
	numer noty	okres	okres
		od 01.01.2022	od 01.01.2021
		do 31.12.2022	do 31.12.2021
Przychody odsetkowe, w tym:	7.1.	121 385,9	83 394,1
obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej, w tym:	7.1.	121 385,9	83 394,1
wpływ korekty wartości bilansowej brutto kredytów z tytułu moratoriów kredytowych	7.1.	-96 094,9	0,0
Koszty odsetkowe	7.1.	-148 448,0	-28 779,9
Wynik z tytułu odsetek	7.1.	-27 062,1	54 614,2
Przychody z tytułu opłat i prowizji	7.2.	184,9	447,3
Koszty prowizji	7.2.	-687,0	-1 149,3
Wynik z tytułu prowizji	7.2.	-502,1	-702,0
Wynik z pozycji wymiany		-51,7	-31,8
Wynik na pozostałej działalności podstawowej		-944,7	-151,9
Wynik na działalności podstawowej		-28 560,6	53 728,5
Koszty działania, w tym:	7.3.	-25 626,5	-27 839,1
koszty operacyjne	7.1.	-22 307,1	-22 700,5
koszty regulacyjne	7.3.	-3 319,3	-5 138,6
Odpis z tytułu strat oczekiwanych	7.4.	-1 940,7	854,3
Podatek od niektórych instytucji finansowych	7.4.	0,0	-63,2
Zysk (strata) brutto		-56 127,8	26 680,5
Podatek dochodowy	7.5.	10 123,0	-5 969,3
Zysk (strata) netto		-46 004,8	20 711,2

Liczba akcji		380 000	380 000
Zysk(+)/strata(-) na jedną akcję zwykłą - podstawowy (w PLN)		-121,07	54,50
Zysk(+)/strata(-) na jedną akcję zwykłą - rozwodniony (w PLN)		-121,07	54,50

W okresie zakończonym 31 grudnia 2022 roku ani w analogicznym okresie roku ubiegłego nie wystąpiła w ING Banku Hipotecznym S.A. działalność zaniechana.

Rachunek zysków i strat należy analizować łącznie z notami do sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część sprawozdania finansowego.

Sprawozdanie z całkowitych dochodów


	Numer noty	okres	okres
		od 01.01.2022	od 01.01.2021
		do 31.12.2022	do 31.12.2021
Zysk (strata) netto za okres sprawozdawczy		-46 004,8	20 711,2
Pozostałe całkowite dochody netto		-614,0	-507,7
Pozycje, które mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat		-830,3	-520,5
Niezrealizowany wynik z wyceny papierów wartościowych HTC&S	7.20	-830,3	-520,5
w tym podatek odroczony		194,8	122,1
Pozycje, które nie zostaną przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat		216,2	12,7
Zyski / straty aktuarialne	7.20	216,2	12,7
w tym podatek odroczony		-50,7	-3,0
Całkowity dochód netto za okres sprawozdawczy		-46 618,8	20 203,5

Sprawozdanie z całkowitych dochodów należy analizować łącznie z notami do sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część sprawozdania finansowego.

Sprawozdanie z sytuacji finansowej


	Numer noty	stan na	stan na
	Numer noty	31.12.2022	31.12.2021
Należności od banków	7.7	13 348,0	46 828,4
Dłużne papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne całkowite dochody	7.8	84 623,0	49 640,8
Dłużne papiery wartościowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu	7.8	0,0	14 995,6
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	7.9	2 901 111,1	3 882 999,5
Rzeczowe aktywa trwałe	7.10	1 306,0	1 207,1
Wartości niematerialne	7.11	0,0	0,1
Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego		6 112,7	0,0
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego		11 382,6	1 115,5
Inne aktywa	7.12	2 388,1	2 413,7
Aktywa razem		3 020 271,5	3 999 200,7

Zobowiązania wobec banków	7.13	2 043 049,2	2 453 682,8
Zobowiązania z tytułu emisji obligacji	7.14	135 927,4	654 660,0
Zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych	7.15	406 711,6	399 876,9
Rezerwy	7.16	561,7	823,6
Zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego		0,0	444,6
Inne zobowiązania	7.17	9 009,2	7 725,9
Zobowiązania razem		2 595 259,1	3 517 213,8
Kapitał akcyjny	7.19	380 000,0	380 000,0
Kapitał zapasowy - nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej		62 002,2	62 002,2
Skumulowane inne całkowite dochody	7.20	-1 168,2	-554,1
Zyski zatrzymane	7.21	-15 821,6	40 538,8
Kapitał własny razem		425 012,4	481 986,9
Zobowiązania i kapitał własny razem		3 020 271,5	3 999 200,7

Wartość księgowa		425 012,4	481 986,9
Liczba akcji		380 000	380 000
Wartość księgowa na jedną akcję (w PLN)		1 118,45	1 268,39

Sprawozdanie z sytuacji finansowej należy analizować łącznie z notami do sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część sprawozdania finansowego.

Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym

okres od 01.01.2022 do 31.12.2022

	Numer noty	Kapitał akcyjny	Kapitał zapasowy - nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej	Skumulowane inne całkowite dochody	Zyski zatrzymane	Kapitały razem
Kapitał własny na początek okresu	7.19	380 000,0	62 002,2	-554,1	40 538,8	481 986,9
Wynik netto bieżącego okresu	7.21	0,0	0,0	0,0	-46 004,8	-46 004,8
Wypłata dywidendy	7.22	0,0	0,0	0,0	-10 355,6	-10 355,6
Inne całkowite dochody netto	7.20	0,0	0,0	-614,0	0,0	-614,0
Niezrealizowany wynik z wyceny papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody		0,0	0,0	-830,3	0,0	-830,3
Zyski / straty aktuarialne		0,0	0,0	216,2	0,0	216,2
Kapitał własny na koniec okresu		380 000,0	62 002,2	-1 168,2	-15 821,6	425 012,4


okres od 01.01.2021 do 31.12.2021

	Numer noty	Kapitał akcyjny	Kapitał zapasowy - nadwyżka ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej	Skumulowane inne całkowite dochody	Zyski zatrzymane	Kapitały razem
Kapitał własny na początek okresu	7.19	380 000,0	62 002,2	-46,4	19 827,6	461 783,4
Wynik netto bieżącego okresu	7.21	0,0	0,0	0,0	20 711,2	20 711,2
Inne całkowite dochody netto	7.20	0,0	0,0	-507,7	0,0	-507,7
Niezrealizowany wynik z wyceny papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody		0,0	0,0	-520,5	0,0	-520,5
Zyski / straty aktuarialne		0,0	0,0	12,7	0,0	12,7
Kapitał własny na koniec okresu		380 000,0	62 002,2	-554,1	40 538,8	481 986,9

Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym należy analizować łącznie z notami do sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część sprawozdania finansowego.

Sprawozdanie z przepływów pieniężnych


	Numer noty	okres	okres
		od 01.01.2022	od 01.01.2021
		do 31.12.2022	do 31.12.2021
Zysk netto		-46 004,8	20 711,2
Korekty		1 211 276,8	-206 340,6
Amortyzacja	7.3, 7.10, 7.11	347,1	1 179,1
Odsetki naliczone (z rachunku zysków i strat)	7.1	27 062,1	-54 614,2
Odsetki zapłacone		-362,0	-47 283,8
Odsetki otrzymane		117 267,3	79 666,0
Podatek dochodowy (z rachunku zysków i strat)	7.5	10 123,0	-5 969,3
Podatek dochodowy zapłacony		-26 947,4	6 141,8
Zmiana stanu rezerw	7.22	-45,6	60,5
Zmiana stanu należności od banków	7.22	4,0	2 513,6
Zmiana stanu dłużnych papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody	7.22	-35 906,9	-113,4
Zmiana stanu należności od klientów	7.22	984 199,9	-190 857,8
Zmiana stanu środków trwałych z tytułu rozpoznania leasingu		56,6	-496,5
Zmiana stanu pozostałych aktywów	7.22	-477,1	1 042,1
Zmiana stanu zobowiązań wobec innych banków	7.22	0,8	366,7
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu emisji obligacji	7.22	134 000,0	0,0
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych	7.22	321,6	313,9
Zmiana stanu pozostałych zobowiązań	7.22	1 633,4	1 710,8
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej		1 165 272,0	-185 629,3

Nabycie papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu	7.8	14 995,6	-14 995,6
Odsetki otrzymane od dłużnych papierów wartościowych		1 897,6	132,5
Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej		16 893,1	-14 863,1

Wypłata dywidendy		-10 355,6	0,0
Zaciągnięcie kredytów długoterminowych		2 361 000,0	2 792 996,9
Spłata kredytów długoterminowych		-2 778 000,0	-2 308 996,9
Spłata odsetek od kredytów długoterminowych		-115 663,8	23 201,3
Wpływy z emisji obligacji		79 000,0	654 000,0
Wykup obligacji		-733 000,0	-975 000,0
Spłata odsetek od wyemitowanych obligacji		-5 132,3	-1 238,1
Spłata odsetek od wyemitowanych listów zastawnych		-13 143,9	-3 129,5
Spłata zobowiązań z tytułu leasingu		-349,8	-336,6
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej		-1 215 645,5	181 497,1

Zwiększenie/zmniejszenie środków pieniężnych netto		-33 480,4	-18 995,3
Środki pieniężne na początek okresu sprawozdawczego		46 828,4	65 823,7
Środki pieniężne na koniec okresu sprawozdawczego	7.7, 7.22	13 348,0	46 828,4

Sprawozdanie z przepływów pieniężnych należy analizować łącznie z notami do sprawozdania finansowego, które stanowią integralną część sprawozdania finansowego.

Polityka rachunkowości oraz dodatkowe noty objaśniające

1. Informacje o Banku

1.1. Podstawowe informacje o Banku

ING Bank Hipoteczny Spółka Akcyjna („Bank”, „Spółka”) z siedzibą Centrali w Polsce, w Katowicach, przy ul. Chorzowskiej 50, został wpisany 20 marca 2018 roku do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach, VIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS 0000723965. Bankowi nadano numer statystyczny REGON 369582281 oraz numer identyfikacji podatkowej NIP 205-000-51-99.

1.2. Zakres działania, czas trwania

ING Bank Hipoteczny S.A. jest bankiem specjalistycznym prowadzącym działalność na podstawie ustawy z 29 sierpnia 1997 roku o listach zastawnych i bankach hipotecznych, ustawy z 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe, Kodeksu spółek handlowych oraz innych powszechnie obowiązujących przepisów prawa, zasad dobrej praktyki bankowej oraz Statutu Banku.

Celem strategicznym ING Banku Hipotecznego S.A. jest pozyskanie, a następnie zwiększenie udziału długoterminowego finansowania w bilansie Banku poprzez emisję długoterminowych listów zastawnych opartych o wierzytelności kredytowe zabezpieczone hipoteką, nabyte od ING Banku Śląskiego S.A. lub innych banków oraz zostanie jednym z głównych emitentów tych instrumentów dłużnych na polskim rynku. Czas trwania Banku jest nieoznaczony.

1.3. Kapitał akcyjny

Kapitał akcyjny ING Banku Hipotecznego S.A. wynosi 380 000 000 złotych i dzieli się na 380 000 sztuk akcji zwykłych imiennych o wartości nominalnej 1 000,00 złotych każda akcja.

Struktura kapitału akcyjnego


Seria	Rodzaj akcji	Liczba akcji	Wartość nominalna 1 akcji (w PLN)	Wartość serii według wartości nominalnej (w PLN)	Data podjęcia uchwały przez WZ	Data emisji	Data rejestracji w KRS
A	zwykłe	120 000	1 000,00	120 000 000	nie dotyczy*	26.02.2018	20.03.2018
B	zwykłe	90 000	1 000,00	90 000 000	03.01.2019	03.01.2019	06.02.2019
C	zwykłe	170 000	1 000,00	170 000 000	11.12.2019	11.12.2019	09.01.2020
* Emisja akcji serii A wynika z aktu założycielskiego z dnia 26 lutego 2018 roku.

Kapitał akcyjny został w całości pokryty wkładami pieniężnymi. Każda akcja zwykła daje swojemu posiadaczowi prawo do dywidendy i jednego głosu na Walnym Zgromadzeniu ING Banku Hipotecznego S.A.

1.4. Akcjonariat ING Banku Hipotecznego S.A.

ING Bank Hipoteczny S.A. jest spółką zależną od ING Banku Śląskiego S.A., który według stanu na 31 grudnia 2022 roku posiadał 100% udziału w kapitale akcyjnym ING Banku Hipotecznego S.A. oraz 100% udziałów w ogólnej liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu ING Banku Hipotecznego S.A. Bank wchodzi w skład Grupy Kapitałowej, określanej na potrzeby niniejszego sprawozdania finansowego jako Grupa Kapitałowa ING Banku Śląskiego S.A.

1.5. Skład Zarządu oraz Rady Nadzorczej Banku

Zarząd

W 2022 roku miały miejsce następujące zmiany w składzie Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A. :

o 7 czerwca 2022 roku Pan Mirosław Boda złożył rezygnację z członkostwa w Zarządzie Banku oraz z funkcji Prezesa Zarządu, ze skutkiem na koniec 30 września 2022 roku.

o 13 lipca 2022 roku Rada Nadzorcza ING Banku Hipotecznego S.A. powołała dotychczasowego Wiceprezesowi Zarządu Banku Pana Jacka Frejlicha na stanowisko Prezesa Zarządu Banku pod warunkiem uzyskania zgody Komisji Nadzoru Finansowego i z dniem wyrażenia tej zgody, nie wcześniej jednak niż z dniem 1 października 2022 roku. 28 października 2022 roku Pan Jacek Frejlich objął funkcję Prezesa Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A. w związku z wyrażoną w tym samym dniu zgodą Komisji Nadzoru Finansowego na jego powołanie.

o 1 sierpnia 2022 roku Rada Nadzorcza ING Banku Hipotecznego powołała Pana Marka Byczka na stanowisko Wiceprezesa Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A. z dniem 1 października 2022 roku.

o 13 listopada 2022 roku Wiceprezes Zarządu ds. Ryzyka w ING Banku Hipotecznym S.A. Pan Roman Telepko złożył rezygnację z pełnionej funkcji z dniem 14 listopada 2022 roku.

o 3 listopada 2022 roku Rada Nadzorcza ING Banku Hipotecznego S.A. powołała Pana Pawła Serockiego na stanowisko Wiceprezesa Zarządu ds. Ryzyka w ING Banku Hipotecznym S.A. z dniem 15 listopada 2022 roku, w związku z wyrażeniem 28 października 2022 roku przez Komisję Nadzoru Finansowego jednogłośnej zgody na jego powołanie.

Na 31 grudnia 2022 roku skład Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A. przedstawiał się następująco:

o p. Jacek Frejlich - Prezes Zarządu Banku,

o p. Marek Byczek - Wiceprezes Zarządu Banku,

o p. Paweł Serocki - Wiceprezes Zarządu Banku.

Skład Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A. został zmieniony przed zatwierdzeniem niniejszego sprawozdania finansowego, co zostało zaprezentowane w rozdziale 3. Istotne zdarzenia po dacie bilansowej Rezygnacja p. Pawła Serockiego ze stanowiska Wiceprezesa Zarządu ds. Ryzyka ING Banku Hipotecznego S.A. i powołanie p. Romana Telepko na stanowisko Wiceprezesa Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A.

Rada Nadzorcza

W 2022 roku nie było zmian w składzie Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A.

Na 31 grudnia 2022 roku Rada Nadzorcza ING Banku Hipotecznego S.A. działała w następującym składzie:

o p. Bożena Graczyk – Przewodnicząca Rady Nadzorczej,

o p. Marcin Giżycki – Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej,

o p. Jacek Michalski– Sekretarz Rady Nadzorczej (członek niezależny),

o p. Brunon Bartkiewicz – Członek Rady Nadzorczej,

o p. Joanna Erdman – Członek Rady Nadzorczej,

o p. Krzysztof Gmur – Członek Rady Nadzorczej (członek niezależny),

1.6. Firma audytorska uprawniona do badania sprawozdania finansowego

Firmą audytorską uprawnioną do badania ustawowego sprawozdania finansowego ING Banku Hipotecznego S.A. jest BDO Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k. z siedzibą w Warszawie.

1.7. Zatwierdzenie sprawozdania

Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2022 do 31 grudnia 2022 roku, zostało zatwierdzone przez Zarząd Banku 31 marca 2023 roku.

Roczne sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku zostało zatwierdzone przez Walne Zgromadzenie ING Banku Hipotecznego S.A. 7 kwietnia 2022 roku.

2. Istotne zdarzenia w 2022 roku

Wybuch wojny w Ukrainie

24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła zakrojoną na szeroką skalę wojnę przeciwko Ukrainie. Społeczność międzynarodowa zareagowała wprowadzeniem sankcji przeciwko Rosji i Białorusi.

Bank na bieżąco monitoruje rozwój zdarzeń związany z trwającym konfliktem zbrojnym w Ukrainie oraz analizuje jego wpływ zarówno na otoczenie makroekonomiczne jak również na sam Bank. Bezpośrednie oddziaływanie przedmiotowej sytuacji może przełożyć się w przyszłości na ryzyko kredytowe, rynkowe oraz operacyjne.

Bank posiada małą ekspozycję kredytów hipotecznych udzielonych klientom indywidualnym będącym obywatelami Ukrainy, Rosji oraz Białorusi. Dodatkowo są to w zdecydowanej większości osoby posiadające rezydenturę w Polsce. Portfel kredytowy wobec obywateli Ukrainy, Rosji i Białorusi jest ograniczony i jego udział w portfelu kredytowym nie przekracza 1%. Należy podkreślić, iż portfel ten dotyczy wyłącznie kredytów zabezpieczonych hipotecznie, dla których nieruchomość stanowiąca zabezpieczenie jest zlokalizowana na terenie Polski. Na dzień podpisania niniejszego sprawozdania Bank nie zidentyfikował istotnych opóźnień w spłacie kredytów hipotecznych przez w/w klientów. W ocenie Zarządu Banku nie identyfikuje się istotnego bezpośredniego wpływu konfliktu zbrojnego w Ukrainie na pozycję płynnościową i kapitałową Banku. Z uwagi na prowadzony model działania oparty o outsourcing części prowadzonych czynności Bank dokonał jednocześnie przeglądu swoich dostawców oraz planów ciągłości działania.

Informacja o wpływie sytuacji gospodarczej na działalność ING Banku Hipotecznego S.A.

W 2022 roku działalność operacyjna, biznesowa oraz finansowa Banku pozostawała nadal pod wpływem pandemii COVID-19, a także wybuchu konfliktu zbrojnego w Ukrainie. Polska i globalna gospodarka znajdują się w okresie niepewności, a instytucje państwowe podejmują szereg kroków oferując programy pomocowe, które mają na celu ograniczenie recesji. W okresie sprawozdawczym Zarząd Banku na bieżąco analizował rozwój sytuacji związanej z pandemią COVID-19, identyfikując ryzyko związane z potencjalnym wzrostem opóźnienia w spłatach kredytów oraz potencjalnym spadkiem cen nieruchomości. Na przestrzeni całego 2022 roku Bank prowadził m.in. monitoring liczby i wolumenu kredytów, w przypadku których kredytobiorcy zawnioskowali o zawieszenie wykonywania umowy kredytu (tzw. „wakacje ustawowe”) czy zawieszenie płatności rat (tzw. „wakacje kredytowe”) oraz monitoring wpływu oferowanych klientom rozwiązań na kwestie związane z zabezpieczeniem emisji listów zastawnych, koszty ryzyka i wynik Banku. Bank również w sposób ciągły analizuje sytuację rynkową dotyczącą listów zastawnych oraz zmian w otoczeniu regulacyjnym i gospodarczym. Ponadto, na bieżąco monitorowana jest zdolność wykonywania usług przez dostawców.

Bank jest w dobrej sytuacji płynnościowej i kapitałowej, znacznie przewyższając wymagane poziomy regulacyjne. Wskaźnik LCR Banku na 31 grudnia 2022 roku wyniósł 142% Współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 równy łącznemu współczynnikowi kapitałowemu Banku wyniósł 36,06% na 31 grudnia 2022 roku. Poziom przedmiotowego współczynnika jest na poziomie prawie 3-krotnie wyższym od wymaganego prawem poziomu.

Korekta wartości bilansowej brutto kredytów hipotecznych w PLN z tytułu moratoriów kredytowych

W 2022 roku Prezydent RP podpisał ustawę o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. Wprowadziła ona m.in. dla kredytobiorców posiadających kredyt hipoteczny w PLN możliwość zawieszenia spłaty do 8 miesięcznych rat kredytu hipotecznego - po dwie w każdym z kwartałów 2 półrocza 2022 roku oraz po jednej w każdym z kwartałów 2023 roku („moratoria kredytowe”, „wakacje kredytowe”).

Zmiana prawa spowodowała, że Bank ujął w wyniku 2022 roku korektę wartości bilansowej brutto kredytów hipotecznych w PLN. Kwota korekty wynosząca na 31 grudnia 2022 roku -96 094,9 tys. PLN, zaprezentowana w nocie nr 7.1. Wynik z tytułu odsetek, w linii wpływ korekty wartości bilansowej brutto kredytów z tytułu moratoriów kredytowych została ustalona jako różnica pomiędzy wartością bieżącą szacowanych przepływów pieniężnych wynikających z umów kredytowych uwzględniającą zawieszenie płatności rat w wyszczególnionych powyżej kwartałach 2022 i 2023 roku oraz bieżącą wartością bilansową brutto portfela kredytowego, przy uwzględnieniu odsetka klientów, którzy zawieszą spłatę rat.

W 2 półroczu 2022 roku wakacjami kredytowymi było objęte średnio 64% portfela kredytów hipotecznych w PLN (w ujęciu wartościowym w stosunku do całego portfela spełniającego kryteria wymagane do skorzystania z wakacji kredytowych). Wskaźnik został zdefiniowany jako średnie zainteresowanie klientów wakacjami na podstawie czterech okresów, w których klienci mogli skorzystać z wakacji kredytowych. Na 31 grudnia 2022 Bank przyjął w oszacowaniach, że w 2023 roku zainteresowanie klientów wyniesie w ujęciu wartościowym 75% w 1 półroczu oraz 77,5% w 2 półroczu 2023 roku.

Szacowany odsetek zainteresowania klientów jest głównym parametrem wpływającym na wartość korekty. Zmiana oszacowanego odsetka klientów o +/-5 p.p. w całym roku 2023 spowodowałby zmianę wysokości korekty o około +/- 3,8 mln zł.

Na koniec 2022 roku kredyty hipoteczne w PLN objęte wakacjami kredytowymi w ponad 91% (w ujęciu wartościowym) znajdowały się w Etapie 1 wyceny oczekiwanych strat kredytowych.

Składka na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców

Wspomniana wcześniej ustawa o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, wprowadziła także obowiązek wniesienia przez sektor bankowy dodatkowej wpłaty w wysokości 1,4 mld PLN do końca 2022 roku do Funduszu Wsparcia Kredytobiorców (FWK). Kwota przypadająca na ING Bank Hipoteczny S.A. wyniosła 28,9 tys. zł i została w całości wpłacona. Bank ujął koszt z tego tytułu w rachunku zysków i strat za 2022 rok, które zostały zaprezentowane w nocie nr 7.3. Koszty działania.

Wykup obligacji własnych serii INGBH004, INGBH005, INGBH006

o 25 stycznia 2022 roku nastąpił wykup emisji obligacji własnych serii INGBH004 o łącznej wartości nominalnej 150 000,0 tys. PLN, wyemitowanych przez Bank 25 marca 2021 roku.

o 21 marca 2022 roku nastąpił wykup emisji obligacji własnych serii INGBH005 o łącznej wartości nominalnej 79 000,0 tys. PLN, wyemitowanych przez Bank 20 września 2021 roku.

o 9 marca 2022 roku miał miejsce wykup emisji obligacji własnych serii INGBH006 o łącznej wartości nominalnej 425 000,0 tys. PLN, wyemitowanych przez Bank, 9 grudnia 2021 roku.

Emisja i wykup obligacji własnych serii INGBH007, INGBH008, INGBH009

o 22 marca 2022 roku Bank przeprowadził kolejną emisję obligacji własnych serii INGBH007 o wartości nominalnej 79 000,0 tys. PLN (tj. 158 sztuk o wartości nominalnej 500,0 tys. PLN każda). Cena została ustalona w oparciu o sumę stawki 3M WIBOR i marży. Obligacje zostały objęte w całości przez podmiot z Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. 22 czerwca 2022 roku (zgodnie z warunkami kontraktowymi) nastąpił wykup w/w serii obligacji.

o 15 lipca 2022 roku ING Bank Hipoteczny S.A. wyemitował serię INGBH008 niezabezpieczonych 3 miesięcznych obligacji własnych. Wartość emisji wyniosła 148 000,0 tys. PLN (tj. 296 sztuk o wartości nominalnej 500,0 tys. PLN każda) i terminie wykupu ustalonym na 3 miesiące. Cena została ustalona w oparciu o stałą stopę procentową. Cała emisja została wykupiona przez podmiot z Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. i nie była przedmiotem ubiegania się przez emitenta o dopuszczenie do notowania na rynku regulowanym. 14 października 2022 roku nastąpił wykup w/w serii obligacji.

o 18 października 2022 roku Bank przeprowadził kolejną emisję obligacji własnych serii INGBH009 o wartości nominalnej 134 000,0 tys. PLN (tj. 268 sztuk o wartości nominalnej 500,0 tys. PLN każda) i terminie wykupu ustalonym na 3 miesiące. Cena została ustalona w oparciu o stałą stopę procentową. Obligacje zostały objęte w całości przez podmiot z Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. Emisja nie była przedmiotem ubiegania się przez emitenta o dopuszczenie do notowania na rynku regulowanym.

Nałożenie przez Komisję Nadzoru Finansowego narzutu kapitałowego zalecanego w ramach filara II (P2G)

23 grudnia 2022 roku Bank otrzymał pismo Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) w sprawie zalecenia ograniczenia ryzyka występującego w działalności Banku poprzez utrzymywanie przez Bank funduszy własnych na pokrycie dodatkowego narzutu kapitałowego („P2G”) na poziomie 1,76 p.p. w celu zaabsorbowania potencjalnych strat wynikających z wystąpienia warunków skrajnych. Zalecenie powinno być spełnione ponad wartość łącznego współczynnika kapitałowego (o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. c rozporządzenia nr 575/2013), powiększonego o dodatkowy wymóg w zakresie funduszy własnych („P2R”, o którym mowa w art. 138 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo bankowe) oraz o wymóg połączonego bufora (o którym mowa w art. 55 ust. 4 ustawy o nadzorze makroostrożnościowym). Narzut kapitałowy P2G powinien składać się w całości z kapitału podstawowego Tier 1. Zgodnie z metodyką KNF wyznaczania narzutu kapitałowego zalecanego w ramach filaru II (P2G) maksymalny poziom narzutu kapitałowego P2G może wynieść 4,5 p.p. Szczegóły w przedmiotowym zakresie zostały opisane w rozdziale Zarządzanie ryzykiem i kapitałem w pozycji 7.29. Informacje jakościowe – Zarządzanie kapitałem. Bank notuje wysoki i bezpieczny poziom adekwatności kapitałowej znacznie przekraczający regulacyjne wymogi z uwzględnieniem również narzutu kapitałowego P2G. Zalecenie P2G obowiązuje Bank od momentu otrzymania informacji od KNF.

Indywidualne zalecenie Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie spełnienia kryteriów do wypłaty dywidendy z zysku netto za 2021 rok

25 lutego 2022 roku Bank otrzymał pismo Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), w którym KNF wskazała, że Bank spełnia wymogi do wypłaty dywidendy na poziomie do 100% zysku netto za 2021 rok. Jednocześnie, KNF zaleciła ograniczenie ryzyka występującego w działalności Banku poprzez niepodejmowanie, bez uprzedniej konsultacji z organem nadzoru, innych działań, w szczególności pozostających poza zakresem bieżącej działalności biznesowej i operacyjnej, mogących skutkować obniżeniem funduszy własnych, w tym również ewentualnych wypłat dywidend z niepodzielonego zysku z lat ubiegłych oraz wykupów akcji własnych.

Wysokość składki rocznej na fundusz przymusowej restrukturyzacji BFG w 2022 roku

15 kwietnia 2022 roku Zarząd Banku otrzymał informację od Bankowego Funduszu Gwarancyjnego o wysokości rocznej składki na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków za 2022 rok. Łączny koszt dla Banku wynosi 2,8 mln PLN, łącznie z korektą składek za 2020 i 2021 rok. Cała ta kwota została zaksięgowana w ciężar kosztów 1 kwartału 2022 roku.

Informacja w sprawie wypłaty dywidendy za 2021 rok

7 kwietnia 2022 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku podjęło uchwałę w sprawie wypłaty dywidendy za 2021 rok. Na podstawie tej uchwały, Bank wypłacił dywidendę w łącznej wysokości 10 355 608,91 PLN. Dzień dywidendy (czyli dzień, w którym właściciel akcji nabywa prawo do dywidendy) ustalono na 7 kwietnia 2022 roku, a termin wypłaty dywidendy na 8 kwietnia 2022 roku. Dywidendą były objęte wszystkie akcje wyemitowane przez Bank, tj. 380.000 akcji.

Walne Zgromadzenie ING Banku Hipotecznego S.A.

7 kwietnia 2022 roku odbyło się Walne Zgromadzenie Banku, na którym podjęto uchwały w sprawie:

o rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania finansowego ING Banku Hipotecznego S.A. za 2021 rok,

o rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania Zarządu z działalności ING Banku Hipotecznego S.A. za 2021 rok obejmujące Oświadczenia Zarządu o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego,

o przyjęcia sprawozdania Rady Nadzorczej z wyników oceny sprawozdania finansowego ING Banku Hipotecznego S.A. za 2021 rok, sprawozdania Zarządu z działalności ING Banku Hipotecznego S.A za 2021 rok oraz wniosku Zarządu w sprawie podziału zysku osiągniętego przez ING Bank Hipoteczny S.A. w okresie od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku

o przyjęcia sprawozdań Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A. za 2021 rok, obejmujących:

1) ocenę sytuacji Banku z uwzględnieniem oceny systemów zarządzania ryzykiem i kontroli wewnętrznej, w tym komórki ds. zgodności i audytu wewnętrznego;

2) sprawozdanie z działalności Rady Nadzorczej i jej Komitetu;

3) sprawozdanie z oceny funkcjonowania polityki wynagradzania w Banku;

4) ocenę stosowania przez Bank Zasad ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych.

o udzielenia absolutorium z wykonania obowiązków za 2021 rok wszystkim Członkom Zarządu i Członkom Rady Nadzorczej,

o zatwierdzenia wniosku Zarządu w sprawie podziału zysku netto osiągniętego przez ING Bank Hipoteczny S.A. w okresie od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku,

o uchwalenia Polityki powoływania, wprowadzania w obowiązki i odwoływania Członków Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A.,

o uchwalenia zmiany do Polityki wynagradzania Członków Rady Nadzorczej ING Hipotecznego S.A.,

o przyjęcia do informacji zmiany do Regulaminu Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A.

Redukcja kwot przyznanego przez ING Bank Śląski S.A. finansowania o charakterze przyrzeczonym

W marcu 2022 roku Bank, dostosowując posiadane linie kredytowe do bieżącej i planowanej skali emisji obligacji o charakterze niezabezpieczonym, ograniczono maksymalny limit dostępnego finansowania przyznanego Bankowi w ramach bezwarunkowych linii kredytowych z ING Banku Śląskiego S.A. W wyniku tej operacji na koniec 2022 roku łączna kwota przyznanych Bankowi linii kredytowych o charakterze bezwarunkowym wynosiła 1,7 mld PLN.

Prace nad reformą stawki referencyjnej WIBOR

W lipcu 2022 roku została powołana Narodowa Grupa Robocza (NRG) ds. reformy wskaźnika referencyjnego WIBOR. Celem prac NRG jest przygotowanie procesu skutecznego wdrożenia nowego wskaźnika referencyjnego na polskim rynku finansowym oraz zastąpienia nim stosowanego obecnie wskaźnika referencyjnego stopy procentowej WIBOR. Zasadą funkcjonowania NGR w zakresie ww. celów jest działanie w sposób zgodny z przepisami, uporządkowany, a także unikanie zagrożeń dla stabilności polskiego sektora finansowego i polskiej gospodarki. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego zaprosił do wzięcia udziału w pracach NGR uczestników krajowego rynku finansowego. Prace NGR nadzoruje i koordynuje Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej, w skład którego wchodzą przedstawiciele kluczowych instytucji.

W toku prac NGR dokonano identyfikacji, priorytetyzacji oraz oszacowania czasochłonności zadań, których realizacja przez wszystkich uczestników rynku jest wymagana dla poprawnego i bezpiecznego zastąpienia dotychczas stosowanych wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID przez nowy wskaźnik referencyjny. Wybrany indeks WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight) ma się stać docelowo kluczowym wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej w rozumieniu rozporządzenia BMR.

Opublikowana przez NGR Mapa Drogowa ma na celu zapewnienie zgodności procesu zastąpienia wskaźników referencyjnych z przepisami rozporządzenia BMR, stworzenia płynnego rynku kasowych i pochodnych instrumentów finansowych stosujących wybrany wskaźnik referencyjny RFR (Risk Free Rate) dla polskiego złotego (PLN), przygotowania operacyjnego i technicznego wszystkich uczestników rynku finansowego (emitentów, inwestorów, instytucji infrastruktury rynku) do zastąpienia wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID przez WIRON, przeprowadzenia wymaganych zmian w przepisach prawa oraz zbudowania pełnej świadomości przeprowadzanej reformy i jej konsekwencji wśród wszystkich uczestników rynku finansowego, w szczególności konsumentów.

