywa finansowego uprawniają do otrzymywania w określonych datach przepływów pieniężnych, które są wyłącznie spłatą kapitału i odsetek należnych od kapitału pozostałego do spłaty.
Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez wynik finansowy
Wszystkie aktywa finansowe, które nie spełniają warunków klasyfikacji do aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu lub dłużnych aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody, klasyfikowane są do aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.
Dodatkowo, na moment początkowego ujęcia Bank może nieodwołalnie desygnować aktywo finansowe do wyceny według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat pomimo, że spełnia warunki klasyfikacji do wyceny według zamortyzowanego kosztu lub wyceny według wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody. Warunkiem koniecznym jest potwierdzenie, że ta desygnacja ma na celu wyeliminowanie lub istotne ograniczenie niedopasowania księgowego, które wystąpiłoby bez takiej desygnacji.
5.5.3. Ocena modelu biznesowego
Bank ocenia cele modelu biznesowego na poziomie jednostki organizacyjnej Banku, która zarządza i jest tzw. opiekunem merytorycznym danego portfela aktywów finansowych.
Wyróżnia się następujące modele biznesowe utrzymywania aktywów finansowych: tj.: w celu
o otrzymywania kontraktowych przepływów pieniężnych,
o otrzymywania kontraktowych przepływów pieniężnych lub sprzedaży,
o pozostałych (np.: w celu maksymalizacji zysków ze sprzedaży)
Modele biznesowe określane są na poziomie, który najlepiej odzwierciedla podejście Banku do zarządzania składnikami aktywów finansowych dla osiągania celów biznesowych oraz generowania przepływów pieniężnych.
W trakcie oceny Bank weryfikuje wszelkie obszary działalności jednostki opiekuna merytorycznego wyodrębnionego portfela aktywów finansowych, które mogą mieć wpływ na decyzje dotyczące utrzymywania aktywów w portfelu Banku, w tym w szczególności:
o założenia konstrukcji oferty produktowej,
o strukturę organizacyjną jednostki,
o założenia w zakresie oceny wyników portfela aktywów (np.: podejścia do planowania, założenia w zakresie informacji zarządczej, kluczowych wskaźników oceny),
o podejście do wynagradzania kluczowej kadry zarządzającej w relacji z wynikami portfela i przepływami pieniężnymi wynikającymi z portfela,
o ryzyka generowanego przez portfel aktywów oraz podejścia do zarządzania tym ryzykiem,
o analizę transakcji sprzedaży z portfela aktywów (częstotliwości, wolumen oraz przesłanek podjętych decyzji),
o analizę przewidywań co do przyszłej aktywności sprzedażowej.
Bank dopuszcza realizację transakcji sprzedaży aktywów finansowych utrzymywanych w celu otrzymywania kontraktowych przepływów pieniężnych, która wynika z następujących przesłanek:
o wzrostu ryzyka kredytowego,
o bliskości terminu zapadalności,
o sporadycznej sprzedaży,
o sprzedaży o nieznacznej wartości,
o w odpowiedzi na wymagania regulacyjne/nadzorcze,
o w warunkach kryzysów płynności (sytuacji stresowych),
o zmiany limitu kredytowego względem określonego klienta.
Bank przyjmuje, że:
o sprzedaż blisko terminu zapadalności oznacza sprzedaż aktywów finansowych:
- z pierwotnym terminem zapadalności dłuższym niż 1 rok, na mniej niż 6 miesięcy przed terminem zapadalności,
- z pierwotnym terminem zapadalności krótszym niż 1 rok, na mniej niż 3 miesiące przed terminem zapadalności.
o sprzedaż sporadyczna oznacza sprzedaż na poziomie mniejszym niż 10% transakcji sprzedaży w relacji do średniej liczby pozycji w ramach danego modelu biznesowego,
o sprzedaż o nieznacznej wartości oznacza sprzedaż na poziomie mniejszym niż wskaźnik ustalony w oparciu o iloraz stawki 10% i średniego terminu zapadalności portfela w relacji do jednej z poniższych wartości:
- ilorazu wartości bilansowej sprzedanej pozycji w stosunku do wartości bilansowej całego portfela w ramach danego modelu biznesowego,
- ilorazu wartości zrealizowanego wyniku w stosunku do marży odsetkowej netto całego portfela utrzymywanego w ramach danego modelu biznesowego.
5.5.4. Ocena charakterystyki przepływów pieniężnych
Dla celów oceny charakterystyki realizowanych przepływów pieniężnych Bank przyjmuje następujące definicje:
o kapitał – definiowany jest jako wartość godziwa aktywa finansowego na moment początkowego ujęcia w księgach Banku,
o odsetki – definiowane są jako zapłata obejmująca wynagrodzenie:
- za zmianę wartości pieniądza w czasie,
- za ryzyko kredytowe związane z kwotą kapitału pozostającą do spłaty przez określony okres czasu,
- za inne podstawowe ryzyka i koszty związane z udzieleniem kredytu (np. ryzyko płynności i koszty administracyjne) oraz
- marżę zysku.
Ocena ma na celu potwierdzenie czy realizowane przepływy pieniężne są wyłącznie spłatą kapitału i odsetek należnych od tego kapitału pozostającego do spłaty. Bank weryfikuje postanowienia umowne, które mają wpływ zarówno na moment realizacji przepływów jaki i wysokość kwot przepływów pieniężnych wynikających z określonych aktywów finansowych.
W szczególności weryfikowane są następujące warunki:
o zdarzenia warunkowe mające wpływ na wysokość kwoty przepływów lub terminy ich realizacji,
o Dźwignie,
o warunki przedpłaty lub wydłużenia finansowania,
o warunki ograniczające prawo do dochodzenia roszczeń prawnych do realizowanych przepływów,
o warunki modyfikujące wynagrodzenie za zmianę wartości pieniądza w czasie.
Ocena warunków modyfikujących zmianę wartości pieniądza w czasie jest przeprowadzana w oparciu o analizę jakościową lub ilościową.
W sytuacji, gdy ocena jakościowa nie umożliwia potwierdzenia konkluzji co do charakterystyki realizowanych przepływów pieniężnych, Bank przeprowadza ocenę ilościową. Ocena ilościowa polega na porównaniu:
o niezdyskontowanych przepływów pieniężnych wynikających z analizowanej umowy z
o niezdyskontowanymi przepływami pieniężnymi wynikającymi z referencyjnego aktywa, który nie zawiera warunków modyfikujących wynagrodzenie za zmianę wartości pieniądza w czasie.
Jeżeli analizowane przepływy znacznie różnią się od siebie, to oceniane aktywo obligatoryjnie klasyfikowane jest do wyceny w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, ponieważ realizowane przepływy pieniężne nie są wyłącznie spłatą kapitału i odsetek należnych od tego kapitału pozostającego do spłaty.
5.5.5. Klasyfikacja zobowiązań finansowych
Bank klasyfikuje swoje zobowiązania finansowe do kategorii wycenianych według zamortyzowanego kosztu.
Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu są to zobowiązania finansowe będące wynikającym z umowy obowiązkiem wydania środków pieniężnych lub innego składnika aktywów finansowych innej jednostce niezakwalifikowane do grupy wycenianych według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat mające charakter depozytu, pożyczki otrzymanej lub zobowiązania finansowego ujętego w wyniku transakcji sprzedaży aktywa finansowego, która nie klasyfikuje się do usunięcia ze sprawozdania z sytuacji finansowej, z tytułu emisji listów zastawnych i innych papierów wartościowych.
5.5.6. Usunięcie ze sprawozdania z sytuacji finansowej
Składnik aktywów finansowych jest wyłączany ze sprawozdania z sytuacji finansowej Banku w momencie, gdy wygasają umowne prawa do przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych lub w momencie, gdy Bank przenosi składnik aktywów finansowych a przeniesienie spełnia warunki zaprzestania ujmowania.
Bank przenosi składnik aktywów finansowych wtedy i tylko wtedy, gdy:
o przenosi umowne prawa do otrzymywania przepływów pieniężnych, lub
o zatrzymuje umowne prawa do otrzymywania przepływów pieniężnych ale przyjmuje na siebie zobowiązanie umowne do przekazania przepływów pieniężnych.
W sytuacji gdy Bank zatrzymuje umowne prawa do przepływów pieniężnych, ale przejmuje na siebie zobowiązanie umowne do przekazania tych przepływów pieniężnych, Bank traktuje taką transakcje jako przeniesienie składnika aktywów finansowych tylko wtedy, gdy spełnione są wszystkie trzy następujące warunki:
o Bank nie ma obowiązku wypłaty kwoty ostatecznym odbiorcom dopóki nie otrzyma odpowiadających im kwot, które wynikają z pierwotnego składnika aktywów,
o na mocy umowy przeniesienia Bank nie może sprzedać ani zastawić pierwotnego składnika aktywów, w inny sposób niż jako ustanowione na rzecz ostatecznych obiorców zabezpieczenie zobowiązania do przekazania przepływów pieniężnych,
o Bank jest zobowiązany do przekazania wszystkich przepływów pieniężnych otrzymanych z pierwotnego aktywa bez istotnej zwłoki.
Przenosząc składnik aktywów finansowych Bank ocenia, w jakim stopniu zachowuje ryzyko i korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych. W tym przypadku:
o jeżeli Bank przenosi zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych to wyłącza składnik aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej,
o jeżeli Bank zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to w dalszym ciągu ujmuje składnik aktywów finansowych w ze sprawozdaniu z sytuacji finansowej,
o jeżeli Bank nie przenosi ani nie zachowuje zasadniczo całego ryzyka i wszystkich korzyści związanych z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to Bank ustala, czy zachował kontrolę nad tym składnikiem aktywów finansowych. W przypadku zachowania kontroli składnik aktywów finansowych jest nadal ujmowany w bilansie Banku, odpowiednio w przypadku braku kontroli jest ze sprawozdania z sytuacji finansowej wyłączany do wysokości wynikającej z utrzymania zaangażowania (continuing involvement).
Bank wyłącza ze swojego sprawozdania z sytuacji finansowej zobowiązanie finansowe (lub jego część), gdy obowiązek określony w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł.
Bank usuwa aktywa finansowe lub ich części ze sprawozdania z sytuacji finansowej, jeżeli prawa wynikające z tego aktywa wygasają, Bank zrzeknie się tych praw, dokona sprzedaży wierzytelności, nastąpiło umorzenie lub w wyniku istotnej modyfikacji warunków umowy kredytu lub pożyczki.
Bank obniży wartość bilansową brutto składnika aktywów finansowych w przypadku, gdy nie ma uzasadnionych perspektyw na odzyskanie danego składnika aktywów finansowych w całości lub części.
Kwoty należności spisanych odzyskane w późniejszych okresach pomniejszają wartość odpisów utworzonych z tytułu utraty wartości w rachunku zysków i strat.
5.5.7. Modyfikacja przepływów pieniężnych wynikających z umowy
Jeżeli w wyniku renegocjacji warunków umowy kredytu lub pożyczki, przepływy pieniężne związane z danym aktywem finansowym polegają modyfikacji, Bank przeprowadza ocenę czy przedmiotowa modyfikacja jest istotna i prowadzi do wyłączenia tego składnika aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej Banku.
Bank przyjmuje, że istotna modyfikacja warunków umowy ma miejsce w sytuacji, gdy następuje:
o zmiana dłużnika za zgodą Banku lub
o zmiana formy prawnej/rodzaju instrumentu finansowego lub
o przewalutowanie kredytu o ile nie zostało to z góry określone w warunkach umowy.
W sytuacji, gdy modyfikacja nie jest istotna i tym samym nie prowadzi do wyłączenia składnika aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej Banku, Bank dokonuje ponownego obliczenia wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych oraz ujmuje w wyniku finansowym zysk lub stratę z tytułu modyfikacji.
5.5.8. Wycena
Po początkowym ujęciu, Bank wycenia aktywa finansowe, w wartości godziwej, za wyjątkiem aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej.
Po początkowym ujęciu zobowiązania finansowe są wyceniane według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej.
5.5.9. Utrata wartości
Szacowanie odpisów na utratę wartości opiera się na wycenie oczekiwanej straty kredytowej. Podejście takie stosuje się do dłużnych aktywów finansowych oraz zaangażowań kredytowych.
Na każdy dzień sprawozdawczy Bank dokonuje szacunku odpisu na oczekiwane straty kredytowe aktywa finansowego w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia, jeżeli ryzyko kredytowe związane z danym instrumentem finansowym znacznie wzrosło od momentu początkowego ujęcia. Jeżeli na dzień sprawozdawczy ryzyko kredytowe związane z aktywem finansowym nie wzrosło znacząco od momentu początkowego ujęcia, Bank wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe tego aktywa w kwocie równej 12-miesięcznym oczekiwanym stratom kredytowym.
Dla celów rachunkowości i regulacyjnych Bank przyjmuje, że pozycje przeterminowane obejmują istotne aktywa finansowe, dla których wystąpiło opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek. Dni zaległości są liczone od dnia uznania jego przeterminowanego zobowiązania kredytowego za istotne. Bank zdefiniował istotność zobowiązania kredytowego jako łączne przekroczenie dwóch progów istotności: 400 PLN oraz 1% kwoty zaangażowania bilansowego.
Bank wycenia oczekiwane straty kredytowe w sposób uwzględniający:
o nieobciążoną i ważoną prawdopodobieństwem kwotę, którą ustala się, oceniając szereg możliwych wyników,
o wartość pieniądza w czasie oraz
o racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, które są dostępne bez nadmiernych kosztów lub starań na dzień sprawozdawczy, dotyczące przeszłych zdarzeń, obecnych warunków i prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych.
Bank klasyfikuje do pozycji o utraconej jakości bilansowe ekspozycje kredytowe, które utraciły wartość, zaś strata z tytułu utraty wartości została poniesiona, gdy spełnione zostały dwa warunki:
o istnieją dowody utraty wartości wynikające z jednego lub więcej zdarzeń, mających miejsce po początkowym ujęciu bilansowej ekspozycji kredytowej w księgach rachunkowych,
o zdarzenie (lub zdarzenia) powodujące stratę ma wpływ na oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne, wynikające z bilansowej ekspozycji kredytowej lub grupy bilansowych ekspozycji kredytowych, których wiarygodne oszacowanie jest możliwe.
Zwłoka w wykonaniu przez klienta wszelkich istotnych zobowiązań kredytowych wobec Banku, jednostki dominującej przekraczająca 90 dni stanowi niewykonanie zobowiązania przez klienta (default).
Bank doprecyzował definicję ekspozycji w statusie niewykonania zobowiązania kredytowego (default), ekspozycji z utratą wartości i ekspozycji nieobsługiwanych(non-performing) przez co ujednolicił podejście w tym zakresie do wymagań regulacyjnych. Dłużnik lub ekspozycja oceniana, jako będąca w stanie niewykonania zobowiązania jednocześnie jest uznawana za ekspozycję z utratą wartości (impaired) i nieobsługiwaną (non-performing).
Podejście oparte na trzech Etapach
Sposób szacowania rezerw stosowany przez Bank zależy od zmiany poziomu ryzyka kredytowego danego zaangażowania w stosunku do jego poziomu ryzyka określonego w dacie udzielenia. Na podstawie zmiany poziomu ryzyka kredytowego ekspozycja jest kwalifikowana do jednego z trzech etapów różniących się sposobem kalkulacji oczekiwanej straty kredytowej:
o Etap 1 obejmuje ekspozycje pracujące bez rozpoznanego istotnego wzrostu ryzyka kredytowego od daty udzielenia zaangażowania. Każdy kredyt w momencie udzielenia znajduje się w Etapie 1. Rezerwa jest liczona w oparciu o 12-miesięczną stratę oczekiwaną (lub do daty zapadalności jeśli jest krótsza niż 12 miesięcy).
o Etap 2 obejmuje ekspozycje pracujące z rozpoznanym istotnym wzrostem ryzyka kredytowego od daty udzielenia zaangażowania. Rezerwa jest liczona w oparciu o stratę oczekiwaną w całym okresie życia ekspozycji (lifetime), tj. od daty sprawozdawczej do daty zapadalności (remaining maturity).
o Etap 3 to ekspozycje z rozpoznaną utratą wartości, czyli w stanie niewykonania zobowiązania (default) Rezerwa jest liczona w oparciu o stratę oczekiwaną w całym okresie życia aktywa dla wartości PD = 100%.
Bank kwalifikuje ekspozycje do Etapu 1, 2 lub 3 z wykorzystaniem podejścia kaskadowego w następującej kolejności:
1. Identyfikacja ekspozycji z utratą wartości i zakwalifikowanie ich do Etapu 3.
2. Alokacja ekspozycji do Etapu 2 w oparciu o przesłanki istotnego wzrostu ryzyka kredytowego.
3. Przydzielenie pozostałych ekspozycji do Etapu 1.
Definicja znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego
O istotnym wzroście ryzyka kredytowego, skutkującego klasyfikacją do Etapu 2, świadczy wystąpienie co najmniej jednej z poniższych przesłanek, przy czym wiodąca jest pierwsza z nich:
o znaczący wzrost parametru PD w całym okresie życia ekspozycji („lifetime”) określonego na datę sprawozdawczą w stosunku do PD „lifetime” z daty udzielenia ekspozycji w perspektywie okresu pozostałego od daty sprawozdawczej do daty zapadalności,
o fakt nadania udogodnienia (forbearance) klientowi,
o restrukturyzacja bez rozpoznania utraty wartości – ratingi 18/19,
o opóźnienie w spłacie zaangażowania powyżej 30 dni.
Przesłanki klasyfikacji aktywa wycenianego według zamortyzowanego kosztu do Etapu 3
Na każdy dzień bilansowy Bank ocenia, czy nastąpiła utrata wartości składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych. Składnik aktywa finansowego lub grupa aktywów finansowych utraciły wartość, gdy istnieją dowody utraty wartości, wynikające z jednego lub więcej zdarzeń, mających miejsce po początkowym ujęciu składnika aktywów (zdarzenie powodujące stratę), a zdarzenie (lub zdarzenia) powodujące stratę ma wpływ na oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne, wynikające ze składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych, których wiarygodne oszacowanie jest możliwe. Bank ujmuje oczekiwane straty kredytowe w oparciu o racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, które są dostępne bez nadmiernych kosztów lub starań na dzień sprawozdawczy, dotyczące przeszłych zdarzeń, obecnych warunków i prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych.
Przesłanki utraty wartości wymagają indywidualnej eksperckiej oceny sytuacji dłużnika i decyzji, czy klasyfikacja do stanu niewykonania zobowiązania jako ekspozycji z utratą wartości jest uzasadniona.
Przesłanki utraty wartości stosowane dla detalicznych ekspozycji kredytowych obejmują wystąpienie co najmniej jednej z następujących sytuacji:
o nastąpiły minimum trzy niedotrzymane uzgodnienia spłaty zadłużenia pod rząd w ramach aktualnego Epizodu Długu (Debt Episode),
o osoba fizyczna, która udzieliła poręczenia w grupie kapitałowej ING Banku Śląskiego za istotne zobowiązania swojej firmy, znajduje się w stanie default lub osoba fizyczna jest Dłużnikiem Banku, a jej firma znajduje się w stanie default.
o jeżeli klient indywidualny jest w default, jest to przesłanka default dla jego firmy, jeżeli firma znajduje się w default, jest to przesłanka dla defaultu osoby indywidualnej,
o brak zamiaru lub możliwości spłaty (not willing or not able) – Bank ocenia, że Dłużnik nie chce spłacić zobowiązania lub nie ma możliwości spłaty. Brak możliwości spłaty zobowiązania występuje wówczas, gdy źródła dochodów dłużnika są niewystarczające by realizować spłaty należnych rat,
Przykładowe przesłanki braku możliwości spłaty w segmencie detalicznym:
- utrata pracy,
- zakończenie wypłat świadczeń socjalnych,
- rozwód,
- poważna choroba,
- śmierć Dłużnika
- zamknięcie działalności firmy
- uzyskanie przez Bank informacji o nieterminowej obsłudze zadłużenia o znacznej wartości w innym banku (przeterminowanie powyżej 90 DPD) lub rozpoczęcie działań egzekucyjnych/ windykacyjnych przez inny bank.
o udzielenie udogodnienia klientowi, który nie jest stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań finansowych wynikających z zawartej z Bankiem umowy kredytowej ze względu na występujące lub spodziewane trudności finansowe,
o oszustwo kredytowe (fraud) – oszustwo kredytowe Dłużnika wobec Banku.
W przypadku detalicznych ekspozycji kredytowych uzasadnione podejrzenie wyłudzenia kredytu, tj. zobowiązanie, z którego dokumentacji kredytowej lub z ustalonego stanu faktycznego wynika, że został udzielony w wyniku świadomego wprowadzenia w błąd Banku poprzez przedstawienie dokumentów, zaświadczeń, oświadczeń niezgodnych w treści ze stanem faktycznym. W szczególności mają miejsce następujące zdarzenia:
- rachunek został zarejestrowany przez Bank jako podejrzenie wyłudzenia kredytu,
- po analizie zgłoszenia nastąpiło zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa,
- jest rekomendacja wypowiedzenia kredytu i zawiązanie 100% rezerwy na wierzytelność.
- Bank podjął decyzję o wypowiedzeniu kredytu i zawiązaniu 100% rezerwy na wierzytelność.
o wystąpienie co najmniej 2 udogodnień w okresie 5 lat od zastosowania pierwszego udogodnienia.
Obiektywne dowody utraty wartości
Bank zdefiniował obiektywne dowody utraty wartości, których wystąpienie wpływa bezpośrednio na szacowanie przyszłych przepływów finansowych związanych z daną należnością kredytową.
Obiektywny dowód utraty wartości może być:
o stanem - tzn. działa tak długo jak długo istnieje warunek, który go dotyczy; lub
o zdarzeniem - występuje w konkretnym momencie.
Obiektywne dowody utraty wartości detalicznej ekspozycji kredytowej obejmują wystąpienie co najmniej jednej z następujących sytuacji:
o zaprzestanie przez klienta spłat kapitału, odsetek lub prowizji i opóźnienie w spłacie utrzymuje się powyżej 90 dni, pod warunkiem, że kwota zaległości jest wyższa niż oba progi istotności wskazane w punkcie 5.5.9.
o ekspozycja została uznana za ekspozycję z utratą wartości zgodnie z MSSF9 (ze względu na ujednolicenie definicji default jest równoważny ekspozycji z utratą wartości),
o dla detalicznych ekspozycji kredytowych – restrukturyzacja non-performing. (zdarzenie),
o złożenie wniosku o upadłość przez klienta (stan),
o ekspozycja kredytowa staje się wymagalna na skutek wypowiedzenia przez Bank umowy kredytowej. Dla detalicznych ekspozycji kredytowych – wypowiedzenie: Bank żąda przedterminowej całkowitej spłaty kredytu przez Dłużnika, co powoduje zakończenie relacji z Bankiem (zdarzenie),
o umorzenie lub odpisanie przez Bank detalicznych ekspozycji kredytowych:
- umorzenie salda kapitału lub/i odsetek w kwocie przekraczającej w sumie 200 PLN, przy czym zadłużenie wraz z umorzoną kwotą przekraczają próg istotności,
- spisanie do ewidencji pozabilansowej (written-off), a kwota salda powiększona o wartość spisaną wraz z odsetkami przekraczają próg istotności (zdarzenie),
o Bank zbył zobowiązania kredytowe (lub ich część) ze stratą>5% ekspozycji bilansowej a przyczyną sprzedaży była pogarszająca się jakość ekspozycji (zdarzenie),
o wystąpienie przeterminowania przekraczającego 30 dni na ekspozycji kredytowej klasyfikowanej pierwotnie jako Forbearance Non-Performing, a następnie uzdrowionej i będącej w statusie Forbearance Performing w trakcie okresu próbnego. (zdarzenie),
o udzielenie kolejnego udogodnienia (forbearance) na ekspozycji kredytowej klasyfikowanej pierwotnie jako Forbearance Non-Performing, a następnie uzdrowionej i będącej w statusie Forbearance Performing w trakcie okresu próbnego (zdarzenie),
W przypadku gdy na ekspozycji danego klienta zidentyfikowany zostanie obiektywny dowód utraty wartości przyjmuje się, że na innych ekspozycjach tego klienta rozpoznawana jest również utrata wartości.
Identyfikacja obiektywnego dowodu utraty wartości wymaga przeklasyfikowania klienta do najniższej klasy ryzyka. Dla portfela kredytowego Banku prowadzony jest monitoring bieżący terminowości spłat zadłużenia wobec Banku w oparciu o dostępne narzędzia i raporty, co umożliwia wczesną identyfikację zagrożenia pojawienia się w przyszłości przesłanek lub obiektywnych dowodów utraty wartości przed ich zmaterializowaniem się.
Kontrolą pod kątem utraty wartości ekspozycji objęty jest cały portfel kredytowy klientów detalicznych.
Jeżeli w wyniku oceny stwierdza się, że dla danego składnika aktywów finansowych nie istnieją dowody utraty wartości składnik ten włączany jest do grup aktywów finansowych o podobnych cechach ryzyka kredytowego, które wskazują na zdolność dłużnika do spłaty całości zobowiązania zgodnie z warunkami umowy. Odpis aktualizujący w tak wyznaczonych grupach wyliczany jest metodą kolektywną w oparciu o wycenę oczekiwanych strat kredytowych. Jeśli istnieją dowody, że została poniesiona strata z tytułu utraty wartości składnika aktywów wycenianego według zamortyzowanego kosztu, to kwota odpisu aktualizującego równa się różnicy pomiędzy wartością bilansową składnika aktywów a wartością bieżącą oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych z zastosowaniem pierwotnej efektywnej stopy procentowej danego składnika instrumentu finansowego.
W praktyce oznacza to, że dla portfela w Etapie 3 (aktywa finansowe nieistotne indywidualnie) – strata określana jest przy użyciu metody kolektywnej kalkulacji odpisów z zastosowaniem oczekiwanej straty kredytowej w całym okresie życia aktywa. Podczas szacowania przyszłych przepływów pieniężnych brane są pod uwagę dostępne informacje na temat dłużnika, w szczególności ocenie podlega możliwość spłaty ekspozycji, a w przypadku, gdy ekspozycja kredytowa posiada zabezpieczenie, przy szacowaniu uwzględnia się również oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne z realizacji zabezpieczenia z uwzględnieniem m.in. czasu, kosztów oraz trudności związanych z odzyskaniem płatności w wyniku sprzedaży zabezpieczenia.
Jeżeli istniejące dowody utraty wartości składnika aktywów lub grupy aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu wskazują, że oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne wynikające z wyżej wymienionych aktywów finansowych nie wystąpią, wtedy kwota odpisu aktualizującego wartość aktywów równa jest ich wartości bilansowej.
Wycena oczekiwanej straty kredytowej
Do wyceny oczekiwanej straty kredytowej w podejściu kolektywnym Bank wykorzystuje dostosowane do wymagań MSSF 9 regulacyjne modele szacowania parametrów ryzyka PD, LGD i EAD zbudowane dla potrzeb zaawansowanej metody wewnętrznych ratingów (metoda AIRB). Modele parametrów ryzyka dla potrzeb MSSF 9 zachowują tą samą strukturę co modele regulacyjne, natomiast sposób estymacji konkretnych wartości parametrów (PD, LGD, EAD) jest dostosowany do wymagań MSSF 9, a w szczególności obejmuje racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, które są dostępne bez nadmiernych kosztów lub starań na dzień sprawozdawczy, dotyczące przeszłych zdarzeń, obecnych warunków i prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych. Parametry modeli zostały skalibrowane według podejścia PIT („point-in-time”) i zaprognozowane w perspektywie 30 lat. W parametrze EAD uwzględniono harmonogramy spłat zgodnie z umowami kredytowymi.
Wycena oczekiwanej straty kredytowej (ozn. EL) według MSSF 9 wymaga prognozowania zmian parametrów ryzyka PD, LGD i EAD (EL = PD x LGD x EAD) w okresie od daty sprawozdawczej do daty zapadalności, czyli w całym okresie życia ekspozycji. Prognozowanie to opiera się na określonych z danych historycznych funkcyjnych zależnościach zmian parametrów ryzyka od zmian czynników makroekonomicznych. Finalny poziom rezerw na ekspozycjach w Etapie 2 wynika z sumy strat oczekiwanych wyliczanych w każdym roku w przyszłości aż do daty zapadalności z uwzględnieniem dyskontowania.
Kwota odpisu aktualizującego wyliczana kolektywnie oparta jest na historii strat dla portfeli aktywów o podobnych charakterystykach ryzyka kredytowego.
Bank wycenia oczekiwaną stratę kredytową w całym okresie życia pozostałym do zapadalności (ozn. LEL - Lifetime Expected Loss) na ekspozycji bez rozpoznanej utraty wartości (Etap 2), jako zdyskontowaną sumą cząstkowych strat w okresie życia ekspozycji, odnoszących się do zdarzeń niewykonania zobowiązania w każdym 12-miesięcznym oknie czasowym pozostałym do daty zapadalności ekspozycji.
Bank kalkuluje oczekiwaną stratę kredytową jako średnią ważoną prawdopodobieństwem z kilku scenariuszy makroekonomicznych o różnym prawdopodobieństwie wystąpienia. Strata oczekiwana jest liczona oddzielnie dla każdego scenariusza a średnia ważona prawdopodobieństwem wynika z wag (prawdopodobieństw) przypisanych do każdego scenariusza (suma wag = 100%). Takie podejście wypełnia wymóg standardu, aby rezerwa (odpis na utratę wartości) była nieobciążoną i ważoną prawdopodobieństwem kwotą ustaloną w oparciu o szereg możliwych wyników.
Prognoza (wycena) straty oczekiwanej jest dokonywana w każdym punkcie czasu w przyszłości w zależności od oczekiwanych w danym punkcie warunków ekonomicznych. W oparciu o dane historyczne Bank określił relacje pomiędzy obserwowanymi parametrami straty oczekiwanej (PD, LGD), a czynnikami makroekonomicznymi jako funkcje, na podstawie których - przy zadanych prognozach czynników makroekonomicznych – oblicza się przewidywane wartości parametrów straty oczekiwanej w danym roku w przyszłości według podejścia PiT (tzw. forward looking PiT).