Z uwagi na fakt, że na reformę wskaźników referencyjnych składa się bardzo wiele wzajemnie powiązanych elementów, proces ten będzie rozłożony w czasie. NGR określiła w Mapie Drogowej, że przy efektywnej współpracy wszystkich zaangażowanych stron, reforma wskaźników referencyjnych w Polsce zostanie zrealizowana w całości do końca 2024 roku, przy czym wdrożenie przez uczestników rynku nowej oferty produktów finansowych stosujących indeks WIRON planowane jest na lata 2023 i 2024. Mapa Drogowa wskazuje na gotowość do zaprzestania opracowywania i publikowania wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID od początku 2025 roku.

Zgodnie z rekomendacją Rady Stabilności Finansowej (FSB), regulatorzy zobowiązali się do gruntownego przeglądu i reformy istotnych stawek referencyjnych. Wspomniany przegląd i reforma została już przeprowadzona.

Na 31 grudnia 2022 roku Bank ma ekspozycje względem stawki referencyjnej, co do której przewiduje się zakończenie jej publikacji:

o WIBOR, co do którego oczekuje się zakończenia publikacji po 31 grudnia 2024 roku i zastąpienia przez WIRON.

Wspomniana zmiana w stawce referencyjnej ma wpływ na Bank, jej klientów oraz na cały sektor finansowy i narażają Bank na ryzyka. Wśród tych ryzyk znajdują się ryzyko prawne, operacyjne i finansowe. Ryzyko prawne jest związane z wszystkimi wymaganymi zmianami w dokumentacji dla nowych, jak i istniejących transakcji. Ryzyko operacyjnie jest związane z wymaganymi zmianami w systemach informatycznych, infrastrukturze sprawozdawczej oraz procesach operacyjnych dla nowych stóp referencyjnych. Ryzyko finansowe (w przeważającym zakresie ograniczone do ryzyka stropy procentowej), jako konsekwencja zmian w wycenie instrumentów finansowych odwołujących się do tych stóp referencyjnych a zmniejszająca się płynność rynku może mieć wpływ na transakcje bezpośrednio lub możliwość zabezpieczenia ryzyka wynikającego z tych transakcji. Zmiany w wycenie, metodologii kalkulacji odsetek lub dokumentacji mogą również skutkować reklamacjami klientów oraz sporami sądowymi.

W celu ograniczenia tych ryzyk, przedstawiciele Banku uczestniczą w spotkaniach powołanego przez Grupę ING Bank Śląski S.A. projektu wdrożeniowego reformy IBOR. Ten projekt ma rozbudowaną strukturę a postęp prac jest monitorowany przez komitet sterujący. Projekt analizuje i koordynuje niezbędne działania w celu wprowadzenia wymaganych zmian do wewnętrznych procesów i systemów, z uwzględnieniem wyceny, zarządzania ryzykiem, dokumentacji prawnej oraz wpływu na klientów. Bank kontynuuje monitorowanie opracowań rynkowych oraz rezultaty analizy kilku pozostałych niepewności takich jak dostępność stóp w strukturze terminowej oraz standardy regulacyjne dotyczących transformacji, w celu oszacowania wpływu na projekt, klientów oraz powiązane ryzyka.

3. Istotne zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego

Emisja obligacji własnych serii INGBH010

26 stycznia 2023 roku ING Bank Hipoteczny S.A. wyemitował kolejną serię niezabezpieczonych trzymiesięcznych obligacji własnych. Wartość emisji wyniosła 124 000,0 tys. PLN (tj. 248 sztuk o wartości nominalnej 500,0 tys. PLN każda). Cena została ustalona w oparciu o stałą stopę procentową. Cała emisja została wykupiona przez podmiot z Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. i nie była przedmiotem ubiegania się przez emitenta o dopuszczenie do notowania na rynku regulowanym.

Zmiana częstotliwości monitoringu BHWN

30 stycznia 2023 roku dostosowano tryb i zasady przeprowadzania okresowego monitoringu BHWN do istniejącej praktyki rynkowej oraz wymogów art. 129 Rozporządzenia 575/2013 w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (CRR).

Powyższa zmiana wpłynęła na możliwość preferencyjnego traktowania wyemitowanych przez Bank listów zastawnych (zgodnie z art. 129 CRR). W odniesieniu do zasad i trybu przeprowadzania monitoringu BHWN powyższy przepis wprowadza konieczność przestrzegania rocznego cyklu monitoringu BHWN nieruchomości stanowiących zabezpieczenie listów zastawnych.

Rezygnacja ze stanowiska Wiceprezesa Zarządu ds. Ryzyka ING Banku Hipotecznego S.A. i powołanie nowego Wiceprezesa Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A.

8 lutego 2023 roku Pan Paweł Serocki złożył rezygnację z przyczyn osobistych z zasiadania w Zarządzie ING Banku Hipotecznego S.A. oraz pełnionej funkcji z dniem 9 lutego 2023 roku. Rada Nadzorcza, powołała Pana Romana Telepko z dniem 9 lutego 2023 roku na stanowisko Wiceprezesa Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A., na okres do upływu aktualnej wspólnej kadencji Zarządu Spółki.

Transakcja nabycia portfela wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych

W ramach podpisanej 3 marca 2023 roku z ING Bankiem Śląskim S.A. Umowy Przeniesienia Wierzytelności w celu emisji Listów Zastawnych nr 13 ING Bank Hipoteczny S.A. nabył kolejny portfel wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych zabezpieczonych hipotecznie za łączną kwotę 637 276, 2 tys. PLN.

4. Zgodność z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej

Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. za okres od 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej („MSSF”) zatwierdzonymi przez Unię Europejską.

Sprawozdanie finansowe uwzględnia wymogi zatwierdzonych przez Unię Europejską standardów oraz interpretacji za wyjątkiem wymienionych w punkcie 4.1 poniżej standardów i interpretacji, które oczekują na zatwierdzenie przez Unię Europejską bądź zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, ale wchodzą w życie po dniu bilansowym.

Rachunek zysków i strat, Sprawozdanie z całkowitych dochodów, Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym i Sprawozdanie z przepływów pieniężnych za okres od 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku oraz Sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2022 roku wraz z danymi porównywalnymi zostały sporządzone przy zastosowaniu takich samych zasad rachunkowości dla każdego z okresów, z wyjątkiem zmian zasad rachunkowości, opisanych w punkcie 5.5.7 Modyfikacja przepływów pieniężnych wynikających z umowy.

4.1. Zmiany w standardach rachunkowości

W niniejszym rocznym sprawozdaniu finansowym Bank uwzględnił następujące zmiany do standardów i nowe interpretacje, zatwierdzone przez Unię Europejską i obowiązujące dla okresów rocznych rozpoczynających się w dniu 1 stycznia 2022 roku lub po tej dacie:

Zmiana

Wpływ na sprawozdanie Banku

Zmiany wynikające z cyklicznego przeglądu MSSF 2018-2020

Zmiany w zakresie:

MSSF 1 – jednostka zależna stosująca po raz pierwszy standardy rachunkowości

MSSF 9 – opłaty w teście „10%” (do ustalenia możliwości wyłączenia zobowiązań finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej) – zgodnie ze zmianą w teście należy uwzględnić wszystkie opłaty zapłacone lub otrzymane również te które zostały rozliczone przez pożyczkobiorcę lub pożyczkodawcę w imieniu innych jednostek

Przykłady ilustrujące do MSSF 16 – zachęty leasingowe

MSR 41 – rolnictwo: opodatkowanie w wycenie do wartości godziwej.

Implementacja zmian nie wywarła istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

MSSF 3

Odwołanie do założeń koncepcyjnych

Zmiana wprowadzająca do treści standardu odwołania do założeń koncepcyjnych opublikowanych w marcu 2018 roku.

Implementacja zmian nie wywarła istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

MSR 37

Umowy rodzące obciążenia – koszty wywiązania się z umowy

Zmiana polegająca na doprecyzowaniu pojęcia kosztów wywiązania się z zobowiązań wynikających z umów, w których koszty przewyższają korzyści ekonomiczne z nich wynikające. Implementacja zmian nie wywarła istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

MSR 16

Rzeczowe aktywa trwałe – korzyści przed planowanym wykorzystaniem

Zmiana polegająca na wykluczeniu możliwości potrącania z kosztów wytworzenia rzeczowych aktywów trwałych kwot otrzymanych ze sprzedaży produktów wyprodukowanych na etapie testów przedwdrożeniowych. Tego typu przychody ze sprzedaży i odpowiadające im koszty należy bowiem ująć w rachunku wyników. Implementacja zmian nie wywarła istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku

MSSF 16:

Ulgi w czynszach wynikających z COVID-19 po 30 czerwca 2021 roku

Zmiana w zakresie modyfikacji leasingu, której celem jest wydłużenie o 1 rok okresu możliwości odstąpienia od oceny modyfikacji leasingu, w sytuacji, gdy zmiana płatności leasingowych jest bezpośrednią konsekwencją pandemii COVID-19. Zastosowanie zmiany nie wywarło istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

Opublikowane standardy i interpretacje, które zostały wydane do 31 grudnia 2022 roku i zatwierdzone przez Unię Europejską, ale nie zostały wcześniej zastosowane przez Bank:

Zmiana

(w nawiasie data zastosowania w Unii Europejskiej)

Wpływ na sprawozdanie Banku

MSSF 17

Umowy ubezpieczeniowe z uwzględnieniem wydłużenia okresu czasowego zwolnienia z zastosowania MSSF 9.

(rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2023)

Z analiz Banku wynika, że implementacja zmian nie będzie wywierała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

MSR 1 i stanowisko praktyczne do MSSF

Ujawnienia w zakresie Polityki rachunkowości.

(rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2023 roku)

Zmiana dotycząca zakresu ujawnień znaczących zasad rachunkowości w sprawozdaniu finansowym. Zgodnie z wprowadzonymi zmianami przedmiotem ujawnień będą tylko zasady rachunkowości, które mają istotny wpływ na informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym.

Załączone do zmiany stanowisko praktyczne zawiera szczegółowy przykład ilustrujący. Implementacja zmiany będzie miała istotny wpływ na zakres ujawnień znaczących zasad rachunkowości w sprawozdaniu finansowym Banku.

Zmiana do MSR 8:

definicja wartości szacunkowych.

(rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2023 roku)

Zmiana doprecyzowująca definicję wartości szacunkowych tj.: kwoty pieniężne ujęte w sprawozdaniu finansowym które są przedmiotem niepewności pomiaru. Implementacja zmiany nie będzie miała znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

MSR 12

Podatek odroczony dotyczący aktywa oraz zobowiązania ujętego w wyniku pojedynczej transakcji.

(rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2023)

Zmiana precyzuje zasady ewidencyjne w zakresie podatku dochodowego i możliwego do zastosowanie wyłączenia z ujęcia podatku odroczonego. Wprowadzona zmiana precyzuje, że tego wyłączania nie stosuje się do transakcji leasingowych i ujęcia zobowiązania wynikającego z likwidacji składnika aktywów tj.: transakcji, dla których równocześnie ujmuje się aktywo oraz zobowiązanie. Zastosowanie zmiany nie będzie wywierało istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

MSSF 17

Umowy ubezpieczeniowe: Pierwsze zastosowanie MSSF 17 oraz MSSF 9 – informacje porównawcze.

(rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2023)

Z analiz Banku wynika, że implementacja zmian nie będzie wywierała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

Opublikowane standardy i interpretacje, które zostały wydane do 31 grudnia 2022 roku, ale nie zostały zatwierdzone przez Unię Europejską na 31 grudnia 2022 roku i nie zostały wcześniej zastosowane przez Bank:

Zmiana

(w nawiasie oczekiwana data zastosowania )

Wpływ na sprawozdanie Banku

MSR 1

Prezentacja sprawozdań finansowych:

 klasyfikacja zobowiązań finansowych jako krótkoterminowe lub długoterminowe

 odroczenie daty zastosowania oraz

 zobowiązania długoterminowe z kowenantami

(rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2024)

Klasyfikacja zobowiązań finansowych jako długoterminowe będzie uzależniona od istnienia praw do dokonania prolongaty zobowiązania na okres dłuższy niż 12 miesięcy oraz od spełnienia warunków (kowenantów) realizacji takiej prolongaty na dzień bilansowy. Wymagane będzie również ujawnienie informacjo o tych kowenantach w notach do sprawozdania finansowego.

W ocenie Banku implementacja zmiany nie będzie wywierała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

MSSF 16

Leasing: Zobowiązanie leasingowe w transakcjach sprzedaży i leasingu zwrotnego.

(rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2024)

Z analiz Banku wynika, że implementacja zmian nie będzie wywierała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania do publikacji, biorąc pod uwagę toczący się w Unii Europejskiej proces wprowadzania standardów MSSF oraz prowadzoną przez Bank działalność, w zakresie stosowanych przez Bank zasad rachunkowości nie ma różnicy między standardami MSSF, które weszły w życie, a standardami MSSF zatwierdzonymi przez Unię Europejską.

4.2. Kontynuacja działalności

Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe ING Banku Hipotecznego S.A. za okres 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Bank w dającej się przewidzieć przyszłości, tj. w okresie co najmniej 12 miesięcy od daty publikacji, czyli od 31 marca 2023 roku. Zarząd Banku nie stwierdza na dzień podpisania sprawozdania finansowego istnienia faktów i okoliczności, które wskazywałyby na zagrożenia dla możliwości kontynuacji działalności przez Bank w okresie 12 miesięcy od daty publikacji na skutek zamierzonego lub przymusowego zaniechania, bądź istotnego ograniczenia przez Bank dotychczasowej działalności.

4.3. Zakres podmiotowy i waluta sprawozdania

Bank nie jest jednostką dominującą oraz znaczącym inwestorem dla jednostek stowarzyszonych, współzależnych i zależnych. W związku z tym, ING Bank Hipoteczny S.A. nie sporządza skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej, które obejmowały dane finansowe takich jednostek.

Jednostką dominującą ING Banku Hipotecznego S.A. jest ING Bank Śląski S.A., który sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. ING Bank Śląski S.A. jest spółką zależną od ING Bank N.V. wchodzącą w skład Grupy Kapitałowej, określanej na potrzeby niniejszego sprawozdania finansowego jako Grupa ING. Jednostką dominującą najwyższego szczebla w Grupie Kapitałowej jest ING Groep N.V. z siedzibą w Holandii.

Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe Banku zostało sporządzane w złotych polskich („PLN”). Wszystkie wartości, o ile nie wskazano inaczej, podane są po zaokrągleniu do tysiąca złotych z jednym miejscem po przecinku. W związku z tym mogą wystąpić przypadki matematycznej niespójności w sumowaniach lub pomiędzy poszczególnymi notami.

4.4. Okres sprawozdania i dane porównawcze

Roczne sprawozdanie finansowe Banku obejmuje okres od 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku i zawiera dane porównawcze:

o dla pozycji ze sprawozdania z sytuacji finansowej na 31 grudnia 2021 roku.

o dla pozycji rachunku zysków i strat, sprawozdania z całkowitych dochodów, sprawozdania z przepływów pieniężnych, sprawozdania ze zmian w kapitale własnym za okres od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku,

5. Istotne zasady rachunkowości oraz kluczowe szacunki

Polityka rachunkowości Banku zgodna z wymaganiami MSSF została zaprezentowana poniżej.

W 1 półroczu 2022 roku zasady rachunkowości stosowane przez Bank uległy zmianie w zakresie opisanym w punkcie 5.5.7 Modyfikacja przepływów pieniężnych wynikających z umowy.

Podstawy sporządzania sprawozdania finansowego

Sprawozdanie finansowe jest sporządzane w złotych polskich w zaokrągleniu do tysiąca złotych z jednym miejscem po przecinku (chyba, że zaznaczono inaczej).

W sprawozdaniu finansowym zastosowano koncepcję wartości godziwej aktywów finansowych i zobowiązań finansowych wycenianych według wartości godziwej, oraz aktywów finansowych klasyfikowanych jako wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Pozostałe składniki aktywów finansowych wykazywane są w wartości zamortyzowanego kosztu pomniejszonego o odpisy z tytułu utraty wartości lub w cenie nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu utraty wartości.

Składniki rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych wykazywane są w cenie nabycia pomniejszonej o skumulowaną amortyzację oraz o odpisy z tytułu utraty wartości.

5.1. Profesjonalny osąd

W procesie stosowania zasad rachunkowości wobec zagadnień wskazanych poniżej, największe znaczenie, oprócz szacunków księgowych, miał profesjonalny osąd kierownictwa.

5.1.1. Składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego

Bank rozpoznaje aktywa z tytułu podatku odroczonego bazując na założeniu, że jest prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

5.1.2. Klasyfikacja aktywów finansowych

Bank klasyfikuje aktywa finansowe na podstawie oceny modelu biznesowego, w ramach którego aktywa są utrzymywane oraz oceny czy z warunków umownych wynikają wyłącznie z płatności kapitału i odsetek od kwoty tego kapitału. Szczegółowe informacje o przyjętych założeniach w tym zakresie zaprezentowane zostały w punkcie 5.5.2. Klasyfikacja aktywów finansowych.

5.2. Zastosowanie szacunków

Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga dokonania przez Bank pewnych szacunków oraz przyjęcia założeń, które bezpośrednio mają wpływ na kwoty prezentowane w sprawozdaniu finansowym i w notach objaśniających.

Szacunki i założenia, przyjęte do prezentowania wartości aktywów i zobowiązań oraz przychodów i kosztów, dokonywane są przy wykorzystaniu dostępnych danych historycznych oraz szeregu innych czynników, które są uważane za właściwe w danych warunkach. Przyjęte założenia dotyczące przyszłości i dostępne źródła danych tworzą podstawę do dokonywania szacunków odnośnie wartości bilansowych aktywów i zobowiązań, których nie da się określić w jednoznaczny sposób na podstawie innych źródeł. Szacunki uwzględniają przewidywane na dzień bilansowy przyczyny/źródła niepewności. Wyniki rzeczywiste mogą się różnić od wartości szacunkowych.

Szacunki i założenia podlegają bieżącym przeglądom. Korekty w szacunkach są rozpoznawane w okresie, w którym dokonano zmiany szacunku pod warunkiem, że korekta dotyczy tylko tego danego okresu. Natomiast, jeżeli korekty wpływają zarówno na okres, w którym dokonano zmiany, jak i na przyszłe okresy, są one ujmowane w okresie, w którym dokonano zmiany oraz w okresach przyszłych.

Odpisy z tytułu strat oczekiwanych

Obserwowany wzrost stóp procentowych i inflacji oraz fakt, że modele PD dla portfela hipotecznego nie zawierają tych komponentów, skutkował koniecznością przeprowadzenia przez Bank dodatkowych analiz potencjalnego niedoszacowania odpisów z tego tytułu. Silne wzrosty stóp procentowych oraz wydatków przekładają się na istotne wzrosty obciążeń finansowych i bytowych klientów, a w konsekwencji występuje prawdopodobieństwo, że część z nich utraci możliwość regularnej obsługi kredytów. Przeprowadzone analizy wykazały konieczność wprowadzenia dodatkowej korekty odpisów tzw. Post Model Adjustment odzwierciedlającej wpływ wzrostu stóp procentowych i inflacji na poziom ryzyka portfela Banku. Przedmiotowa korekta została wprowadzona począwszy od końca 2 kwartału 2022 roku. Ponadto wdrożenie rządowego programu umożliwiającego klientom zawieszenia rat w latach 2022-2023 spowodowało trudności w prawidłowej ocenie ryzyka kredytowego klientów. Z racji powszechności i dowolności skorzystania z tego instrumentu nie jest on traktowany jako udogodnienie (forbearance), jednakże ze względu na specyfikę modeli PD IFRS, parametry ryzyka mogą być zaniżone w stosunku do faktycznej sytuacji klienta. W związku z powyższym począwszy od końca 4 kwartału 2022 roku została wprowadzona dodatkowa korekta PMA. Oprócz tego wyniki backtestów modelu LGD in default wykazały nadmierną konserwatywność. Aby zachować adekwatność i poprawność odpisów, wyliczony i zaproponowany został scalling factor począwszy od końca 2 kwartału 2022 roku, co przełożyło się na rozwiązanie odpisów na oczekiwane straty kredytowe. W efekcie sumaryczny wpływ wszystkich wskazanych powyżej korekt powoduje zwiększenie odpisów o 1,57 mln PLN.

Podział korekt na etapy został uwzględniony w nocie objaśniającej 7.9 Kredyty i inne należności udzielone klientom.

W pozostałych aspektach Bank kontynuuje metodologię dotyczącą wyliczenia strat oczekiwanych.

Poniżej opisane zostały najistotniejsze szacunki księgowe dokonane przez Bank.

5.2.1. Szacowanie oczekiwanych strat kredytowych w odniesieniu do aktywów finansowych oraz utrata wartości aktywów trwałych

Bank ocenia czy na datę bilansową istnieją obiektywne dowody utraty wartości składników aktywów finansowych (pojedynczych lub grupy aktywów finansowych) i składników aktywów trwałych.

5.3.1.1. Szacowanie oczekiwanych strat kredytowych w odniesieniu do aktywów finansowych

Bank stosuje wymogi standardu MSSF 9 w zakresie utraty wartości w celu ujęcia i wyceny rezerwy (odpisu) na oczekiwane straty kredytowe z tytułu aktywów finansowych, które są wyceniane:

o według zamortyzowanego kosztu lub

o według wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Strata oczekiwana w portfelu ekspozycji nieistotnych indywidualnie jest kalkulowana kolektywnie jako średnia ważona prawdopodobieństwem z kilku scenariuszy makroekonomicznych o różnym prawdopodobieństwie wystąpienia. Finalny poziom rezerw na ekspozycjach w Etapie 2 wynika z sumy strat oczekiwanych wyliczanych w każdym roku w przyszłości aż do daty zapadalności z uwzględnieniem dyskontowania.

Z uwagi na specyfikę działalności Bank wyróżnia tylko rezerwy kolektywne.

Zgodnie z MSSF 9 rezerwa kolektywna jest tworzona dla indywidualnie nieznaczących aktywów finansowych (rezerwy dla portfela w Etapie 3 podlegającego ocenie kolektywnej) jeśli zaistnieją dowody utraty wartości dla pojedynczego składnika aktywów finansowych lub dla grupy aktywów finansowych, w wyniku jednego lub więcej określonych przypadków niewykonania zobowiązania. Rezerwy dla portfela w Etapie 3 podlegającego ocenie kolektywnej są tworzone dla aktywów finansowych w klasach ryzyka 20, 21, 22 (szczegółowe mapowanie klas ryzyka przedstawiono poniżej). Jeżeli w wyniku oceny stwierdza się, że dla danego składnika aktywów finansowych nie istnieją dowody utraty wartości, składnik ten włączany jest do grup aktywów finansowych o podobnych cechach ryzyka kredytowego, które wskazują na zdolność dłużnika do spłaty całości zobowiązania zgodnie z warunkami umowy. W tak wyznaczonych grupach wyliczane są rezerwy kolektywne i zgodnie z MSSF 9 są definiowane jako rezerwy na aktywach bez rozpoznanej utraty wartości. Rezerwy na aktywach bez rozpoznanej utraty wartości są tworzone dla aktywów finansowych w klasach ryzyka 1-19.

Rezerwy kolektywne są kalkulowane przy pomocy metody kolektywnej tworzenia rezerw, która wykorzystuje dostosowane do wymagań MSSF 9 modele szacowania parametrów ryzyka (PD, LGD, EAD).

Opis przykładowych dowodów i przesłanek identyfikacji utraty wartości aktywów finansowych, metodologia kalkulacji odpisów oraz stosowane zasady ewidencyjne opisane zostały w dalszej części niniejszego sprawozdania.

Zaangażowanie wobec klientów według klas ryzyka

Klasy ryzyka można podzielić na cztery podstawowe grupy:

 grupę klas odpowiadającą ratingom inwestycyjnym (klasy ryzyka 1-10),

 grupę klas odpowiadającą ratingom spekulacyjnym (klasy ryzyka 11-17),

 grupę klas zaangażowań potencjalnie nieregularnych (klasy ryzyka 18-19),

 grupę klas zaangażowań nieregularnych (klasy ryzyka 20-22).

Przedział klas ryzyka 1-10 odpowiada krótkoterminowym ratingom Moody’s od Aaa do Baa3, przedział klas ryzyka 11-17 odpowiada krótkoterminowym ratingom Moody’s od Ba1 do Caa3 a przedział klas ryzyka 18-19 – od Ca do C. Dla ratingów 20-22 prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania wynosi 100%.

Estymacja strat oczekiwanych przy uwzględnieniu aktualnego otoczenia makroekonomicznego

Modele ryzyka kredytowego na potrzeby MSSF 9 były budowane w oparciu o historyczne relacje pomiędzy zmianą parametrów ekonomicznych (tj. PKB, stopą bezrobocia, indeksem cen nieruchomości czy stóp procentowych) i ich późniejszym skutkiem w realizacji zmian w poziomie ryzyka kredytowego (PD/LGD). Bank, co kwartał weryfikuje prognozy czynników makroekonomicznych wykorzystywanych w modelach MSSF dopasowując je do bieżącej sytuacji. W 2022 roku Bank kontynuował to podejście, w tym w zakresie scenariuszy makroekonomicznych ważonych prawdopodobieństwem, uzupełniając je korektami zarządczymi tam, gdzie zdaniem kierownictwa nie zostały w pełni uchwycone ostatnie zdarzenia gospodarcze.

Założenia makroekonomiczne użyte do wyznaczenia oczekiwanych strat kredytowych oparte zostały o prognozy przygotowane przez Biuro Analiz Makroekonomicznych ING Banku Śląskiego S.A., przy czym dla stóp procentowych przyjęto krzywe forwardowe według stanu na koniec 2022 roku. Przyjęte na koniec 2022 roku prognozy czynników makroekonomicznych uwzględniały skutki gospodarcze rosyjskiej agresji w Ukrainie i związany z nią szok energetyczny nadal wskazujące na znaczne spowolnienie gospodarcze w najbliższych kwartałach, zarówno w kraju, jak i wśród kluczowych partnerów gospodarczych Polski. Możliwość wzrostu stopy bezrobocia została uznana jako bardzo ograniczona, ze względu na to, że polski rynek pracy pozostaje ciasny, częściowo ze względu na starzenie się społeczeństwa. Co więcej, choć uchodźcy ukraińscy (głównie kobiety) nadal znajdują zatrudnienie w Polsce, jest mało prawdopodobne, aby dostosowali się do sektorów najbardziej potrzebujących siły roboczej, takich jak wiele gałęzi przemysłu i transportu. Utrzymująca się wysoka inflacja spowodowała znaczne zacieśnienie monetarne przez NBP. To już zwiększyło popyt na kredyty hipoteczne do poziomów z 2009 roku. Jednak poziom trwających budów utrzymuje się na wysokim poziomie, co powinno zahamować wzrost cen nieruchomości mieszkaniowych w nadchodzących miesiącach.

Przyjęte wartości prognoz na kolejne lata zostały pokazane w tabelach w następnych rozdziałach.

Analiza wrażliwości strat oczekiwanych na poziom przyjętego progu PD

W celu pokazania wrażliwości strat oczekiwanych na poziom przyjętego progu PD, Bank dokonał oszacowania odpisów na straty oczekiwane w Etapach 1 i 2 przy następujących założeniach:

o wszystkie te aktywa finansowe znajdowałyby się poniżej progu PD i miały przypisane 12-miesięczne straty oczekiwane oraz

o wszystkie te aktywa przekroczyłyby ten próg PD i miały przypisane straty oczekiwane w całym okresie życia.

Oszacowania te pokazują na 31 grudnia 2022 roku odpowiednio hipotetyczne mniejsze straty oczekiwane dla składników aktywów w Etapach 1 i 2 o około 0,65 mln PLN (przy pierwszym założeniu) lub większe o około 6,40 mln PLN (przy drugim założeniu).

Dla porównania oszacowania wykonane na 31 grudnia 2021 roku pokazały odpowiednio hipotetyczne mniejsze straty oczekiwane dla składników aktywów w Etapach 1 i 2 o około 0,37 mln PLN (przy pierwszym założeniu) lub większe o około 13,23 mln PLN (przy drugim założeniu).

W 2022 roku Bank wprowadził jedną zmianę w klasyfikacji kredytów hipotecznych do Etapu 2 (tzw. SICR – znaczący wzrost ryzyka kredytowego) dodając trzykrotny wzrost parametru PD od momentu udzielenia ekspozycji jako jedno z kryteriów klasyfikacji do tego etapu.

Prognozy czynników makro i wagi przypisane poszczególnym scenariuszom makroekonomicznym

Poniższe tabele przedstawiają przyjęte na 31 grudnia 2022 roku oraz na 31 grudnia 2021 roku prognozy makroekonomiczne głównych wskaźników oraz odchylenie strat oczekiwanych w scenariuszu pozytywnym, bazowym i negatywnym od raportowanych strat oczekiwanych, zważonych prawdopodobieństwem scenariuszy (przy założeniu utrzymania niezmienionego horyzontu czasowego kalkulacji strat oczekiwanych odpowiednio 12-miesiecznych lub w całym okresie życia ekspozycji w podziale na etapy zgodnie z metodologią MSSF 9).

Selektywne zastosowanie scenariusza negatywnego z wagą 100% powoduje wzrost poziomu odpisów we wszystkich Etapach (1/2/3). Średni wzrost odpisu na całym portfelu, wynosi około 9% w porównaniu do scenariusza uśrednionego, zastosowanego w wyliczeniu odpisów za rok 2022. Wzrost odpisów w tym scenariuszu jest powodowany głównie poprzez spadek PKB i umiarkowany wzrost stopy bezrobocia. Przewidywany w tym scenariuszu spadek stopy procentowej (z 8% do około 5% w horyzoncie 3 lat) powoduje zmniejszanie się obciążeń kredytowych klientów i w rezultacie częściowo mityguje efekt spadku PKB.

Analogicznie, selektywne zastosowanie scenariusza pozytywnego z wagą 100% powoduje spadek poziomu odpisów we wszystkich Etapach (1/2/3). Średni spadek odpisu na całym portfelu, wynosi około -12% (w porównaniu do scenariusza uśrednionego, zastosowanego w wyliczeniu odpisów za rok 2022). Spadek odpisów w tym scenariuszu jest powodowany głównie poprzez wzrost PKB i spadek stopy bezrobocia.

W przypadku zastosowania 100% wagi dla scenariusza bazowego następuje wzrost odpisów o około 1%.

	2022
			2023	2024	2025	Straty oczekiwane nieważone prawdopodobieństwem - odchylenie od strat raportowanych w %		Waga przypisana scenariuszowi	Raportowane straty oczekiwane (ocena kolektywna w Etapie 1, 2 i 3, bez korekt)
						Razem	wg Etapów		Razem	wg Etapów
Scenariusz pozytywny		PKB	4,2%	4,3%	5,2%	-12%	Etap 1 -18% Etap 2 -15% Etap 3 - 9%	20%	3 333,8
		Bezrobocie wg BAEL	2,1%	2,2%	1,8%
		Indeks cen nieruchomości	2,1%	3,9%	5,0%
		3-mies. stopa procentowa	10,2%	10,2%	9,9%
Scenariusz bazowy		PKB	1,5%	3,3%	3,5%	+1%	Etap 1 +2% Etap 2 +1% Etap 3 +1%	60%		Etap 1 571,2 Etap 2 917,1 Etap 3 1 865,6
		Bezrobocie wg BAEL	3,1%	2,9%	2,8%
		Indeks cen nieruchomości	0,3%	2,5%	3,2%
		3-mies. stopa procentowa	8,0%	7,3%	7,1%
Scenariusz negatywny		PKB	-2,8%	1,1%	1,5%	+9%	Etap 1 +11% Etap 2 +13% Etap 3 + 6%	20%
		Bezrobocie wg BAEL	4,6%	5,9%	6,9%
		Indeks cen nieruchomości	-5,1%	0,6%	1,2%
		3-mies. stopa procentowa	6,7%	5,4%	4,6%

	2021
		2022	2023	2024	Straty oczekiwane nieważone prawdopodobieństwem - odchylenie od strat raportowanych w %		Waga przypisana scenariuszowi	Raportowane straty oczekiwane (ocena kolektywna w Etapie 1, 2 i 3)
					Razem wg Etapów			Razem	wg Etapów
Scenariusz pozytywny	PKB	6,6%	6,0%	5,5%	-10%	Etap 1 -14% Etap 2 -15% Etap 3 - 7%	20%	2 905,6
	Bezrobocie wg BAEL	1,9%	1,9%	1,8%
	Indeks cen nieruchomości	7,8%	6,3%	6,5%
	3-mies. stopa procentowa	3,0%	3,0%	3,0%
Scenariusz bazowy	PKB	5,1%	4,3%	3,5%	-1%	Etap 1 -1% Etap 2 -1% Etap 3 0%	60%		Etap 1 615,0 Etap 2 461,7 Etap 3 1 828,9
	Bezrobocie wg BAEL	2,5%	2,6%	2,8%
	Indeks cen nieruchomości	5,9%	4,7%	4,6%
	3-mies. stopa procentowa	2,6%	2,6%	2,5%
Scenariusz negatywny	PKB	-0,5%	2,7%	1,7%	+12%	Etap 1 +18% Etap 2 +18% Etap 3 + 8%	20%
	Bezrobocie wg BAEL	4,2%	5,6%	6,9%
	Indeks cen nieruchomości	0,3%	2,5%	2,5%
	3-mies. stopa procentowa	2,2%	1,8%	1,7%

W trakcie opracowywania scenariuszy makroekonomicznych oraz kalkulacji odpisów na oczekiwane straty kredytowe Bank nie dokonywał korekt zarządczych (w tym: brak korekt zarządczych z tytułu pandemii COVID-19).

5.3.1.2. Utrata wartości innych aktywów trwałych

Ocena w przedmiotowym zakresie bazuje na oszacowaniu wartości odzyskiwalnej aktywa trwałego, którą stanowi wartość użytkowa lub wartość sprzedaży netto w zależności od tego, która z wyżej wymienionych wartości na moment przeprowadzania przeglądu jest wyższa.

Oszacowanie wartości użytkowej składnika aktywów trwałych wiąże się, między innymi, z przyjęciem założeń w zakresie szacunków, co do kwot, terminów przyszłych przepływów pieniężnych, które Bank może uzyskać z tytułu danego składnika aktywów trwałych oraz innych czynników.

W celu wyznaczenia wartości użytkowej, oszacowane przyszłe przepływy pieniężne są dyskontowane do ich wartości bieżącej przy użyciu stopy dyskontowej przed opodatkowaniem, która odzwierciedla bieżące oczekiwania rynku co do wartości pieniądza oraz specyficznego ryzyka w odniesieniu do danego aktywa. Szacując wartość godziwą pomniejszoną o koszty sprzedaży Bank opiera się na dostępnych danych rynkowych na ten temat lub wycenach sporządzonych przez niezależnych rzeczoznawców, które co do zasady również opierają się na szacunkach.

Zasady ewidencyjne w tym zakresie zostały wskazane w rozdziale 5. Istotne zasady rachunkowości oraz kluczowe szacunki, w punkcie 5.6 Aktywa niefinansowe.

5.3.2. Rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe

Bank tworzy rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe zgodnie z MSR 19. Rezerwa na odprawy emerytalne i rentowe przyznane w ramach świadczeń z tytułu regulacji wynikających z Kodeksu Pracy wyliczana jest metodą aktuarialną przez niezależnego aktuariusza jako wartość obecna przyszłych, długoterminowych zobowiązań Banku wobec pracowników według stanu zatrudnienia i płac na dzień aktualizacji.

Wyliczenie rezerw jest oparte na szeregu założeń, zarówno co do stóp dyskontowych, prognozowanych podwyżek wynagrodzeń jak i założeń dotyczących rotacji pracowników, ryzyka śmierci i innych. Założenia są weryfikowane na koniec roku obrotowego.

Poniższe tabele prezentują wrażliwość modelu na przyjęte wartości poszczególnych założeń na 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku. Jako wariant bazowy zaprezentowano wartość rezerw emerytalnych i rentowych ujętych w księgach Banku odpowiednio na 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku.

Założenia przyjęte do wyceny:

o stopa dyskonta – 7,00%,

o długoterminowa stopa wzrostu wynagrodzeń – 5,70%.

2022


	Rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe (w tys. PLN)
	dolny przedział	wariant bazowy	górny przedział
Stopa dyskontowa (+1% / wariant bazowy / - 1%)	493,3	541,7	598,6
Odchylenie od założonej dynamiki zmian w wynagrodzeniach (-0,25% / wariant bazowy / +0,25%)	527,5	541,7	556,5

2021


	Rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe (w tys. PLN)
	dolny przedział	wariant bazowy	górny przedział
Stopa dyskontowa (+1% / wariant bazowy / - 1%)	721,5	803,6	900,3
Odchylenie od założonej dynamiki zmian w wynagrodzeniach (-0,25% / wariant bazowy / +0,25%)	756,6	803,6	852,4

5.3.3. Wycena wartości świadczeń wynikających z programu zmiennych składników wynagrodzeń

Na dzień bilansowy Bank wykazuje w księgach szacunki dotyczące wartości świadczeń, które będą realizowane w ramach programu zmiennych składników wynagrodzeń. Świadczenia te zostaną przyznane pracownikom objętym programem w oparciu o ocenę ich wyników pracy za dany rok. Program został zainicjowany w 2018 roku.

Podstawą oszacowania wartości świadczeń przyznawanych w formie instrumentów finansowych uprawniających do otrzymania środków pieniężnych jest wartość księgowa aktywów netto ING Banku Hipotecznego S.A. na akcję skorygowaną o czynniki wpływające na te aktywa, inne niż wynik finansowy.

Wartość odroczonej części świadczenia korygowana jest o współczynnik redukcji, który uwzględnia prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia powodującego konieczność skorygowania wartości przyznanego świadczenia, do którego pracownik na dzień bilansowy nie nabył jeszcze pełnych uprawnień. Katalog zdarzeń ściśle określają założenia programu.

5.3.4. Okres i metoda amortyzacji aktywów niematerialnych

Okres i metoda amortyzacji aktywów niematerialnych są weryfikowane na koniec każdego roku obrotowego. Zmiany w okresie użytkowania lub oczekiwanym sposobie uzyskiwania korzyści ekonomicznych pochodzących z danego składnika aktywów niematerialnych są ujmowane poprzez zmianę odpowiednio okresu lub metody amortyzacji i traktowane jak zmiany wartości szacunkowych. Bank stosuje ustalone w Grupie Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. limity aktywowania wydatków w zakresie nabycia (440 tys. PLN) lub wytworzenia we własnym zakresie (10 mln PLN) oprogramowania komputerowego. Wydatki w zakresie nabycia składników aktywów niematerialnych poniżej limitu aktywowania, Bank ujmuje bezpośrednio w kosztach w momencie ich poniesienia.

5.3.5. Okres leasingu przy umowach bezterminowych

Okres leasingu ustalony został z uwzględnieniem opcji przedłużenia oraz skrócenia dostępnych w zawartych kontraktach, jeżeli prawdopodobne jest skorzystanie z opcji. W przypadku kontraktów zawartych na czas nieokreślony z opcją wypowiedzenia przysługującą obu stronom kontraktu Bank ocenił, czy występują istotne koszty wyjścia z umowy. Posiadane przez Bank kontrakty na czas nieokreślony to przede wszystkim umowy najmu nieruchomości. Jeżeli nie występują istotne koszty, jako okres leasingu ustalony został okres wypowiedzenia przysługujący obu stronom kontraktu. W przypadku gdy koszty wyjścia z kontraktu są istotne, jako okres leasingu Bank przyjął okres 4 lat. Przyjęty okres wynika ze strategii fizycznej obecności w danej lokalizacji, zapewniającej elastyczność i efektywność biznesową.

Przyjęte szacunki nie mają istotnego wpływu na wartość aktywów z tytułu prawa do użytkowania.

5.4. Waluty obce

5.4.1. Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji

Pozycje zawarte w sprawozdaniu finansowym Banku wycenia się w walucie podstawowego środowiska gospodarczego, w którym Bank prowadzi działalność („waluta funkcjonalna”).

Sprawozdanie finansowe prezentowane jest w złotych polskich, które są walutą funkcjonalną i walutą prezentacji Banku.

5.4.2. Transakcje w walutach obcych

Transakcje w walutach obcych są przeliczane po kursie obowiązującym w dniu transakcji. Wynikające z tych transakcji aktywa i zobowiązania pieniężne denominowane w walutach obcych, przeliczane są po kursie obowiązującym w danym dniu. Różnice kursowe powstające z rozliczenia tych transakcji oraz wyceny bilansowej aktywów i zobowiązań pieniężnych wyrażonych w walutach obcych rozpoznawane są w rachunku zysków i strat w linii Wynik z pozycji wymiany.

5.5. Aktywa i zobowiązania finansowe

5.5.1. Początkowe ujęcie

Bank ujmuje składnik aktywów lub zobowiązanie finansowe w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, gdy staje się związany postanowieniami umowy tego instrumentu.

Transakcje zakupu i sprzedaży aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu, wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody oraz według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat ujmuje się stosownie z przyjętą dla wszystkich tego typu operacji metodą księgowania w dniu rozliczenia transakcji – dniu, w którym składnik aktywów jest dostarczony jednostce lub dostarczony przez jednostkę.

W momencie początkowego ujęcia składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe wycenia się w wartości godziwej, powiększonej w przypadku składnika aktywów lub zobowiązania finansowego nie klasyfikowanych jako wyceniane według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat o istotne koszty transakcji, które mogą być bezpośrednio przypisane do nabycia lub emisji składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego.

Nabyte wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych rozpoznawane są na dzień dokonania transakcji [1] na podstawie Umowy przeniesienia wierzytelności w celu emisji listów zastawnych (dalej: „Umowy przeniesienia”).

5.5.2 Klasyfikacja aktywów finansowych

Bank klasyfikuje aktywa finansowe do jednej z następujących kategorii:

o wyceniane według zamortyzowanego kosztu,

o wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody oraz

o wyceniane według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu

Składnik aktywów finansowych wyceniany jest według zamortyzowanego kosztu, jeżeli spełnione są łącznie oba poniższe warunki oraz nie jest desygnowany do wyceny w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat:

o aktywo jest utrzymywane w ramach modelu biznesowego, którego celem jest otrzymywanie kontraktowych przepływów pieniężnych oraz

o warunki umowy dotyczącej składnika aktywa finansowego uprawniają do otrzymywania w określonych datach przepływów pieniężnych, które są wyłącznie spłatą kapitału i odsetek należnych od kapitału pozostałego do spłaty.

Dłużne aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Składnik dłużnych aktywów finansowych wyceniany jest według wartości godziwej przez inne całkowite dochody, jeżeli spełnione są łącznie oba poniższe warunki oraz nie jest desygnowany do wyceny według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat:

o aktywo jest utrzymywane w ramach modelu biznesowego, którego celem jest otrzymywanie kontraktowych przepływów pieniężnych lub sprzedaży aktywa finansowego,

Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez wynik finansowy

Wszystkie aktywa finansowe, które nie spełniają warunków klasyfikacji do aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu lub dłużnych aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody, klasyfikowane są do aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

5.5.3. Ocena modelu biznesowego

Bank ocenia cele modelu biznesowego na poziomie jednostki organizacyjnej Banku, która zarządza i jest tzw. opiekunem merytorycznym danego portfela aktywów finansowych.

Wyróżnia się modele biznesowe utrzymywania aktywów finansowych w celu:

o otrzymywania kontraktowych przepływów pieniężnych,

o otrzymywania kontraktowych przepływów pieniężnych lub sprzedaży,

o pozostałych (np.: w celu maksymalizacji zysków ze sprzedaży).

Modele biznesowe określane są na poziomie, który najlepiej odzwierciedla podejście Banku do zarządzania składnikami aktywów finansowych dla osiągania celów biznesowych oraz generowania przepływów pieniężnych.

W trakcie oceny Bank weryfikuje wszelkie obszary działalności jednostki opiekuna merytorycznego wyodrębnionego portfela aktywów finansowych, które mogą mieć wpływ na decyzje dotyczące utrzymywania aktywów w portfelu Banku, w tym w szczególności:

o strukturę organizacyjną jednostki,

o założenia w zakresie oceny wyników portfela aktywów (np.: podejścia do planowania, założenia w zakresie informacji zarządczej, kluczowych wskaźników oceny),

o podejście do wynagradzania kluczowej kadry zarządzającej w relacji z wynikami portfela i przepływami pieniężnymi wynikającymi z portfela,

o ryzyka generowanego przez portfel aktywów oraz podejścia do zarządzania tym ryzykiem,

o analizę transakcji sprzedaży z portfela aktywów (częstotliwości, wolumen oraz przesłanek podjętych decyzji),

o analizę przewidywań co do przyszłej aktywności sprzedażowej.

Bank dopuszcza realizację transakcji sprzedaży aktywów finansowych utrzymywanych w celu otrzymywania kontraktowych przepływów pieniężnych, która wynika z następujących przesłanek:

o wzrostu ryzyka kredytowego,

o bliskości terminu zapadalności,

o sporadycznej sprzedaży,

o sprzedaży o nieznacznej wartości,

o w odpowiedzi na wymagania regulacyjne/nadzorcze,

o w warunkach kryzysów płynności (sytuacji stresowych).

Bank przyjmuje, że:

o sprzedaż blisko terminu zapadalności oznacza sprzedaż aktywów finansowych:

- z pierwotnym terminem zapadalności dłuższym niż 1 rok, na mniej niż 6 miesięcy przed terminem zapadalności,

- z pierwotnym terminem zapadalności krótszym niż 1 rok, na mniej niż 3 miesiące przed terminem zapadalności.

o sprzedaż sporadyczna oznacza liczbę transakcji sprzedaży w relacji do średniej liczby pozycji w ramach danego modelu biznesowego na poziomie mniejszym niż 10 %,

o sprzedaż o nieznacznej wartości oznacza sprzedaż dla której zarówno wartość sprzedaży w relacji do wartości całego portfela jak i zrealizowany wynik na sprzedaży w relacji do wyniku odsetkowego netto danego modelu biznesowego jest 10%:

5.5.4. Ocena charakterystyki przepływów pieniężnych

Dla celów oceny charakterystyki realizowanych przepływów pieniężnych Bank przyjmuje następujące definicje:

o kapitał – definiowany jest jako wartość godziwa aktywa finansowego na moment początkowego ujęcia w księgach Banku,

o odsetki – definiowane są jako zapłata obejmująca wynagrodzenie:

- za zmianę wartości pieniądza w czasie,

- za ryzyko kredytowe związane z kwotą kapitału pozostającą do spłaty przez określony okres czasu,

- za inne podstawowe ryzyka i koszty związane z udzieleniem kredytu (np. ryzyko płynności i koszty administracyjne), oraz

- marżę zysku.

Ocena ma na celu potwierdzenie czy realizowane przepływy pieniężne są wyłącznie spłatą kapitału i odsetek należnych od tego kapitału pozostającego do spłaty. Bank weryfikuje postanowienia umowne, które mają wpływ zarówno na moment realizacji przepływów jaki i wysokość kwot przepływów pieniężnych wynikających z określonych aktywów finansowych.

W szczególności weryfikowane są następujące warunki:

o zdarzenia warunkowe mające wpływ na wysokość kwoty przepływów lub terminy ich realizacji,

o dźwignie,

o warunki przedpłaty lub wydłużenia finansowania,

o warunki ograniczające prawo do dochodzenia roszczeń prawnych do realizowanych przepływów,

o warunki modyfikujące wynagrodzenie za zmianę wartości pieniądza w czasie.

Ocena warunków modyfikujących zmianę wartości pieniądza w czasie jest przeprowadzana w oparciu o analizę jakościową lub ilościową.

W sytuacji, gdy ocena jakościowa nie umożliwia potwierdzenia konkluzji co do charakterystyki realizowanych przepływów pieniężnych, Bank przeprowadza ocenę ilościową. Ocena ilościowa polega na porównaniu:

o niezdyskontowanych przepływów pieniężnych wynikających z analizowanej umowy z

o niezdyskontowanymi przepływami pieniężnymi wynikającymi z referencyjnego aktywa, który nie zawiera warunków modyfikujących wynagrodzenie za zmianę wartości pieniądza w czasie.

Jeżeli analizowane przepływy znacznie różnią się od siebie, to oceniane aktywo obligatoryjnie klasyfikowane jest do wyceny w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, ponieważ realizowane przepływy pieniężne nie są wyłącznie spłatą kapitału i odsetek należnych od tego kapitału pozostającego do spłaty.

5.5.5. Klasyfikacja zobowiązań finansowych

Bank klasyfikuje swoje zobowiązania finansowe do kategorii wycenianych według zamortyzowanego kosztu.

Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu są to zobowiązania finansowe będące wynikającym z umowy obowiązkiem wydania środków pieniężnych lub innego składnika aktywów finansowych innej jednostce niezakwalifikowane do grupy wycenianych według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat mające charakter depozytu, pożyczki otrzymanej lub zobowiązania finansowego ujętego w wyniku transakcji sprzedaży aktywa finansowego, która nie klasyfikuje się do usunięcia ze sprawozdania z sytuacji finansowej Banku oraz zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych i innych papierów wartościowych.

5.5.6. Usunięcie ze sprawozdania z sytuacji finansowej

Składnik aktywów finansowych jest wyłączany ze sprawozdania z sytuacji finansowej Banku w momencie, gdy wygasają umowne prawa do przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych lub w momencie, gdy Bank przenosi składnik aktywów finansowych a przeniesienie spełnia warunki zaprzestania ujmowania.

Bank przenosi składnik aktywów finansowych wtedy i tylko wtedy, gdy:

o przenosi umowne prawa do otrzymywania przepływów pieniężnych, lub

o zatrzymuje umowne prawa do otrzymywania przepływów pieniężnych ale przyjmuje na siebie zobowiązanie umowne do przekazania przepływów pieniężnych.

W sytuacji gdy Bank zatrzymuje umowne prawa do przepływów pieniężnych, ale przejmuje na siebie zobowiązanie umowne do przekazania stronom trzecim tych przepływów pieniężnych, Bank traktuje taką transakcje jako przeniesienie składnika aktywów finansowych tylko wtedy, gdy spełnione są wszystkie trzy następujące warunki:

o Bank nie ma obowiązku wypłaty kwoty ostatecznym odbiorcom dopóki nie otrzyma odpowiadających im kwot, które wynikają z pierwotnego składnika aktywów,

o na mocy umowy przeniesienia Bank nie może sprzedać ani zastawić pierwotnego składnika aktywów, w inny sposób niż jako ustanowione na rzecz ostatecznych obiorców zabezpieczenie zobowiązania do przekazania przepływów pieniężnych,

o Bank jest zobowiązany do przekazania wszystkich przepływów pieniężnych otrzymanych z pierwotnego aktywa bez istotnej zwłoki.

Przenosząc składnik aktywów finansowych Bank ocenia, w jakim stopniu zachowuje ryzyko i korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych. W tym przypadku:

o jeżeli Bank przenosi zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych to wyłącza składnik aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej,

o jeżeli Bank zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to w dalszym ciągu ujmuje składnik aktywów finansowych w ze sprawozdaniu z sytuacji finansowej,

o jeżeli Bank nie przenosi ani nie zachowuje zasadniczo całego ryzyka i wszystkich korzyści związanych z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to Bank ustala, czy zachował kontrolę nad tym składnikiem aktywów finansowych. W przypadku zachowania kontroli składnik aktywów finansowych jest nadal ujmowany w bilansie Banku, odpowiednio w przypadku braku kontroli jest wyłączony ze sprawozdania z sytuacji finansowej do wysokości wynikającej z utrzymania zaangażowania (continuing involvement).

Bank wyłącza ze swojego sprawozdania z sytuacji finansowej zobowiązanie finansowe (lub jego część), gdy obowiązek określony w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł.

Bank usuwa aktywa finansowe lub ich części ze sprawozdania z sytuacji finansowej, jeżeli prawa wynikające z tego aktywa wygasają, Bank zrzeknie się tych praw, dokona sprzedaży wierzytelności, nastąpiło umorzenie lub w wyniku istotnej modyfikacji warunków umowy kredytu.

Bank obniży wartość bilansową brutto składnika aktywów finansowych w przypadku, gdy nie ma uzasadnionych perspektyw na odzyskanie danego składnika aktywów finansowych w całości lub części.

Kwoty należności spisanych odzyskane w późniejszych okresach pomniejszają wartość odpisów utworzonych z tytułu utraty wartości w rachunku zysków i strat.

5.5.7. Modyfikacja przepływów pieniężnych wynikających z umowy

Zmiany wprowadzone w 1 półroczu 2022 roku polegały na doprecyzowaniu kryteriów jakościowych oraz dodaniu kryterium ilościowego w zakresie oceny czy modyfikacja aktywa finansowego prowadzi do jego wygaśnięcia. Zmiany są wprowadzane ze skutkiem prospektywnym z dniem 1 stycznia 2022 roku zgodnie z MSR 8 par. 25, ponieważ retrospektywne zastosowanie nowych zasad jest niewykonalne w praktyce. Bank nie jest w stanie określić łącznego wpływu zastosowania zmienionych zasad rachunkowości w odniesieniu do wszystkich poprzednich okresów, ponieważ Bank nie dysponuje danymi z okresów wcześniejszych, które pozwalałyby na retrospektywne zastosowanie nowych zasad rachunkowości.

Ponieważ dane porównawcze nie zostały przekształcone w związku z wprowadzoną zmianą, znaczące zasady rachunkowości w tym zakresie zostały przedstawione w układzie prezentującym zarówno zasady obowiązujące przed jak i po 1 stycznia 2022 roku.

Zasady obowiązujące przed 1 stycznia 2022 roku

Jeżeli w wyniku renegocjacji warunków umowy kredytu lub pożyczki, przepływy pieniężne związane z danym aktywem finansowym podlegają modyfikacji, Bank przeprowadza ocenę czy przedmiotowa modyfikacja jest istotna i prowadzi do wygaśnięcia tego składnika aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej Banku oraz ujęcia nowego aktywa finansowego.

Bank przyjmuje, że istotna modyfikacja warunków umowy ma miejsce w sytuacji, gdy następuje:

o zmiana dłużnika za zgodą Banku, lub

o zmiana formy prawnej/rodzaju instrumentu finansowego, lub

o przewalutowanie kredytu o ile nie zostało to z góry określone w warunkach umowy.

W sytuacji, gdy modyfikacja nie jest istotna i tym samym nie prowadzi do wyłączenia składnika aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej Banku, Bank dokonuje ponownego obliczenia wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych oraz ujmuje w wyniku finansowym zysk lub stratę z tytułu modyfikacji.

Zasady obowiązujące po 1 stycznia 2022 roku

Jeżeli w wyniku renegocjacji warunków umowy kredytu, przepływy pieniężne związane z danym aktywem finansowym polegają modyfikacji, Bank przeprowadza ocenę czy przedmiotowa modyfikacja jest istotna i prowadzi do wyłączenia tego składnika aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej Banku oraz ujęcia nowego aktywa finansowego. Aktywo finansowe wygasa, jeżeli którekolwiek z kryteriów jakościowych lub ilościowych jest spełnione.

Kryteria jakościowe

Bank przyjmuje, że istotna modyfikacja warunków umowy ma miejsce w sytuacji, gdy następuje:

o zmiana dłużnika za zgodą Banku lub

o zmiana formy prawnej/rodzaju instrumentu finansowego lub

o przewalutowanie kredytu o ile nie zostało to z góry określone w warunkach umowy lub

o modyfikacja aktywa finansowego, która nie spełnia definicji podstawowej umowy kredytowej tj.: przepływy pieniężne z aktywa finansowego w określonych datach nie stanowią wyłącznie spłaty kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty lub

o zmiana stopy oprocentowania kredytu ze stałej na zmienną lub odwrotnie dla aktywów finansowych dla których nie zidentyfikowano utraty wartości lub

o wydłużenie okresu kredytowania o 50% jeżeli wartość bieżąca przepływów pieniężnych w wyniku modyfikacji warunków umowy zdyskontowana pierwotną efektywną stopą procentową jest co najmniej o 10% różna od wartości bieżącej przepływów pieniężnych z umowy przed modyfikacją zdyskontowanych pierwotną efektywną stopą procentową.

Kryterium ilościowe

Aktywo finansowe uważa się za wygasłe, jeżeli wartość bieżąca przepływów pieniężnych w wyniku modyfikacji warunków umowy zdyskontowana pierwotną efektywną stopą procentową jest co najmniej o 10% różna od wartości bieżącej przepływów pieniężnych z umowy przed modyfikacją zdyskontowanych pierwotną efektywną stopą procentową.

Dla modyfikacji, które nie prowadzą do wyłączenia aktywa finansowego, różnica pomiędzy wartością bieżącą przyszłych przepływów pieniężnych (ustaloną z wykorzystaniem pierwotnej efektywnej stopy procentowej) aktywa przed i po modyfikacji jest ujmowana w rachunku zysków i strat. Wartość zysków/strat netto z modyfikacji została zaprezentowana w nocie 7.9. Kredyty i inne należności udzielone klientom.

5.5.8. Wycena

Po początkowym ujęciu, Bank wycenia aktywa finansowe, w wartości godziwej, za wyjątkiem aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej.

Po początkowym ujęciu zobowiązania finansowe są wyceniane według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej.

5.5.9. Oczekiwane straty kredytowe

Szacowanie odpisów (rezerw) na utratę wartości opiera się na wycenie oczekiwanej straty kredytowej. Podejście takie stosuje się do dłużnych aktywów finansowych wycenianych zamortyzowanym kosztem oraz aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Na każdy dzień sprawozdawczy Bank dokonuje szacunku odpisu na oczekiwane straty kredytowe aktywa finansowego w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia, jeżeli ryzyko kredytowe związane z danym instrumentem finansowym znacznie wzrosło od momentu początkowego ujęcia. Jeżeli na dzień sprawozdawczy ryzyko kredytowe związane z aktywem finansowym nie wzrosło znacząco od momentu początkowego ujęcia, Bank wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe tego aktywa w kwocie równej 12-miesięcznym oczekiwanym stratom kredytowym.

Dla celów rachunkowości i regulacyjnych Bank przyjmuje, że pozycje przeterminowane obejmują istotne aktywa finansowe, dla których wystąpiło opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek. Dni zaległości są liczone od dnia uznania jego przeterminowanego zobowiązania kredytowego za istotne. Bank zdefiniował istotność zobowiązania kredytowego jako łączne przekroczenie dwóch progów istotności: 400 PLN oraz 1% kwoty zaangażowania bilansowego.

Bank wycenia oczekiwane straty kredytowe w sposób uwzględniający:

o nieobciążoną i ważoną prawdopodobieństwem kwotę, którą ustala się, oceniając szereg możliwych wyników,

o wartość pieniądza w czasie oraz

o racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, które są dostępne bez nadmiernych kosztów lub starań na dzień sprawozdawczy, dotyczące przeszłych zdarzeń, obecnych warunków i prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych.

Bank klasyfikuje do pozycji o utraconej jakości bilansowe ekspozycje kredytowe, które utraciły wartość, zaś strata z tytułu utraty wartości została poniesiona, gdy spełnione zostały dwa warunki:

o istnieją dowody utraty wartości wynikające z jednego lub więcej zdarzeń, mających miejsce po początkowym ujęciu bilansowej ekspozycji kredytowej w księgach rachunkowych,

o zdarzenie (lub zdarzenia) powodujące stratę ma wpływ na oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne, wynikające z bilansowej ekspozycji kredytowej lub grupy bilansowych ekspozycji kredytowych, których wiarygodne oszacowanie jest możliwe.

Zwłoka w wykonaniu przez klienta wszelkich istotnych zobowiązań kredytowych wobec Banku, jednostki dominującej przekraczająca 90 dni stanowi niewykonanie zobowiązania przez klienta (default).

Bank stosuje definicję ekspozycji w statusie niewykonania zobowiązania kredytowego (default), ekspozycji z utratą wartości i ekspozycji nieobsługiwanych (non-performing) zgodnie z wymogami regulacyjnymi. Dłużnik lub ekspozycja oceniana, jako będąca w stanie niewykonania zobowiązania jednocześnie jest uznawana za ekspozycję z utratą wartości (impaired) i nieobsługiwaną (non-performing).

Bank stosuje definicję default na poziomie ekspozycji kredytowej oraz dodatkowo stosuje zasady zarażania: wewnątrz segmentową - jeżeli default zostanie rozpoznany na jakiejkolwiek ekspozycji klienta w segmencie MTG (obejmującym portfel Banku oraz portfel ING Banku Śląskiego), to wszystkie pozostałe ekspozycje kredytowe tego klienta w tym segmencie otrzymują status default (zostają „zarażone”).

Podejście oparte na trzech Etapach

W procesie tworzenia rezerw kredytowych zmiana jakości kredytowej ekspozycji od momentu jej początkowego ujęcia jest w Banku opisana trzema etapami o różnym sposobie wyceny oczekiwanych strat kredytowych:

o Etap 1 obejmuje ekspozycje pracujące bez rozpoznanego istotnego wzrostu ryzyka kredytowego od daty udzielenia zaangażowania. Każdy kredyt w momencie udzielenia znajduje się w Etapie 1. Rezerwa jest liczona w oparciu o 12-miesięczną stratę oczekiwaną (lub do daty zapadalności jeśli jest krótsza niż 12 miesięcy).

o Etap 2 obejmuje ekspozycje pracujące z rozpoznanym istotnym wzrostem ryzyka kredytowego od daty udzielenia zaangażowania. Rezerwa jest liczona w oparciu o stratę oczekiwaną w całym okresie życia ekspozycji (lifetime), tj. od daty sprawozdawczej do daty zapadalności (remaining maturity).

o Etap 3 to ekspozycje z rozpoznaną utratą wartości, czyli w stanie niewykonania zobowiązania (default) Rezerwa jest liczona w oparciu o stratę oczekiwaną w całym okresie życia aktywa dla wartości prawdopodobieństwa utraty wartości (PD) = 100%.

Bank kwalifikuje ekspozycje do Etapu 1, 2 lub 3 z wykorzystaniem podejścia kaskadowego w następującej kolejności:

1. Identyfikacja ekspozycji z utratą wartości i zakwalifikowanie ich do Etapu 3.

2. Alokacja ekspozycji do Etapu 2 w oparciu o przesłanki istotnego wzrostu ryzyka kredytowego.

3. Przydzielenie pozostałych ekspozycji do Etapu 1.

Definicja znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego

O istotnym wzroście ryzyka kredytowego, skutkującego klasyfikacją do Etapu 2, świadczy wystąpienie co najmniej jednej z poniższych przesłanek, przy czym wiodąca jest pierwsza z nich:

o znaczący wzrost parametru PD w całym okresie życia ekspozycji („lifetime”) określonego na datę sprawozdawczą w stosunku do PD „lifetime” z daty udzielenia ekspozycji w perspektywie okresu pozostałego od daty sprawozdawczej do daty zapadalności,

o trzykrotny wzrost parametru PD od momentu udzielenia ekspozycji,

o fakt nadania udogodnienia (forbearance) klientowi,

o aktywo ma rating 18 lub 19,

o opóźnienie w spłacie zaangażowania powyżej 30 dni,

o pogorszenie profilu ryzyka portfela danej ekspozycji.

W procesie identyfikacji utraty wartości, w pierwszej kolejności Bank ocenia, czy występują obiektywne dowody lub przesłanki utraty wartości dla składników aktywów finansowych.

Kontrolą pod kątem utraty wartości ekspozycji objęty jest cały portfel kredytowy klientów detalicznych. Ocena ekspozycji kredytowej pod kątem utraty wartości wykonywana jest w stosunku do dłużnika automatycznie w cyklu dziennym dla klientów detalicznych. Wystąpienie obiektywnego dowodu utraty wartości wymaga przekwalifikowania klienta do portfela ekspozycji niepracujących (non-performing).

Przesłanki klasyfikacji aktywa wycenianego według zamortyzowanego kosztu do Etapu 3

Na każdy dzień bilansowy Bank ocenia, czy nastąpiła utrata wartości składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych. Składnik aktywa finansowego lub grupa aktywów finansowych utraciły wartość, gdy istnieją dowody utraty wartości, wynikające z jednego lub więcej zdarzeń, mających miejsce po początkowym ujęciu składnika aktywów (zdarzenie powodujące stratę), a zdarzenie (lub zdarzenia) powodujące stratę ma wpływ na oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne, wynikające ze składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych, których wiarygodne oszacowanie jest możliwe. Bank ujmuje oczekiwane straty kredytowe w oparciu o racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, które są dostępne bez nadmiernych kosztów lub starań na dzień sprawozdawczy, dotyczące przeszłych zdarzeń, obecnych warunków i prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych.

Przesłanki utraty wartości wymagają indywidualnej eksperckiej oceny sytuacji dłużnika i decyzji, czy klasyfikacja do stanu niewykonania zobowiązania jako ekspozycji z utratą wartości jest uzasadniona.

Przesłanki utraty wartości stosowane dla detalicznych ekspozycji kredytowych obejmują wystąpienie co najmniej jednej z następujących sytuacji:

o nastąpiły minimum trzy niedotrzymane uzgodnienia spłaty zadłużenia pod rząd w ramach aktualnego Epizodu Długu (Debt Episode),

o osoba fizyczna, która udzieliła poręczenia w Grupie Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. za istotne zobowiązania swojej firmy, znajduje się w stanie default lub osoba fizyczna jest dłużnikiem Banku, a jej firma znajduje się w stanie default.

o jeżeli klient indywidualny jest w default, jest to przesłanka default dla jego firmy, jeżeli firma znajduje się w default, jest to przesłanka dla defaultu osoby indywidualnej,

o brak zamiaru lub możliwości spłaty (not willing or not able) – w ocenie Banku, że dłużnik nie chce spłacić zobowiązania lub nie ma możliwości spłaty. Brak możliwości spłaty zobowiązania występuje wówczas, gdy źródła dochodów dłużnika są niewystarczające by realizować spłaty należnych rat,

Przykładowe przesłanki braku możliwości spłaty kredytów klientów detalicznych:

- utrata pracy,

- zakończenie wypłat świadczeń socjalnych,

- rozwód,

- poważna choroba,

- śmierć dłużnika,

- uzyskanie przez Bank informacji o nieterminowej obsłudze zadłużenia o znacznej wartości w innym banku (przeterminowanie powyżej 90 DPD) lub rozpoczęcie działań egzekucyjnych/ windykacyjnych przez inny bank.

o udzielenie udogodnienia klientowi, który nie jest stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań finansowych wynikających z zawartej z Bankiem umowy kredytowej ze względu na występujące lub spodziewane trudności finansowe,

o oszustwo kredytowe (fraud) – oszustwo kredytowe dłużnika wobec Banku.