Dla potrzeb oszacowania straty oczekiwanej Bank określa poziom ekspozycji EAD tylko dla nieodwołalnych zobowiązań kredytowych poprzez zastosowanie współczynników konwersji CCF (procent wykorzystania wolnej części limitu kredytowego w okresie od daty sprawozdawczej do wystąpienia niewykonania zobowiązania) z regulacyjnych modeli EAD (oszacowanych według podejścia TTC – „through the cycle”). EAD spada z czasem zgodnie z harmonogramem spłat danej ekspozycji.
Dla ekspozycji z określoną datą końcowej spłaty czas do zapadalności został ograniczony do 30 lat.
Parametr LGD, będący funkcją stosowanych technik ograniczania ryzyka kredytowego i wyrażony jako procent EAD, jest szacowany na poziomie produktu i ekspozycji w oparciu o odpowiednio skalibrowane dla potrzeb MSSF 9 parametry z regulacyjnych modeli LGD (oszacowane według podejścia TTC – „through the cycle”).
Poziom parametru LGD, służący do wyliczania kwoty odpisu aktualizującego metodą kolektywną dla ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości (PD = 100%), jest dodatkowo uzależniony od czasu przebywania ekspozycji kredytowej w stanie niewykonania zobowiązania.
Wycena oczekiwanej straty z tytułu innego ryzyka niż kredytowe
W przypadku zidentyfikowania ryzyka utraty wartości wynikającego z powodów innych niż ryzyko kredytowe, np. z tytułu ryzyka prawnego dotyczącego wybranego portfela aktywów, Bank dokonuje dodatkowego odpisu aktualizującego zgodnie z metodologią odzwierciedlającą charakter danego ryzyka. Analogicznie jak w przypadku odpisu z tytułu ryzyka kredytowego, Bank kalkuluje oczekiwaną stratę jako średnią ważoną prawdopodobieństwem z kilku scenariuszy (najczęściej trzech: bazowego, pozytywnego i negatywnego) o różnym prawdopodobieństwie wystąpienia.
Ujęcie odpisu oczekiwanej straty kredytowej aktywów wycenianych według zamortyzowanego kosztu
Utrata wartości wykazywana jest jako zmniejszenie wartości bilansowej składnika aktywów poprzez dokonanie odpisów aktualizujących, zaś kwota straty (utworzonego w okresie odpisu aktualizującego) obciąża rachunek zysków i strat okresu.
Jeżeli w kolejnym okresie wysokość straty z tytułu utraty wartości zmniejszy się na skutek zdarzenia, które nastąpiło po wystąpieniu utraty wartości (np. poprawy oceny zdolności kredytowej dłużnika), wówczas uprzednio dokonany odpis z tytułu utraty wartości jest odwracany przez rachunek zysków i strat poprzez dokonanie odpowiedniej korekty odpisów aktualizujących.
Bank stosuje te same kryteria dla celów wyjścia klienta ze stanu niewykonania zobowiązania i odwrócenia straty z tytułu utraty wartości. Proces rozpoczęcia okresu próbnego i następnie uzdrowienia, tj. przejścia z portfela niepracującego (non-performing) do portfela performing jest realizowany:
o dla klientów kredytów hipotecznych – na poziomie segmentu biznesowego, chyba że dotyczy sytuacji rozpoznawanej na poziomie dłużnika (np. upadłość).
Jeżeli dłużnik znajduje się w portfelu z utratą wartości i nie posiada żadnej ekspozycji w statucie udzielonego udogodnienia w spłacie (forbearance) - zostaje uznany za uzdrowionego i zakwalifikowany do portfela pracującego (performing), jeżeli są spełnione wszystkie następujące warunki w poniższej kolejności:
o żaden dowód utraty wartości lub przesłanka utraty wartości będące źródłem niewykonania zobowiązania lub wskazujące na wysokie prawdopodobieństwo niedokonania płatności – nie są aktywne,
o od daty zakończenia dowodu/ przesłanki utraty wartości upłynęło co najmniej 3 miesiące (okres próbny) i w tym okresie zachowanie (zamiar spłaty) i sytuacja klienta (zdolność spłaty) zostały pozytywnie ocenione,
o klient dokonywał regularnych spłat, tj. brak zaległości >30 dni w okresie próbnym,
o po zakończeniu okresu próbnego klient został uznany za zdolnego do spłaty zobowiązań kredytowych w całości, bez korzystania z zabezpieczenia,
o brak zaległości w spłacie przekraczających kwotę limitu bezwzględnego; jeżeli występują zaległości w kwocie przewyższającej kwotę limitu bezwzględnego, okres próbny zostaje wydłużony do czasu obniżenia kwoty zaległości poniżej kwoty tego limitu.
Klient znajdujący się w portfelu z utratą wartości posiadający ekspozycję ze statusem udzielonego udogodnienia w spłacie (forbearance) - zostaje uznany za uzdrowionego i zakwalifikowany do portfela pracującego (performing) jeżeli są spełnione wszystkie następujące warunki:
o żaden dowód utraty wartości lub przesłanka utraty wartości będące źródłem niewykonania zobowiązania lub wskazujące na wysokie prawdopodobieństwo niedokonania płatności - nie są aktywne,
o od ostatniego z poniższych zdarzeń upłynęło co najmniej 12 miesięcy (okres próbny):
- przyznanie ostatnich środków restrukturyzacji tj. udzielenia udogodnienia w spłacie (forbearance),
- ekspozycji został nadany status niewykonania zobowiązania,
- koniec okresu karencji określonego w umowie restrukturyzacyjnej,
o w okresie próbnym klient dokonał istotnych/ regularnych spłat:
- klient, w ramach swoich regularnych płatności zgodnych z ustalonymi warunkami restrukturyzacji, spłacił materialną kwotę w wysokości stanowiącej wcześniejsze przeterminowanie (jeżeli były kwoty przeterminowane) lub umorzenie (jeżeli nie było żadnych kwot przeterminowania),
- klient dokonywał regularnych spłat, zgodnie z nowym harmonogramem uwzględniającym warunki restrukturyzacji, tj. brak zaległości> 30 dni w okresie próbnym.
o na koniec okresu próbnego klient nie ma żadnych kwot przeterminowanych i nie ma obaw, co do pełnej spłaty ekspozycji zgodnie z warunkami umowy restrukturyzacyjnej.
Bank ustalił następujące dodatkowe warunki odwrócenia utraty wartości / wyjścia ze statusu niewykonania zobowiązania (default) obowiązujące wszystkich klientów:
o jeśli w okresie próbnym zostanie zidentyfikowany dowód lub przesłanka utraty wartości będące źródłem niewykonania zobowiązania/ wskazujące na wysokie prawdopodobieństwo nie dokonania płatności, data zakończenia okresu próbnego zostanie ponownie ustalona i okres próbny zaczyna się liczyć od początku od momentu wygaśnięcia działania dowodu/ przesłanki.
o jeżeli w trakcie trwania okresu próbnego i po okresie karencji spłaty wystąpiło zdarzenie DPD > 30, data zakończenia okresu próbnego zostanie zresetowana i okres próbny zaczyna się liczyć od początku od momentu, kiedy DPD wróciło do poziomu poniżej 31 dni.
o wszystkie warunki odwrócenia utraty wartości/ wyjścia ze stanu niewykonania zobowiązania powinny być spełnione także w odniesieniu do nowych ekspozycji wobec klienta, w szczególności, jeżeli poprzednie ekspozycje kredytowe tego klienta będące wcześniej w restrukturyzacji zostały zbyte lub trwale odpisane.
o wyjątek od zasady braku aktywnych dowodów/ przesłanek utraty wartości będących źródłem niewykonania zobowiązania stanowi dowód „klasyfikacja do Etapu 3/ rezerwa” - jego utrzymywanie się nie wstrzymuje rozpoczęcia okresu próbnego (ponieważ jest on skutkiem a nie przyczyną niewykonania zobowiązania) - klasyfikacja do Etapu 3 i rezerwa utrzymywane są również w okresie próbnym.
Przesłanki klasyfikacji aktywa finansowego wycenianego według wartości godziwej przez inne całkowite dochody do Etapu 3
Na każdy dzień bilansowy Bank ocenia, czy wystąpiły obiektywne dowody utraty wartości dłużnych aktywów finansowych klasyfikowanych do wyceny według wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Potwierdzenie wystąpienia obiektywnego dowodu utraty wartości jest przesłanką do klasyfikacji aktywa do etapu 3.
Dowody wskazujące, że aktywo finansowe lub grupa aktywów finansowych trwale utraciła wartość mogą wynikać z jednej lub kilku przesłanek, które zaprezentowane zostały poniżej:
o znaczące trudności finansowe emitenta (np.: znaczące ujemne kapitały własne, wysokie ponoszone straty w bieżącym roku przekraczające kapitał własny, wypowiedzenie umowy kredytowej o znaczącej wartości w innym banku),
o niedotrzymanie warunków umowy, w tym w szczególności niespłacenie lub zaleganie ze spłatą wymagalnych zobowiązań (np.: odsetek lub nominału), interpretowane jako materializacja ryzyka kredytowego emitenta,
o przyznanie emitentowi przez jego wierzycieli udogodnień w spłacie zobowiązań, których by nie otrzymał w innych okolicznościach,
o wysokie prawdopodobieństwo upadłości lub innej reorganizacji finansowej emitenta,
o identyfikacja utraty wartości aktywa finansowego w poprzednim okresie,
o zanik aktywnego rynku na aktywo finansowe, który może wynikać z trudności finansowych emitenta,
o opublikowane analizy oraz przewidywania agencji ratingowych lub innych jednostek, które potwierdzają określony (wysoki) profil ryzyka aktywa finansowego,
o inne możliwe do zaobserwowania dane wskazujące na możliwy do ustalenia spadek oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych wynikających z grupy aktywów finansowych, które pojawiły się po dacie ich początkowego ujęcia w księgach Banku. Dane o których mowa powyżej mogą dotyczyć niekorzystnych zmian w sytuacji płatniczej grupy emitentów, kraju lub lokalnych warunków ekonomicznych, które są skorelowane z brakiem spłat z grupy aktywów finansowych.
Ujęcie odpisu oczekiwanej straty kredytowej dłużnych aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody
W sytuacji, gdy występują obiektywne dowody, że nastąpiła utrata wartości dłużnych aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody, to cześć wyceny odpowiadająca kwocie odpisu wyksięgowuje się z innych całkowitych dochodów i ujmuje się w rachunku zysków i strat, nawet jeśli składnik aktywów finansowych nie został wyłączony ze sprawozdania z sytuacji finansowej.
Kwota skumulowanych strat, która zostaje wyksięgowana z kapitału własnego i ujęta w rachunku zysków i strat, stanowi różnicę pomiędzy kosztem nabycia (pomniejszonym o wszelkie spłaty kapitału i amortyzację) i bieżącą wartością godziwą, pomniejszoną o wszelkie straty z tytułu utraty wartości tego składnika aktywów uprzednio ujęte w rachunku zysków i strat.
5.5.10. Zyski i straty wynikające z wyceny w terminie późniejszym
Zyski lub straty wynikające ze zmiany wartości godziwej składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego, nie stanowiących części powiązania zabezpieczającego, ujmuje się w następujący sposób:
o zyski lub straty wynikające ze składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego, zakwalifikowanego jako wyceniane według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, ujmuje się w rachunku zysków i strat,
o zyski lub straty wynikające z wyceny do wartości godziwej składnika aktywów finansowych wycenianego przez inne całkowite dochody, ujmuje się bezpośrednio w kapitale własnym, poprzez zestawienie zmian w kapitale własnym.
Rozliczanie odsetek metodą efektywnej stopy procentowej
Przychody z tytułu odsetek oblicza się przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej. Odpowiednią wartość oblicza się przez zastosowanie efektywnej stopy procentowej do wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych, z wyjątkiem:
o zakupionych lub utworzonych składników aktywów finansowych dotkniętych utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe. W odniesieniu do tych składników aktywów finansowych Bank stosuje efektywną stopę procentową skorygowaną o ryzyko kredytowe do wartości zamortyzowanego kosztu składnika aktywów finansowych od momentu początkowego ujęcia,
o składników aktywów finansowych niebędących zakupionymi lub utworzonymi składnikami aktywów finansowych dotkniętymi utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe, które następnie stały się składnikami aktywów finansowych dotkniętymi utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe (Etap 3).
W przypadku tych składników aktywów finansowych Bank stosuje efektywną stopę procentową do wartości zamortyzowanego kosztu (netto) składnika aktywów finansowych w późniejszych okresach sprawozdawczych.
Elementy pozaodsetkowe
Różnice kursowe wynikające ze zmian wartości składnika aktywów finansowych wycenianego według wartości godziwej przez inne całkowite dochody wyrażonego w walucie obcej ujmuje się bezpośrednio w kapitale własnym tylko w odniesieniu do aktywów niepieniężnych, natomiast różnice kursowe generowane przez aktywa pieniężne (np. papiery dłużne) zaliczane są do rachunku zysków i strat.
W momencie usunięcia składnika dłużnych aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej skumulowane zyski lub straty poprzednio ujęte w kapitale własnym:
o w zakresie dłużnych aktywów finansowych ujmuje się w rachunku zysków i strat.
Jeżeli występują obiektywne dowody, iż nastąpiła utrata wartości składnika dłużnych aktywów finansowych zaliczonego do wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody, Bank rozpoznaje odpis aktualizujący w sposób opisany w punkcie dotyczącym utraty wartości składników aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody.
Wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych kwotowanych na aktywnym rynku (w tym papierów wartościowych) ustalana jest w oparciu o cenę kupna (bid price) dla pozycji długiej i sprzedaży (offer price) dla pozycji krótkiej. W przypadku braku aktywnego rynku dla danego instrumentu lub w przypadku papierów wartościowych, które nie są notowane na aktywnym rynku Bank ustala wartość godziwą przy zastosowaniu technik wyceny, do których zalicza się wykorzystanie ostatnich transakcji rynkowych, analizę zdyskontowanych przepływów pieniężnych, modele wyceny opcji oraz inne techniki wyceny powszechnie używane przez uczestników rynku. Wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych ustalana jest w oparciu o zasady ostrożnej wyceny (ang.: prudent valuation). Celem takiego podejścia jest wyznaczenie wartości godziwej na wysokim 90% poziomie ufności, z uwzględnieniem niepewności ceny rynkowej oraz kosztu zamknięcia.
Aktywność rynku ocenia się w oparciu o częstotliwość i wolumen przeprowadzanych transakcji oraz dostępność do informacji o kwotowanych cenach, które co do zasady powinny być dostarczane w sposób ciągły.
Za rynek główny i zarazem najkorzystniejszy uważa się rynek, do którego Bank ma dostęp i na którym w zwykłych warunkach zawarłby transakcje sprzedaży/zakupu składnika aktywów lub przeniesienia zobowiązania.
W oparciu o stosowane metody ustalania wartości godziwej, poszczególne składniki aktywów/ zobowiązań finansowych klasyfikuje się do następujących kategorii:
o poziom 1: aktywa/zobowiązania finansowe wyceniane bezpośrednio w oparciu o ceny kwotowane na aktywnym rynku,
o poziom 2: aktywa/zobowiązania finansowe wyceniane w oparciu o techniki wyceny bazujące na założeniach wykorzystujących informacje pochodzące z aktywnego rynku lub obserwacje rynkowe,
o poziom 3: aktywa/zobowiązania finansowe wyceniane w oparciu o powszechnie stosowane przez uczestników rynku techniki wyceny, których założenia nie bazują na informacji pochodzącej z aktywnego rynku.
W cyklach miesięcznych Bank weryfikuje czy wystąpiły zmiany w jakości danych wejściowych stosowanych do poszczególnych technik wyceny i ustala, jakie były powody tych zmian oraz ich wpływ na kalkulację wartości godziwej składnika aktywów/zobowiązań finansowych. Każdy zidentyfikowany przypadek rozpatrywany jest indywidualnie i w oparciu o szczegółowe analizy Bank podejmuje decyzję, czy jego identyfikacja wiąże się z koniecznością aktualizacji podejścia do ustalania wartości godziwej czy też nie.
W uzasadnionych przypadkach Bank podejmuje decyzję o wprowadzeniu zmian w metodologii ustalania wartości godziwej oraz dacie ich wprowadzenia rozumianej, jako data zmiany okoliczności. Następnie uwzględnia wpływ wprowadzenia zmian na klasyfikację do poszczególnych kategorii hierarchii wyceny według wartości godziwej. Wszelkie zmiany w metodologii wyceny wraz z uzasadnieniem podlegają szczegółowym ujawnieniom w odrębnej nocie do sprawozdania finansowego.
5.6. Aktywa niefinansowe
5.6.1. Rzeczowe aktywa trwałe
5.6.1.1. Własne składniki rzeczowych aktywów trwałych
Rzeczowe aktywa trwałe stanowią kontrolowane środki trwałe oraz nakłady na ich budowę. Do środków trwałych zaliczane są składniki rzeczowych aktywów trwałych o przewidywanym okresie wykorzystywania dłuższym niż rok, które są utrzymywane z uwagi na ich wykorzystanie na własne potrzeby lub w celu oddania ich do użytkowania innym podmiotom na podstawie umowy najmu lub w celach administracyjnych.
Rzeczowe aktywa trwałe, wykazuje się według modelu opartego na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia tzn. po początkowym ujęciu wykazuje się według kosztu historycznego pomniejszonego o odpisy amortyzacyjne / umorzeniowe oraz z tytułu utraty wartości.
Na koszt historyczny składają się cena nabycia / koszt wytworzenia i koszty bezpośrednio związane z nabyciem danych aktywów.
Każda część składowa pozycji rzeczowych aktywów trwałych, której cena nabycia lub koszt wytworzenia jest istotny w porównaniu z ceną nabycia lub kosztem wytworzenia całej pozycji jest amortyzowana osobno. Bank alokuje początkową wartość pozycji rzeczowych aktywów trwałych na jej istotne części.
5.6.1.2. Środki trwałe w leasingu
Bank jest stroną umów leasingowych, na podstawie których otrzymuje prawo do kontroli i użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów na dany okres w zamian za wynagrodzenie. Bank stosuje postanowienia MSSF 16 do ewidencji wszystkich umów leasingowych z wyjątkiem kontraktów leasingu aktywów niematerialnych oraz zwolnień przewidzianych w standardzie i opisanych poniżej.
Bank dokonuje identyfikacji elementów leasingowych i nieleasingowych w zawartych umowach.
Opłaty nieleasingowe z tytułu umów ujmowane są jako koszty w rachunku zysków i strat metodą liniową przez okres trwania leasingu. Opłaty leasingowe podlegają ewidencji zgodnie z poniżej opisanymi zasadami.
W dacie rozpoczęcia leasingu Bank ujmuje aktywa z tytułu prawa do użytkowania aktywa oraz zobowiązanie z tytułu leasingu. Początkową wycenę zobowiązania z tytułu leasingu Bank wyznacza w wysokości bieżącej wartości przyszłych opłat leasingowych. Do wyznaczenia zdyskontowanej wartości opłat leasingowych Bank stosuje stopę procentową leasingu, a jeżeli stopa nie jest łatwo dostępna, Bank stosuje krańcową stopę procentową. Bank określa stopę procentową leasingu jako sumę stopy oprocentowania swap-ów i wewnętrznej ceny transferowej, z uwzględnieniem walut, w jakich denominowane są kontrakty leasingowe oraz okresów zapadalności umów. Po dacie rozpoczęcia leasingu, wartość bilansowa zobowiązania:
o powiększana jest o naliczone odsetki leasingowe, które ujmowane są w rachunku zysków i strat jako koszty odsetkowe,
o pomniejszana jest o zapłacone opłaty leasingowe,
o aktualizowana jest w wyniku ponownej oceny, zmiany leasingu lub zmiany zasadniczo stałych opłat leasingowych.
W dacie rozpoczęcia leasingu Bank ujmuje aktywa z tytułu prawa do użytkowania według kosztu, którego podstawą jest kwota początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu. Koszt składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania obejmuje również:
o opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed datą rozpoczęcia leasingu, pomniejszone o otrzymane zachęty leasingowe,
o początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę,
o koszty, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z doprowadzeniem aktywa do stanu pierwotnego.
Prawo do użytkowania podlega amortyzacji przez okres trwania leasingu oraz jest pomniejszane o straty z tytułu utraty wartości. Aktualizacja wartości prawa do użytkowania w okresie trwania leasingu następuje w wyniku aktualizacji wyceny zobowiązania z tytułu leasingu.
Identyfikacja przyszłych opłat leasingowych wymaga ustalenia okresu leasingu. Określając okres leasingu Bank bierze pod uwagę nieodwołalny okres leasingu wraz z okresami, na które można przedłużyć leasing oraz okresami, w których można wypowiedzieć leasing. W dacie rozpoczęcia umowy leasingowej Bank ocenia, czy można z wystarczającą pewnością założyć, że Bank skorzysta z opcji przedłużenia leasingu, lub że nie skorzysta z opcji wypowiedzenia leasingu. W celu wykonania oceny Bank uwzględnia wszystkie istotne fakty i okoliczności, które tworzą zachętę ekonomiczną do skorzystania lub nieskorzystania z tych opcji. Bank dokonuje przeglądu okresu leasingu w celu ponownej oceny istotnych zdarzeń lub okoliczności, które mogą wpływać na oszacowaną długość okresu leasingu. Leasing przestaje być egzekwowalny gdy zarówno leasingobiorca, jak i leasingodawca ma prawo wypowiedzenia leasingu bez konieczności uzyskania zezwolenia drugiej strony, czego konsekwencją jest najwyżej nieznaczna kara. Dla kontraktów leasingowych zawartych na czas nieokreślony, w których występuje obustronna opcja wypowiedzenia oraz potencjalnie wysokie koszty związane z rozwiązaniem kontraktu Bank dokonuje oszacowania okresu leasingu.
Bank korzysta ze zwolnienia dla:
o leasingów krótkoterminowych - umowa może być zaklasyfikowana jako umowa krótkoterminowa, jeżeli okres trwania umowy nie przekracza 12 miesięcy, a w stosunku do przedmiotu umowy nie jest przewidziana opcja zakupu,
o leasingów, w których przedmiot umowy ma niską wartość- aktywa mogą być zaklasyfikowane jako aktywa o niskiej wartości, jeżeli cena brutto nabycia nowego składnika nie przekracza kwoty 5 000 EUR, a przedmiot umowy nie jest i nie będzie oddany w subleasing.
Opłaty leasingowe z tytułu powyżej wskazanych kontraktów Bank ujmuje jako koszty w rachunku zysków i strat w sposób systematyczny przez okres trwania leasingu.
5.6.1.3. Nakłady ponoszone w terminie późniejszym
Bank ujmuje w wartości bilansowej pozycji rzeczowych aktywów trwałych koszty wymiany części tych pozycji w momencie ich poniesienia, jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że Bank uzyska przyszłe korzyści ekonomiczne związane ze składnikiem aktywów, a cenę nabycia lub koszt wytworzenia można wycenić w wiarygodny sposób. Pozostałe koszty są ujmowane w rachunku zysków i strat w momencie ich poniesienia.
5.6.2. Wartości niematerialne
Składnik wartości niematerialnych to możliwy do zidentyfikowania niepieniężny składnik aktywów, który nie posiada postaci fizycznej.
Do wartości niematerialnych klasyfikowane są aktywa spełniające następujące wymagania:
o można je wyodrębnić lub wydzielić z jednostki gospodarczej i sprzedać, przekazać, licencjonować lub oddać do odpłatnego użytkowania osobom trzecim, zarówno indywidualnie, jak też łącznie z powiązanymi z nimi umowami, składnikami aktywów lub zobowiązań,
o wynikają z tytułów umownych lub innych tytułów prawnych, bez względu na to, czy podlegają one przeniesieniu lub wyodrębnieniu z jednostki gospodarczej lub innych praw i obowiązków.
5.6.2.1. Oprogramowanie komputerowe
Nabyte licencje na oprogramowanie komputerowe są aktywowane w wysokości poniesionych kosztów nabycia i jego zaimplementowania.
Nakłady związane z utrzymywaniem oprogramowania komputerowego są wykazywane jako koszty w momencie ich poniesienia.
5.6.2.2. Późniejsze nakłady
Nakłady poniesione po początkowym ujęciu nabytego składnika wartości niematerialnych są aktywowane tylko w przypadku, gdy spełnione są obowiązujące w Banku kryteria. W pozostałych przypadkach nakłady te są ujmowane w rachunku zysków i strat jako koszty w momencie ich poniesienia.
5.6.3. Odpisy amortyzacyjne
Odpisy amortyzacyjne rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych dokonywane są metodą liniową zgodnie z ustalonymi stawkami amortyzacji przez przewidywany okres ich użyteczności ekonomicznej. Przez wartość podlegającą amortyzacji rozumie się cenę nabycia lub koszt wytworzenia danego składnika aktywów po pomniejszeniu o wartość końcową (rezydualną) tego składnika. Okres ekonomicznej użyteczności, stawki amortyzacji, a także wartość końcowa rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych podlegających amortyzacji są corocznie weryfikowane. Wnioski z tej weryfikacji stanowią podstawę dla ewentualnej zmiany okresów amortyzacji rozpoznawanej prospektywnie od daty dostosowania (efekt takiej zmiany jest zgodnie z MSR 8 odnoszony do rachunku zysków i strat).
Odpisy amortyzacyjne rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych są ujmowane w rachunku zysków i strat.
Szacowane okresy użytkowania są następujące:
o urządzenia: 3 - 7 lat
o wyposażenie: 5 lat
o koszty wytworzenia oprogramowania: 3 lata
o oprogramowanie komputerowe: 3 lata
5.6.4. Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości niefinansowych aktywów
Na każdy dzień bilansowy Bank dokonuje oceny rzeczowych aktywów trwałych pod względem istnienia przesłanek wskazujących na utratę ich wartości. W przypadku istnienia takiej przesłanki, Bank dokonuje formalnego oszacowania wartości odzyskiwalnej. W przypadku, gdy wartość bilansowa danego składnika aktywów przewyższa jego wartość odzyskiwaną, uznaje się utratę jego wartości i dokonuje odpisu aktualizującego jego wartość do poziomu wartości odzyskiwalnej.
5.6.5. Ujęcie odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości
W przypadku, gdy istnieją przesłanki, że nastąpiła utrata wartości majątku wspólnego, czyli aktywów, które nie wypracowują wpływów pieniężnych niezależnie od innych aktywów lub zespołów aktywów oraz nie można ustalić wartości odzyskiwalnej pojedynczego składnika aktywów zaliczanego do majątku wspólnego, Bank ustala wartość odzyskiwalną na poziomie ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego dany składnik należy. Odpis aktualizacyjny z tytułu utraty wartości jest ujmowany, jeżeli wartość księgowa aktywa lub jego ośrodka wypracowującego środki pieniężne przekracza wartość odzyskiwalną.
5.6.6. Odwrócenie odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości
Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości w odniesieniu do innych aktywów, podlega odwracaniu, jeżeli nastąpiła zmiana w szacunkach służących do określenia wartości możliwej do odzyskania. Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości może być odwrócony tylko do poziomu, przy którym wartość księgowa aktywa nie przekracza wartości księgowej, która pomniejszona o kwotę amortyzacji, zostałaby wyznaczona, jeżeli nie zostałby ujęty odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości.
5.7. Pozostałe składniki sprawozdania z sytuacji finansowej
5.7.1. Należności handlowe i inne należności
Bank zastosował uproszczone podejście w zakresie szacowania odpisu na oczekiwane straty kredytowe i ujmuje odpis w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia należności.
Należności handlowe obejmowane są odpisami aktualizującymi po osiągnięciu progu przeterminowania w wysokości 60 dni, z wyłączeniem sytuacji kiedy mimo opóźnienia spłata jest wysoce prawdopodobna.
W uzasadnionych przypadkach, a w szczególności w przypadku należności z tytułu niedoborów i szkód, roszczeń kwestionowanych przez dłużników oraz innych należności, dla których ryzyko nieodzyskania Bank ocenia jako wysokie, odpisów aktualizujących dokonuje się we wcześniejszym terminie.
W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wartość należności jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej odzwierciedlającej aktualną wartość pieniądza w czasie. Jeżeli zastosowana została metoda polegająca na dyskontowaniu, zwiększenie należności w związku z upływem czasu jest ujmowane jako przychody finansowe.
Należności budżetowe prezentowane są w ramach innych aktywów finansowych, z wyjątkiem należności z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych, które stanowią w sprawozdaniu z sytuacji finansowej odrębną pozycję.
5.7.2. Środki pieniężne i ekwiwalent środków pieniężnych
Z punktu widzenia rachunku przepływów pieniężnych na stan środków pieniężnych składa się gotówka oraz wartość ekwiwalentów gotówki, przy czym ING Bank Hipoteczny S.A. nie utrzymuje gotówki, a jedynie ekwiwalenty środków pieniężnych, które obejmują salda na rachunkach bieżących i rachunkach lokat terminowych w innych bankach.
5.8. Kapitały własne
Na kapitały własne składają się: kapitał akcyjny, kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej, zyski zatrzymane oraz skumulowane inne całkowite dochody. Kapitały te są tworzone przez Bank zgodnie z obowiązującym prawem oraz ze statutem. Wszystkie kwoty kapitałów wykazywane są w wartości nominalnej.
5.8.1. Kapitał akcyjny
Kapitał akcyjny wykazywany jest według wartości nominalnej, zgodnie ze statutem oraz wpisem do rejestru handlowego przedsiębiorców.
5.8.2. Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej
Tworzony jest z premii emisyjnej uzyskanej z emisji akcji, pomniejszonej o poniesione bezpośrednie koszty z nią związane.
5.8.3. Zyski zatrzymane
Zyski zatrzymane tworzone są z odpisów z zysku i są przeznaczone na cele określone w statucie lub innych przepisach prawa. Zyski zatrzymane obejmują wynik finansowy netto. Wynik finansowy netto stanowi wynik brutto z rachunku zysków i strat roku bieżącego skorygowany obciążeniem lub należnością z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych.
5.8.4. Skumulowane inne całkowite dochody netto
Skumulowane inne całkowite dochody tworzone są w wyniku:
o wyceny instrumentów finansowych zakwalifikowanych do wyceny przez inne całkowite dochody,
o zysków / strat aktuarialnych.