W przypadku detalicznych ekspozycji kredytowych uzasadnione podejrzenie wyłudzenia kredytu, tj. zobowiązanie, z którego dokumentacji kredytowej lub z ustalonego stanu faktycznego wynika, że został udzielony w wyniku świadomego wprowadzenia w błąd Banku poprzez przedstawienie dokumentów, zaświadczeń, oświadczeń niezgodnych w treści ze stanem faktycznym. W szczególności mają miejsce następujące zdarzenia:

- rachunek został zarejestrowany przez Bank jako podejrzenie wyłudzenia kredytu,

- po analizie zgłoszenia nastąpiło zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa,

- jest rekomendacja wypowiedzenia kredytu i zawiązanie 100% rezerwy na wierzytelność,

- Bank podjął decyzję o wypowiedzeniu kredytu i zawiązaniu 100% rezerwy na wierzytelność.

o wystąpienie co najmniej 2 udogodnień w okresie 5 lat od zastosowania pierwszego udogodnienia,

o zidentyfikowanie przypadków zaistnienia uprawdopodobnionego czynu zabronionego dotyczącego ekspozycji kredytowej.

Obiektywne dowody utraty wartości

Bank zdefiniował obiektywne dowody utraty wartości, których wystąpienie wpływa bezpośrednio na szacowanie przyszłych przepływów finansowych związanych z daną należnością kredytową. Obiektywne dowody utraty wartości nie wymagają oceny eksperckiej - identyfikacja wystąpienia dowodu powoduje uznanie ekspozycji kredytowej za będącą w stanie niewykonania zobowiązania i jednocześnie ekspozycję z utratą wartości bez dalszej analizy.

Obiektywny dowód utraty wartości może być:

o stanem - tzn. działa tak długo jak długo istnieje warunek, który go dotyczy; lub

o zdarzeniem - występuje w konkretnym momencie.

Obiektywne dowody utraty wartości detalicznej ekspozycji kredytowej obejmują wystąpienie co najmniej jednej z następujących sytuacji:

o zaprzestanie przez klienta spłat kapitału, odsetek lub prowizji i opóźnienie w spłacie utrzymuje się powyżej 90 dni, pod warunkiem, że kwota zaległości jest wyższa niż oba progi istotności wskazane w punkcie 5.5.9. Oczekiwane straty kredytowe

o ekspozycja została uznana za ekspozycję z utratą wartości zgodnie z MSSF 9 (ze względu na ujednolicenie definicji default jest równoważny ekspozycji z utratą wartości),

o dla detalicznych ekspozycji kredytowych – restrukturyzacja non-performing (zdarzenie),

o złożenie wniosku o upadłość przez klienta (stan),

o ekspozycja kredytowa staje się wymagalna na skutek wypowiedzenia przez Bank umowy kredytowej. Dla detalicznych ekspozycji kredytowych – wypowiedzenie: Bank żąda przedterminowej całkowitej spłaty kredytu przez dłużnika, co powoduje zakończenie relacji z Bankiem (zdarzenie),

o umorzenie lub odpisanie przez Bank detalicznych ekspozycji kredytowych:

- umorzenie salda kapitału lub/i odsetek w kwocie przekraczającej w sumie 200 PLN, przy czym zadłużenie wraz z umorzoną kwotą przekraczają próg istotności,

- spisanie do ewidencji pozabilansowej (written-off), a kwota salda powiększona o wartość spisaną wraz z odsetkami przekraczają próg istotności (zdarzenie).

o Bank zbył zobowiązania kredytowe (lub ich część) ze stratą > 5% ekspozycji bilansowej a przyczyną sprzedaży była pogarszająca się jakość ekspozycji (zdarzenie),

o wystąpienie przeterminowania przekraczającego 30 dni na ekspozycji kredytowej klasyfikowanej pierwotnie jako Forbearance Non-Performing, a następnie uzdrowionej i będącej w statusie Forbearance Performing w trakcie okresu próbnego. (zdarzenie),

o udzielenie kolejnego udogodnienia (forbearance) na ekspozycji kredytowej klasyfikowanej pierwotnie jako Forbearance Non-Performing, a następnie uzdrowionej i będącej w statusie Forbearance Performing w trakcie okresu próbnego (zdarzenie),

o status bezodsetkowy (wstrzymanie naliczania odsetek) dla ekspozycji kredytowej (stan).

W przypadku gdy na ekspozycji danego klienta zidentyfikowany zostanie obiektywny dowód utraty wartości przyjmuje się, że na innych ekspozycjach tego klienta rozpoznawana jest również utrata wartości.

Identyfikacja obiektywnego dowodu utraty wartości wymaga przeklasyfikowania klienta do najniższej klasy ryzyka. Dla portfela kredytowego Banku prowadzony jest monitoring bieżący terminowości spłat zadłużenia wobec Banku w oparciu o dostępne narzędzia i raporty, co umożliwia wczesną identyfikację zagrożenia pojawienia się w przyszłości przesłanek lub obiektywnych dowodów utraty wartości przed ich zmaterializowaniem się.

Kontrolą pod kątem utraty wartości ekspozycji objęty jest cały portfel kredytowy klientów detalicznych.

Jeżeli w wyniku oceny stwierdza się, że dla danego składnika aktywów finansowych nie istnieją dowody utraty wartości składnik ten włączany jest do grup aktywów finansowych o podobnych cechach ryzyka kredytowego, które wskazują na zdolność dłużnika do spłaty całości zobowiązania zgodnie z warunkami umowy. Odpis aktualizujący w tak wyznaczonych grupach wyliczany jest metodą kolektywną w oparciu o wycenę oczekiwanych strat kredytowych. Jeśli istnieją dowody, że została poniesiona strata z tytułu utraty wartości składnika aktywów wycenianego według zamortyzowanego kosztu, to kwota odpisu aktualizującego równa się różnicy pomiędzy wartością bilansową składnika aktywów a wartością bieżącą oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych z zastosowaniem pierwotnej efektywnej stopy procentowej danego składnika instrumentu finansowego.

W praktyce oznacza to, że dla portfela w Etapie 3 (aktywa finansowe nieistotne indywidualnie) – strata określana jest przy użyciu metody kolektywnej kalkulacji odpisów z zastosowaniem oczekiwanej straty kredytowej w całym okresie życia aktywa. Podczas szacowania przyszłych przepływów pieniężnych brane są pod uwagę dostępne informacje na temat dłużnika, w szczególności ocenie podlega możliwość spłaty ekspozycji, a w przypadku, gdy ekspozycja kredytowa posiada zabezpieczenie, przy szacowaniu uwzględnia się również oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne z realizacji zabezpieczenia z uwzględnieniem m.in. czasu, kosztów oraz trudności związanych z odzyskaniem płatności w wyniku sprzedaży zabezpieczenia.

Jeżeli istniejące dowody utraty wartości składnika aktywów lub grupy aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu wskazują, że oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne wynikające z wyżej wymienionych aktywów finansowych nie wystąpią, wtedy kwota odpisu aktualizującego wartość aktywów równa jest ich wartości bilansowej.

Wycena oczekiwanej straty kredytowej

Do wyceny oczekiwanej straty kredytowej w podejściu kolektywnym Bank wykorzystuje dostosowane do wymagań MSSF 9 regulacyjne modele szacowania parametrów ryzyka PD, LGD i EAD zbudowane dla potrzeb zaawansowanej metody wewnętrznych ratingów (metoda AIRB). Modele parametrów ryzyka dla potrzeb MSSF 9 zachowują tą samą strukturę co modele regulacyjne, natomiast sposób estymacji konkretnych wartości parametrów (PD, LGD, EAD) jest dostosowany do wymagań MSSF 9, a w szczególności obejmuje racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, które są dostępne bez nadmiernych kosztów lub starań na dzień sprawozdawczy, dotyczące przeszłych zdarzeń, obecnych warunków i prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych. Parametry modeli zostały skalibrowane według podejścia PIT („point-in-time”) i zaprognozowane w perspektywie 30 lat. W parametrze EAD uwzględniono harmonogramy spłat zgodnie z umowami kredytowymi.

Wycena oczekiwanej straty kredytowej (ozn. EL) według MSSF 9 wymaga prognozowania zmian parametrów ryzyka PD, LGD i EAD (EL = PD x LGD x EAD) w okresie od daty sprawozdawczej do daty zapadalności, czyli w całym okresie życia ekspozycji. Prognozowanie to opiera się na określonych z danych historycznych funkcyjnych zależnościach zmian parametrów ryzyka od zmian czynników makroekonomicznych. Finalny poziom rezerw na ekspozycjach w Etapie 2 wynika z sumy strat oczekiwanych wyliczanych w każdym roku w przyszłości aż do daty zapadalności z uwzględnieniem dyskontowania.

Kwota odpisu aktualizującego wyliczana kolektywnie oparta jest na historii strat dla portfeli aktywów o podobnych charakterystykach ryzyka kredytowego.

Bank wycenia oczekiwaną stratę kredytową w całym okresie życia pozostałym do zapadalności (ozn. LEL - Lifetime Expected Loss) na ekspozycji bez rozpoznanej utraty wartości (Etap 2), jako zdyskontowaną sumą cząstkowych strat w okresie życia ekspozycji, odnoszących się do zdarzeń niewykonania zobowiązania w każdym 12-miesięcznym oknie czasowym pozostałym do daty zapadalności ekspozycji, z uwzględnieniem wag scenariuszy.

W przypadku ekspozycji zakwalifikowanych do Etapu 1 stosuje się 12-miesięczną stratę oczekiwaną.

Dla ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości z Etapu 3 (w stanie niewykonania zobowiązania - „in default”), dla których liczy się rezerwę kolektywną, Bank wycenia oczekiwaną stratę kredytową w całym okresie życia pozostałym do zapadalności ekspozycji.

Wartość pieniądza w czasie jest odzwierciedlona w stracie oczekiwanej przez dwa czynniki dyskontujące:

o Dyskontowanie pomiędzy momentem wejścia należności w stan niewykonania zobowiązania, a momentem odzysku należności. Jest ono uwzględnione w parametrach regulacyjnych modeli LGD.

o Dyskontowanie pomiędzy datą sprawozdawczą a momentem wejścia ekspozycji w stan niewykonania zobowiązania, które jest dodatkowo wzięte pod uwagę w kalkulacji straty oczekiwanej w całym okresie życia (LEL). Zakłada się, że dla każdego rocznego przedziału czasu zdarzenie niewykonania zobowiązania występuje średnio w połowie okresu 0 – 12 miesięcy.

Bank kalkuluje oczekiwaną stratę kredytową jako średnią ważoną prawdopodobieństwem z kilku scenariuszy makroekonomicznych o różnym prawdopodobieństwie wystąpienia. Strata oczekiwana jest liczona oddzielnie dla każdego scenariusza a średnia ważona prawdopodobieństwem wynika z wag (prawdopodobieństw) przypisanych do każdego scenariusza (suma wag = 100%). Takie podejście wypełnia wymóg standardu, aby odpis na oczekiwane straty kredytowe był nieobciążony i ważony prawdopodobieństwem kwoty ustalonej w oparciu o szereg możliwych wyników.

Wagi scenariuszy wynikają wprost z przyjętych założeń makroekonomicznych. Bank zdecydował o wykorzystaniu 90-tego percentyla rozkładu zmiennych makroekonomicznych jako scenariusza negatywnego, zgodnie z założeniami innych kalkulacji w Banku związanych z apetytem na ryzyko, które wykorzystują 90% przedział ufności (np. RWA at risk) oraz 10-tego percentyla dla scenariusza pozytywnego jako podejścia symetrycznego. 90-ty oraz 10-ty percentyl wpływają wprost na prawdopodobieństwo realizacji tych scenariuszy – oba posiadają statystycznie po 20% prawdopodobieństwa realizacji. Finalnie, prawdopodobieństwo realizacji scenariusza bazowego jest dopełnieniem prawdopodobieństw realizacji scenariuszy skrajnych i wynosi 60%.

Prognoza (wycena) straty oczekiwanej jest dokonywana w każdym punkcie czasu w przyszłości w zależności od oczekiwanych w danym punkcie warunków ekonomicznych. W oparciu o dane historyczne Bank określił relacje pomiędzy obserwowanymi parametrami straty oczekiwanej (PD, LGD), a czynnikami makroekonomicznymi jako funkcje, na podstawie których - przy zadanych prognozach czynników makroekonomicznych – oblicza się przewidywane wartości parametrów straty oczekiwanej w danym roku w przyszłości według podejścia PiT (tzw. forward looking PiT).

Dla potrzeb oszacowania straty oczekiwanej Bank określa poziom ekspozycji EAD tylko dla nieodwołalnych zobowiązań kredytowych poprzez zastosowanie współczynników konwersji CCF (procent wykorzystania wolnej części limitu kredytowego w okresie od daty sprawozdawczej do wystąpienia niewykonania zobowiązania) z regulacyjnych modeli EAD (oszacowanych według podejścia TTC – „through the cycle”). EAD spada z czasem zgodnie z harmonogramem spłat danej ekspozycji.

Dla ekspozycji z określoną datą końcowej spłaty czas do zapadalności został ograniczony do 30 lat.

Parametr LGD, będący funkcją stosowanych technik ograniczania ryzyka kredytowego i wyrażony jako procent EAD, jest szacowany na poziomie produktu i ekspozycji w oparciu o odpowiednio skalibrowane dla potrzeb MSSF 9 parametry z regulacyjnych modeli LGD (oszacowane według podejścia TTC – „through the cycle”). Odzyski z zabezpieczeń są integralną częścią budowy modeli LGD i co do zasady kryteria uznania zabezpieczenia są zgodne z wymaganiami CRR. Do najważniejszych uznanych przez Bank zabezpieczeń należą zabezpieczenia hipoteczne mieszkalne.

Poziom parametru LGD, służący do wyliczania kwoty odpisu aktualizującego metodą kolektywną dla ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości (PD = 100%), jest dodatkowo uzależniony od czasu przebywania ekspozycji kredytowej w stanie niewykonania zobowiązania.

Ujęcie odpisu na oczekiwane straty kredytowe dotyczącego aktywów wycenianych według zamortyzowanego kosztu

Utrata wartości wykazywana jest jako zmniejszenie wartości bilansowej składnika aktywów, zaś kwota straty obciąża rachunek zysków i strat okresu.

Jeżeli w kolejnym okresie wysokość straty z tytułu utraty wartości zmniejszy się na skutek zdarzenia, które nastąpiło po wystąpieniu utraty wartości (np. poprawy oceny zdolności kredytowej dłużnika), wówczas uprzednio dokonany odpis z tytułu utraty wartości jest odwracany przez rachunek zysków i strat. Bank określił zdarzenia skutkujące możliwością odwrócenia utraty wartości ekspozycji kredytowej.

Bank stosuje te same kryteria dla celów wyjścia klienta ze stanu niewykonania zobowiązania i odwrócenia straty z tytułu utraty wartości. Proces rozpoczęcia okresu próbnego i następnie uzdrowienia, tj. przejścia z portfela niepracującego (non-performing) do portfela pracującego (performing) jest realizowany na poziomie całego portfela, chyba, że dotyczy sytuacji rozpoznawanej na poziomie dłużnika (np. upadłość).

Jeżeli dłużnik znajduje się w portfelu z utratą wartości i nie posiada żadnej ekspozycji w statucie udzielonego udogodnienia w spłacie (forbearance) - zostaje uznany za uzdrowionego i zakwalifikowany do portfela pracującego (performing), jeżeli są spełnione wszystkie następujące warunki w poniższej kolejności:

o żaden dowód utraty wartości lub przesłanka utraty wartości będące źródłem niewykonania zobowiązania lub wskazujące na wysokie prawdopodobieństwo niedokonania płatności – nie są aktywne,

o od daty zakończenia dowodu/ przesłanki utraty wartości upłynęło co najmniej 3 miesiące (okres próbny) i w tym okresie zachowanie (zamiar spłaty) i sytuacja klienta (zdolność spłaty) zostały pozytywnie ocenione,

o klient dokonywał regularnych spłat, tj. brak zaległości > 30 dni w okresie próbnym,

o po zakończeniu okresu próbnego klient został uznany za zdolnego do spłaty zobowiązań kredytowych w całości, bez korzystania z zabezpieczenia,

o brak zaległości w spłacie przekraczających kwotę limitu bezwzględnego; jeżeli występują zaległości w kwocie przewyższającej kwotę limitu bezwzględnego, okres próbny zostaje wydłużony do czasu obniżenia kwoty zaległości poniżej kwoty tego limitu.

Klient znajdujący się w portfelu z utratą wartości posiadający ekspozycję ze statusem udzielonego udogodnienia w spłacie (forbearance) - zostaje uznany za uzdrowionego i zakwalifikowany do portfela pracującego (performing) jeżeli są spełnione wszystkie następujące warunki:

o od ostatniego z poniższych zdarzeń upłynęło co najmniej 12 miesięcy (okres próbny):

- przyznanie ostatnich środków restrukturyzacji tj. udzielenia udogodnienia w spłacie (forbearance),

- ekspozycji został nadany status niewykonania zobowiązania,

- koniec okresu karencji określonego w umowie restrukturyzacyjnej,

o w okresie próbnym klient dokonał istotnych/ regularnych spłat:

- klient, w ramach swoich regularnych płatności zgodnych z ustalonymi warunkami restrukturyzacji, spłacił materialną kwotę w wysokości stanowiącej wcześniejsze przeterminowanie (jeżeli były kwoty przeterminowane) lub umorzenie (jeżeli nie było żadnych kwot przeterminowania),

- klient dokonywał regularnych spłat, zgodnie z nowym harmonogramem uwzględniającym warunki restrukturyzacji, tj. brak zaległości> 30 dni w okresie próbnym.

o na koniec okresu próbnego klient nie ma żadnych kwot przeterminowanych i nie ma obaw, co do pełnej spłaty ekspozycji zgodnie z warunkami umowy restrukturyzacyjnej.

Bank ustalił następujące dodatkowe warunki odwrócenia utraty wartości / wyjścia ze statusu niewykonania zobowiązania (default) obowiązujące wszystkich klientów:

o jeśli w okresie próbnym zostanie zidentyfikowany dowód lub przesłanka utraty wartości będące źródłem niewykonania zobowiązania/ wskazujące na wysokie prawdopodobieństwo nie dokonania płatności, data zakończenia okresu próbnego zostanie ponownie ustalona i okres próbny zaczyna się liczyć od początku od momentu wygaśnięcia działania dowodu/ przesłanki,

o jeżeli w trakcie trwania okresu próbnego i po okresie karencji spłaty wystąpiło zdarzenie DPD > 30, data zakończenia okresu próbnego zostanie zresetowana i okres próbny zaczyna się liczyć od początku od momentu, kiedy DPD wróciło do poziomu poniżej 31 dni,

o wszystkie warunki odwrócenia utraty wartości/ wyjścia ze stanu niewykonania zobowiązania powinny być spełnione także w odniesieniu do nowych ekspozycji wobec klienta, w szczególności, jeżeli poprzednie ekspozycje kredytowe tego klienta będące wcześniej w restrukturyzacji zostały zbyte lub trwale odpisane,

Wyjątek od zasady braku aktywnych dowodów/ przesłanek utraty wartości będących źródłem niewykonania zobowiązania stanowi dowód „klasyfikacja do Etapu 3/ rezerwa” - jego utrzymywanie się nie wstrzymuje rozpoczęcia okresu próbnego (ponieważ jest on skutkiem a nie przyczyną niewykonania zobowiązania) - klasyfikacja do Etapu 3 i rezerwa utrzymywane są również w okresie próbnym.

Przesłanki klasyfikacji aktywa finansowego wycenianego według wartości godziwej przez inne całkowite dochody do Etapu 3

Na każdy dzień bilansowy Bank ocenia, czy wystąpiły obiektywne dowody utraty wartości dłużnych aktywów finansowych klasyfikowanych do wyceny według wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Potwierdzenie wystąpienia obiektywnego dowodu utraty wartości jest przesłanką do klasyfikacji aktywa do etapu 3.

Dowody wskazujące, że aktywo finansowe lub grupa aktywów finansowych trwale utraciła wartość mogą wynikać z jednej lub kilku przesłanek, które zaprezentowane zostały poniżej:

o znaczące trudności finansowe emitenta (np.: znaczące ujemne kapitały własne, wysokie ponoszone straty w bieżącym roku przekraczające kapitał własny, wypowiedzenie umowy kredytowej o znaczącej wartości w innym banku),

o niedotrzymanie warunków umowy, w tym w szczególności niespłacenie lub zaleganie ze spłatą wymagalnych zobowiązań (np.: odsetek lub nominału), interpretowane jako materializacja ryzyka kredytowego emitenta,

o przyznanie emitentowi przez jego wierzycieli udogodnień w spłacie zobowiązań, których by nie otrzymał w innych okolicznościach,

o wysokie prawdopodobieństwo upadłości lub innej reorganizacji finansowej emitenta,

o identyfikacja utraty wartości aktywa finansowego w poprzednim okresie,

o zanik aktywnego rynku na aktywo finansowe, który może wynikać z trudności finansowych emitenta,

o opublikowane analizy oraz przewidywania agencji ratingowych lub innych jednostek, które potwierdzają określony (wysoki) profil ryzyka aktywa finansowego,

o inne możliwe do zaobserwowania dane wskazujące na możliwy do ustalenia spadek oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych wynikających z grupy aktywów finansowych, które pojawiły się po dacie ich początkowego ujęcia w księgach Banku. Dane o których mowa powyżej mogą dotyczyć niekorzystnych zmian w sytuacji płatniczej grupy emitentów, kraju lub lokalnych warunków ekonomicznych, które są skorelowane z brakiem spłat z grupy aktywów finansowych.

Ujęcie odpisu na oczekiwane straty kredytowe dotyczącego dłużnych aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Straty z tytułu utraty wartości dłużnych aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody, ujmuje się w rachunku zysków i strat. Straty te wyłącza się z innych całkowitych dochodów.

5.5.10. Zyski i straty wynikające z wyceny w terminie późniejszym

Zyski lub straty wynikające ze zmiany wartości godziwej składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego, ujmuje się w następujący sposób:

o zyski lub straty wynikające ze składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego, zakwalifikowanego jako wyceniane według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, ujmuje się w rachunku zysków i strat,

o zyski lub straty wynikające z wyceny do wartości godziwej składnika aktywów finansowych wycenianego przez inne całkowite dochody, ujmuje się bezpośrednio w kapitale własnym, poprzez zestawienie zmian w kapitale własnym.

Rozliczanie odsetek metodą efektywnej stopy procentowej

Przychody z tytułu odsetek oblicza się przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej. Odpowiednią wartość oblicza się przez zastosowanie efektywnej stopy procentowej do wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych, z wyjątkiem:

o zakupionych lub utworzonych składników aktywów finansowych dotkniętych utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe. W odniesieniu do tych składników aktywów finansowych Bank stosuje efektywną stopę procentową skorygowaną o ryzyko kredytowe do wartości zamortyzowanego kosztu składnika aktywów finansowych od momentu początkowego ujęcia oraz,

o składników aktywów finansowych niebędących zakupionymi lub utworzonymi składnikami aktywów finansowych dotkniętymi utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe, które następnie stały się składnikami aktywów finansowych dotkniętymi utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe (Etap 3).

W przypadku tych składników aktywów finansowych Bank stosuje efektywną stopę procentową do wartości zamortyzowanego kosztu (netto) składnika aktywów finansowych w późniejszych okresach sprawozdawczych.

Elementy pozaodsetkowe

Różnice kursowe wynikające ze zmian wartości składnika aktywów finansowych wycenianego według wartości godziwej przez inne całkowite dochody wyrażonego w walucie obcej ujmuje się bezpośrednio w kapitale własnym tylko w odniesieniu do aktywów niepieniężnych, natomiast różnice kursowe generowane przez aktywa pieniężne (np. papiery dłużne) zaliczane są do rachunku zysków i strat.

W momencie usunięcia składnika dłużnych aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej skumulowane zyski lub straty poprzednio ujęte w kapitale własnym w zakresie dłużnych aktywów finansowych ujmuje się w rachunku zysków i strat.

Jeżeli występują obiektywne dowody, iż nastąpiła utrata wartości składnika dłużnych aktywów finansowych zaliczonego do wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody, Bank rozpoznaje odpis aktualizujący w sposób opisany w punkcie dotyczącym utraty wartości składników aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych kwotowanych na aktywnym rynku (w tym papierów wartościowych) ustalana jest w oparciu o cenę kupna (bid price) dla pozycji długiej i sprzedaży (offer price) dla pozycji krótkiej. W przypadku braku aktywnego rynku dla danego instrumentu lub w przypadku papierów wartościowych, które nie są notowane na aktywnym rynku Bank ustala wartość godziwą przy zastosowaniu technik wyceny, do których zalicza się wykorzystanie ostatnich transakcji rynkowych, analizę zdyskontowanych przepływów pieniężnych, modele wyceny opcji oraz inne techniki wyceny powszechnie używane przez uczestników rynku. Wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych ustalana jest w oparciu o zasady ostrożnej wyceny (ang.: prudent valuation). Celem takiego podejścia jest wyznaczenie wartości godziwej na wysokim 90% poziomie ufności, z uwzględnieniem niepewności ceny rynkowej oraz kosztu zamknięcia.

Aktywność rynku ocenia się w oparciu o częstotliwość i wolumen przeprowadzanych transakcji oraz dostępność do informacji o kwotowanych cenach, które co do zasady powinny być dostarczane w sposób ciągły.

Za rynek główny i zarazem najkorzystniejszy uważa się rynek, do którego Bank ma dostęp i na którym w zwykłych warunkach zawarłby transakcje sprzedaży/zakupu składnika aktywów lub przeniesienia zobowiązania.

W oparciu o stosowane metody ustalania wartości godziwej, poszczególne składniki aktywów/ zobowiązań finansowych klasyfikuje się do następujących kategorii:

o poziom 1: aktywa/zobowiązania finansowe wyceniane bezpośrednio w oparciu o ceny kwotowane na aktywnym rynku,

o poziom 2: aktywa/zobowiązania finansowe wyceniane w oparciu o techniki wyceny bazujące na założeniach wykorzystujących informacje pochodzące z aktywnego rynku lub obserwacje rynkowe,

o poziom 3: aktywa/zobowiązania finansowe wyceniane w oparciu o powszechnie stosowane przez uczestników rynku techniki wyceny, których założenia nie bazują na informacji pochodzącej z aktywnego rynku.

W cyklach miesięcznych Bank weryfikuje czy wystąpiły zmiany w jakości danych wejściowych stosowanych do poszczególnych technik wyceny i ustala, jakie były powody tych zmian oraz ich wpływ na kalkulację wartości godziwej składnika aktywów/zobowiązań finansowych. Każdy zidentyfikowany przypadek rozpatrywany jest indywidualnie i w oparciu o szczegółowe analizy Bank podejmuje decyzję, czy jego identyfikacja wiąże się z koniecznością aktualizacji podejścia do ustalania wartości godziwej czy też nie.

W uzasadnionych przypadkach Bank podejmuje decyzję o wprowadzeniu zmian w metodologii ustalania wartości godziwej oraz dacie ich wprowadzenia rozumianej, jako data zmiany okoliczności. Następnie uwzględnia wpływ wprowadzenia zmian na klasyfikację do poszczególnych kategorii hierarchii wyceny według wartości godziwej. Wszelkie zmiany w metodologii wyceny wraz z uzasadnieniem podlegają szczegółowym ujawnieniom w odrębnej nocie do sprawozdania finansowego.

5.5.11. Metoda rozchodu w zakresie dłużnych papierów wartościowych

Dla celów szacowania wartości godziwej oraz wyniku zrealizowanego na sprzedaży papierów wartościowych, konieczne jest zastosowanie określonej metody rozchodu. Zastosowanie metody rozchodu w przedmiotowym zakresie bazuje na interpretacji, której skutkiem jest analogiczne zastosowanie wytycznych wskazanych w MSR 2 Zapasy, jednak w zakresie możliwym do wykorzystania z uwzględnieniem określonej specyfiki tego typu instrumentów finansowych.

Bank stosuje metodę „pierwsze weszło, pierwsze wyszło” FIFO jako obowiązującą metodę rozchodu w zakresie dłużnych papierów wartościowych.

5.6. Aktywa niefinansowe

5.6.1. Rzeczowe aktywa trwałe

5.6.1.1. Własne składniki rzeczowych aktywów trwałych

Rzeczowe aktywa trwałe stanowią kontrolowane środki trwałe oraz nakłady na ich budowę. Do środków trwałych zaliczane są składniki rzeczowych aktywów trwałych o przewidywanym okresie wykorzystywania dłuższym niż rok, które są utrzymywane z uwagi na ich wykorzystanie na własne potrzeby lub w celu oddania ich do użytkowania innym podmiotom na podstawie umowy najmu lub w celach administracyjnych.

Rzeczowe aktywa trwałe, wykazuje się według modelu opartego na cenie nabycia lub koszcie wytworzenia tzn. po początkowym ujęciu wykazuje się według kosztu historycznego pomniejszonego o odpisy amortyzacyjne / umorzeniowe oraz z tytułu utraty wartości.

Na koszt historyczny składają się cena nabycia / koszt wytworzenia i koszty bezpośrednio związane z nabyciem danych aktywów.

Każda część składowa pozycji rzeczowych aktywów trwałych, której cena nabycia lub koszt wytworzenia jest istotny w porównaniu z ceną nabycia lub kosztem wytworzenia całej pozycji jest amortyzowana osobno. Bank alokuje początkową wartość pozycji rzeczowych aktywów trwałych na jej istotne części.

5.6.1.2. Środki trwałe w leasingu

Bank jest stroną umów leasingowych, na podstawie których otrzymuje prawo do kontroli i użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów na dany okres w zamian za wynagrodzenie. Bank stosuje postanowienia MSSF 16 do wszystkich umów leasingowych z wyjątkiem kontraktów leasingu aktywów niematerialnych oraz zwolnień przewidzianych w standardzie i opisanych poniżej.

Bank dokonuje identyfikacji komponentów leasingowych i nieleasingowych w zawartych umowach.

Opłaty nieleasingowe z tytułu umów ujmowane są jako koszty na podstawie odpowiednich MSSF. Opłaty leasingowe podlegają ewidencji zgodnie z poniżej opisanymi zasadami.

W dacie rozpoczęcia leasingu Bank ujmuje aktywa z tytułu prawa do użytkowania aktywa. Początkową wycenę zobowiązania z tytułu leasingu Bank wyznacza w wysokości bieżącej wartości przyszłych opłat leasingowych. Identyfikacja przyszłych opłat leasingowych wymaga ustalenia okresu leasingu. Określając okres leasingu Bank bierze pod uwagę nieodwołalny okres leasingu wraz z okresami, na które można przedłużyć leasing oraz okresami, w których można wypowiedzieć leasing. W dacie rozpoczęcia umowy leasingowej Bank ocenia, czy można z wystarczającą pewnością założyć, że skorzysta z opcji przedłużenia leasingu, lub że nie skorzysta z opcji wypowiedzenia leasingu. W celu wykonania oceny Bank uwzględnia wszystkie istotne fakty i okoliczności, które tworzą zachętę ekonomiczną do skorzystania lub nieskorzystania z tych opcji. Bank dokonuje przeglądu okresu leasingu w celu ponownej oceny istotnych zdarzeń lub okoliczności, które mogą wpływać na oszacowaną długość okresu leasingu. Leasing przestaje być egzekwowalny gdy zarówno leasingobiorca, jak i leasingodawca ma prawo wypowiedzenia leasingu bez konieczności uzyskania zezwolenia drugiej strony, czego konsekwencją jest najwyżej nieznaczna kara. Dla kontraktów leasingowych zawartych na czas nieokreślony, w których występuje obustronna opcja wypowiedzenia oraz potencjalnie wysokie koszty związane z rozwiązaniem kontraktu Bank dokonuje oszacowania okresu leasingu. Do wyznaczenia zdyskontowanej wartości opłat leasingowych Bank stosuje stopę procentową leasingu, a jeżeli stopa nie jest łatwo dostępna, Bank stosuje krańcową stopę procentową. Bank określa stopę procentową leasingu jako sumę stopy oprocentowania swap-ów i wewnętrznej ceny transferowej, z uwzględnieniem walut, w jakich denominowane są kontrakty leasingowe oraz okresów zapadalności umów. Po dacie rozpoczęcia leasingu, wartość bilansowa zobowiązania:

o powiększana jest o naliczone odsetki leasingowe, które ujmowane są w rachunku zysków i strat jako koszty odsetkowe,

o pomniejszana jest o zapłacone opłaty leasingowe,

o aktualizowana jest w wyniku ponownej oceny, zmiany leasingu lub zmiany zasadniczo stałych opłat leasingowych.

W dacie rozpoczęcia leasingu Bank ujmuje aktywa z tytułu prawa do użytkowania według kosztu, którego podstawą jest kwota początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu. Koszt składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania obejmuje również:

o opłaty zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed datą rozpoczęcia leasingu, pomniejszone o otrzymane zachęty leasingowe,

o początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę,

o koszty, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z doprowadzeniem aktywa do stanu pierwotnego.

Prawo do użytkowania podlega amortyzacji przez okres trwania leasingu oraz jest pomniejszane o straty z tytułu utraty wartości. Aktualizacja wartości prawa do użytkowania w okresie trwania leasingu następuje w wyniku modyfikacji umowy leasingu.

Bank korzysta ze zwolnienia dla:

o leasingów krótkoterminowych - umowa może być zaklasyfikowana jako umowa krótkoterminowa, jeżeli okres trwania umowy nie przekracza 12 miesięcy, a w stosunku do przedmiotu umowy nie jest przewidziana opcja zakupu,

o leasingów, w których przedmiot umowy ma niską wartość- aktywa mogą być zaklasyfikowane jako aktywa o niskiej wartości, jeżeli cena brutto nabycia nowego składnika nie przekracza kwoty 5 000 EUR, a przedmiot umowy nie jest i nie będzie oddany w subleasing.

Opłaty leasingowe z tytułu powyżej wskazanych kontraktów Bank ujmuje jako koszty w rachunku zysków i strat w sposób systematyczny przez okres trwania leasingu.

5.6.1.3. Nakłady ponoszone w terminie późniejszym

Bank ujmuje w wartości bilansowej pozycji rzeczowych aktywów trwałych koszty wymiany części tych pozycji w momencie ich poniesienia, jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że Bank uzyska przyszłe korzyści ekonomiczne związane ze składnikiem aktywów, a cenę nabycia lub koszt wytworzenia można wycenić w wiarygodny sposób. Pozostałe koszty są ujmowane w rachunku zysków i strat w momencie ich poniesienia.

5.6.2. Wartości niematerialne

Składnik wartości niematerialnych to możliwy do zidentyfikowania niepieniężny składnik aktywów, który nie posiada postaci fizycznej.

Do wartości niematerialnych klasyfikowane są aktywa spełniające następujące wymagania:

o można je wyodrębnić lub wydzielić z jednostki gospodarczej i sprzedać, przekazać, licencjonować lub oddać do odpłatnego użytkowania osobom trzecim, zarówno indywidualnie, jak też łącznie z powiązanymi z nimi umowami, składnikami aktywów lub zobowiązań,

o wynikają z tytułów umownych lub innych tytułów prawnych, bez względu na to, czy podlegają one przeniesieniu lub wyodrębnieniu z jednostki gospodarczej lub innych praw i obowiązków.

5.6.2.1. Oprogramowanie komputerowe

Nabyte licencje na oprogramowanie komputerowe są aktywowane w wysokości poniesionych kosztów nabycia i jego zaimplementowania.

Nakłady związane z utrzymywaniem oprogramowania komputerowego są wykazywane jako koszty w momencie ich poniesienia.

5.6.2.2. Późniejsze nakłady

Nakłady poniesione po początkowym ujęciu nabytego składnika wartości niematerialnych są aktywowane tylko w przypadku, gdy spełnione są następujące warunki:

o jest prawdopodobne, że nakłady (z uwzględnieniem nowej wersji oprogramowania) spowodują istotny wzrost funkcjonalności w stosunku do oryginalnie ocenianego standardu wydajności oraz

o nakłady te mogą być wiarygodnie zmierzone i przypisane do wewnętrznie wykorzystywanego istniejącego oprogramowania.

W pozostałych przypadkach nakłady te są ujmowane w rachunku zysków i strat jako koszty w momencie ich poniesienia.

5.6.3. Odpisy amortyzacyjne

Odpisy amortyzacyjne rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych dokonywane są metodą liniową zgodnie z ustalonymi stawkami amortyzacji przez przewidywany okres ich użyteczności ekonomicznej. Przez wartość podlegającą amortyzacji rozumie się cenę nabycia lub koszt wytworzenia danego składnika aktywów po pomniejszeniu o wartość końcową (rezydualną) tego składnika. Okres ekonomicznej użyteczności, stawki amortyzacji, a także wartość końcowa rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych podlegających amortyzacji są corocznie weryfikowane. Wnioski z tej weryfikacji stanowią podstawę dla ewentualnej zmiany okresów amortyzacji rozpoznawanej prospektywnie od daty dostosowania (efekt takiej zmiany jest zgodnie z MSR 8 odnoszony do rachunku zysków i strat).

Odpisy amortyzacyjne rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych są ujmowane w rachunku zysków i strat. Szacowane okresy użytkowania są następujące:

o urządzenia: 3 - 7 lat

o wyposażenie: 5 lat

o koszty wytworzenia oprogramowania: 3 lata

o oprogramowanie komputerowe: 3 lata

5.6.4. Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości niefinansowych aktywów

Na każdy dzień bilansowy Bank dokonuje oceny rzeczowych aktywów trwałych pod względem istnienia przesłanek wskazujących na utratę ich wartości. W przypadku istnienia takiej przesłanki, Bank dokonuje formalnego oszacowania wartości odzyskiwalnej. W przypadku, gdy wartość bilansowa danego składnika aktywów przewyższa jego wartość odzyskiwaną, uznaje się utratę jego wartości i dokonuje odpisu aktualizującego jego wartość do poziomu wartości odzyskiwalnej.

5.6.5. Ujęcie odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości

Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości jest ujmowany w rachunku zysków i strat w pozycji Koszty działania, jeżeli wartość księgowa aktywa przekracza wartość odzyskiwalną.

5.6.6. Odwrócenie odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości

Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości w odniesieniu do innych aktywów, podlega odwracaniu, jeżeli nastąpiła zmiana w szacunkach służących do określenia wartości możliwej do odzyskania. Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości może być odwrócony tylko do poziomu, przy którym wartość księgowa aktywa nie przekracza wartości księgowej, która pomniejszona o kwotę amortyzacji, zostałaby wyznaczona, jeżeli nie zostałby ujęty odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości.

5.7. Pozostałe składniki sprawozdania z sytuacji finansowej

5.7.1. Należności handlowe i inne należności

Bank zastosował uproszczone podejście w zakresie szacowania odpisu na oczekiwane straty kredytowe i ujmuje odpis w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia należności.

Należności handlowe obejmowane są odpisami aktualizującymi po osiągnięciu progu przeterminowania w wysokości 60 dni. W uzasadnionych przypadkach, a w szczególności w przypadku należności z tytułu niedoborów i szkód, roszczeń kwestionowanych przez dłużników oraz innych należności, dla których ryzyko nieodzyskania Bank ocenia jako wysokie, odpisów aktualizujących dokonuje się we wcześniejszym terminie.

W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wartość należności jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej odzwierciedlającej aktualną wartość pieniądza w czasie. Jeżeli zastosowana została metoda polegająca na dyskontowaniu, zwiększenie należności w związku z upływem czasu jest ujmowane jako przychody finansowe.

Należności budżetowe prezentowane są w ramach innych aktywów finansowych, z wyjątkiem należności z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych, które stanowią w sprawozdaniu z sytuacji finansowej odrębną pozycję.

5.7.2. Środki pieniężne i ekwiwalent środków pieniężnych

Z punktu widzenia rachunku przepływów pieniężnych na stan środków pieniężnych składa się wartość gotówki w Banku oraz jej ekwiwalentów, przy czym ING Bank Hipoteczny S. A. nie utrzymuje gotówki w kasie, tylko salda na rachunkach bieżących i rachunkach lokat terminowych w innych bankach.

5.8. Kapitały własne

Na kapitały własne składają się: kapitał akcyjny, kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej, zyski zatrzymane oraz skumulowane inne całkowite dochody. Kapitały te są tworzone przez Bank zgodnie z obowiązującym prawem oraz ze statutem. Wszystkie kwoty kapitałów wykazywane są w wartości nominalnej.

5.8.1. Kapitał akcyjny

Kapitał akcyjny wykazywany jest według wartości nominalnej, zgodnie ze statutem oraz wpisem do rejestru handlowego przedsiębiorców.

5.8.2. Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej

Tworzony jest z premii emisyjnej uzyskanej z emisji akcji, pomniejszonej o poniesione bezpośrednie koszty z nią związane.

5.8.3. Zyski zatrzymane

Zyski zatrzymane tworzone są z odpisów z zysku i są przeznaczone na cele określone w statucie lub innych przepisach prawa. Zyski zatrzymane obejmują wynik finansowy netto. Wynik finansowy netto stanowi wynik brutto z rachunku zysków i strat roku bieżącego skorygowany obciążeniem z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych.

5.8.4. Skumulowane inne całkowite dochody netto

Skumulowane inne całkowite dochody tworzone są w wyniku:

o wyceny instrumentów finansowych zakwalifikowanych do wyceny przez inne całkowite dochody,

o zysków / strat aktuarialnych.

Na skumulowane inne całkowite dochody odnosi się zmiany aktywa lub zobowiązania z tytułu podatku odroczonego wynikające z ujęcia powyższych wycen. Skumulowane inne całkowite dochody nie podlegają dystrybucji.

5.9. Rozliczenia międzyokresowe

5.9.1. Koszty rozliczane w czasie

Koszty rozliczane w czasie dotyczą poszczególnych rodzajów wydatków, których rozliczenie w ciężar rachunku zysków i strat nastąpi stosownie do upływu czasu w przyszłych okresach sprawozdawczych. Składnikami kosztów rozliczanych w czasie są przede wszystkim rezerwy na koszty rzeczowe wynikające ze świadczeń wykonanych na rzecz Banku przez kontrahentów, oraz opłacone z góry koszty prenumeraty, ubezpieczeń oraz usług IT, które zostaną rozliczone w następnych okresach. Koszty rozliczane w czasie prezentuje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji Inne aktywa.

5.10. Świadczenia pracownicze

5.10.1. Świadczenia wynikające z Ustawy o pracowniczych programach emerytalnych

Wydatki ponoszone w związku z programem określonych składek są ujmowane jako koszty w rachunku zysków i strat.

5.10.2. Krótkoterminowe świadczenia pracownicze

Krótkoterminowe świadczenia pracownicze Banku (inne niż świadczenia z tytułu rozwiązania umowy o pracę) zawierają wynagrodzenia, premie, płatne urlopy oraz składki na ubezpieczenie społeczne.

Bank ujmuje przewidywaną niezdyskontowaną wartość krótkoterminowych świadczeń pracowniczych jako koszty w okresie, w którym pracownicy świadczyli związaną z nimi pracę (bez względu na termin zapłaty) w korespondencji z pozostałymi zobowiązaniami sprawozdania z sytuacji finansowej.

Kwota krótkoterminowych świadczeń pracowniczych z tytułu niewykorzystanych dni urlopowych przysługujących pracownikom Banku jest wyliczana jako suma niewykorzystanych urlopów przysługujących poszczególnym pracownikom Banku.

5.10.3. Długoterminowe świadczenia pracownicze

5.10.3.1. Świadczenia z tytułu regulacji wynikających z Kodeksu Pracy

Rezerwy na odprawy emerytalne przyznane w ramach świadczeń z tytułu regulacji wynikających z Kodeksu Pracy szacowane są na podstawie wyceny aktuarialnej. Rezerwa będąca efektem wyceny aktuarialnej ujmowana i aktualizowana jest w okresach rocznych.

Rezerwy z tytułu długoterminowych świadczeń pracowniczych ujmuje się w pozycji Rezerwy sprawozdania z sytuacji finansowej w korespondencji z kosztami wynagrodzeń w rachunku zysków i strat.

Opis założeń metody kalkulacji i prezentacji zysków i strat aktuarialnych zawarty jest w punkcie dotyczącym zastosowanych szacunków w zakresie rezerw na odprawy emerytalne i rentowe.

5.10.3.2. Świadczenia wynikające z programu zmiennych składników wynagrodzeń

Świadczenia przyznawane w ramach programu zmiennych składników wynagrodzeń realizowane są w dwóch częściach:

o co najmniej 50 % w instrumentach uprawniających do otrzymania środków pieniężnych, których wysokość uzależniona jest od wartości księgowej aktywów netto ING Banku Hipotecznego S.A., skorygowanych o czynniki wpływające na te aktywa, inne niż wynik finansowy.

o pozostałość w formie pieniężnej na rachunek bankowy pracownika wskazany dla celów wypłaty wynagrodzenia, nie później niż do 31 marca kolejnego roku.

Część programu płatna w gotówce wykazywana jest zgodnie z metodą prognozowanych uprawnień jednostkowych i jest rozliczana w czasie w okresie oceny pracowników (tj.: w trakcie roku pracy, za który pracownicy otrzymują świadczenie). Wartość świadczenia nieodroczonego ujmowana jest jako zobowiązanie wobec pracowników w korespondencji z rachunkiem wyników. W przypadku świadczeń przyznawanych w formie instrumentów zastosowanie ma roczny termin przetrzymania instrumentów. W 2022 roku Bank stosował zasadę odraczania wynagrodzenia zmiennego, z zastrzeżeniem wartości kwotowej wynagrodzenia zmiennego, które nie podlegało odroczeniu tj. do 10 000 euro ani 10% rocznego łącznego wynagrodzenia pracownika będącego Identified Staff. Okres odroczenia wynosi pięć lat od ustalenia wynagrodzenia zmiennego przez Zarząd lub Radę Nadzorczą. Przyznanie odroczonego wynagrodzenia zmiennego następuje corocznie w okresie pięciu lat, w pięciu równych częściach, o ile nie wystąpiły przesłanki do jego obniżenia lub niewypłacenia. Wartość godziwa świadczenia nieodroczonego w trakcie okresu oceny ujmowana jest, jako zobowiązanie wobec pracowników w korespondencji z rachunkiem zysków i strat, natomiast wartość godziwa świadczenia odroczonego ujmowana jest jako rozliczenia międzyokresowe kosztów w korespondencji z rachunkiem zysków i strat.

Informacje na temat szczegółowych wskaźników efektywności stosowanych do określenia zmiennych składników wynagrodzenia oraz kryteriów stosowanych do określenia równowagi między różnymi rodzajami przyznanych instrumentów, w tym akcjami:

Aktywa netto

	okres	okres
	stan na	stan na
	31.12.2022	31.12.2021
Aktywa netto (wartość księgowa)	425 012,4	481 986,9
Liczba akcji	380 000,0	380 000,0
Wartość księgowa na jedną akcję	1 118,45	1 268,39

5.11. Rezerwy

Rezerwy, są ujmowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, jeżeli na Banku ciąży obowiązek prawny lub wynikający z ogólnie przyjętych zwyczajów mający swe źródło w zdarzeniach przeszłych i prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków. Jeżeli skutek jest istotny, kwotę rezerwy wyznacza się za pomocą zdyskontowanych oczekiwanych przepływów pieniężnych według stopy przed opodatkowaniem, która odzwierciedla bieżącą ocenę rynku odnośnie wartości pieniądza w czasie oraz, tam gdzie to dotyczy, ryzyka związane z danym składnikiem zobowiązań.

5.12. Rachunek zysków i strat

5.12.1. Wynik z tytułu odsetek

Przychody i koszty z tytułu odsetek dla wszystkich instrumentów finansowych są ujmowane w rachunku zysków i strat. Przychody z tytułu odsetek od aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu oraz wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody ujmowane są w rachunku zysków i strat w wysokości zamortyzowanego kosztu przy użyciu efektywnej stopy procentowej lub efektywnej stopy procentowej skorygowanej o ryzyko kredytowe.

Metoda efektywnej stopy procentowej jest metodą naliczania zamortyzowanego kosztu składnika aktywów lub zobowiązania finansowego (albo grupy aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych) oraz przypisania przychodów lub kosztów odsetkowych do odpowiednich okresów. Efektywna stopa procentowa jest stopą, która dyskontuje oszacowane przyszłe pieniężne wpływy lub płatności dokonywane w oczekiwanym okresie do wygaśnięcia instrumentu finansowego, a w uzasadnionych przypadkach w okresie krótszym, do bilansowej wartości netto składnika aktywów lub zobowiązania finansowego.

Przy wyliczaniu efektywnej stopy procentowej Bank dokonuje oszacowania przepływów pieniężnych, uwzględniając wszelkie postanowienia umowy instrumentu finansowego jednakże nie uwzględnia potencjalnych przyszłych strat związanych z nieściągalnością kredytów. Wyliczenie obejmuje wszelkie płacone i otrzymywane przez strony umowy prowizje i opłaty stanowiące integralną część efektywnej stopy procentowej, koszty transakcji oraz wszelkie inne premie i dyskonta.

Potencjalne przyszłe straty kredytowe uwzględniane są tylko i wyłącznie w przypadku aktywów finansowych, które na moment początkowego ujęcia dotknięte są utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe. Powyższe ma na celu kalkulację efektywnej stopy procentowej skorygowanej o ryzyko kredytowe.

Przychody z tytułu odsetek obejmują odsetki oraz prowizje (otrzymane lub należne) ujęte w kalkulacji efektywnej stopy procentowej z tytułu: kredytów z harmonogramami spłat, lokat międzybankowych.

Główne pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej Banku, w przypadku których stosowana jest metoda efektywnej stopy procentowej stanowią kredyty i inne należności od klientów, a także zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych. Podstawowe koszty transakcyjne dotyczące kredytów udzielonych klientom stanowią koszty nabycia wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych (m.in. koszty wpisów sądowych dotyczących przeniesienia hipoteki oraz koszty inspekcji poszerzonych), natomiast w odniesieniu do zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych wśród przykładowych kosztów transakcyjnych rozliczanych metodą efektywnej stopy procentowej można wymienić np. koszty wpisów sądowych dotyczących wzmianki o wpisaniu kredytu do rejestru zabezpieczeń listów zastawnych.

W przypadku aktywów finansowych lub grupy podobnych aktywów finansowych, zaklasyfikowanych do Etapu 3, przychody odsetkowe są naliczane od wartości bieżącej należności (to jest wartości pomniejszonej o odpis aktualizujący wartość) przy zastosowaniu stopy procentowej użytej do zdyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych dla celów oszacowania straty z tytułu utraty wartości.

5.12.2. Przychody i koszty z tytułu prowizji

Przychody z tytułu prowizji powstają w wyniku świadczenia usług finansowych oferowanych przez Bank i obejmują m.in. opłaty za zaświadczenia o posiadanym/ spłaconym zobowiązaniu kredytowym, prowizje za wcześniejszą spłatę kredytów hipotecznych, opłaty za zleconą inspekcję nieruchomości w związku ze zmianą przez klienta zabezpieczenia.

Opłaty i prowizje (zarówno przychody, jak i koszty) bezpośrednio związane z powstaniem aktywów finansowych posiadających określone harmonogramy spłat są ujmowane w rachunku zysków i strat jako element efektywnej stopy procentowej i stanowią część przychodów odsetkowych.

Bank do prowizji korygujących efektywną stopę procentową zalicza na przykład prowizje za zmiany w umowie kredytowej skutkujące zmianą kwoty lub harmonogramu spłat kredytu.

Prowizje integralnie związane z powstaniem aktywów bez określonych harmonogramów rozliczane są liniowo w okresie trwania kontraktu.

Pozostałe opłaty i prowizje związane z usługami finansowymi oferowanymi przez Bank, są rozpoznawane w rachunku zysków i strat z uwzględnieniem zasady pięciu kroków:

1. identyfikacji umowy z klientem,

2. identyfikacji poszczególnych zobowiązań w umowie,

3. określenie ceny transakcji,

4. przypisanie ceny do poszczególnych zobowiązań umownych,

5. rozpoznanie przychodu w momencie spełnienia poszczególnych zobowiązań.

Na podstawie przeprowadzonych analiz, Bank rozpoznaje przychody z tytułu prowizji i opłat:

o jednorazowo, gdy usługa została dostarczona (również dla opłat pobieranych z góry) tj. w momencie przeniesienia kontroli nad dobrem lub usługą,

o w miarę upływu czasu, jeśli świadczenie usług jest realizowane w określonym okresie czasu,

o w określonym momencie w czasie (point-in-time), gdy Bank wykonuje kluczowe działania,

o w momencie gdy z punktu widzenia klienta występuje rzeczywista korzyść.

Po spełnieniu (lub w trakcie spełniania) zobowiązania do wykonania świadczenia Bank ujmuje jako przychód kwotę równą cenie transakcyjnej, która została przypisana do tego zobowiązania do wykonania świadczenia.

Przychody z tytułu prowizji, które zostały naliczone i są należne, ale nie zostały zapłacone w terminie, po upływie 90 dni podlegają wyłączeniu z wyniku finansowego Banku.

Bank nie oferuje produktów ubezpieczeniowych wraz z kredytami.

5.12.3. Wynik z pozycji wymiany

Wynik z pozycji wymiany obejmuje dodatnie i ujemne różnice kursowe, zarówno zrealizowane, jak i niezrealizowane, wynikające z codziennej wyceny aktywów i zobowiązań walutowych według obowiązującego na koniec okresu sprawozdawczego średniego kursu ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski.

5.12.4. Wynik na pozostałej działalności podstawowej

Do wyniku na pozostałej działalności podstawowej zaliczane są koszty i przychody niezwiązane bezpośrednio z działalnością bankową, w tym z tytułu kosztów utworzonej rezerwy na zwroty części kosztu kredytu wynikające z przedpłat kredytów konsumenckich.

5.13. Podatki

5.13.1. Podatek dochodowy

Podatek dochodowy ujmowany jest jako podatek bieżący oraz podatek odroczony. Podatek dochodowy bieżący ujmowany jest w rachunku zysków i strat. Podatek dochodowy odroczony w zależności od źródła pochodzenia różnic przejściowych ujmowany jest w rachunku zysków i strat bądź w innych całkowitych dochodach.

Bieżący podatek jest zobowiązaniem podatkowym odnoszącym się do przychodu do opodatkowania przy użyciu stopy podatkowej obowiązującej na dzień bilansowy, wraz ze wszystkimi korektami zobowiązania podatkowego dotyczącego poprzednich lat.

5.13.2. Odroczony podatek dochodowy

Bank tworzy rezerwę na przejściową różnicę z tytułu podatku dochodowego spowodowaną odmiennością momentu uznania przychodów za osiągnięte oraz kosztów za poniesione w myśl przepisów rachunkowych oraz przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych. Dodatnią różnicę netto wykazuje się jako Rezerwy z tytułu podatku odroczonego. Ujemną różnicę netto wykazuje się w pozycji Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego jest tworzona metodą zobowiązań bilansowych w stosunku do wszystkich dodatnich różnic przejściowych występujących na dzień bilansowy między wartością podatkową aktywów i zobowiązań a ich wartością bilansową wykazaną w sprawozdaniu finansowym.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmowane są w odniesieniu do wszystkich ujemnych różnic przejściowych występujących na dzień bilansowy między wartością podatkową aktywów i zobowiązań a ich wartością bilansową wykazaną w sprawozdaniu finansowym oraz niewykorzystanych strat podatkowych.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmowane są do wysokości, do której jest prawdopodobne, że zostanie osiągnięty dochód do opodatkowania, który pozwoli na potrącenie ujemnych różnic przejściowych, z wyjątkiem sytuacji, gdy składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynika z początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania.

Wartość bilansowa składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego podlega weryfikacji na każdy dzień bilansowy i ulega stosownemu obniżeniu o tyle, o ile przestało być prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do częściowego lub całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz rezerwy na odroczony podatek dochodowy wyceniane są z zastosowaniem stawek podatkowych, które według przewidywań będą obowiązywać w okresie, gdy składnik aktywów zostanie zrealizowany lub rezerwa rozwiązana, przyjmując za podstawę stawki podatkowe (i przepisy podatkowe) prawnie lub faktycznie obowiązujące na dzień bilansowy.

Podatek dochodowy dotyczący pozycji ujętych bezpośrednio w kapitale własnym jest ujmowany w kapitale własnym.

5.13.3. Podatek od niektórych instytucji finansowych

Podatek od niektórych instytucji finansowych (wprowadzony Ustawą z dnia 15 stycznia 2016 roku Dz.U. 2022 poz. 1685) nie jest podatkiem dochodowym i jest prezentowany w linii rachunku zysków i strat Podatek od niektórych instytucji finansowych.

5.13.4. Inne podatki

Przychody, koszty i aktywa ujmowane są w kwocie pomniejszonej o wartość podatku od towarów i usług, podatku od czynności cywilno-prawnych i innych podatków od sprzedaży, z wyjątkiem, gdy podatek od sprzedaży zapłacony przy zakupie towarów i usług nie jest możliwy do odzyskania od władz podatkowych; wtedy podatek od towarów i usług jest ujmowany odpowiednio jako część kosztów nabycia składnika aktywów lub jako element kosztów. Kwota netto podatku od sprzedaży możliwa do odzyskania lub należna do zapłaty na rzecz władz podatkowych jest ujęta w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako część należności lub zobowiązań.

6. Porównywalność danych finansowych

W niniejszym rocznym sprawozdaniu finansowym za okres od 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku w stosunku do rocznych sprawozdań finansowych za okresy wcześniejsze Bank dokonał zmiany w sposobie prezentacji danych finansowych w następującej pozycji rachunku zysków i strat:

o Począwszy od sprawozdania finansowego za 2022 rok, Bank dodał w rachunku zysków i strat linię wpływ korekty wartości bilansowej brutto kredytów z tytułu moratoriów kredytowych, stanowiącą uszczegółowienie prezentacji przychodów odsetkowych. Bank zdecydował się na tą zmianę z uwagi na istotny udział wspomnianej korekty w przychodach odsetkowych ogółem. Korekta jest wynikiem zmiany przepisów prawa, tj. wejścia w życie w 2022 roku ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. Szczegółowe informacje na temat przyjętego przez Bank podejścia przy szacowaniu wspomnianej korekty znajdują się pkt 2 Istotne zdarzenia w 2022 roku .

7. Noty do sprawozdania finansowego

NOTY DO RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT

7.1. Wynik z tytułu odsetek


	okres	okres
	od 01.01.2022	od 01.01.2021
	do 31.12.2022	do 31.12.2021
Przychody odsetkowe	121 385,9	83 394,1
Przychody odsetkowe obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej	121 385,9	83 394,1
Odsetki od kredytów i innych należności od klientów wycenianych według zamortyzowanego kosztu	148 880,3	82 956,7
w tym wpływ korekty wartości bilansowej brutto kredytów z tytułu moratoriów kredytowych	-96 094,9	0,0
Odsetki od należności od banków wycenianych według zamortyzowanego kosztu	2 146,1	42,5
Odsetki od papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu	1 355,8	164,0
Odsetki od papierów wartościowych wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody	3 941,0	230,9
Koszty odsetek	-148 448,0	-28 779,9
Odsetki od zobowiązań wobec innych banków	-122 032,2	-23 482,5
Odsetki od zobowiązań z tytułu emisji obligacji	-6 399,7	-1 766,5
Odsetki od zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych	-19 978,5	-3 525,8
Odsetki od zobowiązań z leasingowych	-37,6	-5,1
Wynik z tytułu odsetek	-27 062,1	54 614,2

7.2. Wynik z tytułu prowizji


	okres	okres
	od 01.01.2022	od 01.01.2021
	do 31.12.2022	do 31.12.2021
Przychody z tytułu prowizji	184,9	447,3
Prowizje za wcześniejszą spłatę kredytów hipotecznych	174,0	415,8
Pozostałe przychody prowizyjne	10,9	31,5
Koszty prowizji	-687,0	-1 149,3
Prowizje i opłaty dla KDPW, w tym za rejestrację emisji	-16,3	-35,6
Prowizje i opłaty dla pozostałych podmiotów finansowych, w tym za udostępnienie informacji kredytowej	-108,9	-106,0
Prowizje i opłaty dla banków za wystawione gwarancje	0,0	-336,0
Prowizje i opłaty dla banków za udzielenie kredytów	-309,0	-250,0
Pozostałe koszty prowizyjne	-252,8	-421,7
Wynik z tytułu prowizji	-502,1	-702,0

7.3. Koszty działania


	okres	okres
	od 01.01.2022	od 01.01.2021
	do 31.12.2022	do 31.12.2021
Koszty pracownicze	-12 484,2	-11 160,1
Wynagrodzenia	-10 474,4	-9 439,4
w tym program zmiennych składników wynagrodzeń	-1 381,0	-1 572,9
Świadczenia na rzecz pracowników	-2 009,8	-1 720,7
Koszty regulacyjne	-3 319,3	-5 138,6
Opłaty BFG*	-2 812,6	-4 698,2
Pozostałe koszty regulacyjne	-506,7	-440,4
Pozostałe koszty działania	-9 823,0	-11 540,4
Amortyzacja	-347,1	-1 179,1
Koszty z tytułu czynności wspomagających świadczonych w ramach Umowy o współpracy**	-5 459,5	-6 008,6
Koszty IT	-971,0	-954,2
Koszty serwisów informacyjnych	-313,4	-246,8
Koszty wynajmu budynków	-196,7	-191,7
Usługi prawne	-330,0	-714,9
Koszty łączności	-163,2	-119,6
Pozostałe koszty doradztwa i konsultingu	-17,4	133,2
Zużycie materiałów oraz składników majątkowych niekwalifikowanych do środków trwałych	-282,0	-103,9
Podatki i opłaty	-11,2	-7,9
Koszty reprezentacji	-2,7	-3,6
Pozostałe usługi obce	-550,8	-1 395,7
Inne koszty	-1 178,0	-747,6
Koszty działania	-25 626,5	-27 839,1

*) 15 kwietnia 2022 roku Zarząd ING Banku Hipotecznego S.A otrzymał informację od Bankowego Funduszu Gwarancyjnego o wysokości rocznej składki na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków za 2022 rok z uwzględnieniem korekty składek za 2020 i 2021 rok. Łączny koszt dla Banku wynosi 2 812,6 tys. PLN, łącznie z korektą składek za 2020 i 2021 roku. Kwota składki została zaksięgowana w ciężar kosztów 2 kwartału 2022 roku a opłacona w lipcu 2022 roku.

**) Zakres usług świadczonych przez ING Bank Śląski S.A. na rzecz ING Banku Hipotecznego S.A. wynikający z Umowy o współpracy został opisany w nocie 7.25 Transakcje z jednostkami powiązanymi.

7.4. Odpis z tytułu strat oczekiwanych


	okres	okres
	od 01.01.2022	od 01.01.2021
	do 31.12.2022	do 31.12.2021
Utworzenie odpisów z tytułu strat oczekiwanych	-2 773,3	-323,8
Kredyty i inne należności od klientów	-2 752,0	-318,6
Dłużne papiery wartościowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody	-21,3	-5,2
Rozwiązanie odpisów z tytułu strat oczekiwanych	832,6	1 178,1
Kredyty i inne należności od klientów	818,5	1 174,9
Dłużne papiery wartościowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu	0,0	0,0
Dłużne papiery wartościowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody	14,1	3,2
Odpis z tytułu strat oczekiwanych	-1 940,7	854,3

7.5. Podatek dochodowy

Podatek dochodowy ujęty w rachunku zysków i strat

	okres	okres
	od 01.01.2022	od 01.01.2021
	do 31.12.2022	do 31.12.2021
Podatek bieżący	0,0	-6 023,6
Podatek odroczony	10 123,0	54,3
Powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych	10 123,0	54,3
Powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych ujemnych z tytułu:	11 001,5	175,7
Straty podatkowej z 2022 r.	458,4	0,0
Kosztów utworzenia rezerw na koszty osobowe, rzeczowe i inne	147,5	203,2
Kosztów z tytułu naliczonych, a niezapłaconych odsetek	2 887,1	157,0
Odpisów z tytułu strat oczekiwanych (LLP)	366,6	-162,4
Przychodów rozliczanych według efektywnej stopy procentowej	488,1	-30,4
Korekta wartości bilansowej brutto kredytów dot. moratoriów kredytowych	6 638,1	0,0
Innych	15,7	8,3
Powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych dodatnich z tytułu:	-878,5	-121,4
Przychodów z tytułu naliczonych, a niezapłaconych odsetek	-781,3	-230,7
Różnicy pomiędzy amortyzacją podatkową i bilansową	1,4	161,6
Wyceny papierów wartościowych	-98,6	-52,3
Razem podatek księgowy ujęty w rachunku zysków i strat	10 123,0	-5 969,3


Wyliczenie efektywnej stopy podatkowej

	okres	okres
	od 01.01.2022	od 01.01.2021
	do 31.12.2022	do 31.12.2021
A. Zysk brutto	-56 127,8	26 680,5
B. (-) 19% zysku brutto	10 664,3	-5 069,3
C. Zwiększenia - 19% kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, w tym:	-556,1	-919,0
Składka BFG na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków	-534,4	-892,7
Podatek od niektórych instytucji finansowych	0,0	-12,0
Inne	-21,7	-14,3
D. Zmniejszenia - 19% przychodów niepodlegających opodatkowaniu	-14,8	-19,0
Inne	-14,8	-19,0
E. Podatek księgowy ujęty w rachunku zysków i strat [B+C-D]	10 123,0	-5 969,3
Efektywna stopa podatkowa (-E : A)*	18,04%	22,37%

Na odchylenie efektywnej stawki podatkowej od 19% w 2022 roku wpłynęła przede wszystkim składka BFG na fundusz przymusowej restrukturyzacji w wysokości 2,8 mln PLN.