Na skumulowane inne całkowite dochody odnosi się zmiany aktywa lub zobowiązania z tytułu podatku odroczonego wynikające z ujęcia powyższych wycen. Skumulowane inne całkowite dochody nie podlegają dystrybucji.
5.9. Rozliczenia międzyokresowe
5.9.1. Koszty rozliczane w czasie
Koszty rozliczane w czasie dotyczą poszczególnych rodzajów wydatków, których rozliczenie w ciężar rachunku zysków i strat nastąpi stosownie do upływu czasu w przyszłych okresach sprawozdawczych. Składnikami kosztów rozliczanych w czasie są przede wszystkim rezerwy na koszty rzeczowe wynikające ze świadczeń wykonanych na rzecz Banku przez kontrahentów, oraz opłacone z góry koszty prenumeraty, ubezpieczeń oraz usług IT, które zostaną rozliczone w następnych okresach. Koszty rozliczane w czasie prezentuje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji Inne aktywa.
5.10. Świadczenia pracownicze
5.10.1. Świadczenia wynikające z Ustawy o pracowniczych programach emerytalnych
Wydatki ponoszone w związku z programem określonych składek są ujmowane jako koszty w rachunku zysków i strat.
5.10.2. Krótkoterminowe świadczenia pracownicze
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze Banku (inne niż świadczenia z tytułu rozwiązania umowy o pracę) zawierają wynagrodzenia, premie, płatne urlopy oraz składki na ubezpieczenie społeczne.
Bank ujmuje przewidywaną niezdyskontowaną wartość krótkoterminowych świadczeń pracowniczych jako koszty w okresie, w którym pracownicy świadczyli związaną z nimi pracę (bez względu na termin zapłaty) w korespondencji z pozostałymi zobowiązaniami sprawozdania z sytuacji finansowej.
Kwota krótkoterminowych świadczeń pracowniczych z tytułu niewykorzystanych dni urlopowych przysługujących pracownikom Banku jest wyliczana jako suma niewykorzystanych urlopów przysługujących poszczególnym pracownikom Banku.
5.10.3. Długoterminowe świadczenia pracownicze
5.10.3.1. Świadczenia z tytułu regulacji wynikających z Kodeksu Pracy
Rezerwy na odprawy emerytalne przyznane w ramach świadczeń z tytułu regulacji wynikających z Kodeksu Pracy szacowane są na podstawie wyceny aktuarialnej. Rezerwa będąca efektem wyceny aktuarialnej ujmowana i aktualizowana jest w okresach rocznych.
Rezerwy z tytułu długoterminowych świadczeń pracowniczych ujmuje się w pozycji Rezerwy sprawozdania z sytuacji finansowej w korespondencji z kosztami wynagrodzeń w rachunku zysków i strat.
Opis założeń metody kalkulacji i prezentacji zysków i strat aktuarialnych zawarty jest w punkcie dotyczącym zastosowanych szacunków w zakresie rezerw na odprawy emerytalne i rentowe.
5.10.3.2. Świadczenia wynikające z programu zmiennych składników wynagrodzeń
Świadczenia przyznawane w ramach programu zmiennych składników wynagrodzeń realizowane są w dwóch częściach:
o części płatnej w gotówce (maksymalnie 50%),
o części przyznanej w formie instrumentów finansowych uprawniających do otrzymania środków pieniężnych, których wysokość uzależniona jest od wartości księgowej aktywów netto ING Banku Hipotecznego S.A. na akcje, skorygowanych o czynniki wpływające na te aktywa, inne niż wynik finansowy.
Część programu płatna w gotówce wykazywana jest zgodnie z metodą prognozowanych uprawnień jednostkowych i jest rozliczana w czasie w okresie nabywania przez pracowników uprawnień do tych świadczeń (zarówno w okresie oceny rozumianym jako rok pracy, za który pracownicy otrzymują świadczenie, jak i w okresie odroczenia odpowiednich części tego świadczenia). Wartość świadczenia nieodroczonego ujmowana jest jako zobowiązanie wobec pracowników w korespondencji z rachunkiem wyników, natomiast wartość świadczenia odroczonego ujmowana jest jako rozliczenia międzyokresowe kosztów w korespondencji z rachunkiem wyników. W przypadku świadczeń przyznawanych w formie instrumentów finansowych zastosowanie ma roczny termin przetrzymania instrumentów, który dotyczy zarówno części przyznanej po roku oceny (cześć nieodroczona), jak i części odroczonej świadczenia na zasadach analogicznych jak w zakresie części gotówkowej (na okresy roczne, dwuletnie, trzyletnie itd.). Podczas okresu przetrzymania pracownik, któremu przyznano świadczenie nie może wykonać praw związanych z przyznanymi instrumentami. Wartość świadczenia nieodroczonego ujmowana jest jako zobowiązanie wobec pracowników w korespondencji z rachunkiem wyników, natomiast wartość świadczenia odroczonego ujmowana jest jako rozliczenia międzyokresowe kosztów w korespondencji z rachunkiem wyników.
5.11. Rezerwy
Rezerwy są zobowiązaniami, których kwota lub termin zapłaty są niepewne. Rezerwy są tworzone, gdy Bank posiada obecny obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych oraz prawdopodobne jest, że wypełnienie obowiązku spowoduje konieczność środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne oraz można dokonać wiarygodnego szacunku kwoty tego obowiązku.
W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wielkość rezerwy jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej przed opodatkowaniem, która odzwierciedla aktualne oceny rynkowe co do wartości pieniądza w czasie oraz ewentualnego ryzyka związanego z danym zobowiązaniem.
5.12. Rachunek zysków i strat
5.12.1. Wynik z tytułu odsetek
Przychody i koszty z tytułu odsetek dla wszystkich instrumentów finansowych są ujmowane w rachunku zysków i strat. Przychody z tytułu odsetek od aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu oraz wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody ujmowane są w rachunku zysków i strat w wysokości zamortyzowanego kosztu przy użyciu efektywnej stopy procentowej lub efektywnej stopy procentowej skorygowanej o ryzyko kredytowe.
Metoda efektywnej stopy procentowej jest metodą naliczania zamortyzowanego kosztu składnika aktywów lub zobowiązania finansowego (albo grupy aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych) oraz przypisania przychodów lub kosztów odsetkowych do odpowiednich okresów. Efektywna stopa procentowa jest stopą, która dyskontuje oszacowane przyszłe pieniężne wpływy lub płatności dokonywane w oczekiwanym okresie do wygaśnięcia instrumentu finansowego, a w uzasadnionych przypadkach w okresie krótszym, do bilansowej wartości netto składnika aktywów lub zobowiązania finansowego.
Przy wyliczaniu efektywnej stopy procentowej Bank dokonuje oszacowania przepływów pieniężnych, uwzględniając wszelkie postanowienia umowy instrumentu finansowego jednakże nie uwzględnia potencjalnych przyszłych strat związanych z nieściągalnością kredytów. Wyliczenie obejmuje wszelkie płacone i otrzymywane przez strony umowy prowizje i opłaty stanowiące integralną część efektywnej stopy procentowej, koszty transakcji oraz wszelkie inne premie i dyskonta.
Potencjalne przyszłe straty kredytowe uwzględniane są tylko i wyłącznie w przypadku aktywów finansowych, które na moment początkowego ujęcia dotknięte są utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe. Powyższe ma na celu kalkulację efektywnej stopy procentowej skorygowanej o ryzyko kredytowe.
Przychody z tytułu odsetek obejmują odsetki oraz prowizje (otrzymane lub należne) ujęte w kalkulacji efektywnej stopy procentowej z tytułu: kredytów z harmonogramami spłat, lokat międzybankowych.
Główne pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej Banku, w przypadku których stosowana jest metoda efektywnej stopy procentowej stanowią kredyty i pożyczki udzielone klientom, a także zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych. Podstawowe koszty transakcyjne dotyczące kredytów i pożyczek udzielonych klientom stanowią koszty nabycia wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych (m.in. koszty wpisów sądowych dotyczących przeniesienia hipoteki oraz koszty inspekcji poszerzonych), natomiast w odniesieniu do zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych wśród przykładowych kosztów transakcyjnych rozliczanych metodą efektywnej stopy procentowej można wymienić np. koszty wpisów sądowych dotyczących wzmianki o wpisaniu kredytu do rejestru zabezpieczeń listów zastawnych.
W przypadku aktywów finansowych lub grupy podobnych aktywów finansowych, dla których dokonano odpisu z tytułu utraty wartości, przychody odsetkowe są naliczane od wartości bieżącej należności (to jest wartości pomniejszonej o odpis aktualizujący wartość) przy zastosowaniu stopy procentowej użytej do zdyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych dla celów oszacowania straty z tytułu utraty wartości.
5.12.2. Przychody i koszty z tytułu prowizji
Przychody z tytułu prowizji powstają w wyniku świadczenia usług finansowych oferowanych przez Bank i obejmują m.in. opłaty za zaświadczenia o posiadanym/ spłaconym zobowiązaniu kredytowym, prowizje za wcześniejszą spłatę kredytów hipotecznych, opłaty za zleconą inspekcję nieruchomości w związku ze zmianą przez klienta zabezpieczenia.
Opłaty i prowizje (zarówno przychody, jak i koszty) bezpośrednio związane z powstaniem aktywów finansowych posiadających określone harmonogramy spłat są ujmowane w rachunku zysków i strat jako element efektywnej stopy procentowej i stanowią część przychodów odsetkowych.
Bank do prowizji korygujących efektywną stopę procentową zalicza na przykład prowizje za zmiany w umowie kredytowej skutkujące zmianą kwoty lub harmonogramu spłat kredytu.
Prowizje integralnie związane z powstaniem aktywów bez określonych harmonogramów rozliczane są liniowo w okresie trwania kontraktu.
Pozostałe opłaty i prowizje związane z usługami finansowymi oferowanymi przez Bank, są rozpoznawane w rachunku zysków i strat z uwzględnieniem zasady pięciu kroków:
1. identyfikacji umowy z klientem,
2. identyfikacji poszczególnych zobowiązań w umowie,
3. określenie ceny transakcji,
4. przypisanie ceny do poszczególnych zobowiązań umownych,
5. rozpoznanie przychodu w momencie spełnienia poszczególnych zobowiązań.
Na podstawie przeprowadzonych analiz, Bank rozpoznaje przychody z tytułu prowizji i opłat:
o jednorazowo, gdy usługa została dostarczona (również dla opłat pobieranych z góry) tj. w momencie przeniesienia kontroli nad dobrem lub usługą,
o w miarę upływu czasu, jeśli świadczenie usług jest realizowane w określonym okresie czasu,
o w określonym momencie w czasie (point-in-time), gdy Bank wykonuje kluczowe działania,
o w momencie gdy z punktu widzenia klienta występuje rzeczywista korzyść.
Po spełnieniu (lub w trakcie spełniania) zobowiązania do wykonania świadczenia Bank ujmuje jako przychód kwotę równą cenie transakcyjnej, która została przypisana do tego zobowiązania do wykonania świadczenia.
Przychody z tytułu prowizji, które zostały naliczone i są należne, ale nie zostały zapłacone w terminie, po upływie 90 dni podlegają wyłączeniu z wyniku finansowego Banku.
Bank nie oferuje produktów ubezpieczeniowych wraz z kredytami i pożyczkami.
5.12.3. Wynik z pozycji wymiany
Wynik z pozycji wymiany obejmuje dodatnie i ujemne różnice kursowe, zarówno zrealizowane, jak i niezrealizowane, wynikające z codziennej wyceny aktywów i zobowiązań walutowych według obowiązującego na koniec okresu sprawozdawczego średniego kursu ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski.
5.12.4. Wynik na pozostałej działalności podstawowej
Do wyniku na pozostałej działalności podstawowej zaliczane są koszty i przychody niezwiązane bezpośrednio z działalnością bankową, w tym z tytułu kosztów utworzonej rezerwy na zwroty części kosztu kredytu wynikające z przedpłat kredytów konsumenckich.
5.13. Podatki
5.13.1. Podatek dochodowy
Podatek dochodowy ujmowany jest jako podatek bieżący oraz podatek odroczony. Podatek dochodowy bieżący ujmowany jest w rachunku zysków i strat. Podatek dochodowy odroczony w zależności od źródła pochodzenia różnic przejściowych ujmowany jest w rachunku zysków i strat lub w kapitale.
Bieżący podatek jest zobowiązaniem podatkowym odnoszącym się do przychodu do opodatkowania przy użyciu stopy podatkowej obowiązującej na dzień bilansowy, wraz ze wszystkimi korektami zobowiązania podatkowego dotyczącego poprzednich lat.
5.13.2. Odroczony podatek dochodowy
Bank tworzy rezerwę na przejściową różnicę z tytułu podatku dochodowego spowodowaną odmiennością momentu uznania przychodów za osiągnięte oraz kosztów za poniesione w myśl przepisów rachunkowych oraz przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych. Dodatnią różnicę netto wykazuje się jako Rezerwy z tytułu podatku odroczonego. Ujemną różnicę netto wykazuje się w pozycji Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego jest tworzona metodą zobowiązań bilansowych w stosunku do wszystkich dodatnich różnic przejściowych występujących na dzień bilansowy między wartością podatkową aktywów i zobowiązań a ich wartością bilansową wykazaną w sprawozdaniu finansowym.
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmowane są w odniesieniu do wszystkich ujemnych różnic przejściowych występujących na dzień bilansowy między wartością podatkową aktywów i zobowiązań a ich wartością bilansową wykazaną w sprawozdaniu finansowym oraz niewykorzystanych strat podatkowych.
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmowane są do wysokości, do której jest prawdopodobne, że zostanie osiągnięty dochód do opodatkowania, który pozwoli na potrącenie ujemnych różnic przejściowych, z wyjątkiem sytuacji, gdy składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynika z początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania.
Wartość bilansowa składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego podlega weryfikacji na każdy dzień bilansowy i ulega stosownemu obniżeniu o tyle, o ile przestało być prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do częściowego lub całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz rezerwy na odroczony podatek dochodowy wyceniane są z zastosowaniem stawek podatkowych, które według przewidywań będą obowiązywać w okresie, gdy składnik aktywów zostanie zrealizowany lub rezerwa rozwiązana, przyjmując za podstawę stawki podatkowe (i przepisy podatkowe) prawnie lub faktycznie obowiązujące na dzień bilansowy.
Podatek dochodowy dotyczący pozycji ujętych bezpośrednio w kapitale własnym jest ujmowany w kapitale własnym.
Bank kompensuje ze sobą aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego z rezerwami z tytułu odroczonego podatku dochodowego wtedy, gdy posiada tytuł prawny do przeprowadzenia takiej kompensaty.
5.13.3. Inne podatki
Przychody, koszty i aktywa ujmowane są w kwocie pomniejszonej o wartość podatku od towarów i usług, podatku od czynności cywilno-prawnych i innych podatków od sprzedaży, z wyjątkiem, gdy podatek od sprzedaży zapłacony przy zakupie towarów i usług nie jest możliwy do odzyskania od władz podatkowych; wtedy podatek od sprzedaży jest ujmowany odpowiednio jako część kosztów nabycia składnika aktywów lub jako element kosztów. Kwota netto podatku od sprzedaży możliwa do odzyskania lub należna do zapłaty na rzecz władz podatkowych jest ujęta w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako część należności lub zobowiązań.
6. Porównywalność danych finansowych
W sporządzonym za okres od 1 stycznia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku sprawozdaniu finansowym w stosunku do poprzedniego sprawozdania finansowego za okres od 01 stycznia 2019 roku do 31 grudnia 2019 roku ING Bank Hipoteczny S.A. nie dokonywał istotnych zmian w sposobie prezentacji danych finansowych.
7. Noty do sprawozdania finansowego
|
|
|
|
okres |
okres |
od 01.01.2020 |
od 01.01.2019 |
|
do 31.12.2020 |
do 31.12.2019 |
|
Przychody odsetkowe, w tym: |
108 806,1 |
54 184,8 |
Przychody odsetkowe obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej, w tym: |
108 806,1 |
54 184,8 |
odsetki od kredytów i innych należności od klientów wycenianych według zamortyzowanego kosztu |
106 730,5 |
49 909,8 |
odsetki od należności od banków wycenianych według zamortyzowanego kosztu |
621,8 |
2 378,8 |
odsetki od papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu |
831,8 |
1 314,8 |
odsetki od papierów wartościowych wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
622,0 |
581,4 |
Koszty odsetek, w tym: |
-56 717,4 |
-29 125,6 |
odsetki od zobowiązań wobec innych banków |
-49 618,4 |
-26 903,3 |
odsetki od zobowiązań z tytułu emisji obligacji |
-131,6 |
0,0 |
odsetki od zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych |
-6 958,7 |
-2 206,1 |
odsetki od zobowiązań z leasingowych |
-8,7 |
-16,1 |
Wynik z tytułu odsetek |
52 088,7 |
25 059,2 |
|
|
|
|
okres |
okres |
|
od 01.01.2020 |
od 01.01.2019 |
|
do 31.12.2020 |
do 31.12.2019 |
Przychody z tytułu prowizji |
523,9 |
211,3 |
prowizje za wcześniejszą spłatę kredytów hipotecznych |
597,7 |
224,1 |
pozostałe przychody prowizyjne |
-73,9 |
-12,7 |
Koszty prowizji |
-447,7 |
-326,9 |
Prowizje i opłaty dla KDPW , w tym za rejestrację emisji |
-99,1 |
0,0 |
prowizje i opłaty dla pozostałych podmiotów finansowych, w tym za udostępnienie informacji kredytowej |
-91,6 |
-287,1 |
Prowizje i opłaty dla banków za wystawione gwarancje |
-118,3 |
0,0 |
pozostałe koszty prowizyjne |
-138,7 |
-39,8 |
Wynik z tytułu prowizji |
76,2 |
-115,6 |
7.3. Koszty działania
|
|
|
|
okres |
okres |
|
od 01.01.2020 |
od 01.01.2019 |
|
do 31.12.2020 |
do 31.12.2019 |
Koszty pracownicze, w tym: |
-11 069,4 |
-10 407,2 |
Wynagrodzenia |
-9 454,2 |
-8 876,7 |
w tym program zmiennych składników wynagrodzeń |
-1 012,4 |
-1 659,6 |
świadczenia na rzecz pracowników |
-1 615,2 |
-1 530,5 |
Pozostałe koszty działania, w tym: |
-13 560,1 |
-13 428,2 |
Amortyzacja |
-1 368,8 |
-1 376,8 |
koszty z tytułu czynności wspomagających świadczonych w ramach Umowy o współpracy* |
-6 274,1 |
-6 028,8 |
opłaty BFG** |
-950,6 |
0,0 |
koszty IT |
-785,2 |
-1 526,0 |
koszty serwisów informacyjnych |
-246,6 |
-201,7 |
koszty wynajmu budynków |
-203,9 |
-85,8 |
usługi prawne |
-637,4 |
-531,8 |
koszty łączności |
-129,1 |
-40,2 |
pozostałe koszty doradztwa i konsultingu |
-106,5 |
-165,0 |
zużycie materiałów oraz składników majątkowych niekwalifikowanych do środków trwałych |
-222,5 |
-342,7 |
podatki i opłaty |
-3,9 |
-883,9 |
koszty reprezentacji |
-2,4 |
-178,1 |
pozostałe usługi obce |
-1 142,8 |
-1 389,5 |
inne koszty |
-1 486,3 |
-677,9 |
Koszty działania |
-24 629,5 |
-23 835,4 |
*) Zakres usług świadczonych przez ING Bank Śląski S.A. na rzecz ING Banku Hipotecznego S.A. wynikający z Umowy o współpracy został opisany w nocie 7.26 Transakcje z jednostkami powiązanymi.
**) W dniu 15 kwietnia 2020 roku Zarząd ING Banku Hipotecznego S.A otrzymał informację od Bankowego Funduszu Gwarancyjnego o wysokości rocznej składki na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków za 2020 rok. Wynosi ona 950,6 tys. PLN i uwzględnia składkę należną za 2020 rok w wysokości 496,0 tys. PLN oraz składkę za pełnych 11 miesięcy działalności w 2019 roku w wysokości 454,6 tys. PLN. Kwota składki została zaksięgowana w ciężar kosztów drugiego kwartału 2020 roku a opłacona w lipcu 2020 roku.
7.4. Odpis z tytułu strat oczekiwanych
|
|
|
|
okres |
okres |
od 01.01.2020 |
od 01.01.2019 |
|
do 31.12.2020 |
do 31.12.2019 |
|
Utworzenie odpisów z tytułu strat oczekiwanych |
-2 763,5 |
-924,8 |
kredyty i inne należności od klientów |
-2 754,7 |
-917,8 |
dłużne papiery wartościowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
-8,8 |
-7,0 |
Rozwiązanie odpisów z tytułu strat oczekiwanych |
7,6 |
0,4 |
dłużne papiery wartościowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu |
2,1 |
0,4 |
dłużne papiery wartościowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
5,5 |
0,0 |
Odpis z tytułu strat oczekiwanych |
-2 755,9 |
-924,4 |
7.5. Podatek dochodowy
Podatek dochodowy ujęty w rachunku zysków i strat |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
okres |
okres |
od 01.01.2020 |
od 01.01.2019 |
|
do 31.12.2020 |
do 31.12.2019 |
|
Podatek bieżący |
-4 280,0 |
-113,1 |
Podatek odroczony, w tym: |
-588,0 |
-89,6 |
Powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych |
-588,0 |
-89,6 |
powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych ujemnych z tytułu: |
-813,1 |
1 201,7 |
straty podatkowej z 2018 r. |
-544,2 |
-544,2 |
kosztów utworzenia rezerw na koszty osobowe, rzeczowe i inne |
-360,8 |
779,9 |
kosztów z tytułu naliczonych, a niezapłaconych odsetek |
-483,2 |
731,7 |
odpisów z tytułu strat oczekiwanych (LLP) |
523,6 |
175,6 |
przychodów rozliczanych według efektywnej stopy procentowej |
43,2 |
56,6 |
Innych |
8,3 |
2,1 |
powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych dodatnich z tytułu: |
225,1 |
-1 291,3 |
przychodów z tytułu naliczonych, a niezapłaconych odsetek |
300,3 |
-1 158,0 |
różnicy pomiędzy amortyzacją podatkową i bilansową |
-42,2 |
-110,5 |
wyceny papierów wartościowych |
-33,0 |
-22,8 |
Razem podatek księgowy ujęty w rachunku zysków i strat |
-4 868,0 |
-202,8 |
Wyliczenie efektywnej stopy podatkowej |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
okres |
okres |
od 01.01.2020 |
od 01.01.2019 |
|
do 31.12.2020 |
do 31.12.2019 |
|
A. Zysk brutto |
24 695,6 |
13,8 |
B. (-) 19% zysku brutto |
-4 692,2 |
-2,6 |
C. Zwiększenia - 19% kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, w tym: |
-197,5 |
-200,1 |
składka BFG na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków za 2020 |
-180,7 |
0,0 |
podatek od czynności cywilnoprawnych |
0,0 |
-162,8 |
Inne |
-16,8 |
-37,4 |
D. Zmniejszenia - 19% przychodów niepodlegających opodatkowaniu |
-21,7 |
0,0 |
Inne |
-21,7 |
0,0 |
E. Podatek księgowy ujęty w rachunku zysków i strat [B+C-D] |
-4 868,0 |
-202,8 |
Efektywna stopa podatkowa (-E : A)* |
19,7% |
1 469,6% |
Na odchylenie efektywnej stawki podatkowej od 19% w 2020 roku wpłynęła przede wszystkim składka BFG na fundusz przymusowej restrukturyzacji w wysokości 950,6 tys. PLN.
Podatek dochodowy ujęty w sprawozdaniu z sytuacji finansowej |
|||
|
|
|
|
|
31.12.2020 |
Rachunek zysków i strat |
31.12.2019 |
Odsetki naliczone od kredytów i pożyczek udzielonych klientom oraz odsetki naliczone i dyskonto od papierów wartościowych |
880,4 |
-300,3 |
1 180,7 |
Różnica między wartością bilansową i podatkową rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych |
188,2 |
42,2 |
146,0 |
Wycena papierów wartościowych |
55,8 |
33,0 |
22,8 |
Rezerwa brutto z tytułu podatku odroczonego ujmowanego w wyniku finansowym |
1 124,4 |
-225,1 |
1 349,5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
31.12.2020 |
Rachunek zysków i strat |
31.12.2019 |
Strata podatkowa z 2018 r. |
0,0 |
-544,2 |
544,2 |
Koszty do zapłacenia |
953,3 |
-360,8 |
1 314,1 |
Odsetki naliczone od zobowiązań wobec innych banków oraz odsetki naliczone i dyskonto od zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych |
248,5 |
-483,2 |
731,7 |
Odpisy na straty kredytowe |
699,2 |
523,6 |
175,6 |
Koszty rozliczane według efektywnej stopy procentowej |
99,8 |
43,2 |
56,6 |
Różnica między amortyzacją aktywa z tytułu prawa do użytkowania oraz kosztu finansowania leasingu (MSSF 16) |
0,4 |
-1,7 |
2,1 |
Korekta odsetek od obligacji nabytych |
45,3 |
45,3 |
0 |
w tym dotycząca obligacji nabytych w 2019 r. |
39,8 |
39,8 |
0 |
Inne |
9,2 |
4,6 |
4,7 |
Aktywa brutto z tytułu podatku odroczonego ujmowanego w wyniku finansowym |
2 055,6 |
-773,3 |
2 829,0 |
|
|
|
|
|
31.12.2020 |
Inne całkowite dochody |
31.12.2019 |
Niezrealizowany wynik z wyceny papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
-126,9 |
-115,7 |
-11,2 |
Rezerwa brutto z tytułu podatku odroczonego ujmowanego w innych całkowitych dochodach |
-126,9 |
-115,7 |
-11,2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
31.12.2020 |
Inne całkowite dochody |
31.12.2019 |
Straty aktuarialne |
137,8 |
21,0 |
116,8 |
Aktywa brutto z tytułu podatku odroczonego ujmowanego w innych całkowitych dochodach |
137,8 |
21,0 |
116,8 |
Podatek dochodowy ujęty w innych całkowitych dochodach |
||
|
|
|
|
okres |
Okres |
od 01.01.2020 |
od 01.01.2019 |
|
do 31.12.2020 |
do 31.12.2019 |
|
Podatek odroczony, w tym: |
-94,7 |
32,8 |
Powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych |
-94,7 |
32,8 |
w tym powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych z tytułu niezrealizowanego wyniku z wyceny papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
-115,7 |
-11,2 |
w tym powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych z tytułu strat aktuarialnych |
21,0 |
44,1 |
Razem podatek księgowy ujęty w innych całkowitych dochodach |
-94,7 |
32,8 |
7.6. Zysk przypadający na jedną akcję
Podstawowy zysk przypadający na jedną akcję
Wyliczenie podstawowego zysku przypadającego na jedną akcję Banku za 2020 rok oparte było na zysku netto w kwocie 19 827 595,17 PLN oraz liczbie akcji zwykłych występujących na dzień 31.12.2020 r. w liczbie 380.000 sztuk.
Rozwodniony zysk przypadający na jedną akcję
W ciągu 2020 roku nie wystąpiły czynniki rozwadniające zysk przypadający na jedną akcję. W opisywanym okresie ING Bank Hipoteczny S.A. nie emitował obligacji zamiennych na akcje ani opcji na akcje. Kapitał zakładowy dzieli się w całości na akcje zwykłe (nie ma akcji uprzywilejowanych). Ze względu na powyższe wartość rozwodnionego zysku przypadającego na jedną akcję pokrywa się z wartością podstawowego zysku przypadającego na jedną akcję.
7.7. Należności od banków
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2020 |
31.12.2019 |
|
Rachunki bieżące |
3 823,6 |
316,6 |
Lokaty w bankach |
62 000,1 |
5 499,1 |
Pozostałe należności od banków |
0,0 |
1 433,5 |
Razem (brutto) |
65 823,7 |
7 249,2 |
Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości |
0,0 |
0,0 |
Razem (netto) |
65 823,7 |
7 249,2 |
Należności od banków obejmują w szczególności krótkoterminowe lokaty w ING Banku Śląskim S.A. w PLN.
W Banku nie występują należności od banków z rozpoznaną utratą wartości. Ponieważ Bank zawiera transakcje międzybankowe jedynie z ING Bankiem Śląskim S.A. ocenia się, że ryzyko kredytowe wynikające z tych transakcji jest istotnie ograniczone, w związku z czym Bank nie tworzy z tego tytułu odpisów na oczekiwane straty. W odniesieniu do przedmiotowych należności ING Bank Hipoteczny S.A. nie identyfikuje ryzyka walutowego i ryzyka stopy procentowej.
7.8. Dłużne papiery wartościowe
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2020 |
31.12.2019 |
|
Dłużne papiery wartościowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
50 186,9 |
34 823,5 |
obligacje Skarbu Państwa |
50 186,9 |
34 823,5 |
Dłużne papiery wartościowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu |
0,0 |
229 980,4 |
bony pieniężne NBP |
0,0 |
229 980,4 |
Razem |
50 186,9 |
264 803,9 |
7.9. Kredyty i pożyczki udzielone klientom
|
|
|
|
|
|
|
|
stan na 31.12.2020 |
stan na 31.12.2019 |
||||
|
Brutto |
odpis |
netto |
brutto |
odpis |
netto |
Bankowość detaliczna (osoby fizyczne), w tym: |
3 694 594,4 |
-3 673,7 |
3 690 920,7 |
3 061 815,8 |
-917,0 |
3 060 898,9 |
Kredyty i pożyczki hipoteczne |
3 694 594,4 |
-3 673,7 |
3 690 920,7 |
3 061 815,8 |
-917,0 |
3 060 898,9 |
Razem |
3 694 594,4 |
-3 673,7 |
3 690 920,7 |
3 061 815,8 |
-917,0 |
3 060 898,9 |
|
|
|
|
|
|
|
Jakość portfela kredytowego |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
stan na 31.12.2020 |
stan na 31.12.2019 |
||||
|
Brutto |
Odpis |
netto |
brutto |
odpis |
netto |
aktywa w Etapie 1 |
3 660 501,3 |
-781,6 |
3 659 719,7 |
3 042 149,4 |
-423,8 |
3 041 725,7 |
aktywa w Etapie 2 |
28 596,2 |
-967,7 |
27 628,5 |
19 181,6 |
-343,9 |
18 837,7 |
aktywa w Etapie 3 |
5 496,9 |
-1 924,4 |
3 572,5 |
484,8 |
-149,3 |
335,5 |
Razem |
3 694 594,4 |
-3 673,7 |
3 690 920,7 |
3 061 815,8 |
-917,0 |
3 060 898,9 |
Zmiana odpisu na oczekiwane straty kredytowe |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
okres od 01.01.2020 do 31.12.2020 |
okres od 01.01.2019 do 31.12.2019 |
||||||
|
Etap 1 |
Etap 2 |
Etap 3 |
Razem |
Etap 1 |
Etap 2 |
Etap 3 |
Razem |
Odpis na początek okresu |
-423,8 |
-343,9 |
-149,3 |
-917,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
Zmiany w okresie, w tym: |
-357,8 |
-623,8 |
-1 775,1 |
-2 756,7 |
-423,8 |
-343,9 |
-149,3 |
-917,0 |
odpisy na kredyty nabyte w okresie |
-283,5 |
0,0 |
0,0 |
-283,5 |
-457,7 |
0,0 |
0,0 |
-457,7 |
zmiana oszacowania |
-120,8 |
-147,0 |
-31,0 |
-298,8 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
transfer do etapu 1 |
-2,9 |
165,5 |
0,0 |
162,6 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
transfer do etapu 2 |
21,6 |
-658,2 |
0,0 |
-636,6 |
30,9 |
-343,9 |
0,0 |
-313,0 |
transfer do etapu 3 |
16,5 |
3,5 |
-1 744,1 |
-1 724,1 |
3,0 |
0,0 |
-149,3 |
-146,3 |
całkowita spłata |
11,3 |
12,4 |
0,0 |
23,7 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
Odpis na koniec okresu |
-781,6 |
-967,7 |
-1 924,4 |
-3 673,7 |
-423,8 |
-343,9 |
-149,3 |
-917,0 |
W 2020 roku ING Bank Hipoteczny S.A. nabył od ING Banku Śląskiego S.A. dwa portfele wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych zabezpieczonych hipotecznie:
o w dniu 1 lutego 2020 roku w ramach Umowy Przeniesienia Wierzytelności w celu emisji listów zastawnych nr 10 za łączną kwotę 562 709,0 tys. PLN
o w dniu 28 lutego 2020 roku w ramach Umowy Przeniesienia Wierzytelności w celu emisji listów zastawnych nr 11 za łączną kwotę 457 957,2 tys. PLN
Podstawą nabywania przez ING Bank Hipoteczny S.A. portfeli wierzytelności od ING Banku Śląskiego S.A. jest podpisana w roku 2019 Ramowa Umowa Przeniesienia Wierzytelności w celach emisji listów zastawnych na zasadach i warunkach określonych w szczególności w Ustawie o Listach Zastawnych i Bankach Hipotecznych.
7.10. Rzeczowe aktywa trwałe
|
|
|
|
stan na |
stan na |
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania |
1 291,9 |
1 174,8 |
Sprzęt informatyczny |
213,6 |
202,7 |
Pozostałe rzeczowe aktywa trwałe |
16,9 |
16,9 |
Razem (brutto) |
1 522,4 |
1 394,4 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu dot. aktywa z tytułu prawa do użytkowania |
-626,5 |
-323,3 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu dot. sprzętu informatycznego |
-149,0 |
-78,6 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu dot. pozostałych rzeczowych aktywów trwałych |
-7,6 |
-4,2 |
Razem (netto) |
739,3 |
988,3 |
Zmiany w rzeczowych aktywach trwałych z wyłączeniem prawa do użytkowania
okres od 01.01.2020 do 31.12.2020 |
|
|
|
|
|||
|
Sprzęt informatyczny |
Pozostałe rzeczowe aktywa trwałe |
RAZEM |
Wartość brutto na początek okresu |
202,7 |
16,9 |
219,6 |
Zwiększenia, w tym: |
10,9 |
0,0 |
10,9 |
Zakup |
10,9 |
0,0 |
10,9 |
Wartość brutto na koniec okresu |
213,6 |
16,9 |
230,5 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu |
-78,6 |
-4,2 |
-82,8 |
Zwiększenia w okresie, w tym: |
-72,8 |
-3,4 |
-76,2 |
odpisy amortyzacyjne |
-72,8 |
-3,4 |
-76,2 |
Zmniejszenia, w tym: |
2,4 |
0,0 |
2,4 |
Inne |
2,4 |
0,0 |
2,4 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu |
-149,0 |
-7,6 |
-156,6 |
Wartość netto na koniec okresu |
64,6 |
9,3 |
73,9 |
okres od 01.01.2019 do 31.12.2019 |
|
|
|
|
|||
|
Sprzęt informatyczny |
Pozostałe rzeczowe aktywa trwałe |
RAZEM |
Wartość brutto na początek okresu |
108,4 |
16,9 |
125,3 |
Zwiększenia, w tym: |
94,3 |
0,0 |
94,3 |
Zakup |
94,3 |
0,0 |
94,3 |
Wartość brutto na koniec okresu |
202,7 |
16,9 |
219,6 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu |
-20,3 |
-0,8 |
-21,1 |
Zwiększenia w okresie, w tym: |
-78,6 |
-4,2 |
-82,8 |
odpisy amortyzacyjne |
-78,6 |
-4,2 |
-82,8 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu |
-78,6 |
-4,2 |
-82,8 |
Wartość netto na koniec okresu |
124,1 |
12,7 |
136,8 |
Zmiany w aktywach z tytułu prawa do użytkowania
okres od 01.01.2020 do 31.12.2020 |
|
|
|
|
|||
|
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania |
||
|
Nieruchomości |
Środki transportu |
RAZEM |
Wartość brutto na początek okresu |
1 011,0 |
163,8 |
1 174,8 |
Zwiększenia, w tym: |
52,5 |
64,6 |
117,1 |
nowe kontrakty |
0,0 |
64,6 |
64,6 |
Inne |
52,5 |
0,0 |
52,5 |
Wartość brutto na koniec okresu |
1 063,5 |
228,4 |
1 291,9 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu |
-281,4 |
-41,9 |
-323,3 |
Zwiększenia w okresie, w tym: |
-249,7 |
-53,5 |
-303,2 |
odpisy amortyzacyjne |
-249,7 |
-53,5 |
-303,2 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu |
-531,1 |
-95,4 |
-626,5 |
Wartość netto na koniec okresu |
532,4 |
133,0 |
665,4 |
okres od 01.01.2019 do 31.12.2019 |
|
|
|
|
|||
|
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania |
||
|
Nieruchomości |
Środki transportu |
RAZEM |
Wartość brutto na początek okresu |
1 242,9 |
100,4 |
1 343,3 |
Zwiększenia, w tym: |
0,0 |
63,4 |
63,3 |
nowe kontrakty |
0,0 |
63,4 |
63,3 |
Zmniejszenia, w tym: |
231,9 |
0,0 |
231,9 |
zmniejszenie zakresu i przedterminowe zakończenie kontraktu |
231,9 |
0,0 |
231,9 |
Wartość brutto na koniec okresu |
1 011,0 |
163,8 |
1 174,8 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
Zwiększenia w okresie, w tym: |
-281,4 |
-41,9 |
-323,3 |
odpisy amortyzacyjne |
-281,4 |
-41,9 |
-323,3 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu |
-281,4 |
-41,9 |
-323,3 |
Wartość netto na koniec okresu |
729,6 |
121,9 |
851,5 |
Nie występują ograniczenia prawne dotyczące rzeczowych aktywów trwałych na koniec 2020 roku.
Zobowiązania umowne do nabycia rzeczowego majątku trwałego
W roku 2020 Bank nie posiadał umów z kontrahentami skutkującymi w przyszłości przyrostem wartości rzeczowych aktywów trwałych.
7.11. Wartości niematerialne
|
|
|
|
stan na |
stan na |
Oprogramowanie* |
2 975,8 |
2 975,8 |
Razem (brutto) |
2 975,8 |
2 975,8 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu dot. oprogramowania |
-2 151,0 |
-1 159,1 |
Razem (netto) |
824,8 |
1 816,7 |
*) W 2020 r. istotnymi wartościami niematerialnymi z punku widzenia Banku było oddane do używania w 2018 r. oprogramowanie Rejestr Zabezpieczeń Listów Zastawnych, którego wartość bilansowa na koniec 2020 roku wyniosła 371,5tys. PLN oraz Licencja do oprogramowania SAS (CSS) której wartość bilansowa na koniec 2020 roku wyniosła 308,4 tys. PLN. Szacowany okres użytkowania oprogramowania wynosi 2 lata.
W 2020 roku Bank nie ponosił nakładów na wartości niematerialne.
okres od 01.01.2020 do 31.12.2020 |
|
|
|
|
|
|
Oprogramowanie |
RAZEM |
Wartość brutto na początek okresu |
2 975,8 |
2 975,8 |
Zwiększenia / zmniejszenia |
0,0 |
0,0 |
Wartość brutto na koniec okresu |
2 975,8 |
2 975,8 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu |
-1 159,1 |
-1 159,1 |
Zwiększenia w okresie, w tym: |
-991,9 |
-991,9 |
odpisy amortyzacyjne |
-991,9 |
-991,9 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu |
-2 151,0 |
-2 151,0 |
Wartość netto na koniec okresu |
824,8 |
824,8 |
okres od 01.01.2019 do 31.12.2019 |
|
|
|
|
|
|
Oprogramowanie |
RAZEM |
Wartość brutto na początek okresu |
2 975,8 |
2 975,8 |
Zwiększenia / zmniejszenia |
0,0 |
0,0 |
Wartość brutto na koniec okresu |
2 975,8 |
2 975,8 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu |
-167,3 |
-167,3 |
Zwiększenia w okresie, w tym: |
-991,8 |
-991,8 |
odpisy amortyzacyjne |
-991,8 |
-991,8 |
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu |
-1 159,1 |
-1 159,1 |
Wartość netto na koniec okresu |
1 816,7 |
1 816,7 |
Zobowiązania umowne do nabycia wartości niematerialnych
W roku 2020 Bank nie posiadał umów z kontrahentami na nabycie w przyszłości wartości niematerialnych.
7.12. Inne aktywa
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2020 |
31.12.2019 |
|
Rozliczenia międzyokresowe, w tym: |
3 694,1 |
1 605,8 |
koszty działania opłacone z góry |
3 694,1 |
1 605,8 |
Pozostałe aktywa, w tym: |
87,2 |
178,9 |
rozrachunki publiczno-prawne |
87,1 |
173,0 |
rozrachunki z odbiorcami |
0,1 |
1,7 |
pozostałe aktywa – inne |
0,0 |
4,2 |
Razem |
3 781,4 |
1 784,8 |
7.13. Zobowiązania wobec banków
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2020 |
31.12.2019 |
|
Kredyty otrzymane |
1 969 596,1 |
2 168 644,9 |
Zobowiązania z tytułu kwoty refinansowania* |
0,0 |
319 507,3 |
Pozostałe zobowiązania wobec banków |
1,1 |
1,4 |
Razem |
1 969 597,2 |
2 488 153,6 |
*ING Bank Hipoteczny S.A. świadczy na rzecz ING Banku Śląskiego S.A. usługi refinansowania portfeli wierzytelności hipotecznych poprzez zapłatę Kwoty Refinansowania, w wysokości ustalonej zgodnie z postanowieniami Umowy ramowej przeniesienia wierzytelności w celu emisji listów zastawnych i Umów Przeniesienia, w zamian za przeniesienie na ING Bank Hipoteczny S.A. tych portfeli.
7.14. Zobowiązania z tytułu emisji obligacji
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2020 |
31.12.2019 |
|
Zobowiązania z tytułu emisji obligacji o okresie spłaty: |
975 131,6 |
0,0 |
od 1 do 3 miesięcy |
925 127,4 |
0,0 |
od 3 do 6 miesięcy |
50 004,2 |
0,0 |
Razem |
975 131,6 |
0,0 |
Wyemitowane obligacje wg stanu na 31.12.2020 r.
|
|||||||
ISIN |
Waluta |
Wartość nominalna |
Stopa + marża |
Data emisji |
Termin wykupu |
Kwota objęta gwarancją |
Rynek notowań |
PLO262900015 |
PLN |
675 000 |
.WIBOR3M + marża |
18.12.2020 |
18.03.2021. |
Nie dotyczy |
Nie dotyczy |
PLO262900023 |
PLN |
250 000 |
. WIBOR3M + marża |
22.12.2020 |
22.03.2021 |
257 500 |
Nie dotyczy |
PLO262900031 |
PLN |
50 000 |
WIBOR3M + marża |
22.12.2020 |
22.06.2021 |
51 500 |
Nie dotyczy |
W 2019 roku Bank nie przeprowadzał emisji obligacji.
W 2020 roku w ramach Programu Emisji Obligacji Bank wyemitował obligacje o łącznej wartości nominalnej 975.000,00 tys. PLN (tj. 1.950 sztuk o wartości nominalnej 500 000 PLN każda).
W grudniu 2020 roku Bank wyemitował w ramach ww. programu trzy serie obligacji tj.:
o Seria 1 (INGBH001) o wartości 675.000,00 tys. PLN oraz okresie wykupu ustalonym na 3 miesięcy,
o Seria 2 (INGBH002) o wartości 50.000,00 tys. PLN oraz okresie wykupu ustalonym na 6 miesięcy,
o Seria 3 (INGBH003) o wartości 250.000, 00 tys. PLN oraz okresie wykupu ustalonym na 3 miesięcy.
Obligacje skierowane były tylko i wyłącznie do inwestorów kwalifikowanych. Obligacje zostały zarejestrowane w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych w Warszawie.
Przedmiotowe emisje obligacji reguluje Umowa Programu Emisji Obligacji zawarta z ING Bankiem Śląskim SA. Na podstawie umowy maksymalna wartość nominalna wyemitowanych i niewykupionych obligacji wynosi 4.000.000,00 tys. PLN.
Jednocześnie seria INGBH002 oraz INGBH03 objęte są gwarancją bankową udzieloną przez ING Bank Śląski S.A.(Gwarant) w ramach której Gwarant zobowiązuje się do wykupu obligacji w sytuacji gdyby Bank nie wykonał swoich zobowiązań pieniężnych w dacie wymagalności ww. serii obligacji. Według stanu na 31 grudnia 2020 roku zobowiązanie Banku z tytułu wyemitowanych obligacji w ramach Programu Emisji Obligacji w wartości nominalnej wynosiło 975.000,00 tys. PLN.
7.15. Zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2020 |
31.12.2019 |
|
Zobowiązania z tytułu emisji hipotecznych listów zastawnych o okresie spłaty: |
399 480,6 |
400 359,9 |
od 1 do 5 lat |
399 480,6 |
400 359,9 |
Razem |
399 480,6 |
400 359,9 |
Wyemitowane listy zastawne wg stanu na 31.12.2020 r.
|
||||||||
ISIN |
Waluta |
Wartość nominalna |
Oprocentowanie na 31.12.2020 |
Stopa + marża |
Data emisji |
Termin wykupu |
Rating |
Rynek notowań |
XS2063297423 |
PLN |
400 000 |
0,79% |
0,53% + WIBOR6M |
10.10.2019 |
10.10.2024 |
Aa1 |
LuxSE, |
W 2020 roku Bank nie przeprowadzał emisji listów zastawnych.
Emisja zielonych listów zastawnych
ING Bank Hipoteczny S.A. przeprowadził inauguracyjną emisję zielonych hipotecznych listów zastawnych denominowanych w PLN serii 1 w dniu 10 października 2019 r.
Prowadzącymi książkę popytu (Joint Lead Managers) byli ING Bank N.V. i ING Bank Śląski S.A. Zgłoszony popyt ze strony lokalnych instytucji finansowych pozwolił na uplasowanie 400 mln PLN, a oprocentowanie ustalono na poziomie 0,53% ponad stawkę WIBOR 6M. Termin wymagalności wyemitowanych papierów to 10 października 2024 r. Pozyskane z tytułu emisji środki, zostaną przeznaczone na refinansowanie złotowych kredytów hipotecznych osób fizycznych, zabezpieczonych na nieruchomościach należących do 15% najbardziej efektywnych energetycznie budynków w Polsce.
Emisja została przeprowadzona w ramach programu emisji listów zastawnych ING Banku Hipotecznego S.A. zaakceptowanego 5 września 2019 r. przez Commission de Surveillance du Secteur Financier, z siedzibą w Luxemburgu.
Wyemitowane papiery są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Luksemburgu (Bourse de Luxembourg) oraz zostały wprowadzone do obrotu na rynku równoległym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. Ponadto, mogą stanowić zabezpieczenie dla kredytu lombardowego, technicznego i operacji repo prowadzonych przez Narodowy Bank Polski.
Agencja ratingowa Moody’s Investors Service potwierdziła wysoką jakość portfela kredytów hipotecznych stanowiących zabezpieczenie dla emitowanych papierów wartościowych i nadała listom rating Aa3 (wówczas najwyższy możliwy do osiągnięcia przez emitenta z Polski) – obecnie rating został podwyższony do poziomu Aa1, co potwierdza wysoką jakość portfela kredytów hipotecznych stanowiących zabezpieczenie dla w/w papierów dłużnych.
Począwszy od IV kwartału 2019 w Banku funkcjonuje Komitet Zielonych Listów Zastawnych (GCBC), który jest odpowiedzialny za wszelkie aspekty związane z prośrodowiskowym charakterem emisji listów zastawnych.
Według stanu na 31 grudnia 2020 r. nominalna wartość wyemitowanych przez Bank i pozostających w obrocie listów zastawnych nie zmieniła się w stosunku do stanu na koniec 2019 r. i wynosiła 400 mln PLN.
W dniu 10 kwietnia 2020 r. nastąpiła pierwsza płatność kuponu odsetkowego od wyemitowanych przez Bank w październiku 2019 roku hipotecznych listów zastawnych. Kwota zapłaconych odsetek wynosiła 4 645,8 tys. PLN.
W dniu 12 października 2020 r. nastąpiła druga płatność kuponu odsetkowego od wyemitowanych przez Bank w październiku 2019 roku hipotecznych listów zastawnych. Kwota zapłaconych odsetek wynosiła 3 437,1 tys. PLN.
W 2020 roku, ze względu na niesprzyjające warunki rynkowe wywołane przez pandemię wirusa COVID-19, Bank nie przeprowadził emisji listów zastawnych, natomiast w celu zwiększenia dywersyfikacji dotychczasowych źródeł finansowania ustanowił program emisji obligacji własnych w ramach, którego dokonał pierwszych emisji krótkoterminowych obligacji.
Kolejne emisje listów zastawnych będą bezpośrednio uzależnione od warunków rynkowych oraz sytuacji płynnościowej Grupy ING Banku Śląskiego S.A.
Rejestr zabezpieczeń listów zastawnych
Zabezpieczeniem hipotecznych listów zastawnych są wierzytelności Banku z tytułu kredytów hipotecznych zabezpieczone hipoteką z najwyższym pierwszeństwem ustanowioną na rzecz Banku. Podstawę emisji hipotecznych listów zastawnych stanowi również część środków Banku ulokowana w obligacjach skarbowych, o których mowa, w nocie 7.8.
Wartość kapitału niezapadłego wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych i stanowiących zabezpieczenie emisji hipotecznych listów zastawnych na 31 grudnia 2020 roku wynosiła 3 008,2 mln PLN, natomiast wartość dodatkowego zabezpieczenia w postaci papierów wartościowych wyemitowanych przez Skarb Państwa wynosiła 13 424,3 tys. PLN.
Bank, mając na względzie przyszłe emisje hipotecznych listów zastawnych, kontynuował wpisywanie wierzytelności kredytowych zabezpieczonych hipotecznie do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych. Na koniec grudnia 2020 roku liczba wierzytelności wpisanych do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych wynosiła 16 094.
7.16. Rezerwy
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2020 |
31.12.2019 |
|
Rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe: |
755,8 |
585,7 |
Krótkoterminowe |
44,0 |
2,6 |
Długoterminowe |
711,8 |
583,1 |
Pozostałe rezerwy |
20,0 |
0,0 |
Długoterminowe |
20,0 |
0,0 |
Razem |
775,8 |
585,7 |
Rezerwy na odprawy emerytalne szacowane są na podstawie wyceny aktuarialnej z zastosowaniem stopy dyskonta, którą na koniec roku 2020 przyjęto na poziomie 1,2% (2,1% na koniec roku 2019). Rezerwa będąca efektem wyceny aktuarialnej ujmowana jest i aktualizowana w okresach rocznych.
okres od 01.01.2020 do 31.12.2020 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Rezerwa na |
Rezerwa na |
RAZEM |
odprawy emerytalne |
odprawy rentowe |
||
Saldo na początek okresu |
563,0 |
22,7 |
585,7 |
koszty bieżącego zatrudnienia |
44,4 |
2,8 |
47,2 |
koszty odsetek |
11,8 |
0,5 |
12,3 |
zyski/straty aktuarialne, w tym: |
111,0 |
-0,4 |
110,6 |
z tytułu zmian założeń aktuarialnych ex post |
81,6 |
-0,4 |
81,2 |
z tytułu zmian założeń finansowych |
26,8 |
-0,1 |
26,7 |
z tytułu zmian założeń demograficznych |
2,6 |
0,1 |
2,7 |
pozostałe rezerwy |
20,0 |
0,0 |
20,0 |
Saldo na koniec okresu |
750,2 |
25,6 |
775,8 |
okres od 01.01.2019 do 31.12.2019 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Rezerwa na |
Rezerwa na |
RAZEM |
Saldo na początek okresu |
367,2 |
15,6 |
382,9 |
koszty bieżącego zatrudnienia |
21,9 |
1,4 |
23,3 |
koszty odsetek |
9,9 |
0,4 |
10,3 |
świadczenia wypłacone |
-62,6 |
0,0 |
-62,6 |
zyski/straty aktuarialne, w tym: |
226,6 |
5,2 |
231,8 |
z tytułu zmian założeń finansowych |
123,5 |
3,4 |
126,9 |
Inne |
103,1 |
1,8 |
104,9 |
Saldo na koniec okresu |
563,0 |
22,7 |
585,7 |
7.17. Inne zobowiązania
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2020 |
31.12.2019 |
|
Rozliczenia międzyokresowe, w tym: |
4 183,2 |
6 653,9 |
z tytułu wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych |
2 891,3 |
2 734,1 |
w tym program zmiennych składników wynagrodzeń |
2 030,2 |
2 175,2 |
z tytułu Umowy o współpracy* |
551,8 |
1 527,4 |
z tytułu kosztów IT |
93,8 |
720,4 |
z tytułu usług prawnych |
60,0 |
7,0 |
z tytułu kosztów łączności |
17,2 |
13,2 |
Pozostałe |
569,1 |
1 651,8 |
Pozostałe zobowiązania, w tym: |
2 168,5 |
1 708,4 |
zobowiązania z tytułu leasingu |
668,2 |
857,0 |
rozrachunki z pracownikami |
792,5 |
393,8 |
rozrachunki publiczno-prawne |
484,0 |
421,3 |
rozrachunki z dostawcami |
197,3 |
19,3 |
inne zobowiązania – pozostałe |
26,5 |
16,9 |
Razem |
6 351,7 |
8 362,3 |
*) Zakres usług świadczonych przez ING Bank Śląski S.A. na rzecz ING Banku Hipotecznego S.A. wynikający z Umowy o współpracy został opisany w nocie 7.26 Transakcje z jednostkami powiązanymi.
7.18 Zobowiązanie z tytułu leasingu
stan na 31.12.2020
|
|
|
|
|
Leasing |
Leasing samochodów |
RAZEM |
Terminy wymagalności zobowiązań z tytułu leasingu |
|
|
|
do 1 miesiąca |
22,8 |
4,5 |
27,5 |
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy |
45,6 |
9,1 |
54,6 |
powyżej 3 miesięcy do 1 roku |
204,3 |
40,5 |
244,8 |
powyżej 1 roku do 5 lat |
259,3 |
82,2 |
341,4 |
Razem |
532,0 |
136,3 |
668,2 |
stan na 31.12.2019
|
|
|
|
|
Leasing |
Leasing samochodów |
RAZEM |
Terminy wymagalności zobowiązań z tytułu leasingu |
|
|
|
do 1 miesiąca |
20,8 |
4,7 |
25,5 |
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy |
41,4 |
7,9 |
49,3 |
powyżej 3 miesięcy do 1 roku |
185,3 |
28,2 |
213,5 |
powyżej 1 roku do 5 lat |
485,8 |
82,9 |
568,7 |
Razem |
733,3 |
123,7 |
857,0 |
7.19. Kapitał akcyjny
Szczegółowa struktura kapitału akcyjnego według stanu na 31 grudnia 2020 r. zaprezentowana została w punkcie 1.3. Kapitał akcyjny.
7.20. Skumulowane inne całkowite dochody
|
|
|
|
stan na |
stan na |
31.12.2020 |
31.12.2019 |
|
Zyski i straty aktuarialne |
-587,5 |
-497,9 |
w tym podatek odroczony |
137,8 |
116,8 |
Wycena papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
541,1 |
47,8 |
w tym podatek odroczony |
-126,9 |
-11,2 |
Razem |
-46,4 |
-450,1 |
7.21. Zyski zatrzymane
|
|
|
|
stan na |
stan na |
Wynik roku bieżącego |
19 827,6 |
-188,9 |
Razem |
19 827,6 |
-188,9 |
Decyzją Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia ING Banku Hipotecznego S.A. z dnia 8 kwietnia 2020 r. strata za rok 2019 została pokryta z kapitału zapasowego.
Zarząd Banku będzie wnioskował do Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia o przeznaczenie 8% zysku za 2020 rok w wysokości 1 586 207,61 PLN na kapitał zapasowy oraz o pozostawienie pozostałej części zysku netto w wysokości 18 241 387,56 PLN niepodzielonej.
7.22. Informacje dodatkowe do rachunku przepływów pieniężnych
Gotówka i jej ekwiwalenty
Dla celów sprawozdania z przepływów pieniężnych, gotówka i jej ekwiwalenty obejmują salda rachunków bieżących i lokat krótkoterminowych (zawartych na okres nieprzekraczający 3 miesięcy) w innych bankach.
|
|
|
|
stan na |
stan na |
|
31.12.2020 |
31.12.2019 |
Rachunki bieżące |
3 823,6 |
316,6 |
Lokaty w bankach |
62 000,1 |
5 499,1 |
Razem gotówka i jej ekwiwalenty |
65 823,7 |
5 815,7 |
Objaśnienie podziału działalności Banku na działalność operacyjną, inwestycyjną i finansową w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych
Działalność operacyjna dotyczy podstawowego obszaru działalności Banku, nie zaliczanej do działalności inwestycyjnej i finansowej.
Działalność inwestycyjna polega na nabywaniu i zbywaniu papierów wartościowych oraz powiązanych wpływów odsetkowych, a także na nabywaniu i zbywaniu wartości niematerialnych i rzeczowych aktywów trwałych .
Działalność finansowa dotyczy długoterminowych (powyżej 1 roku) operacji finansowych, przeprowadzanych z podmiotami finansowymi. Wpływy z działalności finansowej wskazują na źródła finansowania Banku, uzyskiwane m.in. poprzez zaciąganie długoterminowych kredytów i pożyczek od innych banków lub emisję dłużnych papierów wartościowych (listów zastawnych i obligacji). Wpływy obejmują także zobowiązania z tytułu wpłat na podwyższenie kapitału akcyjnego. Wydatki z działalności finansowej dotyczą głównie spłat przez Bank długoterminowych zobowiązań (m.in.: spłat otrzymanych kredytów wraz z odsetkami, odsetek od wyemitowanych papierów dłużnych oraz spłat zobowiązań leasingowych).
Przyczyny występowania różnic pomiędzy zmianami stanu niektórych pozycji wykazanymi w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych
Przyczyny wystąpienia różnic pomiędzy zmianami stanu wykazanymi w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych zostały wyjaśnione w poniższej tabeli.
Ponadto, zmiany stanu poszczególnych składników aktywów i zobowiązań zostały skorygowane o odsetki, które prezentowane są w pozycji Odsetki otrzymane/zapłacone.
|
|
|||
|
Zmiana stanu |
|
|
|
|
w sprawozdaniu |
w sprawozdaniu |
różnica |
Objaśnienia |
z sytuacji |
z przepływów |
|||
finansowej |
pieniężnych |
|||
Zmiana stanu należności od banków |
-58 574,5 |
1 433,4 |
-60 007,9 |
Różnica dotycząca zmiany stanu należności od banków wynika w szczególności z pomniejszenia tej pozycji w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej o zmianę stanu rachunków bieżących i lokat krótkoterminowych o terminie zapadalności mniejszym niż 3 miesiące, które zaprezentowano w pozycji zwiększenie/zmniejszenie środków pieniężnych netto. |
Zmiana stanu kredytów i pożyczek udzielonych klientom |
-630 021,8 |
-631 395,0 |
1 373,2 |
Różnica dotycząca zmiany stanu kredytów i pożyczek udzielonych klientom wynika w szczególności z pomniejszenia tej pozycji w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej o naliczone odsetki od kredytów udzielonych klientom, które zaprezentowano w pozycji Odsetki otrzymane |
Zmiana stanu pozostałych aktywów |
-1 996,7 |
-2 299,8 |
303,1 |
Różnica dotycząca zmiany stanu pozostałych aktywów wynika w szczególności z uwzględnienia w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej nie tylko zmiany stanu innych aktywów lecz również m.in. pozostałych zmian rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych |
Zmiana stanu zobowiązań wobec innych banków |
-518 556,4 |
-56,3 |
-518 500,1 |
Różnica dotycząca zmiany stanu pozostałych zobowiązań wobec innych banków wynika w szczególności z pomniejszenia tej pozycji w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej o zmianę stanu zobowiązań z tytułu finansowania długoterminowego, które wykazane zostały w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności finansowej |
Zmiana stanu zobowiązań z tyt listów zastawnych |
-879,3 |
531,6 |
-1 410,9 |
Różnica dotycząca zmiany stanu zobowiązań z tyt. listów zastawnych wynika w szczególności z powiększenia tej pozycji w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej o naliczone odsetki od kredytów udzielonych klientom, które zaprezentowano w pozycji Odsetki otrzymane |
Zmiana stanu rezerw |
190,1 |
100,4 |
89,7 |
Różnica dotycząca zmiany stanu rezerw wynika z uwzględnienia w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej nie tylko zmiany stanu rezerw lecz również m.in. zmiany stanu odroczonego podatku dochodowego od osób prawnych odnoszonego na Skumulowane inne całkowite dochody |
Zmiana stanu pozostałych zobowiązań |
-2 010,7 |
-1 696,3 |
-314,4 |
Różnica dotycząca zmiany stanu pozostałych zobowiązań w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej wynika w szczególności z wyłączenia z tej pozycji rachunku przepływów pieniężnych przepływów z tytułu leasingu, które zostały wykazane w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności finansowej |
Zmiana stanu dłużnych papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody |
403,7 |
493,4 |
-89,7 |
Różnica dotycząca zmiany stanu dłużnych papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody wynika w szczególności z wyłączenia z tej pozycji rachunku przepływów pieniężnych przepływów z tytułu odroczonego podatku dochodowego od osób prawnych, który został wykazany w pozycji Zmiana stanu rezerw |
|
|
7.23. Wartość godziwa
Poniżej zaprezentowano wartości bilansowe aktywów finansowych w rozbiciu na poszczególne kategorie (poziomy) wyceny. W 2020 roku nie było przesunięć pomiędzy poziomami wyceny, podobnie jak w 2019 roku.