Podatek dochodowy ujęty w innych całkowitych dochodach

	okres	Okres
	od 01.01.2022	od 01.01.2021
	do 31.12.2022	do 31.12.2021
Podatek odroczony, w tym:	144,1	119,1
Powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych	1	119,1
Powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych z tytułu niezrealizowanego wyniku wyceny papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody	194,8	122,1
Powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych z tytułu strat aktuarialnych	-50,7	-3,0
Razem podatek księgowy ujęty w innych całkowitych dochodach	144,1	119,1

Podatek dochodowy ujęty w sprawozdaniu z sytuacji finansowej
okres od 01.01.2022 do 31.12.2022

	31.12.2022	Rachunek zysków i strat	31.12.2021
Odsetki naliczone od kredytów i pożyczek udzielonych klientom oraz odsetki naliczone i dyskonto od papierów wartościowych	-1 892,4	-781,3	-1 111,1
Różnica między wartością bilansową i podatkową rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych	-25,2	1,4	-26,6
Wycena papierów wartościowych	-206,7	-98,6	-108,1
Rezerwa brutto z tytułu podatku odroczonego ujmowanego w wyniku finansowym	-2 124,3	-878,5	-1 245,8
Strata podatkowa za 2022 r.	458,4	458,4	0,0
Koszty do zapłacenia	1 304,0	147,5	1 156,5
Odsetki naliczone od zobowiązań wobec innych banków oraz odsetki naliczone i dyskonto od zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych	3 218,7	2 813,2	405,5
Odpisy na straty kredytowe	903,4	366,6	536,8
Korekta wartości bilansowej brutto kredytów dot. moratoriów kredytowych	6 638,1	6 638,1	0,0
Koszty rozliczane według efektywnej stopy procentowej	557,5	488,1	69,4
Różnica między amortyzacją aktywa z tytułu prawa do użytkowania oraz kosztu finansowania leasingu (MSSF 16)	1,3	1,9	-0,6
Korekta odsetek od obligacji nabytych	119,2	73,9	45,3
Inne	32,2	13,8	18,4
Aktywa brutto z tytułu podatku odroczonego ujmowanego w wyniku finansowym	13 232,8	11 001,5	2 231,3
Razem	11 108,5	10 123,0	985,5

	31.12.2022	Inne całkowite dochody	31.12.2021
Niezrealizowany wynik z wyceny papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody	189,9	194,8	-4,8
Rezerwa brutto z tytułu podatku odroczonego ujmowanego w innych całkowitych dochodach	189,9	194,8	-4,8
Straty aktuarialne	84,1	-50,7	134,8
Aktywa brutto z tytułu podatku odroczonego ujmowanego w innych całkowitych dochodach	84,1	-50,7	134,8
Razem	274,0	144,1	130,0

7.6. Zysk oraz wartość księgowa przypadające na jedną akcję

Podstawowy zysk przypadający na jedną akcję

Wyliczenie podstawowego zysku przypadającego na jedną akcję Banku za 2022 rok oparte było na stracie netto w kwocie -46 004,8 PLN (rok 2021 zysk netto: 20 711,2 PLN) oraz liczbie akcji zwykłych występujących na dzień 31 grudnia 2022 roku i 31 grudnia 2021 roku w liczbie 380 000 sztuk.


	2022	2021
Zysk netto	-46 004,8	20 711,2
Ilość akcji zwykłych	380 000	380 000
Zysk przypadający na jedną akcję (w zł)	-121,07	54,50

Rozwodniony zysk przypadający na jedną akcję

W ciągu 2022 roku jak i również w ciągu roku 2021 nie wystąpiły czynniki rozwadniające zysk przypadający na jedną akcję. W opisywanym okresie ING Bank Hipoteczny S.A. nie emitował obligacji zamiennych na akcje ani opcji na akcje. Kapitał zakładowy dzieli się w całości na akcje zwykłe (nie ma akcji uprzywilejowanych). Ze względu na powyższe wartość rozwodnionego zysku przypadającego na jedną akcję pokrywa się z wartością podstawowego zysku przypadającego na jedną akcję.

Wartość księgowa przypadająca na jedną akcję

Wyliczenie wartości księgowej przypadającej na jedną akcję Banku za rok 2022 oparte było na kwocie kapitału własnego w wysokości 425 012,4 tys. zł (rok 2021: 481 986,9 tys. zł) oraz liczbie akcji występujących na koniec roku 2022 i 2021 w liczbie 380 000 sztuk.


	2022	2021
Wartość księgowa	425 012,4	481 986,9
Liczba akcji	380 000	380 000
Wartość księgowa na jedną akcję (w zł)	1 118,45	1 268,39

NOTY DO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ

7.7. Należności od banków


	stan na	stan na
	31.12.2022	31.12.2021
Rachunki bieżące	3 341,5	1 825,9
Lokaty w bankach	10 006,5	45 002,5
Pozostałe należności od banków	0,0	0,0
Razem (brutto)	13 348,0	46 828,4
Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości	0,0	0,0
Razem (netto)	13 348,0	46 828,4

Należności od banków na 31 grudnia 2022 roku obejmują w szczególności krótkoterminowe lokaty w ING Banku Śląskim S.A. w PLN.

W Banku nie występują należności od banków z rozpoznaną utratą wartości. Ponieważ Bank zawiera transakcje międzybankowe jedynie z ING Bankiem Śląskim S.A. ocenia się, że ryzyko kredytowe wynikające z tych transakcji jest istotnie ograniczone, w związku z czym Bank nie tworzy z tego tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe. W odniesieniu do przedmiotowych należności ING Bank Hipoteczny S.A. nie identyfikuje ryzyka walutowego i ryzyka stopy procentowej.

7.8. Dłużne papiery wartościowe


	stan na	stan na
	31.12.2022	31.12.2021
Dłużne papiery wartościowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody	84 623,0	49 640,8
Obligacje Skarbu Państwa	84 623,0	49 640,8
Dłużne papiery wartościowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu	0,0	14 995,6
Bony pieniężne NBP	0,0	14 995,6
Razem	84 623,0	64 636,4

7.9. Kredyty i inne należności udzielone klientom


	stan na			stan na
	31.12.2022			31.12.2021
	Brutto	odpis	netto	brutto	odpis	netto
Bankowość detaliczna (osoby fizyczne)	2 906 030,5	-4 919,4	2 901 111,1	3 885 918,9	-2 919,4	3 882 999,5
Kredyty i pożyczki hipoteczne	2 906 030,5	-4 919,4	2 901 111,1	3 885 918,9	-2 919,4	3 882 999,5
Razem	2 906 030,5	-4 919,4	2 901 111,1	3 885 918,9	-2 919,4	3 882 999,5


Jakość portfela kredytowego

	stan na			stan na
	31.12.2022			31.12.2021
	Brutto	Odpis	netto	brutto	odpis	netto
Aktywa w Etapie 1	2 655 283,2	-966,2	2 654 317,0	3 867 084,0	-615,0	3 866 469,0
Aktywa w Etapie 2	244 731,0	-2 414,8	242 316,2	11 985,4	-462,5	11 522,9
Aktywa w Etapie 3	6 016,3	-1 538,4	4 477,9	6 849,5	-1 841,9	5 007,6
Razem	2 906 030,5	-4 919,4	2 901 111,1	3 885 918,9	-2 919,4	3 882 999,5

W 2022 roku, niektóre ekspozycje kredytowe podlegały modyfikacji kontraktowych przepływów pieniężnych, które nie skutkowały ich usunięciem i ponownym ujęciem składnika aktywów finansowych.

Ponadto wyłączeniu i ponownemu ujęciu jako składnik aktywów finansowych nie podlegały ekspozycje z tytułu wakacji kredytowych.

Modyfikacje kontraktowych przepływów pieniężnych, które nie skutkują ich usunięciem i ponownym ujęciem składnika aktywów finansowych czyli prowadzą do ujęcia zysków lub strat z modyfikacji, wynikają z przesłanek biznesowych lub zdarzeń z zakresu ryzyka kredytowego w postaci udogodnień (forbearance) przyznanych klientom. W przypadku wystąpienia przesłanek biznesowych sposób ustalania odpisów na oczekiwane straty kredytowe nie ulega zmianie. Przyznanie klientom udogodnień (forbearance) świadczy o istotnym wzroście ryzyka kredytowego, skutkującego klasyfikacją do Etapu 2, w przypadku przyznania kolejnego udogodnienia następuje klasyfikacja do Etapu 3 zgodnie zasadami szacowania odpisów z tytułu utarty wartości opisanymi w rozdziale III. Znaczące zasady rachunkowości, w punkcie 5.2. Zastosowanie szacunków – Odpisy na oczekiwane straty kredytowe.

Dla aktywów finansowych, w przypadku których przepływy pieniężne wynikające z umowy uległy modyfikacji w trakcie okresu sprawozdawczego, podczas gdy odpowiadający im odpis na oczekiwane straty kredytowe był wyceniany w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia (tj. aktywów finansowych w Etapach 2 i 3), strata netto z tytułu modyfikacji wyniosła -233,6 tys. PLN (w roku 2021 odpowiednio: -26,7 tys. PLN).

Zmiana odpisu na oczekiwane straty kredytowe

	okres				okres
	od 01.01.2022 do 31.12.2022				od 01.01.2021 do 31.12.2021
	Etap 1	Etap 2	Etap 3	Razem	Etap 1	Etap 2	Etap 3	Razem
Odpis na początek okresu	-615,0	-462,5	-1 841,9	-2 919,4	-781,6	-967,7	-1 924,4	-3 673,7
Zmiany w okresie	-351,2	-1 952,3	303,5	-2 000,0	166,6	505,2	82,5	754,3
Odpisy na kredyty nabyte w okresie	0,0	0,0	0,0	0,0	-136,6	0	0	-136,6
Zmiana oszacowania	-493,1	-219,9	-100,4	-813,4	276,6	83	274,4	634,0
Transfer do etapu 1	-1,6	60,1	45,5	104,0	-8,7	449,9	22	463,2
Transfer do etapu 2	66,0	-1 840,4	1 273,9	-500,5	2,9	-169,7	670,8	504,0
Transfer do etapu 3	6,0	0,0	-1 028,0	-1 022,0	3,2	12,9	-1 010,10	-994,0
Całkowita spłata	71,5	47,9	112,5	231,9	29,2	129,1	125,4	283,7
Odpis na koniec okresu	-966,2	-2 414,8	-1 538,4	-4 919,4	-615,0	-462,5	-1 841,9	-2 919,4

W 2022 roku Bank nie nabywał wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych, natomiast w 2021 roku ING Bank Hipoteczny S.A. nabył od ING Banku Śląskiego S.A. jeden portfel wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych zabezpieczonych hipotecznie w ramach Umowy Przeniesienia Wierzytelności w celu emisji listów zastawnych nr 12 za łączną kwotę 710 665,1 tys. PLN.

Naliczone odsetki karne (za zwłokę) wynosiły 7,1 tys. PLN według stanu na 31 grudnia 2022 roku i odpowiednio 3,2 tys. zł według stanu na 31 grudnia 2021 roku. Naliczeniom tym odpowiadały spisania odsetek karnych na analogiczne kwoty.

W 2022 roku ze względu na niepewność inwestorów na światowych rynkach finansowych w związku z trwającą pandemią COVID-19, wybuch wojny w Ukrainie oraz wzrost stóp procentowych i wzrost inflacji Bank nie dokonywał przelewów wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych.

Podstawą nabywania przez ING Bank Hipoteczny S.A. portfeli wierzytelności od ING Banku Śląskiego S.A. jest podpisana w roku 2019 Ramowa Umowa Przeniesienia Wierzytelności w celach emisji listów zastawnych na zasadach i warunkach określonych w szczególności w Ustawie o Listach Zastawnych i Bankach Hipotecznych.


	Zmiana odpisu		różnica	Objaśnienia
	w sprawozdaniu z sytuacji finansowej	w rachunku zysków i strat
Zmiana odpisu	2 000,0	1 940,7	-59,3	Różnica dotycząca zmiany stanu odpisu na oczekiwane straty kredytowe w 2022 roku wynika w szczególności z uwzględnienia w rachunku zysków i strat odpisu odsetkowo-prowizyjnego oraz unwinding interest.

*) Różnica w 2021 roku wynosiła -100,0 tys. zł i wynikała z analogicznych przyczyn.

7.10. Rzeczowe aktywa trwałe


	stan na	stan na
	31.12.2022	31.12.2021
Wartość brutto	2 698,1	2 341,8
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania	2 382,0	2 114,6
Sprzęt informatyczny	299,2	210,3
Pozostałe rzeczowe aktywa trwałe	16,9	16,9
Skumulowana amortyzacja (umorzenie)	-1 392,1	-1 134,7
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania	-1 276,7	-952,7
Sprzęt informatyczny	-101,0	-171,0
Pozostałe rzeczowe aktywa trwałe	-14,4	-11,0
Razem (netto)	1 306,0	1 207,1
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania	1 105,3	1 161,9
Sprzęt informatyczny	198,2	39,3
Pozostałe rzeczowe aktywa trwałe	2,5	5,9

W tabelach poniżej zaprezentowano zmiany wartości brutto oraz skumulowanej amortyzacji dla poszczególnych grup rzeczowych aktywów trwałych, jakie miały miejsce w roku 2022 i 2021.

Zmiany w rzeczowych aktywach trwałych z wyłączeniem prawa do użytkowania
okres od 01.01.2022 do 31.12.2022

	Sprzęt informatyczny	Pozostałe rzeczowe	RAZEM
	Sprzęt informatyczny	aktywa trwałe	RAZEM
Wartość brutto na początek okresu	210,3	16,9	227,2
Zwiększenia	196,2	0,0	196,2
Zakup	196,2	0,0	196,2
Zmniejszenia	107,3	0,0	107,3
Sprzedaż	107,3	0,0	107,3
Wartość brutto na koniec okresu	299,2	16,9	316,1
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu	-171,0	-11,0	-182,0
Zwiększenia	-19,6	-3,4	-23,0
Odpisy amortyzacyjne	-19,6	-3,4	-23,0
Zmniejszenia	-89,6	0,0	-89,6
Sprzedaż	-89,6	0,0	-89,6
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu	-101,0	-14,4	-115,4
Wartość netto na koniec okresu	198,2	2,5	200,7

okres od 01.01.2021 do 31.12.2021

	Sprzęt informatyczny	Pozostałe rzeczowe	RAZEM
	Sprzęt informatyczny	aktywa trwałe	RAZEM
Wartość brutto na początek okresu	213,6	16,9	230,5
Zwiększenia	-3,3	0,0	-3,3
Zakup	-3,3	0,0	-3,3
Wartość brutto na koniec okresu	210,3	16,9	227,2
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu	-149,0	-7,6	-156,6
Zwiększenia	-22,0	-3,4	-25,4
Odpisy amortyzacyjne	-22,0	-3,4	-25,4
Zmniejszenia	0,0	0,0	0,0
Inne	0,0	0,0	0,0
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu	-171,0	-11,0	-182,0
Wartość netto na koniec okresu	39,3	5,9	45,2

Zmiany w aktywach z tytułu prawa do użytkowania
okres od 01.01.2022 do 31.12.2022

	Nieruchomości	Środki transportu	RAZEM
Wartość brutto na początek okresu	1 886,2	228,4	2 114,6
Zwiększenia	250,8	37,6	288,4
Nowe kontrakty	0,0	0,0	0,0
Inne	250,8	37,6	288,4
Zmniejszenia	0,0	21,0	21,0
Inne	0,0	21,0	21,0
Wartość brutto na koniec okresu	2 137,0	245,0	2 382,0
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu	-804,2	-148,5	-952,7
Zwiększenia	-269,5	-54,5	-324,0
Odpisy amortyzacyjne	-269,5	-54,5	-324,0
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu	-1 073,7	-203,0	-1 276,7
Wartość netto na koniec okresu	1 063,3	42,0	1 105,3

okres od 01.01.2021 do 31.12.2021

	Nieruchomości	Środki transportu	RAZEM
Wartość brutto na początek okresu	1 063,5	228,4	1 291,9
Zwiększenia	822,7	0,0	822,7
Nowe kontrakty	0,0	0,0	0,0
Inne	822,7	0,0	822,7
Wartość brutto na koniec okresu	1 886,2	228,4	2 114,6
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu	-531,1	-95,4	-626,5
Zwiększenia	-273,1	-53,1	-326,2
Odpisy amortyzacyjne	-273,1	-53,1	-326,2
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu	-804,2	-148,5	-952,7
Wartość netto na koniec okresu	1 082,0	79,9	1 161,9

Nie występują ograniczenia prawne dotyczące rzeczowych aktywów trwałych na koniec 2022 i 2021 roku.

7.11. Wartości niematerialne

stan na

31.12.2022

31.12.2021

Wartość brutto

2 975,8

Oprogramowanie*

2 975,8

Skumulowana amortyzacja (umorzenie)

-2 975,8

-2 975,7

Oprogramowanie

-2 975,8

-2 975,7

Razem (netto)

0,0

0,1

Oprogramowanie

0,0

0,1

*) W okresie sprawozdawczym istotnymi wartościami niematerialnymi z punku widzenia Banku były:

- oddane do używania w 2018 r. oprogramowanie Rejestr Zabezpieczeń Listów Zastawnych oraz Licencja do oprogramowania SAS (CSS) Szacowany okres użytkowania oprogramowania wynosi 2 lata.

Poniżej zaprezentowano zmiany w roku 2022 i 2021 w poszczególnych grupach wartości niematerialnych.

Zmiany w wartościach niematerialnych

okres od 01.01.2022 do 31.12.2022

	Oprogramowanie	RAZEM
Wartość brutto na początek okresu	2 975,8	2 975,8
Zwiększenia / zmniejszenia	0,0	0,0
Wartość brutto na koniec okresu	2 975,8	2 975,8
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu	-2 975,7	-2 975,7
Zwiększenia	-0,1	-0,1
Odpisy amortyzacyjne	-0,1	-0,1
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu	-2 975,8	-2 975,8
Wartość netto na koniec okresu	0,0	0,0


okres od 01.01.2021 do 31.12.2021

	Oprogramowanie	RAZEM
Wartość brutto na początek okresu	2 975,8	2 975,8
Zwiększenia / zmniejszenia	0,0	0,0
Wartość brutto na koniec okresu	2 975,8	2 975,8
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu	-2 151,0	-2 151,0
Zwiększenia	-824,7	-824,7
Odpisy amortyzacyjne	-824,7	-824,7
Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu	-2 975,7	-2 975,7
Wartość netto na koniec okresu	0,1	0,1

W 2022 roku i odpowiednio w 2021 roku Bank nie ponosił nakładów na wartości niematerialne.

7.12. Inne aktywa


	stan na	stan na
	31.12.2022	31.12.2021
Rozliczenia międzyokresowe	2 270,7	2 306,9
Koszty działania opłacone z góry	2 270,7	2 306,9
Pozostałe aktywa, w tym:	117,4	106,8
Rozrachunki publiczno-prawne	102,5	103,6
Rozrachunki z dostawcami	5,3	0,0
Inne	9,6	3,2
Razem	2 388,1	2 413,7

7.13. Zobowiązania wobec banków


	stan na	stan na
	31.12.2022	31.12.2021
Kredyty otrzymane	2 043 045,4	2 453 679,8
Zobowiązania z tytułu kwoty refinansowania*	0,0	0,0
Inne	3,8	3,0
Razem	2 043 049,2	2 453 682,8

*) ING Bank Hipoteczny S.A. świadczy na rzecz ING Banku Śląskiego S.A. usługi refinansowania portfeli wierzytelności hipotecznych poprzez zapłatę Kwoty Refinansowania, w wysokości ustalonej zgodnie z postanowieniami Umowy ramowej przeniesienia wierzytelności w celu emisji listów zastawnych i Umów Przeniesienia, w zamian za przeniesienie na ING Bank Hipoteczny S.A. tych portfeli.

7.14. Zobowiązania z tytułu emisji obligacji


	stan na	stan na
	31.12.2022	31.12.2021
Zobowiązania z tytułu emisji obligacji o okresie spłaty	135 927,4	654 660,0
Od 1 tygodnia do 1 miesiąca	135 927,4	150 169,1
Od 1 do 3 miesięcy	0,0	504 490,9
Od 6 do 9 miesięcy	0,0	0,0
Razem	135 927,4	654 660,0

Wyemitowane obligacje wg stanu na 31.12.2022


ISIN	Waluta	Wartość nominalna	Stopa + marża	Data emisji	Termin wykupu	Kwota objęta gwarancją	Rynek notowań
PLO262900098	PLN	134 000,0	Stała	2022-10-18	2023-01-18	0,0	Nie dotyczy

W 2022 roku w ramach Programu Emisji Obligacji ING Bank Hipoteczny S.A. wyemitował obligacje o łącznej wartości nominalnej 361 mln zł (tj. 722 sztuki o wartości nominalnej 500 tys. zł każda). Obligacje zostały wyemitowane w trzech seriach:

o Seria 7 o wartości nominalnej 79 mln zł oraz terminie wykupu ustalonym na 3 miesiące,

o Seria 8 o wartości nominalnej 148 mln zł oraz terminie wykupu ustalonym na 3 miesiące,

o Seria 9 o wartości nominalnej 134 mln zł oraz terminie wykupu ustalonym na 3 miesiące.

Obligacje zostały zarejestrowane w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych w Warszawie. Obligacje zostały w całości nabyte przez podmiot z Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A.

W 2021 roku w ramach Programu obligacji ING Bank Hipoteczny S.A. wyemitował obligacje o łącznej wartości nominalnej 654 mln zł (tj. 1 308 sztuk o wartości nominalnej 500 tys. zł każda). Obligacje zostały wyemitowane w trzech seriach:

o Seria 4 o wartości nominalnej 150 mln zł oraz terminie wykupu ustalonym na 10 miesięcy,

o Seria 5 o wartości nominalnej 79 mln zł oraz terminie wykupu ustalonym na 6 miesięcy,

o Seria 6 o wartości nominalnej 425 mln zł oraz terminie wykupu ustalonym na 3 miesiące.

Obligacje zostały zarejestrowane w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych w Warszawie. Obligacje serii 4 i 6 skierowane były do inwestorów kwalifikowanych. Obligacje serii 5 zostały w całości nabyte przez podmiot z Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A.

W 2022 roku ING Bank Hipoteczny S.A. wykupił wszystkie obligacje, wyemitowane w ramach Programu obligacji w 2021 roku oraz obligacje serii 7 i 8, wyemitowane w 2022 roku o łącznej wartości 881 000,0 tys. PLN.

W 2021 roku ING Bank Hipoteczny S.A. wykupił wszystkie obligacje, wyemitowane w ramach Programu obligacji w 2020 roku.

Emisje obligacji reguluje Umowa Programu Emisji Obligacji zawarta z ING Bankiem Śląskim S.A. Na podstawie umowy maksymalna wartość nominalna wyemitowanych i niewykupionych obligacji wynosi 4 000 000,0 tys. PLN.

Środki pozyskane z emisji obligacji własnych przeprowadzonych w 2022 roku zostały przeznaczone na spłatę finansowania pozyskanego z ING Banku Śląskiego S.A.

Na 31 grudnia 2022 roku Bank posiadał zobowiązania w wysokości 134 000,0 tys. PLN z tytułu emisji obligacji.

7.15. Zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych


	stan na	stan na
	31.12.2022	31.12.2021
Zobowiązania z tytułu emisji hipotecznych listów zastawnych o okresie spłaty	406 711,6	399 876,9
Od 1 do 2 lat	406 711,6	0,0
Od 2 do 5 lat	0,0	399 876,9
Razem	406 711,6	399 876,9

Na 31 grudnia 2022 roku Bank posiadał zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych wyemitowanych w ramach ustanowionego w roku 2019 Programu emisji listów zastawnych ING Banku Hipotecznego S.A. (Program listów zastawnych). Celem ustanowienia Programu listów zastawnych było stworzenie infrastruktury prawnej w ramach której Bank będzie mógł przeprowadzać emisje listów zastawnych zarówno na rynku lokalnym jak i zagranicznym. Środki pozyskane z inauguracyjnej 5-cio letniej „zielonej” emisji, przeprowadzonej w 4 kwartale 2019 roku, zostały przeznaczone na refinansowanie złotowych kredytów hipotecznych osób fizycznych, zabezpieczonych na nieruchomościach spełniających kryteria zdefiniowane w 2019 roku w ramach Green Covered Bond Framework.

Wykup emisji będzie miał miejsce w październiku 2024 roku.

Na 31 grudnia 2022 roku wartość bilansowa zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych wynosiła 406 711,6 tys. PLN (w porównaniu 399 876,9 tys. PLN na 31 grudnia 2021 roku).

Wyemitowane listy zastawne wg stanu na 31.12.2022

ISIN	Waluta	Wartość nominalna	Oprocentowanie na 31.12.2022	Stopa + marża	Data emisji	Termin wykupu	Rating	Rynek notowań
				/ stała stopa
XS2063297423	PLN	400 000,0	0,0802	0,53% + WIBOR6M	2019-10-10	2024-10-10	Aa1	LuxSE, rynek równoległy GPW

W 2022 roku Bank nie przeprowadzał emisji listów zastawnych.

Według stanu na 31 grudnia 2022 roku nominalna wartość wyemitowanych przez Bank i pozostających w obrocie listów zastawnych nie zmieniła się w stosunku do stanu na 31 grudnia 2021 roku i wynosiła 400 000,0 tys. PLN.

11 kwietnia 2022 roku nastąpiła piąta płatność kuponu odsetkowego od wyemitowanych przez Bank w październiku 2019 roku hipotecznych listów zastawnych. Kwota zapłaconych odsetek wynosiła 1 735,2 tys. PLN.

10 października 2022 roku nastąpiła szósta płatność kuponu odsetkowego od wyemitowanych przez Bank w październiku 2019 roku hipotecznych listów zastawnych. Kwota zapłaconych odsetek wynosiła 11 408,7 tys. PLN.

W 2022 roku, ze względu na niesprzyjające warunki rynkowe wywołane przez pandemię wirusa COVID-19, wybuch wojny w Ukrainie oraz wzrost stóp procentowych i wzrost inflacji Bank nie przeprowadził emisji listów zastawnych.

Ewentualne przyszłe emisje listów zastawnych będą bezpośrednio uzależnione od warunków rynkowych oraz sytuacji płynnościowej Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A.

Rejestr zabezpieczeń listów zastawnych

Zabezpieczeniem hipotecznych listów zastawnych są wierzytelności Banku z tytułu kredytów hipotecznych zabezpieczone hipoteką z najwyższym pierwszeństwem ustanowioną na rzecz Banku. Podstawę emisji hipotecznych listów zastawnych stanowi również część środków Banku ulokowana w obligacjach skarbowych, o których mowa w nocie 7.23. Wartość godziwa.

Wartość kapitału niezapadłego wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych i stanowiących zabezpieczenie emisji hipotecznych listów zastawnych na 31 grudnia 2022 roku wynosiła 2 379 434,2 tys. PLN (dla porównania na 31 grudnia 2021 roku wynosiła 2 987 361,5 tys. PLN) natomiast wartość dodatkowego zabezpieczenia w postaci papierów wartościowych wyemitowanych przez Skarb Państwa wynosiła 30 000,0 tys. PLN (dla porównania na 31 grudnia 2021 roku wynosiła 13 264,7 tys. PLN).

Na 31 grudnia 2022 roku liczba wierzytelności wpisanych do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych wynosiła 14 688 (dla porównania na 31 grudnia 2021 roku wynosiła 16 798).

7.16. Rezerwy


	stan na	stan na
	31.12.2022	31.12.2021
Rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe	541,7	803,6
Krótkoterminowe	2,3	46,2
Długoterminowe	539,4	757,4
Pozostałe rezerwy	20,0	20,0
Długoterminowe	20,0	20,0
Razem	561,7	823,6

Rezerwy na odprawy emerytalne szacowane są na podstawie wyceny aktuarialnej z zastosowaniem stopy dyskonta, którą na koniec roku 2022 przyjęto na poziomie 7,00 % (2,8% na koniec roku 2021). Rezerwa będąca efektem wyceny aktuarialnej ujmowana jest i aktualizowana w okresach rocznych.

Poniższa tabela prezentuje zmianę stanu zobowiązania ujętego w bilansie.

Zmiany w rezerwach
okres od 01.01.2022 do 31.12.2022

	Rezerwa na	Rezerwa na	Pozostałe	RAZEM
	odprawy emerytalne	odprawy rentowe	rezerwy	RAZEM
Saldo na początek okresu	777,8	25,8	20,0	823,6
Koszty bieżącego zatrudnienia	50,0	2,8	0,0	52,8
Koszty odsetek	20,6	0,7	0,0	21,3
Świadczenia wypłacone	-69,0	0,0	0,0	-69,0
Zyski/straty aktuarialne	-257,0	-9,9	0,0	-266,9
Z tytułu zmian założeń aktuarialnych ex post	-144,6	-7,2	0,0	-151,8
Z tytułu zmian założeń finansowych	-107,0	-2,6	0,0	-109,7
Z tytułu zmian założeń demograficznych	-5,4	-0,1	0,0	-5,5
Inne	0,0	0,0	0,0	0,0
Saldo na koniec okresu	522,3	19,4	20,0	561,7


okres od 01.01.2021 do 31.12.2021

	Rezerwa na	Rezerwa na	Pozostałe	RAZEM
	odprawy emerytalne	odprawy rentowe	rezerwy	RAZEM
Saldo na początek okresu	730,2	25,6	20,0	775,8
Koszty bieżącego zatrudnienia	51,8	2,8	0,0	54,6
Koszty odsetek	8,6	0,3	0,0	8,9
Zyski/straty aktuarialne	-12,8	-2,9	0,0	-15,7
Z tytułu zmian założeń aktuarialnych ex post	-51,0	-4,5	0,0	-55,6
Z tytułu zmian założeń finansowych	47,1	1,7	0,0	48,8
Z tytułu zmian założeń demograficznych	-8,9	-0,1	0,0	-9,0
Inne	0,0	0,0	0,0	0,0
Saldo na koniec okresu	777,8	25,8	20,0	823,6

7.17. Inne zobowiązania


	stan na	stan na
	31.12.2022	31.12.2021
Rozliczenia międzyokresowe	6 694,9	5 982,4
Z tytułu wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych	5 183,7	4 794,8
w tym program zmiennych składników wynagrodzeń	3 781,4	3 677,2
Z tytułu Umowy o współpracy*	515,0	510,4
Z tytułu kosztów IT	113,8	152,9
Z tytułu usług prawnych	17,7	0,0
Z tytułu kosztów łączności	11,1	25,4
Inne	853,6	498,9
Pozostałe zobowiązania	2 314,3	1 743,5
Zobowiązania z tytułu leasingu	1 135,9	1 159,8
Rozrachunki z pracownikami	495,6	-1,0
Rozrachunki publiczno-prawne	652,2	515,0
Rozrachunki z dostawcami	11,2	49,2
Inne	19,4	20,5
Razem	9 009,2	7 725,9

*) Zakres usług świadczonych przez ING Bank Śląski S.A. na rzecz ING Banku Hipotecznego S.A. wynikający z Umowy o współpracy został opisany w nocie 7.25 Transakcje z jednostkami powiązanymi.

7.18. Zobowiązanie z tytułu leasingu

stan na 31.12.2022


Terminy wymagalności zobowiązań z tytułu leasingu	Leasing powierzchni biurowej	Leasing samochodów	RAZEM
Do 1 miesiąca	24,8	5,8	30,6
Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy	49,3	11,4	60,7
Powyżej 3 miesięcy do 1 roku	217,2	28,2	245,4
Powyżej 1 roku do 5 lat	799,2		799,2
Razem	1 090,5	45,4	1 135,9

stan na 31.12.2021


Terminy wymagalności zobowiązań z tytułu leasingu	Leasing powierzchni biurowej	Leasing samochodów	RAZEM
Do 1 miesiąca	23,7	4,5	28,2
Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy	47,3	9,1	56,4
Powyżej 3 miesięcy do 1 roku	210,8	36,1	246,9
Powyżej 1 roku do 5 lat	794,6	33,7	828,3
Razem	1 076,4	83,4	1 159,8

7.19. Kapitał akcyjny

Szczegółowa struktura kapitału akcyjnego według stanu na 31 grudnia 2022 roku zaprezentowana została w punkcie 1.3. Kapitał akcyjny.

7.20. Skumulowane inne całkowite dochody

W poniższej tabeli zaprezentowano salda bilansowe skumulowanych innych całkowitych dochodów, odpowiednio na 31 grudnia 2022 roku i 31 grudnia 2021 roku.


	stan na	stan na
	31.12.2022	31.12.2021
Zyski i straty aktuarialne	-358,5	-574,7
w tym podatek odroczony	84,1	134,8
Wycena papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody	-809,7	20,6
w tym podatek odroczony	189,9	-4,8
Razem	-1 168,2	-554,1

7.21. Zyski zatrzymane


	stan na	stan na
	31.12.2022	31.12.2021
Wynik roku bieżącego	-46 004,8	20 711,2
Wynik lat ubiegłych - część niepodzielona	26 940,1	18 241,4
Wynik lat ubiegłych – część przeznaczona na kapitał zapasowy	3 243,1	1 586,2
Razem	-15 821,6	40 538,8

Decyzją Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia ING Banku Hipotecznego S.A. z dnia 7 kwietnia 2022 roku 50% zysku za 2021 rok w wysokości 10 355 608,91 PLN zostało przeznaczone na wypłatę dywidendy, 8% zysku w wysokości 1 656 897,43 PLN na kapitał zapasowy, natomiast pozostała część zysku netto w wysokości 8 698 711,48 PLN została niepodzielona.