Aktywa finansowe, które w sprawozdaniu z sytuacji finansowej są prezentowane w wartości godziwej
stan na 31.12.2020 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Poziom 1 |
Poziom 2 |
Poziom 3 |
RAZEM |
Aktywa finansowe, w tym: |
50 186,9 |
0,0 |
0,0 |
50 186,9 |
Dłużne papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne całkowite dochody, w tym: |
50 186,9 |
0,0 |
0,0 |
50 186,9 |
obligacje skarbowe |
50 186,9 |
0,0 |
0,0 |
50 186,9 |
|
|
|
|
|
stan na 31.12.2019 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Poziom 1 |
Poziom 2 |
Poziom 3 |
RAZEM |
Aktywa finansowe, w tym: |
34 823,5 |
0,0 |
0,0 |
34 823,5 |
Dłużne papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne całkowite dochody, w tym: |
34 823,5 |
0,0 |
0,0 |
34 823,5 |
obligacje skarbowe |
34 823,5 |
0,0 |
0,0 |
34 823,5 |
Aktywa i zobowiązania finansowe, które w sprawozdaniu z sytuacji finansowej nie są prezentowane w wartości godziwej
Poniżej przedstawiono porównanie wartości bilansowej z wartością godziwą portfela kredytowego, zobowiązań z tytułu emisji obligacji oraz zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych. Dla pozostałych aktywów i zobowiązań finansowych nie wycenianych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w wartości godziwej, wartość godziwa jest zbliżona do wartości bilansowej. W 2020 roku techniki wyceny dla Poziomu 2 i 3 wyceny nie uległy zmianie.
stan na 31.12.2020 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wartość bilansowa
|
metoda wyceny
|
Wartość godziwa |
RAZEM
|
||
Poziom 1
|
Poziom 2
|
Poziom 3
|
||||
Aktywa |
||||||
Należności od banków |
65 823,7 |
wartość wymaganej zapłaty |
0,0 |
65 823,7 |
0,0 |
65 823,7 |
Kredyty i inne należności udzielone klientom |
3 690 920,7 |
zdyskontowane przepływy pieniężne |
0,0 |
0,0 |
3 627 696,9 |
3 627 696,9 |
Zobowiązania |
|
|
|
|
|
|
Zobowiązania wobec innych banków |
1 969 597,2 |
wartość wymaganej zapłaty |
0,0 |
1 969 597,2 |
0,0 |
1 969 597,2 |
Zobowiązania z tytułu emisji obligacji |
975 131,6 |
zdyskontowane przepływy pieniężne |
0,0 |
975 131,6 |
0,0 |
975 131,6 |
Zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych |
399 480,6 |
zdyskontowane przepływy pieniężne |
0,0 |
403 363,2 |
0,0 |
403 363,2 |
Zobowiązania z tytułu leasingu |
668,2 |
wartość wymaganej zapłaty |
0,0 |
0,0 |
668,2 |
668,2 |
stan na 31.12.2019 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Wartość Bilansowa
|
metoda wyceny
|
Wartość godziwa |
RAZEM
|
||
Poziom 1
|
Poziom 2
|
Poziom 3
|
||||
Aktywa |
||||||
Należności od banków |
7 249,2 |
wartość wymaganej zapłaty |
0,0 |
7 249,2 |
0,0 |
7 249,2 |
Dłużne papiery wartościowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu |
229 980,4 |
notowania na rynku regulowanym |
0,0 |
229 980,4 |
0,0 |
229 980,4 |
Kredyty i inne należności udzielone klientom |
3 060 898,9 |
zdyskontowane przepływy pieniężne |
0,0 |
0,0 |
3 037 207,5 |
3 037 207,5 |
Zobowiązania |
|
|
|
|
|
|
Zobowiązania wobec innych banków |
2 488 153,6 |
wartość wymaganej zapłaty |
0,0 |
2 488 153,6 |
0,0 |
2 488 153,6 |
Zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych |
400 359,9 |
notowania na rynku regulowanym |
0,0 |
400 359,9 |
0,0 |
400 359,9 |
Zobowiązania z tytułu leasingu |
857,0 |
wartość wymaganej zapłaty |
0,0 |
0,0 |
857,0 |
857,0 |
Metodyka wyceny do wartości godziwej portfela kredytów opiera się na metodzie zdyskontowanych przepływów pieniężnych. W ramach tej metody dla każdego wycenianego kontraktu szacowane są oczekiwane przepływy pieniężne, czynniki dyskontowe na poszczególne daty płatności oraz wyznaczana jest wartość zdyskontowanych przepływów pieniężnych na datę wyceny. Modele wyceny zasilane są parametrami biznesowymi dla poszczególnych kontraktów oraz parametrami obserwowalnymi przez rynek, takimi jak krzywe stóp procentowych, koszt płynności i koszt kapitału.
Wartość godziwą zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych wylicza się poprzez zastosowanie czynnika dyskontowego dla każdego przepływu pieniężnego. W tym przypadku czynnik dyskontowy to suma:
o stopy rynkowej opartej na krzywej rentowności z dnia bilansowego oraz
o szacunku aktualnej marży jaka byłaby oferowana w przypadku zaciągnięcia zobowiązania. Szacunek jest oparty na kwotowaniach eurorynku skorygowanych o swapa EUR/PLN.
7.24. Wskazanie czynników, które mogą mieć wpływ na wyniki finansowe w kolejnych kwartałach
Czynniki, które mogą mieć wpływ na wyniki finansowe w kolejnych kwartałach zostały opisane w sprawozdaniu Zarządu z działalności ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku.
7.25. Pozycje pozabilansowe
|
|
|
|
stan na |
stan na |
Otrzymane zobowiązania pozabilansowe; w tym: |
3 031 198,9 |
333 248,6 |
niewykorzystana linia kredytowa (revolving credit facility) otrzymana od ING Banku Śląskiego S.A. |
3 031 000,0 |
333 000,0 |
niewykorzystana linia kredytowa dotycząca kart kredytowych do rachunku bieżącego prowadzonego dla Banku w ING Banku Śląskim S.A. |
198,9 |
248,6 |
Pozycje pozabilansowe ogółem |
3 031 198,9 |
333 248,6 |
31 stycznia 2020 r. Bank podpisał aneks do Umowy Kredytowej zawartej z ING Bankiem Śląskim S.A. 31 stycznia 2019 r. zwiększający maksymalną kwotę zaangażowania do 4,2 mld PLN. Ponadto, 14 grudnia 2020r. Bank podpisał aneks do przedmiotowej Umowy Kredytowej zmniejszający maksymalną kwotę zaangażowania do 3 mld PLN. Jednocześnie, Bank zawarł 2 nowe Umowy Kredytowe z ING Bankiem Śląskim S.A. na kwoty 1 mld PLN (ogólne zabezpieczenie płynności) oraz 1 mld PLN (zabezpieczenie emisji obligacji) oraz Umowę Ramową na kwotę 1,2 mld PLN (zabezpieczenie emisji obligacji objętych gwarancją).
7.26. Transakcje z jednostkami powiązanymi
ING Bank Hipoteczny S.A. jest spółką zależną ING Banku Śląskiego S.A., który według stanu na dzień 31 grudnia 2020 roku posiadał 100% udziału w kapitale zakładowym ING Banku Hipotecznego S.A. oraz 100% udziałów w ogólnej liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu ING Banku Hipotecznego S.A.
Począwszy od 2019 r. ING Bank Hipoteczny S.A. świadczy na rzecz ING Banku Śląskiego S.A. usługi refinansowania portfeli wierzytelności hipotecznych poprzez zapłatę Kwoty Refinansowania, w wysokości ustalonej zgodnie z postanowieniami Umowy ramowej przeniesienia wierzytelności w celu emisji listów zastawnych i Umów Przeniesienia, w zamian za przeniesienie na ING Bank Hipoteczny S.A. tych portfeli.
ING Bank Śląski S.A. prowadzi rachunki bieżące, rachunki lokat krótkoterminowych oraz rachunki papierów wartościowych dla ING Banku Hipotecznego S.A. Dodatkowo, ING Bank Hipoteczny S.A. korzysta z linii kredytowej od ING Banku Śląskiego S.A. na potrzeby finansowania działalności operacyjnej, a także z linii kredytowej udostępnionej pracownikom spółki w związku z korzystaniem z kart bankowych ING Banku Śląskiego S.A.
Począwszy od stycznia 2019 roku ING Bank Śląski S.A. wykonuje na rzecz ING Banku Hipotecznego S.A. czynności o podstawowym znaczeniu w oparciu o Umowę o współpracy pomiędzy tymi bankami. Usługi świadczone są w następujących obszarach: Rachunkowości i Podatków, Controllingu, IT, Ryzyka Kredytowego i Walidacji Modeli, Ryzyka Rynkowego i Płynności, Ryzyka Operacyjnego i Ryzyka Informacji (technologicznego), usług w zakresie Zakupów, usług w zakresie HR, usług w obszarze Biznesu i Operacji, Skarbu, Obsługi Prawnej, Zarządzania Danymi, Ryzyka Braku Zgodności (Compliance) oraz Audytu. Część czynności wykonywanych jest w ramach outsourcingu, zgodnie z przepisami ustawy Prawo bankowe, natomiast wszelkie procesy decyzyjne związane z prowadzoną działalnością wykonywane są przez ING Bank Hipoteczny S.A.
Pomiędzy ING Bankiem Hipotecznym S.A. a ING Bankiem Śląskim S.A. przeprowadzane są również transakcje wynikające z zawartych umów podnajmu pomieszczeń, w których mieści się siedziba Banku, biuro w Warszawie oraz centrum zapasowe, umowy wsparcia w zakresie IT oraz obsługi kadrowo-płacowej.
Ponadto, ING Bank Hipoteczny S.A. korzysta z usług innych podmiotów powiązanych, tj. usług operacyjnych dot. SWIFT świadczonych przez ING Belgium N.V., usług obsługi finansowo-księgowej świadczonych przez ING Usługi dla Biznesu S.A. oraz usług hostingu aplikacji IT świadczonych przez ING Business Shared Services B.V. sp. z o.o. (oddział w Polsce).
Wszystkie wyżej wymienione transakcje odbywają się na zasadach rynkowych.
Koszty i przychody
prezentowane po pomniejszeniu o odliczenie współczynnikiem struktury sprzedaży (VAT)
okres od 01.01.2020 do 31.12.2020
|
|
|
|
|
podmiot dominujący |
pozostałe podmioty powiązane |
|
Przychody, w tym: |
621,8 |
0,0 |
|
przychody odsetkowe |
621,8 |
0,0 |
|
Koszty, w tym: |
56 143,4 |
717,7 |
|
koszty odsetkowe |
49 713,1 |
37,6 |
|
koszty prowizji |
167,3 |
0,0 |
|
koszty działania |
6 263,1 |
680,1 |
|
okres od 01.01.2019 do 31.12.2019 |
|||
|
|
|
|
|
podmiot dominujący |
pozostałe podmioty powiązane |
|
Przychody, w tym: |
2 378,8 |
0,0 |
|
przychody odsetkowe |
2 378,8 |
0,0 |
|
Koszty, w tym: |
-33 792,4 |
-539,6 |
|
koszty odsetkowe |
-26 946,5 |
-12,2 |
|
koszty prowizji |
-39,8 |
0,0 |
|
koszty działania |
-6 806,1 |
-527,4 |
|
Należności i zobowiązania
stan na 31.12.2020
|
|
|
|
podmiot dominujący |
pozostałe podmioty powiązane |
Należności |
66 356,2 |
0,0 |
należności od banków |
65 823,7 |
0,0 |
rzeczowe aktywa trwałe |
532,4 |
0,0 |
Zobowiązania |
1 970 289,6 |
52,4 |
zobowiązania wobec innych banków |
1 969 597,2 |
0,0 |
zobowiązania z tytułu wpłat na podwyższenie kapitału |
0,0 |
0,0 |
inne zobowiązania |
692,4 |
55,6 |
w tym: rozliczenia międzyokresowe kosztów |
576,8 |
17,1 |
Operacje pozabilansowe |
3 031 198,9 |
0,0 |
otrzymane zobowiązania pozabilansowe |
3 031 198,9 |
0,0 |
stan na 31.12.2019
|
|
|
|
podmiot dominujący |
pozostałe podmioty powiązane |
Należności |
7 978,9 |
0,0 |
należności od banków |
7 249,2 |
0,0 |
rzeczowe aktywa trwałe |
729,6 |
0,0 |
Zobowiązania |
2 660 959,0 |
0,0 |
zobowiązania wobec innych banków |
2 488 153,6 |
0,0 |
zobowiązania z tytułu wpłat na podwyższenie kapitału |
170 000,0 |
0,0 |
inne zobowiązania |
2 805,4 |
61,1 |
w tym: rozliczenia międzyokresowe kosztów |
1 767,6 |
61,1 |
Operacje pozabilansowe |
333 248,6 |
0,0 |
otrzymane zobowiązania pozabilansowe |
333 248,6 |
0,0 |
7.27. Transakcje z personelem zarządzającym i pracownikami
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych
Pracownicy mogą korzystać z różnorodnych form pomocy socjalnej w ramach Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Stan Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych na dzień 31.12.2020 roku wynosił 86,7 tys. PLN natomiast na dzień 31.12.2019 roku wynosił 46,3 tys. PLN.
Wynagrodzenie Członków Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A.
|
|
|
|
okres |
okres |
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze, w tym: |
1 586,7* |
1 481,1 |
wynagrodzenia |
1 503,4* |
1 433,5 |
korzyści |
83,3 |
47,6 |
Razem |
1 586,7 |
1 481,1 |
* z wyłączeniem programu zmiennych wynagrodzeń
Na krótkoterminowe świadczenia pracownicze składają się: wynagrodzenia zasadnicze, opieka medyczna oraz inne świadczenia przyznane przez Radę Nadzorczą.
Świadczenia za rok 2019 dla członków Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A. wynikające z Programu Zmiennych Składników Wynagrodzeń zostały przyznane zgodnie z obowiązującym w Banku systemem wynagrodzeń. Członkom Zarządu Banku przysługuje premia za rok 2019, której część została wypłacona w 2020 roku, a część została odroczona na lata kolejne (2021 – 2025).
Świadczenia za rok 2020 dla członków Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A. wynikające z Programu Zmiennych Składników Wynagrodzeń nie zostały jeszcze przyznane. Ostateczną decyzję odnośnie wysokości tego bonusu podejmie Rada Nadzorcza Banku.
W okresie od 01.01.2020 do 31.12.2020 oraz od 01.01.2019 r. do 31.12.2019 r., a także od 26.02.2018 r. do 31.12.2018 r. Członkom Zarządu nie wypłacono świadczeń po okresie zatrudnienia. Członkowie Zarządu mają zawarte umowy o zakazie konkurencji po zaprzestaniu pełnienia funkcji w Zarządzie Banku. W przypadku nie powołania na nową kadencję lub odwołania Członkom Zarządu przysługuje odprawa. Informacja o odprawach przysługujących Członkom Zarządu jest zawarta w ich umowach o pracę i należy się tylko w przypadku rozwiązania umowy o pracę przez Bank z przyczyn innych niż uprawniające do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Wynagrodzenie Członków Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A.
|
|
|
|
okres |
okres |
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze, w tym: |
120,0 |
120,0 |
Wynagrodzenia |
120,0 |
120,0 |
Razem |
120,0 |
120,0 |
Członkowie Zarządu oraz inne osoby będące pracownikami ING Banku Hipotecznego S.A. nie otrzymują wynagrodzenia ani nagród z tytułu pełnienia funkcji we władzach jednostek zależnych i stowarzyszonych Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A.
Stan posiadania akcji ING Banku Hipotecznego S.A. przez członków Rady Nadzorczej Banku oraz członków Zarządu Banku
Członkowie Zarządu Banku i Rady Nadzorczej Banku na dzień 31 grudnia 2020 roku, a także odpowiednio na dzień 31 grudnia 2019 roku nie posiadali akcji ING Banku Hipotecznego S.A.
7.28. Zatrudnienie
Zatrudnienie w ING Banku Hipotecznym S.A. na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosiło 36 etatów, natomiast na dzień 31.12.2019 roku 39 etatów.
7.29. Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności
W okresie sprawozdawczym oraz w roku ubiegłym, ze względu na specyfikę działalności biznesowej, Bank nie analizował wyników działalności w podziale na segmenty.
Bank prowadzi działalność na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.
ZARZĄDZANIE RYZYKIEM I KAPITAŁEM
Uwzględniając skalę oraz specyfikę działalności Banku, Bank ujawnia w sprawozdaniu finansowym oraz sprawozdaniu Zarządu z działalności Banku wybrane informacje na temat adekwatności kapitałowej. Informacje dotyczą w szczególności:
o celów i strategii w zakresie zarządzania ryzykiem,
o funduszy własnych dla potrzeb adekwatności kapitałowej,
o wymogów kapitałowych,
o buforów kapitałowych,
o dźwigni finansowej,
o korekt z tytułu ryzyka kredytowego,
o stosowanych technik ograniczenia ryzyka kredytowego,
o ryzyka operacyjnego, zgodnie z wymogami zawartymi w Rekomendacji M,
o systemu zarządzania ryzykiem płynności oraz pozycji płynności, zgodnie z Rekomendacją P,
o wymogów, o których mowa w art. 111a Prawo bankowe oraz w Rekomendacji H,
o polityki w zakresie wynagrodzeń osób, których działalność zawodowa ma istotny wpływ na profil ryzyka Banku.
Bank każdorazowo dokonuje oceny adekwatności ujawnianych informacji w kontekście dostarczenia uczestnikom rynku kompleksowego obrazu profilu ryzyka Banku.
Bank, działając w Grupie Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A., dostarcza również informacje podmiotowi dominującemu w celu ujęcia ich w danych skonsolidowanych.
Szczegółowe informacje o zakresie ujawnianych informacji, sposobie ich weryfikacji oraz publikacji zawiera dokument: „Polityka ujawniania informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz innych informacji podlegających ogłaszaniu w ING Banku Hipotecznym S.A.”
7.30. Cele i zasady zarządzania ryzykiem
Zarządzanie ryzykiem w ING Banku Hipotecznym S.A. ma na celu zapewnienie skutecznej kontroli ryzyka i jego utrzymanie w warunkach zmieniającego się otoczenia makroekonomicznego i prawnego w ramach zaakceptowanego przez Bank apetytu na ryzyko, z uwzględnieniem założonego poziomu działalności biznesowej. Zakładany poziom ryzyka stanowi ważny składnik procesu planistycznego.
Bank monitoruje realizację strategii, w tym strategii zarządzania ryzykiem, a cele strategiczne zostały przypisane poszczególnym jednostkom organizacyjnym lub osobom. Ustanowiony został również nadzór Zarządu nad realizacją tych zadań.
Celem systemu zarządzania ryzykiem:
o kredytowym jest wspieranie efektywnej realizacji celów biznesowych poprzez proaktywne zarządzanie ryzykiem i działalność na rzecz wzrostu organicznego, przy jednoczesnym utrzymywaniu bezpiecznego poziomu wypłacalności i płynności oraz odpowiedniego poziomu rezerw,
o operacyjnym jest ograniczenie ekspozycji Banku na ryzyko niefinansowe oraz minimalizacja konsekwencji z tytułu materializacji ryzyka operacyjnego,
o płynności i finansowania jest utrzymanie odpowiedniego poziomu płynności w celu zapewnienia bezpiecznego i stabilnego działania Banku w normalnych warunkach rynkowych oraz w trakcie kryzysu
o stopy procentowej jest utrzymanie zmienności wyniku finansowego oraz bilansowej wartości zaktualizowanej kapitału wynikającej ze zmian stóp procentowych, w granicach nie zagrażających bezpieczeństwu Banku i akceptowanych przez Radę Nadzorczą,
o braku zgodności jest identyfikacja zagrożeń dla działania organizacji wynikających z braku zapewnienia zgodności z przepisami prawa i regulacji wewnętrznych – w szczególności w zakresie produktów i usług bankowych, monitorowanie zaistniałych incydentów, a także podejmowanie działań wspierających oraz naprawczych.
Celem systemu kontroli wewnętrznej jest wspomaganie procesów decyzyjnych przyczyniające się do zapewnienia skuteczności i efektywności działania Banku, wiarygodności sprawozdawczości finansowej oraz przestrzegania przepisów prawa i regulacji wewnętrznych. Celem audytu jest przysporzenie wartości i usprawnienie działalności operacyjnej Banku, a także wspomaganie osiągania celów w Banku poprzez zapewnienie skuteczności procesów funkcjonujących w Banku, jak również poprzez doradztwo.
Wszystkie cele kompleksowego systemu zarządzania ryzykiem zostały szczegółowo określone w opracowanej przez Zarząd i zaakceptowanej przez Radę Nadzorczą strategii zarządzania ryzykiem.
Zasady zarządzania ryzykiem
Zarządzanie ryzykiem w ING Banku Hipotecznym SA opiera się w szczególności na następujących zasadach:
o proces zarządzania ryzykiem, w tym proces kredytowy, jest określony i regulowany przez strategie, polityki i procedury przyjęte przez Zarząd i Radę Nadzorczą ING Banku Hipotecznego S.A.,
o Bank zarządza wszystkimi zidentyfikowanymi rodzajami ryzyka bankowego i przeprowadza proces ICAAP (Internal Capital Adequacy Assessment Proces) przy czym:
- proces zarządzania ryzykiem jest odpowiedni do skali działalności oraz do istotności, skali i złożoności danego ryzyka oraz na bieżąco dostosowywany do nowych czynników i źródeł ryzyka,
- metody zarządzania ryzykiem, modele i ich systemy pomiaru ryzyka oraz ich założenia są dostosowane do skali i złożoności ryzyka oraz okresowo weryfikowane i walidowane,
o struktura organizacyjna zarządzania ryzykiem zapewnia niezależność obszaru ryzyka, w tym niezależność wyceny nieruchomości i podejmowania decyzji kredytowych od działalności biznesowej,
o proces zarządzania ryzykiem jest zintegrowany z procesami planistycznymi i kontrolingowymi oraz wspiera realizację strategii Banku, przy zachowaniu zgodności ze strategią zarządzania ryzykiem, w szczególności w zakresie apetytu na ryzyko,
o proces zarządzania ryzykiem jest spójny z zasadami zarządzania ryzykiem Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A., w tym również w zakresie wykorzystania grupowych modeli ryzyka, dostosowanych do specyfiki działania ING Banku Hipotecznego S.A. oraz zatwierdzonych przez właściwe organy ING Banku Hipotecznego S.A.,
o testy warunków skrajnych są przeprowadzane w Banku w oparciu o uprzednio zaakceptowane scenariusze. Wyniki testów warunków skrajnych są dyskutowane na posiedzeniach odpowiednich komitetów (opisanych poniżej) oraz Zarządu Banku. Raportowanie źródeł i czynników ryzyka a także pomiaru poziomu ryzyka i jego kosztów umożliwia podjęcie odpowiednich działań profilaktycznych i naprawczych.
7.31. Organizacja zarządzania ryzykiem
Proces zarzadzania ryzykiem jest nadzorowany przez Radę Nadzorczą Banku, która regularnie otrzymuje informacje o profilu ryzyka w ING Banku Hipotecznym S.A. oraz najważniejszych działaniach podejmowanych w zakresie zarządzania ryzykiem.
Zarząd Banku odpowiada za zarządzanie ryzykiem, w tym za nadzorowanie i monitorowanie działań podejmowanych przez Bank w tym zakresie. Zarząd Banku podejmuje najważniejsze decyzje mające wpływ na poziom ryzyka Banku oraz uchwala przepisy wewnętrzne dotyczące zarządzania ryzykiem.
Zarządzanie ryzykiem jest realizowane w trzech, wzajemnie niezależnych liniach obrony:
1) Pierwsza linia obrony
Odpowiada za opracowanie, wdrożenie i wykonywanie mechanizmów kontrolnych mających za zadanie zapewnienie osiągania celów ogólnych i szczegółowych systemu kontroli wewnętrznej. W ramach tej linii wykonywany jest również niezależny monitoring przestrzegania mechanizmów kontrolnych w postaci weryfikacji bieżącej i/lub testowania poziomego.
Pierwsza linia obrony odpowiedzialna jest za przestrzeganie zasad wynikających z zatwierdzonych polityk, regulaminów, instrukcji i procedur. W zakres odpowiedzialności pierwszej linii obrony wchodzi między innymi analiza, kontrola oraz zarządzanie ryzykami w procesach.
Zadania pierwszej linii obrony wykonują jednostki organizacyjne realizujące cele biznesowe oraz bezpośrednio je wspierające.
2) Druga linia obrony
Realizuje zadania wynikające z funkcji kontroli drugiej linii obrony oraz wspiera pierwszą linię obrony w osiąganiu celów systemu kontroli wewnętrznej.
Odpowiada za:
o wydawanie regulacji oraz zapewnienie metod i narzędzi w ramach systemu kontroli wewnętrznej,
o monitorowanie stosowania przez pierwszą linię obrony regulacji z zakresu systemu kontroli wewnętrznej,
o monitoring przestrzegania mechanizmów kontrolnych w ramach drugiej linii obrony,
o monitoring pionowy pierwszej linii obrony w zakresie przestrzegania mechanizmów kontrolnych.
Jednostki drugiej linii obrony w ramach działań kontrolnych dokonują własnej niezależnej oceny efektywności funkcjonowania pierwszej linii obrony poprzez testy, przeglądy i inne formy kontroli.
3) Trzecia linia obrony
Stanowisko Audytora Wewnętrznego, pełni rolę trzeciej linii obrony i dostarcza kierownictwu niezależnego, obiektywnego zapewnienia, co do adekwatności i skuteczności systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej w pierwszej i drugiej linii obrony.
Role, uprawnienia, zakres i charakter pracy, zakres odpowiedzialności Stanowiska Audytora Wewnętrznego oraz zasady współpracy jednostek organizacyjnych Banku z tym Stanowiskiem są uregulowane w Polityce – Karta Audytu ING Bank Hipoteczny S.A.
Komórki organizacyjne odpowiedzialne za zarządzanie ryzykiem
Za zarządzanie ryzykiem w ING Banku Hipotecznym S.A. odpowiadają następujące komórki organizacyjne Banku:
o Zespół do spraw Ryzyka - obejmujący w szczególności Ryzyko Kredytowe, Ryzyko Rynkowe i Płynności oraz Ryzyko Operacyjne,
o Zespół do spraw Wycen i Decyzji Kredytowych - obejmujący w szczególności niezależny od funkcji sprzedaży proces ustalania Bankowo-Hipotecznej Wartości Nieruchomości (BHWN),
o Stanowisko Walidacji Modeli - obejmujące w szczególności zarządzanie ryzykiem modeli oraz walidację modeli ryzyka i wyceny.
Proces zarządzania ryzykiem jest wspierany przez:
Komitet Audytu i Ryzyka Rady Nadzorczej
Komitet wspiera Radę Nadzorczą w szczególności poprzez:
o monitorowania procesu sprawozdawczości finansowej,
o monitorowania skuteczności systemów kontroli wewnętrznej, audytu wewnętrznego oraz zarządzania ryzykiem, w tym w zakresie sprawozdawczości finansowej,
o monitorowania wykonywania czynności rewizji finansowej, w szczególności przeprowadzania przez firmę audytorską badania, z uwzględnieniem wszelkich wniosków i ustaleń komisji nadzoru audytowego wynikających z kontroli przeprowadzonej w firmie audytorskiej,
o kontrolowania i monitorowania niezależności biegłego rewidenta i firmy audytorskiej, w tym w przypadku świadczenia przez firmę audytorską innych usług niż badanie.
Ponadto, w zakresie ryzyka poprzez :
o opiniowanie całościowej bieżącej i przyszłej gotowości Banku do podejmowania ryzyka,
o opiniowanie opracowanej przez Zarząd Banku strategii zarządzania ryzykiem w działalności Banku oraz przedkładanych przez Zarząd informacji dotyczących realizacji tej strategii,
o nadzorowanie wdrażania strategii zarządzania ryzykiem w działalności Banku przez kadrę kierowniczą wyższego szczebla,
o weryfikację, czy ceny zobowiązań i aktywów oferowanych klientom w pełni uwzględniają model biznesowy Banku i jego strategię w zakresie ryzyka.
Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami
Komitet obejmuje zakresem swojego działania :
o zarządzanie ryzykiem rynkowym i płynności w ING Banku Hipotecznym S.A.,
o zarządzanie bilansem Banku (aktywami i zobowiązaniami),
o zarządzanie kapitałem oraz adekwatnością kapitałową,
o proces wyceny instrumentów finansowych oraz kalkulacji korekt wyceny uwzględniających czynniki nieuwzględnione w wycenie w systemach Banku,
o przedkładanie Zarządowi Banku do ostatecznego zatwierdzania polityki z obszaru zarządzania ryzykiem rynkowym, ryzykiem płynności oraz wycen instrumentów finansowych,
o dokonywanie przeglądu stanu wewnętrznych aktów prawnych na bieżąco (co najmniej w cyklu rocznym) i dostosowuje je do profilu ryzyka Banku oraz/lub zmian otoczenia makroekonomicznego i prawnego.
Komitet Polityki Kredytowej
Komitet obejmuje zakresem działania:
o określanie apetytu na ryzyko kredytowe, w zakresie szczegółowych limitów ryzyka oraz limitów koncentracji,
o podejmowanie decyzji w sprawie regulacji dotyczących realizacji Polityki zarządzania ryzykiem kredytowym w ING Banku Hipotecznym S.A.,
o określanie i modyfikowanie zasad dotyczących identyfikacji, oceny i kontroli ryzyka,
o podejmowanie decyzji w zakresie akceptacji wdrożenia nowych lub modyfikacji istniejących produktów obarczonych ryzykiem kredytowym,
o zatwierdzanie regulacji w zakresie budowy, utrzymania oraz stosowania modeli ryzyka, obejmujących:
- zasady zarządzania modelami ryzyka kredytowego,
- metodykę budowy i monitorowania modeli,
- definicje modeli ryzyka kredytowego,
- zakres stosowania modeli ryzyka kredytowego,
- raporty z wynikami walidacji modeli ryzyka kredytowego,
o monitorowanie poziomu ryzyka kredytowego, zapewnianie przestrzeganie prawa, regulacji nadzorczych oraz omawia i zatwierdza wszelkie inne kwestie związane z ryzykiem kredytowym oraz rozliczeniowym.
Komitet Ryzyka Niefinansowego
Komitet obejmuje zakresem m.in. działania :
o Inicjowanie i rekomendowanie zmian oraz nowych rozwiązań w obszarze ryzyka niefinansowego.
o Wykonywanie zadań wynikających ze stosowania outsourcingu opisanych w Polityce Outsourcingu ING Banku Hipotecznego S.A. oraz Instrukcji postępowania przy outsourcingu ING Banku Hipotecznego S.A.
o Zatwierdzanie, opiniowanie i rekomendowanie planów, projektów oraz programów, a także standardów kontrolnych związanych z zarządzaniem ryzykiem niefinansowym.
o Zatwierdzanie lub opiniowanie:
- planu zarządzania ryzykiem operacyjnym na dany rok kalendarzowy,
- odstąpień od stosowania (ang. Waivers) oraz odstępstw (ang. Deviations) z obszaru ryzyk niefinansowych,
- rocznych planów i wyników testowania kontroli,
- rocznego Planu identyfikacji i oceny ryzyka oraz wyników tego procesu w przypadku zidentyfikowania ryzyk nieakceptowalnych oraz wyników Oceny Środowiska Biznesowego,
- harmonogramu realizacji zadań oraz raportu z monitoringu 2 Linii Obrony w ramach testowania kluczowych kontroli,
- raportów z zakresu ryzyka niefinansowego i rekomendowanie Zarządowi Banku podjęcia decyzji w odniesieniu do istotnych kwestii w zakresie ryzyka niefinansowego (w tym w zakresie ryzyka związanego ze zmianami odnoszącymi się do produktów),
- okresowych wyników przeglądu struktury organizacyjnej Banku pod kątem jej zgodności z zasadami zarządzania ryzykiem operacyjnym,
- wyników pomiaru kapitału wewnętrznego i regulacyjnego na ryzyko operacyjne, w tym monitorowanie w okresach kwartalnych poziomu wymaganego kapitału na ryzyko operacyjne oraz czynników wpływających na jego zmiany,
- działań ograniczających,
o nadzorowanie:
- procesów identyfikacji, oceny, monitorowania i ograniczania ryzyka niefinansowego,
- procesu przekazywania informacji od regulatora do odpowiednich jednostek Banku,
- procesu zapewnienia jakości w procesach zarządzania ryzykiem niefinansowym,
o monitorowanie wykorzystania limitów określonych w deklaracji apetytu na ryzyko (w tym limitów strat),
- procesów identyfikacji, oceny, monitorowania i ograniczania ryzyka niefinansowego, w tym w obszarze outsourcingu,
- procesu zapewnienia jakości w procesach zarządzania ryzykiem niefinansowym,
- statusu działań ograniczających, udoskonalających związanych z programami i projektami w Banku dotyczącymi ryzyka niefinansowego,
- czynników ryzyka wynikających z Oceny Środowiska Biznesowego.
o ocenę:
- raportów związanych z ryzykiem reputacyjnym oraz zagadnień odnoszących się do ryzyka prowadzenia działalności,
- ryzyk niefinansowych w odniesieniu do istotnych zmian w strukturze zarządzania Banku oraz istotnych elementów procesów outsourcingowych.
7.32. Ryzyko kredytowe
ING Bank Hipoteczny S.A. zarządza ryzykiem kredytowym zgodnie z zasadami określonymi w normach polskiego prawa, regulacjami Komisji Nadzoru Finansowego oraz innych uprawnionych organów, a także zgodnie ze standardami określonymi przez Grupę ING w stopniu, który nie prowadzi do naruszenia wspomnianych wcześniej regulacji oraz dokumentów z zakresu najlepszych praktyk.
Zarządzanie ryzykiem kredytowym portfela ekspozycji kredytowych jest realizowane poprzez:
o określanie strategii zarządzania ryzykiem kredytowym,
o określanie poziomu apetytu na ryzyko,
o określenie polityki kredytowej,
o budowę oraz rozwój narzędzi wspomagających pomiar i ocenę ryzyka,
o raportowanie i analizy jakości portfela kredytowego oraz wartości i jakość zabezpieczeń,
o określenie limitów koncentracji oraz limitów ryzyka kredytowego dla wybranych pod-portfeli,
o kalkulowanie adekwatnego poziomu rezerw i wymogów kapitałowych,
o przeprowadzanie i analizę testów warunków skrajnych,
o szkolenia pracowników uczestniczących w realizacji procesu kredytowego,
o tworzenie i utrzymywanie systemu motywacyjnego pracowników ukierunkowanego na przestrzeganie wewnętrznych standardów kredytowych,
o ustalanie w uzgodnieniu z jednostkami biznesowymi cech i parametrów wierzytelności, które Bank nabywa.
Zarządzanie ryzykiem kredytowym indywidualnych ekspozycji kredytowych obejmuje w szczególności:
o ocenę ryzyka klienta i transakcji,
o monitorowanie klienta oraz transakcji kredytowej,
o ustalanie BHWN oraz monitorowanie wartości zabezpieczeń.
W ramach ograniczania ryzyka kredytowego Bank wykorzystuje zabezpieczenia hipoteczne z uzyskanym wpisem hipotecznym dla celów klasyfikacji ekspozycji do klas ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomości oraz stosowania preferencyjnej wagi ryzyka.
W ramach systemu zarządzania ryzykiem Bank:
o stosuje sformalizowane zasady służące określaniu wielkości podejmowanego ryzyka i zasady zarządzania ryzykiem,
o stosuje sformalizowane procedury mające na celu identyfikację, pomiar lub szacowanie oraz monitorowanie ryzyka, uwzględniające również przewidywany poziom ryzyka w przyszłości,
o stosuje sformalizowane limity ograniczające ryzyko i zasady postępowania w przypadku przekroczenia limitów,
o stosuje przyjęty system sprawozdawczości zarządczej umożliwiający monitorowanie poziomu ryzyka,
o posiada strukturę organizacyjną dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego przez Bank ryzyka,
o posiada odpowiednio zdefiniowany proces oceny i pomiaru ryzyka kredytowego, niezależny od funkcji biznesowych, obejmujący:
- skuteczny proces pozyskiwania odpowiednich informacji, w tym prognoz, wykorzystywanych do wyceny oczekiwanych strat kredytowych,
- politykę oceny, która zapewnia, że wycena oczekiwanych strat kredytowych odbywa się metodą kolektywną,
- skuteczny proces walidacji modeli, który zapewnia, że modele generują na bieżąco dokładne, spójne i obiektywne prognozy i szacunki,
- jasno sformułowaną, formalną komunikację i koordynację działania wszystkich pracowników zaangażowanych w proces oceny ryzyka i wyceny oczekiwanych strat kredytowych.
Cele zarządzania ryzykiem kredytowym są realizowane poprzez:
o wspieranie inicjatyw biznesowych poprzez wprowadzanie mechanizmów kontroli ryzyka kredytowego,
o utrzymywanie strat kredytowych na założonym poziomie,
o ciągłą weryfikację, ocenę adekwatności oraz rozwój stosowanych procedur, modeli i innych elementów systemu zarządzania ryzykiem,
o dostosowywanie działalności do zmieniających się warunków zewnętrznych,
o utrzymywanie na adekwatnym poziomie wymogów kapitałowych na ryzyko kredytowe oraz rezerw,
o zapewnienie zgodności z wymogami regulatora.
Bank zarządza ryzykiem kredytowym w sposób zintegrowany, w oparciu o planowanie strategiczne, spójny system polityk i procedur oraz narzędzi służących do zarządzania ryzykiem, w tym do identyfikacji, pomiaru i kontroli ryzyka.
Struktura organizacyjna Banku zapewnia rozdzielenie na poziomie Zarządu funkcji kontroli ryzyka kredytowego od funkcji komercyjnej, związanej z generowaniem ryzyka kredytowego. Zarządzanie ryzykiem kredytowym w Banku odbywa się w ramach trzech niezależnych organizacyjnie i funkcjonalnie linii obrony.
Wszystkie jednostki i osoby realizujące zadania w ramach procesu kredytowego ściśle współpracują ze sobą w celu zwiększenia efektywności zarządzania ryzykiem oraz utrzymania ryzyka na poziomie zgodnym ze strategią, apetytem na ryzyko i planami finansowymi Banku.
System raportowy, składający się z szeregu raportów, umożliwia skuteczną identyfikacje źródeł i czynników ryzyka, pomiar poziomu ryzyka, pomiar kosztów ryzyka, wspiera inicjatywy biznesowe oraz pozwala na skuteczne zarządzanie ryzykiem kredytowym przy utrzymaniu przyjętego poziomu Apetytu na Ryzyko.
Celem raportowania ryzyka kredytowego jest:
o przedstawienie niezbędnej informacji pozwalającej na ocenę ryzyka ekspozycji kredytowych w celu zapewnienia zgodności rozwoju portfela ze strategią i polityką zarządzania ryzykiem w Banku,
o pomiar i ocena poziomu ryzyka w relacji do założonego apetytu na ryzyko,
o identyfikacja ekspozycji dotkniętych utratą wartości (zagrożonych) dla tworzenia odpisów (rezerw) na pokrycie strat,
o ocena adekwatności poziomu odpisów (rezerw),
o identyfikacja słabych stron w zakresie procesu zarządzania ryzykiem w celu podjęcia działań naprawczych.
Zakres raportowania obejmuje w szczególności między innymi:
o jakość ekspozycji kredytowych (np. wielkość opóźnień oraz poziom migracji między klasami opóźnień, itp.),
o poziom odpisów (rezerw) i parametrów ryzyka (PD/LGD/EAD),
o wykorzystanie i przestrzeganie przyjętych limitów,
o skuteczność procesu monitorowania ekspozycji i dochodzenia roszczeń,
o kwoty nieodzyskane (straty kredytowe),
o poziom pokrycia ekspozycji zabezpieczeniami (w szczególności hipotecznymi).
Raporty mogą być przygotowywane dziennie, miesięcznie, kwartalnie lub półrocznie.
Limity Apetytu na ryzyko kredytowe (RAS) ustalane są w cyklach rocznych w formie:
o kluczowych limitów ryzyka – zatwierdzanych przez Zarząd i/lub Radę Nadzorczą Banku,
o szczegółowych limitów na ryzyko kredytowe – zatwierdzanych przez Komitet Polityki Kredytowej (w tym limitów koncentracji).
Wykorzystanie limitów ryzyka kredytowego badane jest z częstotliwością nie mniejszą niż raz w miesiącu a informacja o wykorzystaniu limitów przekazywana jest co najmniej do organu, który zatwierdził limit.
Mając na uwadze wysoki stopień rozproszenia portfela Banku pod względem ekspozycji pojedynczych klientów, Bank identyfikuje i ocenia ryzyko koncentracji analizując strukturę portfela względem czynników ryzyka (cech ekspozycji) istotnych z punktu widzenia ryzyka kredytowego i na tej podstawie wyodrębniono grupy ekspozycji, których nadmierna koncentracja jest niepożądana i w skrajnych warunkach może generować straty przewyższające apetyt na ryzyko kredytowe Banku.
Pomiar i kontrola ryzyka koncentracji jest dokonywany przez ustalenie wielkości zaangażowania, które generuje ryzyko koncentracji oraz odniesienie tej wielkości do ustalonych limitów wynikających z przepisów prawa oraz limitów wewnętrznych. Zgodnie z zaleceniami ustawowymi oraz uchwałami i rekomendacjami Komisji Nadzoru Finansowego, Bank ustala i kontroluje wewnętrzne limity rozważając ryzyko koncentracji wobec:
o poszczególnych klientów i grup powiązanych,
o klientów z tego samego regionu geograficznego.
W całym 2020 roku wszystkie limity ujęte w RAS były na akceptowalnym poziomie - żaden z kluczowych ani szczegółowych limitów ryzyka kredytowego nie został przekroczony.
Kredyty i pożyczki od klientów detalicznych
Bank stosuje odpisy z tytułu utraty wartości aktywów zgodnie z Rozporządzeniem CRR oraz przepisami wykonawczymi do Rozporządzenia. Portfel kredytowy charakteryzuje się bardzo dobrą jakością. Według stanu na 31 grudnia 2020 roku rozpoznano 28 ekspozycji z utratą wartości na kwotę ok. 5 460,8 tys. PLN. Wartość zabezpieczeń (według Bankowo-Hipotecznej Wartości Nieruchomości) dla tych przypadków wyniosła 9 926,9 tys. PLN.
|
|
|
stan na stan na 31.12.2020 31.12.2019 |
Saldo kapitałowe kredytów |
|
Etap 1, bez rozpoznanej utraty wartości |
3 649 064,9 3 029 863,0 |
Etap 2, bez rozpoznanej utraty wartości |
28 499,5 19 104,1 |
Etap 3 z rozpoznaną utratą wartości |
5 460,8 483,7 |
Razem |
3 683 025,2 3 049 450,8 |
Odpis z tytułu straty oczekiwanej |
|
Etap 1, bez rozpoznanej utraty wartości |
781,5 423,8 |
Etap 2, bez rozpoznanej utraty wartości |
967,8 343,9 |
Etap 3 z rozpoznaną utratą wartości |
1 914,0 149,3 |
Razem |
3 663,3 917,0 |
Kredyty i pożyczki wobec klientów detalicznych bez rozpoznanej utraty wartości – według okresów przeterminowania
|
|
|
stan na stan na 31.12.2020 31.12.2019 |
Saldo kapitałowe kredytów, według okresów przeterminowania |
|
do 30 dni |
3 676 694,0 3 048 895,1 |
od 31 do 60 dni |
695,0 0,0 |
od 61 do 90 dni |
175,3 72,0 |
Powyżej 90 dni |
0,0 0,0 |
Razem |
3 677 564,3 3 048 967,1 |
do 30 dni |
99,976% 99,998% |
od 31 do 60 dni |
0,019% 0,0% |
od 61 do 90 dni |
0,005% 0,002% |
Powyżej 90 dni |
0,0% 0,0% |
Razem |
100% 100% |
Stosowanie technik ograniczenia ryzyka kredytowego
W ramach ograniczania ryzyka kredytowego Bank wykorzystuje zabezpieczenia hipoteczne z uzyskanym wpisem hipotecznym dla celów klasyfikacji ekspozycji do klas ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomości oraz stosowania preferencyjnej wagi ryzyka.
Ustanowione zabezpieczenia spełniają następującą rolę:
o finansową:
- mają ograniczyć straty na ekspozycji kredytowej w przypadku materializacji ryzyka kredytowego tzn. zaprzestania regulowania umownych zobowiązań przez dłużnika,
- mogą być uwzględniane w procesie szacowania wymogów kapitałowych na ryzyko kredytowe oraz szacowania rezerw kolektywnych dla portfela kredytowego z tytułu utraty wartości aktywów, jeśli spełniają warunki określone w regulacjach bankowych dotyczących zabezpieczeń. Przypisane poszczególnym kategoriom zabezpieczeń stopy odzysku, zostały wyznaczone na podstawie odpowiedniego modelu LGD,
o pozafinansową:
- zwiększają uprawnienia kontrolne Banku jako wierzyciela przez ograniczenie możliwości dysponowania przez dostawcę zabezpieczenia majątkiem obciążonym na rzecz Banku,
- wzmacniają pozycję negocjacyjną Banku w stosunku do dłużnika (klienta), innych wierzycieli dłużnika i dostawcy zabezpieczenia.
Bank stosuje technikę ograniczania ryzyka kredytowego w postaci ochrony kredytowej rzeczywistej związanej z zabezpieczeniami rzeczowymi, umożliwiającymi odzyskanie wierzytelności przez Bank, w przypadku niewykonania zobowiązania przez klienta.
Regulacje Banku w zakresie zabezpieczeń zawierają m.in.:
o wskazanie kryteriów dotyczących uznawania zabezpieczeń w procesie kalkulacji wymogu kapitałowego na ryzyko kredytowe,
o określenie generalnych zasad, którymi Bank kieruje się przy wyborze zabezpieczeń, z uwzględnieniem poziomu akceptowalnego ryzyka kredytowego,
o określenie szczegółowych zasad dla poszczególnych rodzajów zabezpieczeń rzeczowych uczestniczących w szacowaniu odzysków (m.in. w zakresie ustalania wartości zabezpieczenia, wymogów w zakresie ubezpieczenia przedmiotu zabezpieczenia rzeczowego).
Ponadto regulacje Banku w zakresie zabezpieczeń uwzględniają szczególnie te aspekty Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r., które dotyczą kwestii stosowania modeli LGD, pewności prawnej zabezpieczeń i ich monitorowania.
Przed przyjęciem zaangażowania dla każdej nieruchomości będącej zabezpieczeniem ekspozycji kredytowej musi być ustalona Bankowo-Hipoteczna Wartość Nieruchomości (BHWN).
Akceptowane formy wycen zabezpieczeń:
o Wartość nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie wierzytelności Banku określa się w formie ekspertyzy BHWN,
o Ekspertyzy BHWN muszą być wykonane zgodnie z zasadami opisanymi w Ustawie o bankach hipotecznych i listach zastawnych, Rekomendacji „F” Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) i Regulaminu ustalania Bankowo-Hipotecznej Wartości Nieruchomości, zatwierdzonego przez KNF.
Akceptowane są ekspertyzy BHWN wykonane przez upoważnionego pracownika Banku.
Szczegółowe zasady ustalania BHWN zawiera Regulamin ustalania Bankowo-Hipotecznej Wartości Nieruchomości oraz Instrukcja ustalania Bankowo-Hipotecznej Wartości Nieruchomości.
Procesowi monitoringu i aktualizacji wartości podlegają nieruchomości mieszkalne stanowiące zabezpieczenie kredytów. Zgodnie z treścią art. 208 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r warunkiem uznania zabezpieczenia na nieruchomości mieszkalnej jest regularne, nie rzadziej niż co trzy lata monitorowanie wartości nieruchomości.
Informacje ilościowe w zakresie ryzyka kredytowego
Korekty z tytułu ryzyka kredytowego
Poniższe tabele prezentują szczegółowe informacje ilościowe w zakresie korekt z tytułu ryzyka kredytowego, zgodnie z wymaganiami zawartymi w art. 442 Rozporządzenia 575/2013 i Wytycznych EBA/GL/2016/11:
o Informacje na temat charakteru i kwot określonych pozycji funduszy własnych;
o LRSum: Zestawienie dotyczące uzgodnienia aktywów księgowych i ekspozycji wskaźnika dźwigni;
o LRCom: Wspólne ujawnienie wskaźnika dźwigni;
o Rozkład geograficzny odnośnych ekspozycji kredytowych na potrzeby obliczania bufora antycyklicznego;
o Kwota specyficznego dla instytucji bufora antycyklicznego;
o MSSF 9/Artykuł 468-FL: Porównanie funduszy własnych instytucji oraz współczynników kapitałowych i wskaźnika dźwigni finansowej z uwzględnieniem i bez uwzględnienia zastosowania rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 i analogicznych oczekiwanych strat kredytowych oraz z uwzględnieniem i bez uwzględnienia tymczasowego traktowania zgodnie z art. 468 rozporządzenia CRR;
o EU OV1: Przegląd aktywów ważonych ryzykiem;
o EU CRB-C: Podział geograficzny ekspozycji;
o EU CRB-D: Koncentracja ekspozycji według rodzaju kontrahenta lub branży;
o EU CRB-E: Zapadalność ekspozycji;;
o EU CRB-B: Całkowita i średnia kwota ekspozycji netto
o EU CR1-A: Jakość kredytowa ekspozycji wg kategorii ekspozycji i instrumentów;
o EU CR1-B: Jakość kredytowa ekspozycji wg rodzaju branży lub kontrahenta;
o EU CR1-C: Jakość kredytowa ekspozycji wg rozmieszczenia geograficznego – wszystkie ekspozycje ING Banku Hipotecznego S.A. stanowią ekspozycje krajowe (Polska), dlatego odstąpiono od przygotowania zestawienia tabelarycznego, zawierającego analogiczną informację;
o EU CR1-D: Struktura czasowa ekspozycji przeterminowanych;
o EU CR1-E: Ekspozycje niepracujące i zaniechane;
o EU CR2-A: Zmiany stanu korekt z tytułu ogólnego i szczególnego ryzyka kredytowego;
o EU CR3: Stosowanie technik ograniczenia ryzyka kredytowego;
o EU CR4: Metoda standardowa – skutki ekspozycji na ryzyko kredytowe i ograniczenia ryzyka kredytowego (CRM);
o EU CR5: Metoda standardowa;
o EU CR2-B: Zmiany dotyczące zapasów dla kredytów i dłużnych papierów wartościowych, których dotyczy niewykonanie zobowiązania lub utrata wartości.