Zarząd Banku będzie wnioskował do Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia o pokrycie straty za rok 2022 w wysokości -46 004 780,29 PLN z kapitału zapasowego (nadwyżki ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej).

Jednocześnie Zarząd Banku będzie rekomendował Zwyczajnemu Walnemu Zgromadzeniu przeznaczenie na wypłatę dywidendy w roku 2023 kwoty do wysokości zysków niepodzielonych z lat 2020 oraz 2021. Przedmiotowa decyzja wynika z dążenia do optymalnego zagospodarowania kapitału Banku, w tym jego wskaźników rentowności (ROE). Na takie podejście pozwala m.in. bezpieczna pozycja kapitałowa Banku, wystarczająca do realizacji zaplanowanych celów biznesowych. Bank obecnie cechuje bardzo wysoki i bezpieczny poziom wskaźników kapitałowych kilkukrotnie przekraczający nałożone prawem wymagania, a przeznaczenie ww. kwoty zysków niepodzielonych do wypłaty nie spowoduje naruszenia zarówno regulacyjnych poziomów wskaźników adekwatności kapitałowej jak i monitorowanych przez Bank bardziej konserwatywnych limitów, które uwzględniają dodatkowo bufor wewnętrzny. Bank jednocześnie nie tylko przed ale i po wypłacie w/w kwoty będzie spełniał wszystkie kryteria niezbędne do wypłaty dywidendy przewidziane w polityce dywidendowej UKNF na rok 2023. Przy czym, zgodnie z art. 129 ustawy Prawo bankowe wypłata przedmiotowej dywidendy uzależniona jest od zgody Komisji Nadzoru Finansowego.

POZOSTAŁE NOTY

7.22. Informacje dodatkowe do rachunku przepływów pieniężnych

Gotówka i jej ekwiwalenty

Dla celów sprawozdania z przepływów pieniężnych, gotówka i jej ekwiwalenty obejmują salda rachunków bieżących i lokat krótkoterminowych (zawartych na okres nieprzekraczający 3 miesięcy) w innych bankach.


	stan na	stan na
	31.12.2022	31.12.2021
Rachunki bieżące	3 341,5	1 825,9
Lokaty w bankach	10 006,5	45 002,5
Razem gotówka i jej ekwiwalenty	13 348,0	46 828,4

Objaśnienie podziału działalności Banku na działalność operacyjną, inwestycyjną i finansową w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych

Działalność operacyjna dotyczy podstawowego obszaru działalności Banku, nie zaliczanej do działalności inwestycyjnej i finansowej.

Działalność inwestycyjna polega na nabywaniu i zbywaniu papierów wartościowych oraz powiązanych wpływów odsetkowych, a także na nabywaniu i zbywaniu wartości niematerialnych i rzeczowych aktywów trwałych .

Działalność finansowa dotyczy długoterminowych (powyżej 1 roku) operacji finansowych, przeprowadzanych z podmiotami finansowymi. Wpływy z działalności finansowej wskazują na źródła finansowania Banku, uzyskiwane m.in. poprzez zaciąganie długoterminowych kredytów i pożyczek od innych banków lub emisję dłużnych papierów wartościowych (listów zastawnych i obligacji). Wpływy obejmują także zobowiązania z tytułu wpłat na podwyższenie kapitału akcyjnego. Wydatki z działalności finansowej dotyczą głównie spłat przez Bank długoterminowych zobowiązań (m.in.: spłat otrzymanych kredytów wraz z odsetkami, odsetek od wyemitowanych papierów dłużnych, spłat zobowiązań leasingowych oraz płatności dywidend na rzecz właściciela).

Przyczyny występowania różnic pomiędzy zmianami stanu niektórych pozycji wykazanymi w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych

Przyczyny wystąpienia różnic pomiędzy zmianami stanu wykazanymi w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych zostały wyjaśnione w poniższej tabeli.

Ponadto, zmiany stanu poszczególnych składników aktywów i zobowiązań zostały skorygowane o odsetki, które prezentowane są w pozycji Odsetki otrzymane/zapłacone.


	Zmiana stanu		różnica	Objaśnienia
	w sprawozdaniu z sytuacji finansowej	w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych	różnica	Objaśnienia
Zmiana stanu należności od banków	-33 480,4	4,0	-33 484,4	Różnica dotycząca zmiany stanu należności od banków wynika w szczególności z pomniejszenia tej pozycji w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej o zmianę stanu rachunków bieżących i lokat krótkoterminowych o terminie zapadalności mniejszym niż 3 miesiące, które zaprezentowano w pozycji zwiększenie/zmniejszenie środków pieniężnych netto.
Zmiana stanu kredytów i pożyczek udzielonych klientom	-981 888,3	984 199,9	-1 966 088,2	Różnica dotycząca zmiany stanu kredytów i pożyczek udzielonych klientom wynika w szczególności z pomniejszenia tej pozycji w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej o naliczone odsetki od kredytów udzielonych klientom, które zaprezentowano w pozycji Odsetki otrzymane
Zmiana stanu pozostałych aktywów	-25,6	-477,1	451,5	Różnica dotycząca zmiany stanu pozostałych aktywów wynika w szczególności z uwzględnienia w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej nie tylko zmiany stanu innych aktywów lecz również m.in. pozostałych zmian rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych
Zmiana stanu zobowiązań wobec innych banków	-410 633,6	0,8	-410 634,4	Różnica dotycząca zmiany stanu pozostałych zobowiązań wobec innych banków wynika w szczególności z pomniejszenia tej pozycji w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej o zmianę stanu zobowiązań z tytułu finansowania długoterminowego, które wykazane zostały w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności finansowej
Zmiana stanu zobowiązań z tyt. obligacji	-518 732,6	134 000,0	-652 732,6	Różnica dotycząca zmiany stanu zobowiązań z tyt. obligacji wynika w szczególności z powiększenia tej pozycji w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej o naliczone odsetki od zobowiązań z tytułu obligacji, które zaprezentowano w pozycji Odsetki zapłacone
Zmiana stanu zobowiązań z tyt. listów zastawnych	6 834,7	321,5	6 513,2	Różnica dotycząca zmiany stanu zobowiązań z tyt. listów zastawnych wynika w szczególności z powiększenia tej pozycji w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej o naliczone odsetki od zobowiązań z tytułu obligacji, które zaprezentowano w pozycji Odsetki zapłacone
Zmiana stanu rezerw	-261,9	-45,6	-216,3	Różnica dotycząca zmiany stanu rezerw wynika z uwzględnienia w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej nie tylko zmiany stanu rezerw lecz również m.in. zmiany stanu odroczonego podatku dochodowego od osób prawnych odnoszonego na Skumulowane inne całkowite dochody
Zmiana stanu pozostałych zobowiązań	1 283,7	1 633,4	-349,7	Różnica dotycząca zmiany stanu pozostałych zobowiązań w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności operacyjnej wynika w szczególności z wyłączenia z tej pozycji rachunku przepływów pieniężnych przepływów z tytułu leasingu, które zostały wykazane w przepływach pieniężnych netto z tytułu działalności finansowej
Zmiana stanu dłużnych papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody	34 982,1	-35 906,9	70 889,0	Różnica dotycząca zmiany stanu dłużnych papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody wynika w szczególności z wyłączenia z tej pozycji rachunku przepływów pieniężnych przepływów z tytułu odroczonego podatku dochodowego od osób prawnych, który został wykazany w pozycji Zmiana stanu rezerw


	Zmiana stanu odpisów		różnica	Objaśnienia
	w sprawozdaniu z sytuacji finansowej	w rachunku zysków i strat
Zmiana stanu odpisów	-2 000,0	-1 940,7	-59,3	Różnica dotycząca zmiany stanu odpisu na oczekiwane straty z tytułu ryzyka kredytowego wynika w szczególności z uwzględnienia w rachunku zysków i strat odpisu odsetkowo-prowizyjnego oraz unwinding interest.

7.23. Wartość godziwa

Wartość godziwa to kwota, za jaką składnik aktywów mógłby być wymieniony, lub zobowiązanie wykonane, pomiędzy dobrze poinformowanymi i zainteresowanymi stronami w bezpośrednio zawartej transakcji, innej niż sprzedaż pod przymusem lub likwidacja i jest najlepiej odzwierciedlona przez cenę rynkową, jeśli jest dostępna.

Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej w sprawozdaniu z sytuacji finansowej są prezentowane

W oparciu o stosowane metody ustalania wartości godziwej, poszczególne składniki aktywów/zobowiązań finansowych Bank klasyfikuje do jednej z trzech kategorii, tzw. Poziomu wyceny. Opis poszczególnych poziomów wyceny zawarty jest w rozdziale 5. Istotne zasady rachunkowości oraz kluczowe szacunki, w punkcie 5.5.10 Elementy pozaodsetkowe.

W 2022 roku nie było przesunięć pomiędzy poziomami wyceny, podobnie jak w 2021 roku. W 2022 roku techniki wyceny dla Poziomu 1 wyceny nie uległy zmianie.

Poniżej zaprezentowano wartości bilansowe aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej w rozbiciu na poszczególne poziomy wyceny.

stan na 31.12.2022

	Poziom 1	Poziom 2	Poziom 3	RAZEM
Aktywa finansowe	84 623,0	0,0	0,0	84 623,0
Dłużne papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne całkowite dochody	84 623,0	0,0	0,0	84 623,0
w tym obligacje skarbowe	84 623,0	0,0	0,0	84 623,0


stan na 31.12.2021

	Poziom 1	Poziom 2	Poziom 3	RAZEM
Aktywa finansowe	49 640,8	0,0	0,0	49 640,8
Dłużne papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne całkowite dochody	49 640,8	0,0	0,0	49 640,8
w tym obligacje skarbowe	49 640,8	0,0	0,0	49 640,8

Aktywa i zobowiązania finansowe, które w sprawozdaniu z sytuacji finansowej nie są prezentowane w wartości godziwej

Poniżej przedstawiono porównanie wartości bilansowej z wartością godziwą portfela kredytowego, zobowiązań z tytułu emisji obligacji oraz zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych. Dla pozostałych aktywów i zobowiązań finansowych nie wycenianych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w wartości godziwej, wartość godziwa jest zbliżona do wartości bilansowej. W 2022 roku techniki wyceny dla Poziomu 2 i 3 wyceny nie uległy zmianie.

stan na 31.12.2022

	Wartość bilansowa	Metoda wyceny	Wartość godziwa			RAZEM
	Wartość bilansowa	Metoda wyceny	Poziom 1	Poziom 2	Poziom 3	RAZEM
Aktywa
Należności od banków	13 348,0	wartość wymaganej zapłaty	0,0	13 348,0	0,0	13 348,0
Kredyty i inne należności udzielone klientom	2 901 111,1	zdyskontowane przepływy pieniężne	0,0	0,0	2 894 462,0	2 894 462,0
Zobowiązania
Zobowiązania wobec innych banków	2 043 049,2	wartość wymaganej zapłaty	0,0	2 043 049,2	0,0	2 043 049,2
Zobowiązania z tytułu emisji obligacji	135 927,4	zdyskontowane przepływy pieniężne	0,0	135 927,4	0,0	135 927,4
Zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych	406 711,6	zdyskontowane przepływy pieniężne	0,0	-412 245,4	0,0	-412 245,4
Zobowiązania z tytułu leasingu	1 135,9	wartość wymaganej zapłaty	0,0	0,0	1 135,9	1 135,9


stan na 31.12.2021

	Wartość bilansowa	Metoda wyceny	Wartość godziwa			RAZEM
	Wartość bilansowa	Metoda wyceny	Poziom 1	Poziom 2	Poziom 3	RAZEM
Aktywa
Należności od banków	46 828,4	wartość wymaganej zapłaty	0,0	46 828,4	0,0	46 828,4
Kredyty i inne należności udzielone klientom	3 882 999,5	zdyskontowane przepływy pieniężne	0,0	0,0	3 793 433,4	3 793 433,4
Zobowiązania
Zobowiązania wobec innych banków	2 453 682,8	wartość wymaganej zapłaty	0,0	2 453 682,8	0,0	2 453 682,8
Zobowiązania z tytułu emisji obligacji	654 660,0	zdyskontowane przepływy pieniężne	0,0	654 209,6	0,0	654 209,6
Zobowiązania z tytułu emisji listów zastawnych	399 876,9	zdyskontowane przepływy pieniężne	0,0	390 433,7	0,0	390 433,7
Zobowiązania z tytułu leasingu	1 159,8	wartość wymaganej zapłaty	0,0	0,0	1 159,8	1 159,8

Bank ujawnia dane nt. wartości godziwej kredytów zaliczanych do grupy aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu oraz zobowiązań finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej. Przyjęte na 31 grudnia 2022 roku metody wyliczeń wartości godziwej dla celów ujawnień nie uległy zmianie w stosunku do stosowanych na koniec roku 2021.

W przypadku portfela kredytów hipotecznych w celu wyceny do wartości godziwej stosowana jest metoda dochodowa. Wartość godziwa kredytu obliczana jest jako suma zdyskontowanych przepływów pieniężnych z tytułu spłat kapitału oraz płatności odsetek, z uwzględnieniem kapitału przedpłaconego oraz kosztu ryzyka kredytowego. W przypadku kredytów nieposiadających harmonogramu spłat oraz kredytów z grupy zagrożonych utratą wartości przyjmuje się, że dla tych kredytów wartość godziwa równa się ich wartości księgowej.

Wartość godziwą zobowiązań z tytułu emisji listów zastawnych oraz z tytułu emisji obligacji wylicza się poprzez zastosowanie czynnika dyskontowego dla każdego przepływu pieniężnego. W tym przypadku czynnik dyskontowy to suma:

o stopy rynkowej opartej na krzywej rentowności z dnia bilansowego oraz

o szacunku aktualnej marży jaka byłaby oferowana w przypadku zaciągnięcia zobowiązania.

Wartość ta jest oparta o indykatywne kwotowanie (np. w odniesieniu do emisji listów zastawnych - kwotowanie eurorynkowe) oraz koszt zabezpieczenia ryzyka z tytułu niedopasowania walutowego.

7.24. Pozycje pozabilansowe


	stan na	stan na
	31.12.2022	31.12.2021
Otrzymane zobowiązania pozabilansowe, w tym:	2 864 196,4	2 547 197,0
Niewykorzystana linia kredytowa (revolving credit facility) otrzymana od ING Banku Śląskiego S.A.	2 864 000,0	2 547 000,0
Niewykorzystana linia kredytowa dotycząca kart kredytowych do rachunku bieżącego prowadzonego dla Banku w ING Banku Śląskim S.A.	196,4	197,0
Gwarancje*	0,0	154 500,0
Razem	2 864 196,4	2 701 697,0

*) W powyższym zestawieniu wykazano gwarancje wystawione przez ING Bank Śląski S.A. w odniesieniu do emisji obligacji ING Banku Hipotecznego S.A. Limit dotyczący maksymalnej kwoty objętej gwarancjami ustalono na poziomie 900 tys. PLN, w taki sposób, że:

a) 700 tys. PLN stanowi limit możliwy do wykorzystania w postaci gwarancji lub linii kredytowej nr 3 (revolving credit facility), w efekcie elementy tej kwoty są prezentowane następująco:

1. wykorzystana część dot. linii kredytowej - w pozycji bilansowej „Zobowiązania wobec banków”,

2. część przeznaczona na objęcie gwarancjami obligacji - w pozycji pozabilansowej „Gwarancje”,

3. część niewykorzystana do wysokości limitu 700 tys. zł – w pozycji pozabilansowej „Niewykorzystana linia kredytowa”

b) 200 tys. PLN stanowi limit możliwy do wykorzystania w postaci gwarancji. Według stanu na 31 grudnia 2022 roku Bank nie korzystał z możliwości objęcia gwarancjami wystawionymi przez ING Bank Śląski S.A. w odniesieniu do emisji obligacji, natomiast według stanu na 31 grudnia 2022 roku pierwszy próg limitu, możliwego do wykorzystania w postaci gwarancji lub linii kredytowej nr 3 w wysokości 700 tys. PLN (a) nie został przekroczony.

7.25. Transakcje z jednostkami powiązanymi

ING Bank Hipoteczny S.A. jest spółką zależną ING Banku Śląskiego S.A., który na dzień 31 grudnia 2022 roku posiadał 100% udziału w kapitale akcyjnym ING Banku Hipotecznego S.A. oraz 100% udziałów w ogólnej liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu ING Banku Hipotecznego S.A.

Począwszy od 2019 roku ING Bank Hipoteczny S.A. świadczy na rzecz ING Banku Śląskiego S.A. usługi refinansowania portfeli wierzytelności hipotecznych poprzez zapłatę Kwoty Refinansowania, w wysokości ustalonej zgodnie z postanowieniami Umowy ramowej przeniesienia wierzytelności w celu emisji listów zastawnych i Umów Przeniesienia, w zamian za przeniesienie na ING Bank Hipoteczny S.A. tych portfeli.

ING Bank Śląski S.A. prowadzi rachunki bieżące, rachunki lokat krótkoterminowych oraz rachunki papierów wartościowych dla ING Banku Hipotecznego S.A. Dodatkowo, ING Bank Hipoteczny S.A. korzysta z linii kredytowej od ING Banku Śląskiego S.A. na potrzeby finansowania działalności operacyjnej, a także z linii kredytowej udostępnionej pracownikom spółki w związku z korzystaniem z kart bankowych ING Banku Śląskiego S.A.

Począwszy od stycznia 2019 roku ING Bank Śląski S.A. wykonuje na rzecz ING Banku Hipotecznego S.A. czynności o podstawowym znaczeniu w oparciu o Umowę o współpracy pomiędzy tymi bankami. Usługi świadczone są w następujących obszarach: Rachunkowości i Podatków, Controllingu, IT, Bezpieczeństwo IT, Ryzyka Kredytowego i Walidacji Modeli, Ryzyka Rynkowego i Płynności, Ryzyka Operacyjnego i Ryzyka Informacji (technologicznego), usług w zakresie Zakupów, usług w zakresie HR, usług w obszarze Biznesu i Operacji, Skarbu, Obsługi Prawnej, Zarządzania Danymi, Ryzyka Braku Zgodności (Compliance) oraz Audytu. Część czynności wykonywanych jest w ramach outsourcingu, zgodnie z przepisami ustawy Prawo bankowe, natomiast wszelkie procesy decyzyjne związane z prowadzoną działalnością wykonywane są przez ING Bank Hipoteczny S.A.

Pomiędzy ING Bankiem Hipotecznym S.A. a ING Bankiem Śląskim S.A. przeprowadzane są również transakcje wynikające z zawartych umów podnajmu pomieszczeń, w których mieści się siedziba Banku, biuro w Warszawie oraz centrum zapasowe, umowy wsparcia informatycznego oraz obsługi kadrowo-płacowej.

Ponadto, ING Bank Hipoteczny S.A. korzysta z usług innych podmiotów powiązanych, tj. usług operacyjnych dot. SWIFT świadczonych przez ING Belgium N.V., usług obsługi finansowo-księgowej świadczonych przez ING Usługi dla Biznesu S.A..

Wszelkie transakcje dokonane z jednostkami powiązanymi wynikały z bieżącej działalności oraz zostały zawarte na warunkach rynkowych.

W 2022 r. Bank zawarł nowe umowy z podmiotami Grupy Kapitałowej ING Bank N.V.: Master Service Agreement z ING Business Shared Services B.V. sp. z o.o. Oddział w Polsce (wskazuje ogólne warunki i zasady na jakich będą świadczone usługi) oraz – sklasyfikowany jako outsourcing funkcji krytycznej - Statement of Service z ING Business Shared Services B.V. sp. z o.o. Oddział w Polsce (Usługa Global Directory Services).

W okresie sprawozdawczym nie zawierano innych nowych istotnych umów, natomiast dokonywano aktualizacji umów istniejących (m.in. corocznej aktualizacji Umowy o współpracę z ING Bankiem Śląskim S.A.). Bank nie wszedł w relacje z innymi nowymi istotnymi klientami, odbiorcami czy dostawcami.

Koszty i przychody

prezentowane po pomniejszeniu o odliczenie współczynnikiem struktury sprzedaży (VAT)

okres od 01.01.2022 do 31.12.2022

	podmiot dominujący	pozostałe podmioty powiązane
Przychody	2 146,1	0,0
Przychody odsetkowe	2 146,1	0,0
Koszty	-128 407,3	-761,3
Koszty odsetkowe	-122 167,0	0,0
Koszty prowizji	-526,0	0,0
Koszty działania	-5 714,3	-761,3


okres od 01.01.2021 do 31.12.2021

	podmiot dominujący	pozostałe podmioty powiązane
Przychody	42,5	0,0
Przychody odsetkowe	42,5	0,0
Koszty	-30 799,0	-333,4
Koszty odsetkowe	-23 581,9	0,0
Koszty prowizji	-976,0	0,0
Koszty działania	-6 241,1	-333,4

Należności i zobowiązania

stan na 31.12.2022

	podmiot dominujący	pozostałe podmioty powiązane
Należności	14 411,3	0,0
Należności od banków	13 348,0	0,0
Rzeczowe aktywa trwałe	1 063,3	0,0
Zobowiązania	2 044 657,1	429,0
Zobowiązania wobec innych banków	2 043 049,2	0,0
Inne zobowiązania	1 607,9	429,0
w tym: rozliczenia międzyokresowe kosztów	517,4	418,6
Operacje pozabilansowe	2 864 196,2	0,0
Otrzymane zobowiązania pozabilansowe	2 864 196,2	0,0
Gwarancje	0,0	0,0


stan na 31.12.2021

	podmiot dominujący	pozostałe podmioty powiązane
Należności	47 910,4	0,0
Należności od banków	46 828,4	0,0
Rzeczowe aktywa trwałe	1 082,0	0,0
Zobowiązania	2 455 321,0	131,2
Zobowiązania wobec innych banków	2 453 682,8	0,0
Inne zobowiązania	1 638,2	131,2
w tym: rozliczenia międzyokresowe kosztów	525,4	131,2
Operacje pozabilansowe	2 701 697,0	0,0
Otrzymane zobowiązania pozabilansowe	2 547 197,0	0,0
Gwarancje	154 500,0	0,0

7.26. Transakcje z personelem zarządzającym i pracownikami

Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych

Pracownicy mogą korzystać z różnorodnych form pomocy socjalnej w ramach Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Stan Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych na dzień 31 grudnia 2022 roku wynosił 168,7 tys. PLN (dla porównania na 31 grudnia 2021 roku wynosił 129,1 tys. zł).

Wynagrodzenie Członków Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A.

Skład Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A. na koniec 2022 roku został zaprezentowany w rozdziale 1. Informacje o Banku, w punkcie 1.5. Skład Zarządu oraz Rady Nadzorczej Banku.


	okres	okres
	od 01.01.2022	od 01.01.2021
	do 31.12.2022	do 31.12.2021
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze*	2 032,5	1 607,3
Wynagrodzenia *	1 571,4	1 513,7
Korzyści	461,1	93,6
Razem	2 032,5	1 607,3

*) z wyłączeniem programu zmiennych wynagrodzeń

Na krótkoterminowe świadczenia pracownicze składają się: wynagrodzenia zasadnicze, opieka medyczna oraz inne świadczenia przyznane przez Radę Nadzorczą.

Świadczenia za rok 2022 dla Członków Zarządu ING Banku Hipotecznego S.A. wynikające z Programu Zmiennych Składników Wynagrodzeń nie zostały jeszcze przyznane. Zgodnie z obowiązującym w Banku systemem wynagrodzeń, Członkom Zarządu Banku może przysługiwać bonus za rok 2022, którego wypłata będzie miała miejsce w latach 2023-2029.

Członkowie Zarządu mają zawarte umowy o zakazie konkurencji po zaprzestaniu pełnienia funkcji w Zarządzie Banku. W przypadku nie powołania na nową kadencję lub odwołania Członkom Zarządu przysługuje odprawa. Informacja o odprawach przysługujących Członkom Zarządu jest zawarta w ich umowach o pracę i należy się tylko w przypadku rozwiązania umowy o pracę przez Bank z przyczyn innych niż uprawniające do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Wynagrodzenie Członków Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A.

Skład Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A. na koniec 2022 roku został zaprezentowany w rozdziale 1. Informacje o Banku, w punkcie 1.5. Skład Zarządu oraz Rady Nadzorczej Banku.


	okres	okres
	od 01.01.2022	od 01.01.2021
	do 31.12.2022	do 31.12.2021
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze	128,8	120,0
Wynagrodzenia	128,8	120,0
Razem	128,8	120,0

Członkowie Rady Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A. będący jednocześnie pracownikami innych podmiotów działających w ramach Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. nie otrzymują dodatkowego wynagrodzenia ani nagród z tytułu pełnienia funkcji w Radzie Nadzorczej ING Banku Hipotecznego S.A.

Stan posiadania akcji ING Banku Hipotecznego S.A. przez członków Rady Nadzorczej Banku oraz członków Zarządu Banku

Członkowie Zarządu Banku i Rady Nadzorczej Banku na 31 grudnia 2022 roku, a także odpowiednio na 31 grudnia 2021 roku nie posiadali akcji ING Banku Hipotecznego S.A.

7.27. Zatrudnienie

Zatrudnienie w ING Banku Hipotecznym S.A. na 31 grudnia 2022 roku wynosiło 36 etatów (w porównaniu z zatrudnieniem na 31 grudnia 2021 roku spadło o 2 etaty).

7.28. Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności

W 2022 roku oraz w 2021 roku, ze względu na specyfikę działalności biznesowej, Bank nie wydzielał segmentów, a wiec nie analizował wyników działalności w podziale na segmenty.

Bank prowadzi działalność wyłącznie na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.

ZARZĄDZANIE RYZYKIEM I KAPITAŁEM

Uwzględniając skalę oraz specyfikę działalności Banku, Bank ujawnia w sprawozdaniu finansowym oraz sprawozdaniu Zarządu z działalności Banku wybrane informacje na temat adekwatności kapitałowej i zarządzania ryzykiem. Informacje dotyczą w szczególności:

o celów i strategii w zakresie zarządzania ryzykiem,

o funduszy własnych dla potrzeb adekwatności kapitałowej,

o wymogów kapitałowych,

o buforów kapitałowych,

o dźwigni finansowej,

o korekt z tytułu ryzyka kredytowego,

o stosowanych technik ograniczenia ryzyka kredytowego,

o ryzyka operacyjnego, zgodnie z wymogami zawartymi w Rekomendacji M,

o ryzyka braku zgodności, zgodnie z wymogami zawartymi w Rekomendacji H

o systemu zarządzania ryzykiem płynności oraz pozycji płynności, zgodnie z Rekomendacją P,

o wymogów, o których mowa w art. 111a Prawo bankowe oraz w Rekomendacji H,

o polityki w zakresie wynagrodzeń osób, których działalność zawodowa ma istotny wpływ na profil ryzyka Banku.

Bank każdorazowo dokonuje oceny adekwatności ujawnianych informacji w kontekście dostarczenia uczestnikom rynku kompleksowego obrazu profilu ryzyka Banku.

Bank, działając w Grupie Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A., dostarcza również informacje podmiotowi dominującemu w celu ujęcia ich w danych skonsolidowanych.

Szczegółowe informacje o zakresie ujawnianych informacji, sposobie ich weryfikacji oraz publikacji zawiera dokument: „Polityka ujawniania informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz innych informacji podlegających ogłaszaniu w ING Banku Hipotecznym S.A.”, dostępny na stronie internetowej Banku.

Cele i zasady zarządzania ryzykiem

Zarządzanie ryzykiem w ING Banku Hipotecznym S.A. ma na celu zapewnienie skutecznej kontroli ryzyka i jego utrzymanie w warunkach zmieniającego się otoczenia makroekonomicznego i prawnego w ramach zaakceptowanego przez Bank apetytu na ryzyko, z uwzględnieniem założonego poziomu działalności biznesowej. Zakładany poziom ryzyka stanowi ważny składnik procesu planistycznego.

Bank monitoruje realizację strategii, w tym strategii zarządzania ryzykiem, a cele strategiczne zostały przypisane poszczególnym jednostkom organizacyjnym lub osobom. Ustanowiony został również nadzór Zarządu nad realizacją tych zadań.

Celem systemu zarządzania ryzykiem:

o kredytowym jest wspieranie efektywnej realizacji celów biznesowych poprzez proaktywne zarządzanie ryzykiem i działalność na rzecz wzrostu organicznego, przy jednoczesnym utrzymywaniu bezpiecznego poziomu wypłacalności i płynności oraz odpowiedniego poziomu odpisów/rezerw,

o operacyjnym jest ograniczenie ekspozycji Banku na ryzyko niefinansowe oraz minimalizacja konsekwencji z tytułu materializacji ryzyka operacyjnego,

o płynności i finansowania jest utrzymanie odpowiedniego poziomu płynności w celu zapewnienia bezpiecznego i stabilnego działania Banku w normalnych warunkach rynkowych oraz w trakcie kryzysu,

o stopy procentowej jest utrzymanie zmienności wyniku finansowego oraz bilansowej wartości zaktualizowanej kapitału wynikającej ze zmian stóp procentowych, w granicach nie zagrażających bezpieczeństwu Banku i akceptowanych przez Radę Nadzorczą,

o braku zgodności jest identyfikacja zagrożeń dla działania organizacji wynikających z braku zapewnienia zgodności z przepisami prawa i regulacji wewnętrznych – w szczególności w zakresie produktów i usług bankowych, monitorowanie zaistniałych incydentów, a także podejmowanie działań wspierających oraz naprawczych.

Wszystkie cele kompleksowego systemu zarządzania ryzykiem zostały szczegółowo określone w opracowanej przez Zarząd i zaakceptowanej przez Radę Nadzorczą strategii zarządzania ryzykiem.

Celem systemu kontroli wewnętrznej jest wspomaganie procesów decyzyjnych przyczyniające się do zapewnienia skuteczności i efektywności działania Banku, wiarygodności sprawozdawczości finansowej przestrzegania zasad zarządzania ryzykiem w Banku oraz przestrzegania przepisów prawa i regulacji wewnętrznych. Celem audytu wewnętrznego jest przysporzenie wartości i usprawnienie działalności operacyjnej Banku, a także wspomaganie osiągania celów w Banku poprzez zapewnienie skuteczności procesów funkcjonujących w Banku, jak również poprzez doradztwo.

Zasady zarządzania ryzykiem

Zarządzanie ryzykiem w ING Banku Hipotecznym S.A. opiera się w szczególności na następujących zasadach:

o proces zarządzania ryzykiem, w tym proces kredytowy, jest określony i regulowany przez strategie, polityki i procedury przyjęte przez Zarząd i Radę Nadzorczą ING Banku Hipotecznego S.A.,

o Bank zarządza wszystkimi zidentyfikowanymi rodzajami ryzyka bankowego i przeprowadza proces ICAAP (Internal Capital Adequacy Assessment Proces) przy czym:

 proces zarządzania ryzykiem jest odpowiedni do skali działalności oraz do istotności, skali i złożoności danego ryzyka oraz na bieżąco dostosowywany do nowych czynników i źródeł ryzyka,

 metody zarządzania ryzykiem, modele i ich systemy pomiaru ryzyka oraz ich założenia są dostosowane do skali i złożoności ryzyka oraz okresowo weryfikowane i walidowane,

o struktura organizacyjna zarządzania ryzykiem zapewnia niezależność obszaru ryzyka, w tym niezależność wyceny nieruchomości i podejmowania decyzji kredytowych od działalności biznesowej,

o proces zarządzania ryzykiem jest zintegrowany z procesami planistycznymi i kontrolingowymi oraz wspiera realizację strategii Banku, przy zachowaniu zgodności ze strategią zarządzania ryzykiem, w szczególności w zakresie apetytu na ryzyko,

o proces zarządzania ryzykiem jest spójny z zasadami zarządzania ryzykiem Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A., w tym również w zakresie wykorzystania grupowych modeli ryzyka, dostosowanych do specyfiki działania ING Banku Hipotecznego S.A. oraz zatwierdzonych przez właściwe organy ING Banku Hipotecznego S.A.,

o testy warunków skrajnych są przeprowadzane w Banku w oparciu o uprzednio zaakceptowane scenariusze. Wyniki testów warunków skrajnych są dyskutowane na posiedzeniach odpowiednich komitetów (opisanych poniżej) oraz Zarządu Banku. Raportowanie źródeł i czynników ryzyka a także pomiaru poziomu ryzyka i jego kosztów umożliwia podjęcie odpowiednich działań profilaktycznych i naprawczych.

Ryzyko ESG

Będąc częścią grupy kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. jako ING Bank Hipoteczny S.A. włączamy się działaniami w strategię biznesową dotyczącą ESG.

W grupie kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. ryzyko ESG zostało uznane za czynnik ryzyka wzmacniający istniejące tradycyjne kategorie ryzyka - ryzyko kredytowe, rynkowe, płynności i finansowania oraz operacyjne - zgodnie z interpretacją zawartą w ECB Guide on climate-related and environmental risks - supervisory expectations relating to risk management and disclosure z listopada 2020 roku.

W ramach wpisywania się w kulturę organizacyjną Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A., ING Bank Hipoteczny S.A. podejmuje szereg działań związanych bezpośrednio lub pośrednio z zagadnieniami ESG, np. Ekowolontariat w Śląskim Ogrodzie Botanicznym).