Informacje na temat charakteru i kwot określonych pozycji funduszy własnych
|
|
|
|
Lp.* |
Opis |
Kwota w dniu ujawnienia |
Odniesienie do artykułu Rozporządzenia (UE) nr 575/2013 |
Kapitał podstawowy Tier I: instrumenty i kapitały rezerwowe |
|
|
|
1 |
Instrumenty kapitałowe i powiązane agio emisyjne |
442 002,2 |
26 (1), 27, 28, 29 |
|
w tym: akcja zwykła |
380 000,0 |
EBA list 26 (3) |
2 |
Zyski zatrzymane, w tym: |
0,0 |
26 (1) c |
|
wycena motywacyjnych programów pracowniczych |
0,0 |
|
|
wynik lat ubiegłych |
0,0 |
|
|
korekta w okresie przejściowym z tytułu dostosowania do wymogów MSSF 9 |
0,0 |
|
3 |
Skumulowane inne całkowite dochody (i pozostałe kapitały rezerwowe) |
-46,4 |
26 (1) (d) |
3a |
Fundusze ogólne ryzyka bankowego |
0,0 |
26 (1) (f) |
5a |
Niezależnie zweryfikowane zyski z bieżącego okresu po odliczeniu wszelkich możliwych do przewidzenia obciążeń lub dywidend |
0,0 |
26 (2) |
6 |
Kapitał podstawowy Tier I przed korektami regulacyjnymi |
441 955,8 |
|
Kapitał podstawowy Tier I: korekty regulacyjne |
|
|
|
7 |
Dodatkowe korekty wartości (kwota ujemna) |
-50,2 |
34, 105 |
8 |
Wartości niematerialne i prawne (po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego) (kwota ujemna) |
-810,3 |
36 (1) (b), 37 |
12 |
Kwoty ujemne będące wynikiem obliczeń kwot oczekiwanej straty |
0,0 |
36 (1) (d), 40, 159 |
28 |
Całkowite korekty regulacyjne w kapitale podstawowym Tier I |
-860,5 |
|
29 |
Kapitał podstawowy Tier I |
441 095,3 |
|
Kapitał dodatkowy Tier I: instrumenty |
|
|
|
36 |
Kapitał dodatkowy Tier I przed korektami regulacyjnymi |
0,0 |
|
Kapitał dodatkowy Tier I: korekty regulacyjne |
|
|
|
43 |
Całkowite korekty regulacyjne w kapitale dodatkowym Tier I |
0,0 |
|
44 |
Kapitał dodatkowy Tier I |
0,0 |
|
45 |
Kapitał Tier I (kapitał Tier I = kapitał podstawowy Tier I + kapitał dodatkowy Tier I) |
441 095,3 |
|
Kapitał Tier II: instrumenty i rezerwy |
|
|
|
46 |
Instrumenty kapitałowe i powiązane agio emisyjne |
0,0 |
62, 63 |
51 |
Kapitał Tier II przed korektami regulacyjnymi |
0,0 |
|
Kapitał Tier II: korekty regulacyjne |
|
|
|
57 |
Całkowite korekty regulacyjne w kapitale Tier II |
|
|
58 |
Kapitał Tier II |
0,0 |
|
59 |
Łączny kapitał |
441 095,3 |
|
60 |
Aktywa ważone ryzykiem razem |
1 441 358,3 |
|
Współczynniki i bufory kapitałowe |
|
|
|
61 |
Kapitał podstawowy Tier I (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) |
30,60% |
92 (2) (a) |
62 |
Kapitał Tier I (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) |
30,60% |
92 (2) (b) |
63 |
Łączny kapitał (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) |
30,60% |
92 (2) (c) |
64 |
Wymóg bufora dla poszczególnych instytucji (wymóg dotyczący kapitału podstawowego Tier I zgodnie z art. 92 ust. 1 lit. a) powiększony o wymogi utrzymywania bufora zabezpieczającego i antycyklicznego, jak również bufor ryzyka systemowego oraz bufor instytucji o znaczeniu systemowym (bufor globalnych instytucji o znaczeniu systemowym lub bufor innych instytucji o znaczeniu systemowym) wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) |
36 034,0 |
CRD 128, 129, 130, 131, 133 |
65 |
w tym: wymóg utrzymywania bufora zabezpieczającego |
36 034,0 |
|
66 |
w tym: wymóg utrzymywania bufora antycyklicznego |
0,0 |
|
67 |
w tym: wymóg utrzymywania bufora ryzyka systemowego |
0,0 |
|
67a |
w tym: bufor globalnych instytucji o znaczeniu systemowym lub bufor innych instytucji o znaczeniu systemowym |
0,0 |
CRD 131 |
Kwoty poniżej progów odliczeń (przed ważeniem ryzyka) |
|
|
|
75 |
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynikające z różnic przejściowych (kwota poniżej progu 10%, po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego w przypadku spełnienia warunków określonych w art. 38 ust. 3) |
942,2 |
36 (1) (c), 38, 48 |
*) numeracja zgodna z zał. VI Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) nr 1423/2013 |
|
|
Zestawienie dotyczące uzgodnienia aktywów księgowych i ekspozycji wskaźnika dźwigni
|
|
|
|
Kwota mająca zastosowanie |
|
1 |
Aktywa razem według opublikowanych sprawozdań finansowych |
3 813 219,1 |
EU-6a |
(Korekta z tytułu ekspozycji wewnątrz grupy wykluczonych z miary ekspozycji całkowitej składającej się na wskaźnik dźwigni zgodnie z art. 429 ust. 7 rozporządzenia (UE) nr 575/2013) |
-65 823,7 |
7 |
Inne korekty |
2 701,9 |
8 |
Miara ekspozycji całkowitej składającej się na wskaźnik dźwigni |
3 750 097,3 |
Wspólne ujawnienie wskaźnika dźwigni
|
|
|
|
Ekspozycje wskaźnika dźwigni określone w rozporządzeniu w sprawie wymogów kapitałowych |
|
Ekspozycje bilansowe (z wyłączeniem instrumentów pochodnych i transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych) |
|
|
1 |
Pozycje bilansowe (z wyłączeniem instrumentów pochodnych, transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i aktywów powierniczych, ale z uwzględnieniem zabezpieczenia) |
3 816 781,5 |
2 |
(Kwoty aktywów odliczane przy ustalaniu kapitału Tier I) |
-860,5 |
3 |
Całkowite ekspozycje bilansowe (z wyłączeniem instrumentów pochodnych, transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i aktywów powierniczych) (suma wierszy 1 i 2) |
3 815 921,0 |
Ekspozycje wyłączone zgodnie z art. 429 ust. 7 i 14 rozporządzenia (UE) nr 575/2013 (bilansowe i pozabilansowe) |
|
|
EU-19a |
(Wyłączenie ekspozycji wewnątrz grupy (na zasadzie nieskonsolidowanej) zgodnie z art. 429 ust. 7 rozporządzenia (UE) nr 575/2013 (bilansowych i pozabilansowych)) |
-65 823,7 |
Kapitał i miara ekspozycji całkowitej |
|
|
20 |
Kapitał Tier I |
441 095,3 |
21 |
Miara ekspozycji całkowitej składającej się na wskaźnik dźwigni (suma wierszy 3, 11, 16, 19, EU-19a i EU-19b) |
3 750 097,3 |
Wskaźnik dźwigni |
|
|
22 |
Wskaźnik dźwigni |
11,76 |
Kwota specyficznego dla instytucji bufora antycyklicznego
|
|
|
010 |
Łączna kwota ekspozycji na ryzyko |
1 381 648,8 |
020 |
Specyficzny dla instytucji wskaźnik bufora antycyklicznego (%) |
0,0 |
030 |
Wymóg w zakresie specyficznego dla instytucji bufora antycyklicznego |
0,0 |
Rozkład geograficzny odnośnych ekspozycji kredytowych na potrzeby obliczania bufora antycyklicznego
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
Ogólne ekspozycje kredytowe |
Ekspozycja zaliczana do portfela handlowego |
Ekspozycja sekurytyzacyjna |
Wymogi w zakresie funduszy własnych |
Wagi stosowane przy wymogu w zakresie funduszy własnych |
Wskaźnik bufora antycykli-cznego |
|||||||
|
Wartość ekspozycji według metody standardowej |
Wartość ekspozycji według metody IRB |
Suma długich i krótkich pozycji portfela handlowego |
Wartość ekspozycji zaliczonych do portfela handlowego według metody modeli wewnętrznych |
Wartość ekspozycji według metody standardowej |
Wartość ekspozycji według metody IRB |
Z czego: Ogólne ekspozycje kredytowe |
Z czego: Ekspozycje zaliczone do portfela handlowego |
Z czego: Ekspozycje sekuryty-zacyjne |
Ogółem |
|||
Podział według państwa |
010 |
020 |
030 |
040 |
050 |
060 |
070 |
080 |
090 |
100 |
110 |
120 |
|
Polska |
3 699 008,5 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
110 531,9 |
0,0 |
0,0 |
110 531,9 |
100,0 |
0,0 |
Podział geograficzny ekspozycji
|
|
|||||||||
|
Wartość netto |
|||||||||
|
POLSKA |
STANY ZJEDNOCZONE AMERYKI |
HOLANDIA (NIDERLANDY) |
SZWAJCARIA |
MALEZJA |
LUKSEMBURG |
SINGAPUR |
Inne |
Łącznie |
|
Rządy centralne lub banki centralne |
51 139,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
51 139,0 |
|
Instytucje |
65 823,7 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
65 823,7 |
|
Detaliczne |
195 722,7 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
195 722,7 |
|
Zabezpieczone hipoteką na nieruchomości |
3 491 159,5 |
361,6 |
331,8 |
314,3 |
173,7 |
159,5 |
106,8 |
0,0 |
3 492 607,2 |
|
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania |
5 347,6 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
5 347,6 |
|
Inne |
5 331,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
5 331,0 |
|
Łącznie (SA) |
3 814 523,5 |
361,6 |
331,8 |
314,3 |
173,7 |
159,5 |
106,8 |
0,0 |
3 815 971,2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Łącznie |
3 814 523,5 |
361,6 |
331,8 |
314,3 |
173,7 |
159,5 |
106,8 |
0,0 |
3 815 971,2 |
|
|
Ekspozycje niepracujące i zaniechane
|
Wartość bilansowa brutto / Wartość nominalna |
Skumulowana utrata wartości, skumulowane ujemne zmiany wartości godziwej z tytułu ryzyka kredytowego i rezerw |
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
Obsługiwane |
Nieobsługiwane |
|
Ekspozycje obsługiwane - Skumulowana utrata wartości i rezerwy
|
Ekspozycje nieobsługiwane - Skumulowana utrata wartości, skumulowane ujemne zmiany wartości godziwej z tytułu ryzyka kredytowego i rezerw |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
Nieprzeterminowane lub przeterminowane <= 30 dni |
Przeterminowane <= 90 dni |
|
Istnieje małe prawdopodobień-stwo wywiązania się z zobow., ale zobow. nie jest przeterminowane albo jest przeterminowane < = 90 dni |
Przetermi-nowane < = 5 lat |
w tym: z utratą wartości |
|
|
Istnieje małe prawdopodobień-stwo wywiązania się z zobow., ale zobow. nie jest przeterminowane albo jest przeterminowane < = 90 dni |
Przetermi-nowane > 1 rok < = 5 lat |
|||||||||||||||||
Kredyty i zaliczki |
3 760 418,2 |
3 754 921,2 |
3 754 041,3 |
879,9 |
5 496,9 |
5 425,7 |
71,3 |
5 496,9 |
3 673,7 |
1 749,3 |
1 924,4 |
1 893,9 |
30,5 |
||||||||||||||||
Sektor finansowy |
65 823,7 |
65 823,7 |
65 823,7 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
||||||||||||||||
Monetarne instytucje Finansowe |
65 823,7 |
65 823,7 |
65 823,7 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
||||||||||||||||
Pozostałe monetarne instytucje finansowe |
65 823,7 |
65 823,7 |
65 823,7 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
||||||||||||||||
Banki i oddziały kredytowych |
65 823,7 |
65 823,7 |
65 823,7 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
||||||||||||||||
Sektor niefinansowy |
3 694 594,4 |
3 689 097,5 |
3 688 217,5 |
879,9 |
5 496,9 |
5 425,7 |
71,3 |
5 496,9 |
3 673,7 |
1 749,3 |
1 924,4 |
1 893,9 |
30,5 |
||||||||||||||||
Gospodarstwa domowe |
3 694 594,4 |
3 689 097,5 |
3 688 217,5 |
879,9 |
5 496,9 |
5 425,7 |
71,3 |
5 496,9 |
3 673,7 |
1 749,3 |
1 924,4 |
1 893,9 |
30,5 |
||||||||||||||||
Osoby prywatne |
3 694 594,4 |
3 689 097,5 |
3 688 217,5 |
879,9 |
5 496,9 |
5 425,7 |
71,3 |
5 496,9 |
3 673,7 |
1 749,3 |
1 924,4 |
1 893,9 |
30,5 |
||||||||||||||||
w tym: kredyty
zabezpieczone mieszkaniowymi |
3 694 594,4 |
3 689 097,5 |
3 688 217,5 |
879,9 |
5 496,9 |
5 425,7 |
71,3 |
5 496,9 |
3 673,7 |
1 749,3 |
1 924,4 |
1 893,9 |
30,5 |
||||||||||||||||
Ekspozycje wyceniane według ceny nabycia lub |
3 760 418,2 |
3 754 921,2 |
3 754 041,3 |
879,9 |
5 496,9 |
5 425,7 |
71,3 |
5 496,9 |
3 673,7 |
1 749,3 |
1 924,4 |
1 893,9 |
30,5 |
||||||||||||||||
Instrumenty dłużne |
50 197,2 |
50 197,2 |
50 197,2 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
10,3 |
10,3 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
||||||||||||||||
Sektor instytucji
rządowych i |
50 197,2 |
50 197,2 |
50 197,2 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
10,3 |
10,3 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
||||||||||||||||
Instytucje rządowe
szczebla |
50 197,2 |
50 197,2 |
50 197,2 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
10,3 |
10,3 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
||||||||||||||||
Ekspozycje wyceniane według wartości godziwej |
50 197,2 |
50 197,2 |
50 197,2 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
10,3 |
10,3 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
||||||||||||||||
Ekspozycje inne niż przeznaczone do obrotu |
3 810 615,3 |
3 805 118,4 |
3 804 238,5 |
879,9 |
5 496,9 |
5 425,7 |
71,3 |
5 496,9 |
3 684,0 |
1 759,6 |
1 924,4 |
1 893,9 |
30,5 |
||||||||||||||||
Porównanie funduszy własnych instytucji oraz współczynników kapitałowych i wskaźnika dźwigni finansowej z uwzględnieniem i bez uwzględnienia zastosowania rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 i analogicznych oczekiwanych strat kredytowych oraz z uwzględnieniem i bez uwzględnienia tymczasowego traktowania zgodnie z art. 468 rozporządzenia CRR
|
|
|
|
|
stan na |
|
Dostępny kapitał (kwoty) |
|
1 |
Kapitał podstawowy Tier 1 (CET1) |
441 095,3 |
2 |
Kapitał podstawowy Tier 1 (CET1), gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 lub analogicznych oczekiwanych strat kredytowych |
441 095,3 |
2a |
Kapitał podstawowy Tier 1, gdyby nie stosowano tymczasowego traktowania niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody zgodnie z art. 468 rozporządzenia CRR * |
441 095,3 |
3 |
Kapitał Tier 1 |
441 095,3 |
4 |
Kapitał Tier 1, gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 lub analogicznych oczekiwanych strat kredytowych |
441 095,3 |
4a |
Kapitał Tier 1, gdyby nie stosowano tymczasowego traktowania niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody zgodnie z art. 468 rozporządzenia CRR * |
441 095,3 |
5 |
Łączny kapitał |
441 095,3 |
6 |
Łączny kapitał, gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 lub analogicznych oczekiwanych strat kredytowych |
441 095,3 |
6a |
Łączny kapitał, gdyby nie stosowano tymczasowego traktowania niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody zgodnie z art. 468 rozporządzenia CRR * |
441 095,3 |
|
Aktywa ważone ryzykiem (kwoty) |
|
7 |
Aktywa ważone ryzykiem ogółem |
1 441 358,3 |
8 |
Aktywa ważone ryzykiem ogółem, gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 lub analogicznych oczekiwanych strat kredytowych |
1 441 358,3 |
|
Współczynniki kapitałowe |
|
9 |
Kapitał podstawowy Tier 1 (jako procent kwoty ekspozycji na ryzyko) |
30,6% |
10 |
Kapitał podstawowy Tier 1 (jako procent kwoty ekspozycji na ryzyko), gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 lub analogicznych oczekiwanych strat kredytowych |
30,6% |
10a |
Kapitał podstawowy Tier 1 (jako procent kwoty ekspozycji na ryzyko), gdyby nie stosowano tymczasowego traktowania niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody zgodnie z art. 468 rozporządzenia CRR * |
30,6% |
11 |
Kapitał Tier 1 (jako procent kwoty ekspozycji na ryzyko) |
30,6% |
12 |
Kapitał Tier 1 (jako procent kwoty ekspozycji na ryzyko), gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 lub analogicznych oczekiwanych strat kredytowych |
30,6% |
12a |
Kapitał Tier 1 (jako procent kwoty ekspozycji na ryzyko), gdyby nie stosowano tymczasowego traktowania niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody zgodnie z art. 468 rozporządzenia CRR * |
30,6% |
13 |
Łączny kapitał (jako procent kwoty ekspozycji na ryzyko) |
30,6% |
14 |
Łączny kapitał (jako procent kwoty ekspozycji na ryzyko), gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 lub analogicznych oczekiwanych strat kredytowych |
30,6% |
14a |
Łączny kapitał (jako procent kwoty ekspozycji na ryzyko), gdyby nie stosowano tymczasowego traktowania niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody zgodnie z art. 468 rozporządzenia CRR * |
30,6% |
|
Wskaźnik dźwigni finansowej |
|
15 |
Miara ekspozycji całkowitej składającej się na wskaźnik dźwigni |
3 750 097,3 |
16 |
Wskaźnik dźwigni finansowej |
11,76% |
17 |
Wskaźnik dźwigni finansowej, gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 lub analogicznych oczekiwanych strat kredytowych |
11,76% |
17a |
Wskaźnik dźwigni finansowej, gdyby nie stosowano tymczasowego traktowania niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody zgodnie z art. 468 rozporządzenia CRR * |
11,76% |
Przegląd aktywów ważonych ryzykiem
|
|
|
|
|
|
|
|
Aktywa ważone ryzykiem |
Minimalne wymogi kapitałowe |
|
|
|
stan na |
stan na |
|
1 |
Ryzyko kredytowe (z wyjątkiem ryzyka kredytowego kontrahenta) |
1 381 648,8 |
110 531,9 |
art. 438 lit. c) i d) |
2 |
w tym: metoda standardowa (SA) |
1 381 648,8 |
110 531,9 |
art. 107 |
6 |
Ryzyko kredytowe kontrahenta |
0,0 |
0,0 |
art. 438 lit. e) |
13 |
Ryzyko rozliczenia |
|
|
art. 449 lit. o) i i) |
14 |
Ekspozycje sekurytyzacyjne w portfelu bankowym (po uwzględnieniu ograniczenia) |
0,0 |
0,0 |
art. 438 lit. e) |
19 |
Ryzyko rynkowe |
0,0 |
0,0 |
art. 438 lit. f) |
23 |
Ryzyko operacyjne |
57 354,0 |
4 588,3 |
|
24 |
W tym metoda wskaźnika bazowego |
57 354,0 |
4 588,3 |
art. 437 ust. 2), art. 48 i art. 60 |
27 |
Kwoty poniżej progów dla odliczenia (podlegające wadze ryzyka 250%) |
2 355,5 |
188,4 |
art. 500 |
28 |
Korekta dla dolnej granicy |
|
|
|
29 |
Łącznie |
1 441 358,3 |
115 308,7 |
Całkowita i średnia kwota ekspozycji netto
|
|
|
|
|
Metoda standardowa (SA) |
Wartość netto ekspozycji na koniec 2020 |
Średnia wartość netto ekspozycji w okresie |
Wartość netto ekspozycji na koniec 2019 |
|
Rządy centralne lub banki centralne |
51 139,0 |
68 912,9 |
266 281,6 |
|
Instytucje |
|
65 823,7 |
51 967,5 |
5 815,7 |
Detaliczne |
195 722,7 |
729 205,9 |
1 157 667,7 |
|
w tym: MŚP |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
|
Zabezpieczone hipoteką na nieruchomości |
3 492 607,2 |
3 114 371,1 |
1 903 662,9 |
|
w tym: MŚP |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
|
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania |
5 347,6 |
2 143,3 |
484,9 |
|
Inne |
|
5 331,0 |
5 455,7 |
4 211,7 |
Łącznie |
3 815 971,2 |
3 972 056,5 |
3 338 124,5 |
Koncentracja ekspozycji według rodzaju kontrahenta lub branży
|
|
|
|
|
|
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa |
Administracja publiczna i obrony; obowiązkowe zabezpieczenie społeczne |
Inne usługi |
Łącznie |
Rządy centralne lub banki centralne |
0,0 |
50 196,7 |
942,3 |
51 139,0 |
Instytucje |
65 823,7 |
0,0 |
0,0 |
65 823,7 |
Detaliczne |
0,0 |
0,0 |
195 722,7 |
195 722,7 |
Zabezpieczone hipoteką na nieruchomości |
0,0 |
0,0 |
3 492 607,2 |
3 492 607,2 |
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania |
0,0 |
0,0 |
5 347,6 |
5 347,6 |
Inne |
0,0 |
0,0 |
5 331,0 |
5 331,0 |
Łącznie |
65 823,7 |
50 196,7 |
3 699 950,8 |
3 815 971,2 |
Zapadalność ekspozycji
|
|
|
|
|
|
|
Wartość ekspozycji netto |
||||
|
Brak określonego terminu zapadalności lub na żądanie |
<1 rok |
1-5 lat |
>5 lat |
Łącznie |
Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych |
942,2 |
0,0 |
0,0 |
50 196,8 |
51 139,0 |
Ekspozycje detaliczne (SA Retail) - w tym SME |
0,0 |
0,0 |
1 473,0 |
194 249,7 |
195 722,7 |
Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach |
0,0 |
71,0 |
32 586,1 |
3 459 950,1 |
3 492 607,2 |
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania |
68,4 |
0,0 |
0,0 |
5 279,2 |
5 347,6 |
Inne pozycje |
5 331,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
5 331,0 |
|
|
|
|
|
|
Jakość kredytowa ekspozycji według kategorii ekspozycji i instrumentów
|
a) |
b) |
c) |
d) |
e) |
f) |
g) |
Wartości bilansowe brutto |
Korekta z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego |
Korekta z tytułu ogólnego ryzyka kredytowego |
Skumu-lowane umorzenia |
Narzuty wynikające z korekt z tytułu ryzyka kredytowego w okresie |
Wartości netto |
||
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania |
Ekspozycje, których nie dotyczy niewykonanie zobowiązania |
(a+b-c-d) |
|||||
Rządy centralne lub banki centralne |
0,0 |
51 139,4 |
0,4 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
51 139,0 |
Instytucje |
0,0 |
65 823,7 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
65 823,7 |
Detaliczne |
0,0 |
195 792,0 |
69,3 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
195 722,7 |
w tym MŚP |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
Zabezpieczone hipoteką na nieruchomości |
0,0 |
3 493 305,5 |
698,3 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
3 492 607,2 |
w tym MŚP |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania |
5 496,9 |
0,0 |
149,3 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
5 347,6 |
Inne ekspozycje |
0,0 |
5 331,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
5 331,0 |
Metoda standardowa ogółem |
5 496,9 |
3 811 391,6 |
917,3 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
3 815 971,2 |
Łącznie |
5 496,9 |
3 811 391,6 |
917,3 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
3 815 971,2 |
W tym: Pożyczki |
5 496,9 |
3 754 921,2 |
916,9 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
3 759 501,2 |
W tym: Dłużne papiery wartościowe |
0,0 |
50 197,2 |
0,4 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
50 196,8 |
Jakość kredytowa ekspozycji według rodzaju kontrahenta lub branży
|
a) |
b) |
c) |
d) |
e) |
f) |
g) |
|
Wartości bilansowe brutto |
Korekta z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego |
Korekta z tytułu ogólnego ryzyka kredytowego |
Skumu-lowane umorzenia
|
Narzuty wynikające z korekt z tytułu ryzyka kredytowego |
Wartości netto |
|
|
|||||||
|
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania |
Ekspozycje, których nie dotyczy niewykonanie zobowiązania |
(a +b-c-d) |
||||
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa |
0,0 |
65 823,7 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
65 823,7 |
Administracja publiczna i obrony; obowiązkowe zabezpieczenie społeczne |
0,0 |
50 197,1 |
0,4 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
50 196,7 |
Inne (w tym osoby fizyczne) |
5 496,9 |
3 695 370,8 |
916,9 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
3 699 950,8 |
Łącznie |
5 496,9 |
3 811 391,6 |
917,3 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
3 815 971,2 |
Jakość kredytowa ekspozycji według rozmieszczenia geograficznego
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a) |
b) |
c) |
d) |
e) |
f) |
g) |
|
|
Wartości bilansowe brutto |
Korekta z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego* |
Korekta z tytułu ogólnego ryzyka kredy-towego |
|
Narzuty wynikające z korekt z tytułu ryzyka kredy-towego |
Wartości netto |
||
|
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania |
Ekspozycje, których nie dotyczy niewykonanie zobowiązania |
Skumu-lowane |
|||||
POLSKA |
5 496,9 |
3 809 942,7 |
916,1 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
3 814 523,5 |
|
STANY ZJEDNOCZONE AMERYKI |
0,0 |
361,9 |
0,3 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
361,6 |
|
HOLANDIA (NIDERLANDY) |
0,0 |
332,1 |
0,3 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
331,8 |
|
SZWAJCARIA |
0,0 |
314,6 |
0,3 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
314,3 |
|
MALEZJA |
0,0 |
173,8 |
0,1 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
173,7 |
|
LUKSEMBURG |
0,0 |
159,6 |
0,1 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
159,5 |
|
SINGAPUR |
0,0 |
106,9 |
0,1 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
106,8 |
|
INNE |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
|
Łącznie |
5 496,9 |
3 811 391,6 |
917,3 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
3 815 971,2 |
Zmiany dotyczące zapasów dla kredytów i dłużnych papierów wartościowych, których dotyczy niewykonanie zobowiązania lub utrata wartości
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a) Wartość brutto ekspozycji, których dotyczy niewykonanie zobowiązania |
Saldo początkowe |
484,9 |
|||
Kredyty i dłużne papiery wartościowe, których zaczęło dotyczyć niewykonanie zobowiązania lub obniżenie wartości od ostatniego okresu sprawozdawczego |
5 025,6 |
|||
Inne zmiany |
-13,6 |
|||
Saldo końcowe |
5 496,9 |
Metoda standardowa – ekspozycja na ryzyko kredytowe i efekty ograniczania ryzyka kredytowego
|
a) |
b) |
c) |
d) |
e) |
f) |
|
Ekspozycje przed zastosowaniem współczynników konwersji kredytowej i ograniczeniem ryzyka kredytowego |
Ekspozycje po zastosowaniu współczynników konwersji kredytowej i ograniczeniu ryzyka kredytowego |
Aktywa ważone ryzykiem i ich zagęszczenie |
|||
Kategorie ekspozycji |
Kwota bilansowa |
Kwota pozabilansowa |
Kwota bilansowa |
Kwota pozabilansowa |
Aktywa ważone ryzykiem |
Zagęszczenie aktywów ważonych ryzykiem |
Rządy centralne lub banki centralne |
51 139,4 |
0,0 |
51 139,0 |
0,0 |
2 355,5 |
4,6% |
Instytucje |
65 823,7 |
0,0 |
65 823,7 |
0,0 |
0,0 |
0,0% |
Detaliczne |
195 792,0 |
0,0 |
195 722,7 |
0,0 |
146 792,0 |
75,0% |
Zabezpieczone hipoteką na nieruchomości |
3 493 305,5 |
0,0 |
3 492 607,2 |
0,0 |
1 224 077,3 |
35,0% |
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania |
5 496,9 |
0,0 |
5 347,6 |
0,0 |
5 448,5 |
101,9% |
Inne pozycje |
5 331,0 |
0,0 |
5 331,0 |
0,0 |
5 331,0 |
100,0% |
Łącznie |
3 816 888,5 |
0,0 |
3 815 971,2 |
0,0 |
1 384 004,3 |
36,3% |
Metoda standardowa – wagi ryzyka
|
Waga ryzyka |
Łącznie |
W tym bez |
|||||
Kategorie ekspozycji |
0% |
35% |
75% |
100% |
150% |
250% |
|
Ratingu |
Rządy centralne lub banki centralne |
50 196,8 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
942,2 |
51 139,0 |
51 139,0 |
Instytucje |
65 823,7 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
65 823,7 |
65 823,7 |
Detaliczne |
0,0 |
0,0 |
195 722,7 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
195 722,7 |
195 722,7 |
Zabezpieczone hipoteką na nieruchomości |
0,0 |
3 491 159,6 |
0,0 |
0,0 |
1 447,6 |
0,0 |
3 492 607,2 |
3 492 607,2 |
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
5 145,7 |
201,9 |
0,0 |
5 347,6 |
5 347,6 |
Inne pozycje |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
5 331,0 |
0,0 |
0,0 |
5 331,0 |
5 331,0 |
Łącznie |
116 020,5 |
3 491 159,6 |
195 722,7 |
10 476,7 |
1 649,5 |
942,2 |
3 815 971,2 |
3 815 971,2 |
Struktura czasowa ekspozycji przeterminowanych
|
Wartość bilansowa |
||||||||
|
Należności bez utraty wartości, bez znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego od momentu początkowego ujęcia (Faza 1)/należności normalne |
Należności bez utraty wartości, istotny wzrost ryzyka kredytowego od momentu początkowego ujęcia (Faza 2)/należności pod obserwacją |
Należności ze stwierdzoną utratą wartości (Faza 3)/należności zagrożone |
||||||
|
<= 30 dni |
> 30 dni <= 90 dni |
> 90 dni |
<= 30 dni |
> 30 dni <= 90 dni |
> 90 dni |
<= 30 dni |
> 30 dni <= 90 dni |
> 90 dni |
Kredyty i zaliczki |
1 924,8 |
0,0 |
0,0 |
2 149,6 |
765,5 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
40,8 |
Sektor niefinansowy |
1 924,8 |
0,0 |
0,0 |
2 149,6 |
765,5 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
40,8 |
Gospodarstwa domowe |
1 924,8 |
0,0 |
0,0 |
2 149,6 |
765,5 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
40,8 |
Aktywa finansowe podlegające utracie wartości |
1 924,8 |
0,0 |
0,0 |
2 149,6 |
765,5 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
40,8 |
Kredyty i zaliczki - podział według produktu, zabezpieczenia i podporządkowania |
|||||||||
Inne kredyty terminowe |
1 924,8 |
0,0 |
0,0 |
2 149,6 |
765,5 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
40,8 |
w tym: kredyty zabezpieczone nieruchomościami |
1 924,8 |
0,0 |
0,0 |
2 149,6 |
765,5 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
40,8 |
w tym: kredyty na zakup nieruchomości |
1 924,8 |
0,0 |
0,0 |
2 149,6 |
765,5 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
40,8 |
Zmiany stanu korekt z tytułu ogólnego i szczególnego ryzyka kredytowego
|
a) |
b) |
|
Skumulowana korekta |
Skumulowana korekta |
z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego |
z tytułu ogólnego ryzyka kredytowego |
|
Saldo początkowe |
924,0 |
0,0 |
Zwiększenia wynikające z kwot odpisanych z tytułu szacowanych strat kredytowych w danym okresie |
2 763,6 |
0,0 |
Zmniejszenia wynikające z kwot rozwiązanych z tytułu szacowanych strat kredytowych w danym okresie |
-7,7 |
0,0 |
Inne korekty |
4,1 |
0,0 |
Saldo końcowe |
3 684,0 |
0,0 |
Stosowanie technik ograniczania ryzyka kredytowego
Podział zabezpieczeń i gwarancji przyjętych jako zabezpieczenie kredytów i zaliczek innych niż przeznaczone do obrotu
|
Kredyty zabezpieczone nieruchomościami |
Inne kredyty zabezpieczone |
Otrzymane gwarancje finansowe |
||
|
Mieszkaniowe |
Komercyjne |
Środki pieniężne (wyemitowane instrumenty dłużne) |
Pozostałe |
|
Kredyty i zaliczki |
3 690 920,7 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
w tym: gospodarstwa domowe |
3 690 920,7 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
w tym: kredyty na zakup nieruchomości mieszkaniowych |
3 690 920,7 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
Łącznie |
3 690 920,7 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
Podział kredytów i zaliczek nieklasyfikowanych jako przeznaczone do obrotu według produktów
|
|
Wartość bilansowa brutto |
Wartość bilansowa |
||||
|
Sektor finansowy |
Sektor niefinansowy |
Sektor instytucji rządowych i samorządowych |
||||
|
|
Razem |
Pozostałe monetarne instytucje finansowe |
Razem |
Gospodarstwa domowe |
||
Według produktów |
Na żądanie i w krótkim terminie (rach. bieżący) |
23 823,6 |
23 823,6 |
23 823,6 |
0,0 |
0,0 |
0,0 |
Inne kredyty terminowe |
3 736 594,5 |
42 000,1 |
42 000,1 |
3 690 920,7 |
3 690 920,7 |
0,0 |
|
Kredyty i zaliczki |
3 760 418,2 |
65 823,7 |
65 823,7 |
3 690 920,7 |
3 690 920,7 |
0,0 |
|
Według zabezpieczeń |
w tym: kredyty zabezpieczone nieruchomościami |
3 694 594,4 |
0,0 |
0,0 |
3 690 920,7 |
3 690 920,7 |
0,0 |
Według celów |
w tym: kredyty na zakup nieruchomości mieszkaniowych |
3 694 594,4 |
|
|
3 690 920,7 |
3 690 920,7 |
|
Według podporząd-kowania |
w tym: kredyty "project finance" |
0,0 |
|
|
0,0 |
|
|
7.33. Ryzyko płynności i finansowania
Ryzyko płynności i finansowania jest rozumiane przez Bank jako ryzyko polegające na niemożności spełnienia, przy racjonalnej cenie, zobowiązań pieniężnych wynikających z pozycji bilansowych i pozabilansowych. Bank utrzymuje płynność w taki sposób, aby zobowiązania pieniężne Banku mogły być zawsze realizowane przy pomocy dostępnych środków, wpływów z zapadających transakcji, dostępnych źródeł finansowania po cenach rynkowych lub z likwidacji zbywalnych aktywów. Ryzyko płynności jest dla Banku ryzykiem istotnym.
Rada Nadzorcza Banku pełni nadzór nad zarządzaniem ryzykiem płynności poprzez akceptację ogólnego poziomu apetytu na ryzyko oraz kwartalną analizę raportów w zakresie ryzyka płynności Banku.
Zarząd Banku odpowiada za:
o ustanowienie strategii w zakresie ryzyka płynności i finansowania, docelowej pozycji płynnościowej, metod jej finansowania oraz profilu ryzyka płynności,
o ustanowienie akceptowanego poziomu ryzyka (apetytu na ryzyko), tolerancji ryzyka płynności i przedstawienie go do zatwierdzenia Radzie Nadzorczej,
o akceptacja polityki zarządzania ryzykiem płynności i finansowania i istotnych zmian w polityce, w tym w szczególności limitów dostosowanych do ogólnego poziomu akceptowalnego ryzyka zatwierdzonego przez Radę Nadzorczą,
o zapewnianie alokacji odpowiednich zasobów ludzkich oraz zasobów teleinformatycznych w celu realizacji procesu zarządzania ryzykiem płynności.
Ryzyko płynności strukturalnej jest transferowane do Stanowiska Skarbu i tam zarządzane. Stanowisko Skarbu odpowiada za operacyjne zarządzanie płynnością krótkoterminową.
Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami (ALCO) nadzoruje i monitoruje poziom ryzyka płynności jak również strukturę finansowania Banku. ALCO zarządza buforem płynności w ramach odpowiednich limitów zatwierdzonych przez Zarząd; działania operacyjne w tym zakresie są delegowane do jednostki Skarbu.
W Banku wykorzystywane są następujące miary ryzyka płynności:
o nadzorcze normy płynności NBP (M3, M4),
o wskaźnik pokrycia płynności krótkoterminowej (LCR),
o wskaźnik stabilnego finansowania (NSFR),
o luka płynności strukturalnej,
o okres przetrwania w sytuacji stresowej.
W 2020 roku Bank nie odnotował przekroczeń limitów na ryzyko płynności. Podstawowe miary płynności na dzień 31 grudnia 2020 roku kształtowały się na następujących poziomach:
Miara ryzyka |
stan na 31.12.2020 |
Stan na 31.12.2019 |
Limit nadzorczy |
M3 |
291,09 |
61,3 |
>1 |
M4 |
1,03 |
1,03 |
>1 |
LCR |
8 555% |
20 581% |
>100% |
Bank okresowo przeprowadza prognozy głównych miar ryzyka płynności, w szczególności każdorazowo przed nabyciem portfela wierzytelności hipotecznych.
Struktura terminowa kredytów hipotecznych według terminów kontraktowych jest następująca:
o zaangażowania powyżej 10 lat stanowią 51% zaangażowań detalicznych kredytów hipotecznych, przy czym zaangażowania powyżej 15 lat stanowią 30%,
o zaangażowania do 2 lat stanowią 10% zaangażowań hipotecznych.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku nabywanie portfela wierzytelności jest finansowane głównie kredytem z podmiotu dominującego.
Bank pozyskał 975 mln PLN finansowania w postaci obligacji własnych oraz 400 mln PLN w postaci listów zastawnych. Pozostała część portfela kredytów hipotecznych jest finansowana kapitałami oraz kredytem z podmiotu dominującego.
W grudniu 2020 roku Bank podpisał z podmiotem dominującym umowę kredytową o charakterze przyrzeczonym pozwalającą Bankowi na pozyskanie 1 mld PLN finansowania na ogólne cele związane z zarządzaniem ryzykiem płynności.
Skumulowana urealniona luka płynności strukturalnej na dzień 31 grudnia 2020 roku została zaprezentowana na poniższym wykresie:
Luka wykazuje wartości dodatnie w okresie do roku. Wynika to z faktu, iż znaczną część aktywów Banku stanowią długoterminowe kredyty hipoteczne, które są finansowane zobowiązaniami z krótszymi terminami wymagalności.
W Banku opracowywane są raporty dotyczące ryzyka płynności w trybie dziennym, tygodniowym, miesięcznym oraz kwartalnym. Raporty tygodniowe, miesięczne oraz kwartalne są prezentowane na posiedzeniach Zarządu. Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami otrzymuje odpowiednie informacje w trybie miesięcznym, a Rada Nadzorcza w trybie kwartalnym.
7.34. Ryzyko rynkowe
Ryzyko rynkowe jest rozumiane w Banku szeroko i uwzględnia wrażliwość pozycji Banku na zmiany parametrów rynkowych oraz zachowania klientów. Wrażliwość obejmuje zarówno zmiany wyników ekonomicznych oraz przedstawianych, we właściwych sprawozdaniach, wyników finansowych jak również zmiany poziomów pokrycia wymogów regulacyjnych i kapitału ekonomicznego. Stopy rynkowe obejmują stopy procentowe, kursy wymiany walutowej oraz ceny papierów wartościowych. Zachowanie klientów dotyczą możliwych przedpłat, spłat po terminie lub braku spłat kredytów hipotecznych w portfelu Banku.
Limity na ryzyko rynkowe są akceptowane przez Zarząd Banku i są zgodne z ogólnym poziomem apetytu na ryzyko akceptowanym przez Radę Nadzorczą Banku. Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami realizuje strategię zarządzania ryzykiem rynkowym oraz nadzoruje i monitoruje poziom ryzyka rynkowego w Banku.
Ryzyko rynkowe jest transferowane do Stanowiska Skarbu, gdzie jest zarządzane w ramach przyjętych limitów.
Ryzyko stopy procentowej
Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej jest uznawane za ryzyko istotne. Bank wykorzystuje następujące miary ryzyka stopy procentowej:
o miara wrażliwości (BPV),
o dochód narażony na ryzyko (NIIaR),
o wartość ekonomiczna kapitału narażona na ryzyko (EVEaR),
o miary wrażliwości portfela papierów wartościowych.
W 2020 roku Bank nie odnotował przekroczeń limitów na ryzyko stopy procentowej. Podstawowe miary na dzień 31 grudnia 2020 roku kształtowały się na następujących poziomach:
Miara ryzyka |
stan na 31.12.2020 stan na 31.12.2019 |
BPV (tys. PLN) |
57,0 22,5 |
NIIaR (tys. PLN) |
1 204 79,8 |
EVEaR do funduszy własnych |
1,17% 1,68% |
Ryzyko walutowe
Bank nie utrzymuje znaczących pozycji w walutach obcych. Na dzień 31 grudnia 2020 roku ryzyko walutowe jest uznawane za nieistotne. Bank wykorzystuje następujące miary ryzyka walutowego:
o miara pozycji w poszczególnych walutach,
o wartość narażona na ryzyko walutowe (VaR).
Na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank utrzymywał pozycję walutową w EUR w kwocie 37 tys. EUR (pozycja krótka). Pozycja ta wynikała z gospodarki własnej i generowała VaR w wysokości 3,5 tys. PLN..
7.35. Zarządzanie Ryzykiem Modeli
Zgodnie z definicją ryzyka modeli przyjętą przez Bank ryzyko modeli to potencjalna strata, jaką może ponieść Bank, w wyniku decyzji, które mogły zasadniczo opierać się na danych uzyskanych przy zastosowaniu modeli wykorzystywanych przez Bank w procesach wewnętrznych, z powodu błędów w opracowaniu, wdrażaniu lub stosowaniu takich modeli.
Proces zarządzania ryzykiem modeli w ING Banku Hipotecznym S.A. jest zgodny z rozwiązaniami stosowanymi w ramach Grupy ING z uwzględnieniem skali i profilu prowadzonej przez Bank działalności.
W 2020 roku Bank kontynuował działania w zakresie zarządzania ryzykiem modeli. Wykorzystywane w Banku modele podlegały kwartalnym przeglądom i ocenie ryzyka, a także przeglądowi istotności oraz walidacjom. Walidacja modeli przeprowadzana była w oparciu o harmonogram określony w planie walidacji, który podlegał bieżącym aktualizacjom w ciągu roku. Raporty walidacyjne prezentowane były odpowiednim Komitetom dedykowanym poszczególnym modelom. Na posiedzeniach Zarządu Banku oraz Rady Nadzorczej Banku prezentowane były cyklicznie raporty podsumowujące z obszaru walidacji.
W 2020 roku ryzyko modeli w ujęciu zagregowanym pozostawało poniżej przyjętego w Banku poziomu tolerancji na ten rodzaj ryzyka.
7.36. Ryzyko Operacyjne
ING Bank Hipoteczny S.A. zarządza ryzykiem operacyjnym kierując się wymogami wynikającymi z przepisów prawa, rekomendacjami i uchwałami Komisji Nadzoru Finansowego i innych regulatorów.
System zarządzania ryzykiem operacyjnym został opracowany zgodnie z zasadą proporcjonalności tzn. z uwzględnieniem charakteru, skali i złożoności działalności, a także istotności procesów oraz profilu ryzyka operacyjnego Banku. Dotyczy on wszystkich sfer działalności Banku i stanowi spójną, stałą praktykę obejmującą następujące elementy:
o identyfikację i ocenę ryzyka,
o ograniczanie ryzyka,
o wykonywanie kontroli,
o monitorowanie i zapewnienie jakości.
Nadzór nad zarządzaniem ryzykiem operacyjnym w Banku sprawuje Rada Nadzorcza Banku, która na podstawie okresowej informacji zarządczej, dokonuje oceny efektywności działań w tym zakresie.
Zarząd Banku po uzyskaniu zgody Rady Nadzorczej określa strategię zarządzania ryzykiem operacyjnym, wprowadzając spójny pakiet wewnętrznych dokumentów normatywnych regulujących zakres, zasady i obowiązki pracowników Banku w obszarze zarządzania ryzykiem operacyjnym.
Pomiar ryzyka operacyjnego w ING Banku Hipotecznym S.A. ma na celu określenie skali oraz profilu zagrożeń związanych z występowaniem ryzyka operacyjnego przy wykorzystaniu ustalonych miar ryzyka.
W 2020 roku ryzyko niefinansowe kształtowało się na akceptowalnym poziomie. W tym okresie ING Bank Hipoteczny S.A. nie odnotował również żadnych strat z tytułu wystąpienia zdarzeń ryzyka operacyjnego (incydentów).
Poziom ryzyka operacyjnego był raportowany w ramach cyklicznej informacji zarządczej za pomocą Raportu o stanie ryzyka (NFRD) na posiedzeniach Komitetu Ryzyka Niefinansowego (NFRC), w skład którego wchodzą wszyscy członkowie Zarządu ING Banku Hipotecznego.
Na potrzeby wymogu kapitału regulacyjnego na ryzyko operacyjne ING Bank Hipoteczny SA stosuje metodę BIA.
Przewidziany Deklaracją apetytu na ryzyko (RAS) w 2020 roku limit oczekiwanych strat z tytułu ryzyka niefinansowego (ELT) do końca 2020 roku nie został przekroczony.
Działania zarządcze podejmowane są w przypadku, gdy poziom ryzyka operacyjnego w ING Banku Hipotecznym S.A. osiągnie stan wysoki albo krytyczny.
Program działalności ING Banku Hipotecznego S.A. obejmuje również powierzenie czynności zlecanych do realizacji podmiotom trzecim na zasadach outsourcingu.
Istotnym przykładem są tutaj czynności zlecone do ING Banku Śląskiego S.A., która to relacja jest przedmiotem szczególnego monitorowania pod kątem jakości świadczonej usługi oraz ryzyk z tym związanych.
Zlecanie działalności na zewnątrz umożliwia redukcję ryzyka poprzez transfer niektórych czynności związanych z działalnością bankową do innej instytucji, posiadającej większe doświadczenie i lepszą infrastrukturę do prowadzenia danej działalności z uwagi na skalę, w jakiej prowadzi tę działalność. ING Bank Hipoteczny S.A. odpowiada za czynności zlecone tak, jakby sam je wykonywał, a decyzje co do faktu oraz sposobu ich realizacji podejmowane są w ING Banku Hipotecznym S.A.
W 2020 roku Bank kontynuował prace nad zapewnieniem pełnej zgodności z wymaganiami EBA dotyczącymi outsourcingu.
W ramach doskonalenia systemu kontroli wewnętrznej, Bank uzupełnił kryteria oceny skuteczności i adekwatności systemu kontroli wewnętrznej o wymierne kryteria ilościowe oraz zapewnił bieżącą aktualizację danych zawartych w Matrycy Funkcji Kontroli.
W 2020 roku tematem najwyższej wagi było bezpieczeństwo klientów i pracowników Banku związane z pandemią COVID-19. Koordynacja działań kryzysowych, zapewnienie bezpieczeństwa pracy zdalnej oraz przygotowania do powrotu pracowników do biura były na pierwszym planie.
Ciągłość działania
Zapewnienie ciągłości działania jest dla Banku priorytetem. W Banku cel ten jest realizowany dwustopniowo. Po pierwsze Bank utrzymuje i doskonali system zarządzania ciągłością działania. Po drugie, wdrożono Strategię odtwarzania operacyjnego w celu zapewnienia monitorowania i kontroli jakości wykonywanych czynności przez głównego dostawcę Banku, jakim jest ING Bank Śląski S.A. oraz zapewnienia odpowiedniej reakcji na zakłócenia po stronie dostawcy.
W ramach systemu zarządzania ciągłością są identyfikowane procesy, których dostępność jest najważniejsza dla Banku. Dla tych procesów są tworzone plany awaryjne, które umożliwiają funkcjonowanie w przypadku wystąpienia awarii lub innych zagrożeń. Oprócz planów awaryjnych Bank utrzymuje i testuje także plany odtworzenia działalności (obszar IT), które pozwalają przywrócić dostępność kluczowych aplikacji w wymaganym czasie.
Bank zawsze stara się przeciwdziałać wszelkim zakłóceniom. W przypadku wystąpienia zdarzeń o istotnym wpływie na działalność Banku powoływana jest organizacja zarządzania kryzysowego, która koordynuje działania wszystkich zaangażowanych jednostek.
Ciągłość działania w czasie COVID-19
Wystąpienie pandemii COVID-19 wiązało się z wprowadzeniem szeregu ograniczeń, wynikających z ogłoszonego stanu pandemii, a także zmianą w zachowaniu, potrzebach i sytuacjach ekonomicznych klientów. Odpowiedzią Banku było powołanie Zespołu Zarządzania Kryzysowego, który podjął decyzję o uruchomienie planów awaryjnych Banku i realizacji przez pracowników pracy zdalnej oraz utworzenie Komitetu kryzysowego w celu sprawnego uzgadniania i przekazywania decyzji jednostkom organizacyjnym. Przedstawiciele Banku regularnie uczestniczą w posiedzeniach Zespołu kryzysowego Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego.
Ze względu na długotrwały i nieprzewidywalny charakter pandemii, działania Banku opierają się na elastycznym reagowaniu i szybkim dostosowywaniu się do aktualnej i przewidywanej sytuacji. Podjęte w czasie pandemii przez Bank działania miały na celu dopasowanie funkcjonowania Banku w zakresie co najmniej sposobu/formy pracy, stosowanych środków sanitarnych, komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej oraz monitorowania i raportowania.
7.37. Ryzyko braku zgodności
Ryzyko braku zgodności (ryzyko compliance) w ING Banku Hipotecznym S.A. rozumiane jest jako ryzyko skutków nieprzestrzegania w procesach funkcjonujących w Banku: przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz standardów rynkowych, obejmujące w szczególności:
o brak zgodności wynikający z braku wdrożenia w regulacjach wewnętrznych wymogów regulacji zewnętrznych dotyczących instytucji finansowych: przepisów prawa powszechnie obowiązującego, rekomendacji organów nadzoru, orzeczeń i decyzji wiążących Bank na podstawie prawa, zaakceptowanych kodeksów postępowania,
o brak zgodności wynikający z nieefektywności mechanizmów kontrolnych zdefiniowanych w politykach i procedurach bankowych w kluczowych obszarach ryzyka braku zgodności, w tym w obszarze działań Komórki ds. Zgodności,
o inne zidentyfikowane niezgodności z zakresu prawa powszechnie obowiązującego dotyczącego instytucji finansowych.
Konsekwencjami zmaterializowania się ryzyka compliance mogą być: pogorszenie reputacji lub straty wynikające z roszczeń prawnych, kar finansowych lub innego rodzaju sankcji nałożonych przez regulatorów.
Zarządzanie ryzykiem braku zgodności jest zorganizowane w sposób zapewniający zarządzanie nim na trzech niezależnych poziomach (liniach obrony).
Jednostki I linii obrony odpowiedzialne są za zapewnienie zgodności realizowanych zadań z przepisami prawa, regulacjami wewnętrznymi i standardami rynkowymi, w tym za identyfikację i ocenę - przy wsparciu jednostek organizacyjnych II linii obrony - ryzyka braku zgodności dla swoich procesów, jak również kontrolę oraz zarządzanie tym ryzykiem obejmujące projektowanie, wdrażanie i realizację mechanizmów kontrolnych.
Rolą Komórki ds. Zgodności jako wiodącej jednostki II linii obrony w obszarze ryzyka braku zgodności jest w szczególności wsparcie jednostek I linii obrony w procesie identyfikacji i oceny ryzyka braku zgodności (niezależna analiza / polemika) oraz zatwierdzanie ich wyników, kontrola, niezależne monitorowanie jak również kompleksowe raportowanie wyników dotyczących identyfikacji, oceny, kontroli i monitorowania ryzyka braku zgodności, w oparciu o wyniki realizacji własnych działań oraz informacje otrzymywane od pozostałych jednostek I i II linii obrony.
Stanowisko Audytora Wewnętrznego (III linia obrony) zapewnia niezależną i obiektywną ocenę skuteczności wewnętrznych mechanizmów kontroli.
W 2020 roku Bank kontynuował działania związane z zapewnieniem zgodności Banku z wymogami regulacyjnymi, obejmujące usprawnianie mechanizmów kontrolnych w kluczowych procesach Banku, w tym w obszarze Poznaj Swojego Klienta (ang. Know Your Customer). Działania te wsparte zostały intensyfikacją działań kontrolnych i monitorujących zarówno Komórki ds. Zgodności jak i pozostałych jednostek Banku. Regularnie budowana jest i utrwalana świadomość pracowników Banku w zakresie kluczowych obszarów zapewniania zgodności.
7.38. Ryzyko biznesowe
W ramach ryzyka biznesowego Bank jako ryzyko istotne wyróżnia ryzyko makroekonomiczne.
Ryzyko makroekonomiczne
Ryzyko makroekonomiczne to ryzyko wynikające ze zmian czynników makroekonomicznych oraz ich wpływu na wysokość minimalnych wymogów kapitałowych. Bank zarządza tym ryzykiem poprzez regularne przeprowadzanie wewnętrznych testów warunków skrajnych, co pozwala na bieżący monitoring wrażliwości minimalnych wymogów kapitałowych na czynniki makroekonomiczne. W I połowie 2020 roku Bank przeprowadził pełne testy kapitałowe według stanu na IV kwartał 2019 roku.
o Zgodnie z metodologią Bank szacuje dodatkowy wymóg kapitałowy w oparciu o wyniki wewnętrznych testów warunków skrajnych dla scenariusza łagodnej recesji. Wyniki testów warunków skrajnych pokazały, że materializacja scenariusza łagodnej recesji nie spowoduje spadku adekwatności kapitałowej poniżej wymaganego poziomu.
7.39. Zarządzanie kapitałem
Proces zarządzania kapitałem prowadzony jest w Banku w oparciu o zaimplementowaną Politykę Zarządzania Kapitałem w ING Banku Hipotecznym S.A., która powstała na bazie obowiązujących przepisów.
Zarządzanie kapitałem w ING Banku Hipotecznym S.A. ma na celu umożliwić i ułatwić rozwój Banku zgodnie z przyjętą strategią i modelem biznesowym, przy zachowaniu w sposób ciągły funduszy własnych na poziomie adekwatnym do skali oraz profilu ryzyka działalności Banku, z uwzględnieniem wymogów nadzorczych. Ponadto pozwala aktywnie zarządzać kapitałem mając na uwadze wielkość jak i dynamiki zmian, zarówno obecnie jak i w przyszłości.
Nadrzędnym celem tego procesu jest posiadanie wystarczającej i efektywnej kapitalizacji Banku do spełnienia strategii biznesowej i planów rozwojowych sformułowanych w planach finansowych, przy jednoczesnym spełnianiu wszystkich wewnętrznych i zewnętrznych wymogów kapitałowych. Oznacza to elastyczność finansową w obecnym i przyszłym otoczeniu w celu dostosowania do zmieniających się warunków rynkowych i regulacyjnych. W tym względzie działania z zakresu zarządzanie kapitałem wykorzystują dostępne kapitałowe instrumenty i transakcje zarówno w scenariuszu bazowym jak również w scenariuszu szokowym.
Zachowanie odpowiedniego poziomu adekwatności kapitałowej regulują przepisy zewnętrzne. Główne ograniczenia kapitałowe wynikają z wewnętrznej odporności na ryzyko ocenianej m.in. w testach warunków skrajnych, wymagań nadzorczych (SREP), regulacyjnych minimalnych poziomów współczynników kapitałowych i dźwigni oraz wewnętrznego apetytu na ryzyko.
Zarządzanie to obejmuje:
o Filar I: minimalne wymogi kapitałowe określone w przepisach,
o Filar II: kapitał wewnętrzny, wyznaczony za pomocą modeli własnych Banku, dla rodzajów ryzyka uznanych za istotne oraz trwale istotne.
W ramach zarządzania kapitałem Bank:
o planuje kapitał wewnętrzny i wymóg kapitałowy oraz fundusze własne,
o ustala limity wewnętrzne w celu ograniczania generowanych wymogów kapitałowych oraz kapitału wewnętrznego,
o monitoruje potencjalne zagrożenia dla adekwatności kapitałowej,
o prowadzi identyfikację i ocenę istotności rodzajów ryzyka występujących w jego działalności,
o prowadzi działania mające na celu szacowanie i monitorowanie kapitału wewnętrznego, wymogu kapitałowego oraz funduszy własnych,
o dokonuje alokacji kapitału wewnętrznego,
o prowadzi politykę dywidendową wynikającą z długoterminowego celu kapitałowego oraz preferowanej struktury kapitału,
o przygotowuje awaryjne plany kapitałowe definiujące kroki postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia spadku adekwatności kapitałowej poniżej poziomów „niedopuszczalnych”,
o prowadzi analizy wpływu czynników makroekonomicznych na adekwatność kapitałową zgodnie z „Polityką przeprowadzania testów warunków skrajnych w ING Banku Hipotecznym S.A.”.
Na 31 grudnia 2020 roku łączny współczynnik kapitałowy Banku wyniósł 30,60%.
Ujawnienia dotyczące Filara II (kapitał wewnętrzny) zaprezentowane zostały w Sprawozdaniu Zarządu z działalności ING Banku Hipotecznego S.A.
7.40. Łączny współczynnik kapitałowy
Fundusze własne Banku na potrzeby adekwatności kapitałowej składają się wyłącznie z funduszy podstawowych Tier I (CET 1) i zostały wyznaczone zgodnie z przepisami ustawy Prawo bankowe oraz postanowieniami Rozporządzenia CRR oraz powiązanymi regulacjami.
Równocześnie, zgodnie z Rozporządzeniem CRR Bank wylicza wymogi w zakresie funduszy własnych dla następujących rodzajów ryzyka:
o z tytułu ryzyka kredytowego – metodą standardową,
o z tytułu ryzyka związanego z korektą wyceny kredytowej (CVA) – metodą standardową,
o z tytułu ryzyka rozliczenia i dostawy – metodą standardową,
o z tytułu ryzyka operacyjnego – metodą wskaźnika bazowego (BIA),
o z tytułu ryzyka rynkowego (ryzyko walutowe) – metodą podstawową.
Na 31 grudnia 2020 roku Bank wykazuje zerowe wartości dla wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka związanego z korektą wyceny kredytowej, rozliczenia i dostawy oraz rynkowego. W związku z powyższym na łączny wymóg w zakresie funduszy własnych na datę przedmiotowego sprawozdania składał się wymóg z tytułu ryzyka kredytowego oraz operacyjnego.
Łączny współczynnik kapitałowy |
|
|
|
|
|
|
stan na |
stan na |
|
31.12.2020 |
31.12.2019 |
Fundusze własne |
|
|
A. Kapitały własne ze sprawozdania z sytuacji finansowej, w tym: |
441 955,8 |
271 552,1 |
Kapitały własne ujęte w funduszach własnych, w tym: |
441 955,8 |
271 552,1 |
Kapitał akcyjny |
380 000,0 |
210 000,0 |
Kapitał zapasowy – agio |
62 002,2 |
62 191,1 |
Strata bieżącego okresu |
0,0 |
-188,9 |
Skumulowane inne całkowite dochody |
-46,4 |
-450,1 |
Kapitały własne nie ujęte w funduszach własnych, w tym: |
0,0 |
0,0 |
Zysk bieżącego okresu |
0,0 |
0,0 |
B. Pozostałe składniki (pomniejszenia i zwiększenia) funduszy własnych, w tym: |
-860,5 |
-1 851,3 |
Wartości niematerialne |
-810,3 |
-1 816,7 |
Skumulowane inne całkowite dochody - korekta wartości z tytułu wymogów w zakresie ostrożnej wyceny |
-50,2 |
-34,6 |
Fundusze własne przyjęte do kalkulacji łącznego współczynnika kapitałowego (A.I. + B), w tym: |
441 095,3 |
269 700,8 |
Kapitał podstawowy Tier I |
441 095,3 |
269 700,8
|
|
|
|
|
stan na 31.12.2020 |
stan na 31.12.2019 |
Aktywa ważone ryzykiem, w tym: |
1 441 358,3 |
1 583 319,0 |
z tytułu ryzyka kredytowego |
1 384 004,3 |
1 543 289,0 |
z tytułu ryzyka operacyjnego |
57 354,0 |
40 030,0 |
Łączne wymogi kapitałowe |
115 308,7 |
126 665,5 |
|
|
|
Łączny współczynnik kapitałowy (TCR) |
30,60% |
17,03% |
minimalny wymagany poziom |
10,5% |
13,5% |
nadwyżka wskaźnika TCR |
289 752,7 |
55 952,7 |
Współczynnik kapitału Tier I (T1) |
30,60% |
17,03% |
minimalny wymagany poziom |
8,5% |
11,5% |
nadwyżka wskaźnika T1 |
318 579,8 |
87 619,1 |
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I (CET1) |
30,60% |
17,03% |
minimalny wymagany poziom |
7,0% |
10,0% |
nadwyżka wskaźnika T1 |
340 200,2 |
111 368,9 |
*) Począwszy od niniejszego sprawozdania finansowego Bank zaprzestał ujmowania korekty AVA w skumulowanych innych całkowitych dochodach, przedmiotowa korekta została ujęta wyłącznie jako korekta sprawozdawcza na potrzeby spełnienia wymogów wynikających z Rozporządzenia PE i Rady (UE) wskazanego powyżej.
Poniżej Bank prezentuje wartości aktywów ważonych ryzykiem (RWA – Risk Weighted Assets) wraz z wymogami w zakresie funduszy własnych oraz podziałem na poszczególne klasy ekspozycji:
|
|
|
|
|
|
||||
|
Wartość ekspozycji brutto |
Wartość ekspozycji netto** |
Aktywa ważone ryzykiem (RWA) |
Wymóg w zakresie funduszy własnych |
Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych |
51 139,4 |
51 139,0 |
2 355,5 |
188,4 |
Ekspozycje wobec instytucji |
65 823,7 |
65 823,7 |
0,0 |
0,0 |
Ekspozycje detaliczne* |
195 792,0 |
195 722,7 |
146 792,0 |
11 743,4 |
Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach |
3 493 305,5 |
3 492 607,2 |
1 224 077,3 |
97 926,2 |
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania |
5 496,9 |
5 347,6 |
5 448,5 |
435,9 |
Inne ekspozycje |
5 331,0 |
5 331,0 |
5 331,0 |
426,4 |
Razem |
3 816 888,5 |
3 815 971,2 |
1 384 004,3 |
110 720,3 |
*) Wynikają z części ekspozycji dotyczących nabytych wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych, która nie jest w pełni i całkowicie zabezpieczona tzn. takiej która jest w okresie przejściowym tj. do czasu ustanowienia zabezpieczenia lub przekracza 80% BHWN.
**) Wartość ekspozycji bilansowych i ekwiwalentu bilansowego zobowiązań i transakcji warunkowych, po uwzględnieniu korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego oraz CCF (Credit Conversion Factor - współczynnik konwersji kredytowej).
7.41. Bufory kapitałowe
Zgodnie z Ustawą o nadzorze makroostrożnościowym transponującą przepisy Dyrektywy CRD oraz Rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Finansów z 1 września 2017 r. w sprawie bufora ryzyka systemowego (Dz. U. z 2017, poz. 1776) Bank zobowiązany jest do utrzymywania współczynników kapitałowych uwzględniających bufory kapitałowe w wysokości:
o łączny współczynnik kapitałowy (TCR) = 8% + wymóg połączonego bufora,
o współczynnik kapitału Tier I (T1) = 6% + wymóg połączonego bufora,
o współczynnik kapitału podstawowego Tier I (CET1) = 4,5% + wymóg połączonego bufora,
gdzie wymóg połączonego bufora stanowi sumę obowiązujących buforów, tj.:
o bufora zabezpieczającego w wysokości 2,5%,
o bufora antycyklicznego w wysokości 0% dla ekspozycji kredytowych na terytorium RP,
o bufora innej instytucji o znaczeniu systemowym określanego w drodze indywidualnej decyzji KNF. ING Bank Hipoteczny S.A. nie został przez KNF uznany za inną instytucję o znaczeniu systemowym, w związku z czym nie ma obowiązku utrzymywania dodatkowych wymogów kapitałowych z tego tytułu,
Jednocześnie zgodnie z przepisami wynikającymi z art. 138 ust. 1 pkt. 2a ustawy Prawo bankowe Komisja Nadzoru Finansowego może w ramach nadzoru nałożyć na Bank wymóg utrzymywania dodatkowych funduszy własnych (add-on), w szczególności w przypadkach określonych w wyżej wskazanych przepisach.
Bank nie jest został zobowiązany do utrzymywania dodatkowych wymogów.
7.42. Dźwignia finansowa
Proces Zarządzania ryzykiem nadmiernej dźwigni finansowej prowadzony jest w Banku w oparciu o Politykę zarządzania ryzykiem nadmiernej dźwigni finansowej w ING Banku Hipotecznym S.A. wdrażającą w szczególności wymogi wynikające z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE (CRR). Polityka reguluje zarządzanie ryzykiem nadmiernej dźwigni finansowej (ang. Leverage Ratio - LR) w ING Banku Hipotecznym S.A.
Ryzyko nadmiernej dźwigni finansowej rozumiane jest jako ryzyko wynikające z podatności instytucji na zagrożenia z powodu dźwigni finansowej, które może wymagać podjęcia niezamierzonych działań korygujących jej plan biznesowy, w tym awaryjnej sprzedaży aktywów mogącej przynieść straty lub spowodować konieczność korekty wyceny jej pozostałych aktywów.
Dźwignia finansowa (LR) oznacza względną – w stosunku do funduszy własnych – wielkość posiadanych przez Bank aktywów, zobowiązań pozabilansowych oraz zobowiązań warunkowych dotyczących płatności lub dostawy lub dostarczenia zabezpieczenia, z uwzględnieniem zobowiązań z tytułu otrzymanych środków finansowych, zaciągniętych zobowiązań, umów dotyczących instrumentów pochodnych lub umów z udzielonym przyrzeczeniem odkupu, lecz z wyjątkiem zobowiązań, które można wyegzekwować wyłącznie w przypadku likwidacji Banku.
Bank kalkuluje poziom dźwigni finansowej zgodnie z Rozporządzeniem CRR.
Poziom wskaźnika dźwigni finansowej podlega bieżącemu monitorowaniu. Bank przyjmuje za bezpieczny i nie wymagający podejmowania dodatkowych działań poziom wskaźnika przewyższający poziom 5,5%.
Na 31 grudnia 2020 r. współczynnik dźwigni finansowej kształtował się powyżej rekomendowanego przez Komitet Bazylejski poziomu 3% dla banków oraz wewnętrznie wyznaczonego limitu.
Dźwignia finansowa
|
|
|
|
stan na 31.12.2020 |
stan na 31.12.2019 |
Współczynnik dźwigni finansowej (LR) |
11,76% |
8,1% |
PODPISY CZŁONKÓW ZARZĄDU ING BANKU HIPOTECZNEGO S.A.
2021-03-04
2021-03-04
2021-03-04 |
Mirosław Boda Prezes Zarządu
Jacek Frejlich Wiceprezes Zarządu
Roman Telepko Wiceprezes Zarządu |
podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym |
PODPIS OSOBY, KTÓREJ POWIERZONO PROWADZENIE KSIĄG RACHUNKOWYCH
2021-03-04
|
Agnieszka Kukuczka Główny Księgowy |
podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
|
[1] Dzień transakcji stanowi przypadający w dniu zawarcia danej Umowy Przeniesienia lub po zawarciu tejże Umowy dzień złożenia pierwszego w kolejności, w odniesieniu do Portfela przenoszonego na podstawie tej Umowy Przeniesienia, wniosku o wpis ING Banku Hipotecznego S.A. jako wierzyciela hipotecznego w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości obciążonej Hipoteką zabezpieczającą Wierzytelność wchodzącą w skład tego Portfela, lub dzień następujący po tym dniu.