Na początku 2022 roku Rada Nadzorcza zatwierdziła Strategię Zarządzania Ryzykiem w ING Banku Hipotecznym S.A., w której wśród kluczowych celów na lata 2022-2024 jest przygotowanie i zastosowanie podejścia do zarządzania ryzykiem ESG/klimatu oraz wypracowanie zgodności z regulacjami dotyczącymi ryzyka ESG/klimatu. Regulacje nadzorcze dotyczące ryzyka ESG najbardziej rozwinięte są obecnie w zakresie filara „E” – dotykającego ryzyka środowiskowego, w tym ryzyka klimatu. Regulacje dotyczące filarów „S” (wpływ na społeczeństwo) oraz „G” (ład korporacyjny) będą stopniowo rozwijane.

Zgodnie ze Strategią Zarządzania Ryzykiem w ING Banku Hipotecznym S.A. Ryzyko klimatu musi być rozpatrywane w 2 aspektach:

o Ryzyko fizyczne – następstwo gwałtownych zjawisk pogodowych (np. powodzi) oraz ocieplania się klimatu,

o Ryzyko transformacji – wynikające m.in. ze zmian prawnych, technologicznych, preferencji klientów, transformacji gospodarki.

Cele określone w Strategii Zarządzania Ryzykiem w ING Banku Hipotecznym obejmują również:

1) Ocenę portfela kredytowego Banku:

o Dążenie do wdrożenia ilościowych miar ryzyka ESG do Apetytu na Ryzyko.

o Ocenę ekspozycji na ryzyko fizyczne dla nieruchomości będących przedmiotem zabezpieczenia.

o Pomiar emisyjności portfela kredytowego Banku (Scope 3).

o Monitoring zgodności portfela kredytowego Banku z celami wynikającymi z Porozumienia Paryskiego.

2) Zaangażowanie pracowników ING:

o Udział pracowników w szkoleniach dotyczących ryzyka ESG, możliwych metodologii jego pomiaru i zarządzania oraz zmieniających się regulacji prawnych.

o Zapewnienie zgodności polityk, procedur i procesów Banku z wymogami wynikającymi z pakietu CRR III / CRD IV.

Organizacja zarządzania ryzykiem

Proces zarzadzania ryzykiem jest nadzorowany przez Radę Nadzorczą Banku, która regularnie otrzymuje informacje o profilu ryzyka w ING Banku Hipotecznym S.A. oraz najważniejszych działaniach podejmowanych w zakresie zarządzania ryzykiem.

Zarząd Banku odpowiada za zarządzanie ryzykiem, w tym za nadzorowanie i monitorowanie działań podejmowanych przez Bank w tym zakresie. Zarząd Banku podejmuje najważniejsze decyzje mające wpływ na poziom ryzyka Banku oraz uchwala przepisy wewnętrzne dotyczące zarządzania ryzykiem.

Zarządzanie ryzykiem jest realizowane w trzech, wzajemnie niezależnych liniach obrony [2]:

1) Pierwsza linia obrony

Odpowiedzialna za opracowanie, wdrożenie i wykonywanie kontroli ograniczających ryzyko oraz monitorowanie ich efektywności.

W zakres odpowiedzialności wchodzą w m.in:

o analiza, kontrola oraz zarządzanie ryzykiem w swoim obszarze odpowiedzialności,

o zapewnienie identyfikacji ryzyk i mechanizmów kontrolnych dla produktów i procesów zgodnie z obowiązującymi w Banku zasadami,

o przeprowadzanie ocen ryzyka i podejmowanie działań ograniczających w celu utrzymania poziomu ryzyka zgodnego z wyznaczonym apetytem na ryzyko,

o utrzymywanie ciągłości działalności (ang. Business Continuity).

Pierwsza linia obrony odpowiada za wdrożenie i wykonywanie mechanizmów kontrolnych wynikających z polityk i innych regulacji, również dla czynności zleconych na zewnątrz (outsourcing) oraz mających za zadanie zapewnienie osiągania celów ogólnych i szczegółowych systemu kontroli wewnętrznej. W ramach tej linii wykonywany jest również niezależny monitoring przestrzegania mechanizmów kontrolnych w postaci weryfikacji bieżącej i/lub testowania poziomego.

Pierwsza linia obrony odpowiedzialna jest za przestrzeganie zasad wynikających z zatwierdzonych polityk, regulaminów, instrukcji i procedur.

Zadania pierwszej linii obrony wykonują jednostki organizacyjne nie wskazane w drugiej i trzeciej linii obrony.

2) Druga linia obrony

Głównym zadaniem drugiej linii obrony jest wspieranie, instruowanie, opiniowanie, doradzanie, kwestionowanie oraz nadzorowanie pierwszej linii obrony w zakresie zarządzania ryzykiem.

Druga linia obrony odpowiada za:

o wydawanie regulacji oraz zapewnienie metod i narzędzi zarządzania ryzykiem, w tym definiowanie i utrzymanie procesu zarządzania ryzykiem oraz wspieranie pierwszej linii obrony w trakcie realizacji tego procesu,

o weryfikowanie stosowania przez pierwszą linię obrony regulacji z zakresu ryzyka,

o opiniowanie propozycji biznesowych mających wpływ na profil ryzyka banku,

o przygotowywanie informacji zarządczej z zakresu ryzyka z uwzględnieniem ryzyk mających wpływ na realizację strategii Banku oraz ryzyk kluczowych,

o monitorowanie działań ograniczających ryzyko oraz zmian w profilu ryzyka,

o zapewnienie zatrudnienia wykwalifikowanej kadry w obszarze zarządzania ryzykiem,

o zapewnienie niezależnej analizy i ekspertyz wspierających kadrę zarządzającą,

o analizę i monitorowanie zagrożeń i trendów dotyczących zjawisk mających wpływ na profil ryzyka,

o podnoszenie świadomości ryzyka, wywieranie wpływu poprzez stymulowanie kultury ryzyka i prowadzenie szkoleń,

o zapewnienie odpowiedniej jakości danych związanych z zarządzaniem ryzykiem.

W celu zapewnienia efektywnego zarządzania ryzykiem w Banku pierwsza linia obrony zobowiązana jest przekazywać wszystkie istotne informacje z zakresu ryzyka jednostkom drugiej linii obrony.

Jednostki drugiej linii obrony w ramach działań kontrolnych dokonują własnej niezależnej oceny efektywności funkcjonowania pierwszej linii obrony poprzez: testy, przeglądy i inne formy kontroli. W związku z tym mają dostęp do wszelkich niezbędnych danych, informacji oraz dokumentów źródłowych, w tym zawierających informacje o charakterze poufnym, jeśli wynika to z zakresu merytorycznego ich zadań.

Zidentyfikowane na poziomie drugiej linii obrony problemy mogą być eskalowane na wyższy szczebel zarządzania – do Prezesa/Wiceprezesa nadzorującego daną jednostkę drugiej linii obrony, w tym również do Zarządu Banku i Rady Nadzorczej, wraz z opinią jednostki drugoliniowej w zakresie decyzji biznesowych obarczonych nieakceptowalnym ryzykiem.

3) Trzecia linia obrony

Stanowisko Audytu Wewnętrznego, pełni rolę trzeciej linii obrony i dostarcza kierownictwu niezależnego, obiektywnego zapewnienia, co do adekwatności i skuteczności systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej w pierwszej i drugiej linii obrony.

Role, uprawnienia, zakres i charakter pracy, zakres odpowiedzialności Stanowiska Audytu Wewnętrznego oraz zasady współpracy jednostek organizacyjnych Banku z tym Stanowiskiem są uregulowane w Polityce – Karta Audytu ING Bank Hipoteczny S.A.

Linie obrony modelu

Linie obrony modelu nie zawsze odpowiadają liniom obrony opisanym powyżej i określonym w poszczególnych obszarach ryzyk finansowych i niefinansowych. W obszarach tych ryzyk możliwe są przypadki, gdy jednostki drugiej lub trzeciej linii obrony są właścicielami modelu – wtedy, w zakresie linii obrony modelu występują one w roli pierwszej linii obrony modelu (np. audyt wewnętrzny, który funkcjonuje w ramach trzeciej linii obrony opisanej powyżej może być właścicielem modelu i wtedy w zakresie linii obrony modelu będzie pełnił rolę pierwszej linii obrony modelu).

Komórki organizacyjne odpowiedzialne za zarządzanie ryzykiem

Za zarządzanie ryzykiem w ING Banku Hipotecznym S.A. odpowiadają następujące komórki organizacyjne Banku:

o Stanowisko Ryzyka Kredytowego - obejmujący w szczególności pomiar, raportowanie, zarządzanie modelami ryzyka kredytowego,

o Stanowisko Ryzyka Rynkowego - obejmujące w szczególności zarządzanie ryzykiem rynkowym i płynności,

o Stanowisko Ryzyka Operacyjnego - obejmujące w szczególności zarządzanie ryzykiem niefinansowym,

o Zespół Wycen i Decyzji Kredytowych - obejmujący w szczególności niezależny od funkcji sprzedaży proces ustalania Bankowo-Hipotecznej Wartości Nieruchomości (BHWN),

o Stanowisko Walidacji Modeli - obejmujące w szczególności zarządzanie ryzykiem modeli oraz walidację modeli ryzyka i wyceny.

o Komórka ds. zgodności – obejmująca w szczególności zarządzanie ryzykiem braku zgodności w ramach ryzyka niefinansowego.

Proces zarządzania ryzykiem jest wspierany przez:

Komitet Audytu i Ryzyka Rady Nadzorczej

Komitet wspiera Radę Nadzorczą w szczególności poprzez:

o monitorowania procesu sprawozdawczości finansowej,

o monitorowania skuteczności systemów kontroli wewnętrznej, audytu wewnętrznego oraz zarządzania ryzykiem, w tym w zakresie sprawozdawczości finansowej oraz szacowania prawidłowego poziomu odpisów na oczekiwane straty kredytowe,

o monitorowania wykonywania czynności rewizji finansowej, w szczególności przeprowadzania przez firmę audytorską badania, z uwzględnieniem wszelkich wniosków i ustaleń Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego wynikających z kontroli przeprowadzonej w firmie audytorskiej,

o kontrolowania i monitorowania niezależności biegłego rewidenta i firmy audytorskiej, w szczególności w przypadku świadczenia przez firmę audytorską innych usług niż badanie.

Ponadto, w zakresie ryzyka poprzez :

o opiniowanie całościowej bieżącej i przyszłej gotowości Banku do podejmowania ryzyka,

o opiniowanie opracowanej przez Zarząd Banku strategii zarządzania ryzykiem w działalności Banku oraz przedkładanych przez Zarząd informacji dotyczących realizacji tej strategii,

o nadzorowanie wdrażania strategii zarządzania ryzykiem w działalności Banku przez kadrę kierowniczą wyższego szczebla,

o weryfikację, czy ceny pasywów i aktywów oferowanych klientom w pełni uwzględniają model biznesowy Banku i jego strategię w zakresie ryzyka.

Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami

Komitet obejmuje zakresem swojego działania :

o zarządzanie ryzykiem rynkowym i płynności w ING Banku Hipotecznym S.A.,

o zarządzanie bilansem Banku (aktywami i zobowiązaniami),

o zarządzanie kapitałem oraz adekwatnością kapitałową,

o proces wyceny instrumentów finansowych oraz kalkulacji korekt wyceny uwzględniających czynniki nieuwzględnione w wycenie w systemach Banku,

o przedkładanie Zarządowi Banku do ostatecznego zatwierdzania polityki z obszaru zarządzania ryzykiem rynkowym, ryzykiem płynności oraz wycen instrumentów finansowych,

o dokonywanie przeglądu stanu wewnętrznych aktów prawnych na bieżąco (co najmniej w cyklu rocznym) i dostosowania ich do profilu ryzyka Banku oraz/lub zmian otoczenia makroekonomicznego i prawnego.

Komitet Polityki Kredytowej

Komitet obejmuje zakresem działania:

o określanie apetytu na ryzyko kredytowe, w zakresie szczegółowych limitów apetytu na ryzyko oraz limitów koncentracji w ramach którego KPK:

 określa rodzaje limitów,

 ustala i zmienia poziomy limitów.

o podejmowanie decyzji w sprawie regulacji dotyczących realizacji Polityki zarządzania ryzykiem kredytowym w ING Banku Hipotecznym S.A.,

o określanie i modyfikowanie zasad dotyczących identyfikacji, oceny i kontroli ryzyka, w tym:

 zasady oceny ryzyka kredytowego,

 standardy analizy kredytowej,

 kompetencje kredytowe,

 przebieg procesu ratingowego,

 zasady monitorowania klientów i ekspozycji kredytowych,

 zasady prowadzenia restrukturyzacji i windykacji,

 zasady ustanawiania i monitorowania zabezpieczeń,

 zasady tworzenia odpisów aktualizacyjnych/rezerw,

 zasady oceny ryzyka środowiskowego i społecznego,

 zasady oceny ryzyka kontrahenta.

o zatwierdzanie regulacji w zakresie budowy, utrzymania oraz stosowania modeli ryzyka, w tym:

 zasady zarządzania modelami ryzyka kredytowego,

 metodykę budowy i monitorowania modeli,

 definicje modeli ryzyka kredytowego,

 zakres stosowania modeli ryzyka kredytowego,

 instrukcje i procedury opisujące proces walidacji modeli ryzyka kredytowego.

o monitorowanie poziomu ryzyka wyżej wymienionych modeli. Akceptowanie raportów z walidacji oraz wyników monitoringów modeli ryzyka kredytowego,

o monitorowanie poziomu ryzyka kredytowego, zapewnianie przestrzeganie prawa, regulacji nadzorczych oraz standardów Grupy Kapitałowej ING Bank Śląski S.A. oraz omawianie i zatwierdzanie wszelkich innych kwestii związanych z ryzykiem kredytowym oraz rozliczeniowym.

Komitet Ryzyka Niefinansowego

Komitet obejmuje zakresem działania :

o inicjowanie i rekomendowanie zmian oraz nowych rozwiązań w obszarze ryzyka niefinansowego,

o wykonywanie zadań wynikających ze stosowania outsourcingu opisanych w Polityce Outsourcingu ING Banku Hipotecznego S.A. oraz Instrukcji postępowania przy outsourcingu ING Banku Hipotecznego S.A.,

o zatwierdzanie, opiniowanie i rekomendowanie planów, projektów oraz programów, a także standardów kontrolnych związanych z zarządzaniem ryzykiem niefinansowym,

o zatwierdzanie m.in.:

 celów zarządzania ryzykiem operacyjnym na dany rok kalendarzowy,

 odstąpień od stosowania (ang. Waivers) oraz odstępstw (ang. Deviations) z obszaru ryzyk niefinansowych,

 rocznych planów i wyników testowania kluczowych kontroli,

 rocznego Planu identyfikacji i oceny ryzyka oraz wyników tego procesu w przypadku zidentyfikowania ryzyk nieakceptowalnych, planu zarządzania kryzysowego oraz wyników Oceny Środowiska Biznesowego,

 harmonogramu realizacji zadań oraz raportu z monitoringu drugiej linii obrony w ramach testowania kluczowych kontroli (w tym z obszaru IT), a także wyników niezależnych testów

 raportów z zakresu ryzyka niefinansowego (w tym Non-Financial Risk Dashboard) i rekomendowanie Zarządowi Banku, podjęcia decyzji w odniesieniu do istotnych kwestii w zakresie ryzyka niefinansowego (w tym w zakresie nieakceptowalnego ryzyka związanego ze zmianami odnoszącymi się do produktów),

 listy obligatoryjnych szkoleń z obszaru ryzyka niefinansowego,

 okresowych wyników przeglądu struktury organizacyjnej Banku, pod kątem jej zgodności z zasadami zarządzania ryzykiem operacyjnym,

 metodyki szacowania kapitału z tytułu ryzyka operacyjnego,

 wyników pomiaru kapitału ekonomicznego i regulacyjnego na ryzyko operacyjne, w tym monitorowanie w okresach kwartalnych poziomu wymaganego kapitału na ryzyko operacyjne oraz czynników wpływających na jego zmiany,

 działań ograniczających.

o monitorowanie:

 procesów identyfikacji, oceny, monitorowania i ograniczania ryzyka niefinansowego, w tym także w obszarze outsourcingu oraz oszustw,

 procesu zapewnienia jakości w procesach zarządzania ryzykiem niefinansowym,

 statusu działań ograniczających, udoskonalających związanych z programami i projektami w Banku (w tym z projektami dotyczącymi ryzyka niefinansowego),

 statusu wdrożenia standardów kontrolnych

 czynników ryzyka wynikających z Oceny Środowiska Biznesowego.

 raportów związanych z ryzykiem reputacyjnym, skarg i reklamacji klientów oraz zagadnień odnoszących się do ryzyka prowadzenia działalności (ang. conduct risk) oraz ryzyka braku zgodności, raportów/dokumentów dotyczących zdarzeń ryzyka niefinansowego, w tym lessons learned.

 ryzyk niefinansowych, w odniesieniu do istotnych zmian w strukturze zarządzania Banku oraz istotnych elementów procesów outsourcingowych.

7.29. Informacje jakościowe

Zarządzanie kapitałem

Proces zarządzania kapitałem prowadzony jest w Banku w oparciu o zaimplementowaną Politykę Zarządzania Kapitałem w ING Banku Hipotecznym S.A., która powstała na bazie obowiązujących przepisów.

Zarządzanie kapitałem w ING Banku Hipotecznym S.A. ma na celu umożliwić i ułatwić rozwój Banku zgodnie z przyjętą strategią i modelem biznesowym, przy zachowaniu w sposób ciągły funduszy własnych na poziomie adekwatnym do skali oraz profilu ryzyka działalności Banku, z uwzględnieniem wymogów nadzorczych. Ponadto pozwala aktywnie zarządzać kapitałem mając na uwadze wielkość jak i dynamiki zmian, zarówno obecnie jak i w przyszłości.

Nadrzędnym celem tego procesu jest posiadanie wystarczającej i efektywnej kapitalizacji Banku do spełnienia strategii biznesowej i planów rozwojowych sformułowanych w planach finansowych, przy jednoczesnym spełnianiu wszystkich wewnętrznych i zewnętrznych wymogów kapitałowych. Oznacza to elastyczność finansową w obecnym i przyszłym otoczeniu w celu dostosowania do zmieniających się warunków rynkowych i regulacyjnych. W tym względzie działania z zakresu zarządzanie kapitałem wykorzystują dostępne kapitałowe instrumenty i transakcje zarówno w scenariuszu bazowym jak również w scenariuszu szokowym.

Zachowanie odpowiedniego poziomu adekwatności kapitałowej regulują przepisy zewnętrzne. Główne ograniczenia kapitałowe wynikają z wewnętrznej odporności na ryzyko ocenianej m.in. w testach warunków skrajnych, wymagań nadzorczych (SREP), regulacyjnych minimalnych poziomów współczynników kapitałowych i dźwigni oraz wewnętrznego apetytu na ryzyko.

Zarządzanie to obejmuje:

o Filar I: minimalne wymogi kapitałowe określone w przepisach,

o Filar II: kapitał wewnętrzny, wyznaczony za pomocą modeli własnych Banku, dla rodzajów ryzyka uznanych za istotne oraz trwale istotne.

o Filar III: ujawnienia na temat profilu ryzyka i poziomu kapitalizacji w sprawozdaniu finansowym.

W ramach zarządzania kapitałem Bank:

o planuje kapitał wewnętrzny i wymóg kapitałowy oraz fundusze własne,

o ustala limity wewnętrzne w celu ograniczania generowanych wymogów kapitałowych oraz kapitału wewnętrznego,

o monitoruje potencjalne zagrożenia dla adekwatności kapitałowej,

o prowadzi identyfikację i ocenę istotności rodzajów ryzyka występujących w jego działalności,

o prowadzi działania mające na celu szacowanie i monitorowanie kapitału wewnętrznego, wymogu kapitałowego oraz funduszy własnych,

o dokonuje alokacji kapitału wewnętrznego,

o prowadzi politykę dywidendową wynikającą z długoterminowego celu kapitałowego oraz preferowanej struktury kapitału,

o przygotowuje awaryjne plany kapitałowe definiujące kroki postępowania w przypadku wystąpienia zagrożenia spadku adekwatności kapitałowej poniżej poziomów „niedopuszczalnych”,

o prowadzi analizy wpływu czynników makroekonomicznych na adekwatność kapitałową zgodnie z „Polityką przeprowadzania testów warunków skrajnych w ING Banku Hipotecznym S.A.”.

W 2022 roku Bank kontynuował działania zmierzające do realizacji strategii zarządzania kapitałem.

W związku z podpisaniem przez Ministra Finansów rozporządzenia w sprawie rozwiązania bufora ryzyka systemowego z dnia 18 marca 2020 roku, na 31 grudnia 2022 roku obowiązują następujące minimalne poziomy współczynników kapitałowych:

o CET1 > = 7,0%,

o T1 > = 8,5%,

o TCR > = 10,5%

23 grudnia 2022 roku Bank, zgodnie z metodyką wyznaczania narzutu kapitałowego zalecanego w ramach filara II (P2G), otrzymał pismo Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) w sprawie zalecenia ograniczenia ryzyka występującego w działalności Banku poprzez utrzymywanie przez Bank funduszy własnych na pokrycie dodatkowego narzutu kapitałowego („P2G”) na poziomie 1,76 p.p. w celu zaabsorbowania potencjalnych strat wynikających z wystąpienia warunków skrajnych. Zgodnie z przedmiotową metodyką KNF wyznaczania narzutu kapitałowego poziom narzutu kapitałowego P2G może wynieść 4,5 p.p. Zalecenie P2G obowiązuje Bank od momentu otrzymania informacji od UKNF.

Zalecenie powinno być spełnione ponad wartość łącznego współczynnika kapitałowego („TCR”, o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. c rozporządzenia nr 575/2013), powiększonego o dodatkowy wymóg w zakresie funduszy własnych („P2R”, o którym mowa w art. 138 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo bankowe) oraz o wymóg połączonego bufora (o którym mowa w art. 55 ust. 4 ustawy o nadzorze makroostrożnościowym). Narzut kapitałowy P2G powinien składać się w całości z kapitału podstawowego Tier 1.

Powyższe oznacza podniesienie w/w wskaźników odpowiednio o poziom wskazanego przez KNF narzutu kapitałowego.

Bank cechuje wysoki i bezpieczny poziom wskaźnika adekwatności kapitałowej, który na 31 grudnia 2022 roku wynosił 36,06%% (w porównaniu na 31 grudnia 2021 roku wynosił 30,44%).

Zgodnie z zaleceniami nadzorczymi wskaźniki według stanu na 31 grudnia 2021 roku są ponownie przeliczane po zatwierdzeniu podziału zysku przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy, a następnie raportowane Nadzorcy. Powyżej uwzględniono wartości wskaźników według stanu na 31 grudnia 2021 roku uwzględniające przedmiotowe ponowne przeliczenie. Przed zatwierdzeniem podziału zysku za rok 2021 r. przedmiotowe wskaźniki opublikowane w sprawozdaniu finansowym za okres od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku kształtowały się na poziomie: TCR 30,43%; LR 11,67%.

Polityka dywidendowa

Polityka dywidendowa Banku zakłada:

o stabilne realizowanie wypłat dywidend w dającej się przewidzieć perspektywie w wysokości do 100% rocznego zysku netto Banku, z zachowaniem zasady ostrożnego zarządzania oraz wszelkich wymogów regulacyjnych, do których zachowania Bank jest zobowiązany,

o propozycja wypłaty dywidendy w wysokości wyższej niż wynikałoby to ze wskaźnika wskazanego powyżej jest możliwa, gdy jest to uzasadnione sytuacją finansową Banku (np. z niepodzielonego zysku z lat ubiegłych) oraz pod warunkiem spełnienia wszystkich pozostałych wymogów określonych w przepisach prawa i polityce dywidendowej,

o możliwość realizowania wypłat dywidendy z nadwyżki kapitału powyżej minimalnych współczynników adekwatności kapitałowej oraz powyżej określonych przez Komisję Nadzoru Finansowego („KNF”) dla celów wypłaty dywidendy minimalnych poziomów współczynników kapitałowych.

Decydując o proponowanej kwocie wypłaty dywidendy, Zarząd Banku bierze pod uwagę następujące przesłanki:

o aktualną sytuację ekonomiczno-finansową Banku, w tym ograniczenia w sytuacji generowania strat finansowych lub niskiej rentowności (niski zwrot z aktywów / kapitału),

o założenia strategii zarządzania i strategii zarządzania ryzykiem Banku,

o stanowisko Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie polityki dywidendowej banków komercyjnych przedstawiane corocznie w komunikacie,

o indywidualne zalecenia nadzorcy kierowane bezpośrednio do banku,

o ograniczenia wynikające z art. 56 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 roku o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym,

o konieczność pomniejszania zysków bieżącego okresu lub niezatwierdzonych zysków rocznych zaliczanych do funduszy własnych o możliwe do przewidzenia dywidendy, zgodnie z artykułem 26 Rozporządzenia UE nr 575/2013,

o otoczenie makroekonomiczne.

Wytyczne KNF w sprawie dywidend za 2022 rok

6 grudnia 2022 roku Komisja Nadzoru Finansowego przyjęła stanowisko w sprawie polityki dywidendowej banków w 2023 roku (dywidenda za 2022 rok). KNF zaleca, aby dywidendę w wysokości do 50% wypracowanego zysku w 2022 roku mogły wypłacić jedynie banki, które spełniają jednocześnie poniższe kryteria:

o nie realizują programu naprawczego,

o są pozytywnie oceniane w ramach procesu badania i Oceny Nadzorczej (ocena końcowa BION nie gorsza niż 2,5),

o wykazują poziom dźwigni finansowej (LR) na poziomie wyższym niż 5%,

o posiadają współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 (CET1) nie niższy niż wymagane minimum: 4,5% + 56% * wymóg P2R + wymóg połączonego bufora (z uwzględnieniem 3 p.p. bufora nadzorczego),

o posiadają współczynnik kapitału Tier 1 (T1) nie niższy niż wymagane minimum: 6% + 75% * wymóg P2R + wymóg połączonego bufora (z uwzględnieniem 3 p.p. bufora nadzorczego),

o posiadają łączny współczynnik kapitałowy (TCR) nie niższy niż wymagane minimum: 8% + wymóg P2R + wymóg połączonego bufora (z uwzględnieniem 3 p.p. bufora nadzorczego).

Ponadto KNF wskazuje na możliwość wypłaty dywidendy:

o do 75% zysku z 2022 roku - jeżeli banki spełniają wszystkie kryteria dla dywidendy do 50% z uwzględnieniem, w ramach kryteriów kapitałowych, wrażliwości banku na niekorzystny scenariusz makroekonomiczny. Wrażliwość banku na niekorzystny scenariusz makroekonomiczny mierzona jest przy pomocy wyników stress testów nadzorczych (zalecenie P2G dot. kompleksowych stress testów) definiowana jako względna zmiana CET1 wyliczona pomiędzy najniższym poziomem CET1 w horyzoncie scenariusza i CET1 w momencie rozpoczęcia testu, z uwzględnieniem korekt nadzorczych.

o do 100% zysku z 2022 roku - jeżeli banki spełniają wszystkie kryteria do wypłaty dywidendy do 75%, a równocześnie takie których portfel należności od sektora niefinansowego charakteryzuje się dobrą jakością kredytową (udział NPL, z uwzględnieniem instrumentów dłużnych, na poziomie nie przewyższającym 5%).

Komisja odniosła się również do konieczności konsultacji ewentualnych działań mogących skutkować obniżeniem funduszy własnych, w tym także wypłaty dywidendy z zysku zatrzymanego i wykupu akcji własnych.

Zadeklarowane i wypłacone dywidendy

Na podstawie stanowiska KNF w sprawie polityki dywidendowej banków na 2022 rok, 7 kwietnia 2022 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku podjęło uchwałę w sprawie wypłaty dywidendy z zysku za 2021 rok. Na podstawie tej uchwały, 08 [kwietnia 2022 roku Bank wypłacił dywidendę w łącznej wysokości 10 355,6 tys. zł, tj. w kwocie 27,25 zł brutto na jedną akcję

Więcej informacji na ten temat znajduje się w rozdziale 2 Istotne zdarzenia w 2022 roku .

Ryzyko kredytowe

ING Bank Hipoteczny S.A. zarządza ryzykiem kredytowym zgodnie z zasadami określonymi w normach polskiego prawa, regulacjami Komisji Nadzoru Finansowego oraz innych uprawnionych organów, a także zgodnie ze standardami określonymi przez Grupę ING w stopniu, który nie prowadzi do naruszenia wspomnianych wcześniej regulacji oraz dokumentów z zakresu najlepszych praktyk.

Zarządzanie ryzykiem kredytowym portfela ekspozycji kredytowych jest realizowane poprzez:

o określanie strategii zarządzania ryzykiem kredytowym,

o określanie poziomu apetytu na ryzyko,

o określenie polityki kredytowej,

o budowę oraz rozwój narzędzi wspomagających pomiar i ocenę ryzyka,

o raportowanie i analizy jakości portfela kredytowego oraz wartości i jakość zabezpieczeń,

o określenie limitów koncentracji oraz limitów ryzyka kredytowego dla wybranych pod-portfeli,

o kalkulowanie adekwatnego poziomu rezerw i wymogów kapitałowych,

o przeprowadzanie i analizę testów warunków skrajnych,

o szkolenia pracowników uczestniczących w realizacji procesu kredytowego,

o tworzenie i utrzymywanie systemu motywacyjnego pracowników ukierunkowanego na przestrzeganie wewnętrznych standardów kredytowych,

o ustalanie w uzgodnieniu z jednostkami biznesowymi cech i parametrów wierzytelności, które Bank nabywa.

Zarządzanie ryzykiem kredytowym indywidualnych ekspozycji kredytowych obejmuje w szczególności:

o ocenę ryzyka klienta i transakcji,

o monitorowanie klienta oraz transakcji kredytowej,

o ustalanie BHWN oraz monitorowanie wartości zabezpieczeń.

W ramach ograniczania ryzyka kredytowego Bank wykorzystuje zabezpieczenia hipoteczne z uzyskanym wpisem hipotecznym dla celów klasyfikacji ekspozycji do klas ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomości oraz stosowania preferencyjnej wagi ryzyka.

W ramach systemu zarządzania ryzykiem Bank:

o stosuje sformalizowane zasady służące określaniu wielkości podejmowanego ryzyka i zasady zarządzania ryzykiem,

o stosuje sformalizowane procedury mające na celu identyfikację, pomiar lub szacowanie oraz monitorowanie ryzyka, uwzględniające również przewidywany poziom ryzyka w przyszłości,

o stosuje sformalizowane limity ograniczające ryzyko i zasady postępowania w przypadku przekroczenia limitów,

o stosuje przyjęty system sprawozdawczości zarządczej umożliwiający monitorowanie poziomu ryzyka,

o posiada strukturę organizacyjną dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego przez Bank ryzyka,

o posiada odpowiednio zdefiniowany proces oceny i pomiaru ryzyka kredytowego, niezależny od funkcji biznesowych, obejmujący:

 skuteczny proces pozyskiwania odpowiednich informacji, w tym prognoz, wykorzystywanych do wyceny oczekiwanych strat kredytowych,

 politykę oceny, która zapewnia, że wycena oczekiwanych strat kredytowych odbywa się metodą kolektywną,

 skuteczny proces walidacji modeli, który zapewnia, że modele generują na bieżąco dokładne, spójne i obiektywne prognozy i szacunki,

 jasno sformułowaną, formalną komunikację i koordynację działania wszystkich pracowników zaangażowanych w proces oceny ryzyka i wyceny oczekiwanych strat kredytowych.

Cele zarządzania ryzykiem kredytowym są realizowane poprzez:

o wspieranie inicjatyw biznesowych poprzez wprowadzanie mechanizmów kontroli ryzyka kredytowego,

o utrzymywanie strat kredytowych na założonym poziomie,

o ciągłą weryfikację, ocenę adekwatności oraz rozwój stosowanych procedur, modeli i innych elementów systemu zarządzania ryzykiem,

o dostosowywanie działalności do zmieniających się warunków zewnętrznych,

o utrzymywanie na adekwatnym poziomie wymogów kapitałowych na ryzyko kredytowe oraz odpisów (rezerw),

o zapewnienie zgodności z wymogami regulatora.

Bank zarządza ryzykiem kredytowym w sposób zintegrowany, w oparciu o planowanie strategiczne, spójny system polityk i procedur oraz narzędzi służących do zarządzania ryzykiem, w tym do identyfikacji, pomiaru i kontroli ryzyka.

Struktura organizacyjna Banku zapewnia rozdzielenie na poziomie Zarządu funkcji kontroli ryzyka kredytowego od funkcji komercyjnej, związanej z generowaniem ryzyka kredytowego. Zarządzanie ryzykiem kredytowym w Banku odbywa się w ramach trzech niezależnych organizacyjnie i funkcjonalnie linii obrony.

Wszystkie jednostki i osoby realizujące zadania w ramach procesu kredytowego ściśle współpracują ze sobą w celu zwiększenia efektywności zarządzania ryzykiem oraz utrzymania ryzyka na poziomie zgodnym ze strategią, apetytem na ryzyko i planami finansowymi Banku.

System raportowy, składający się z szeregu raportów, umożliwia skuteczną identyfikacje źródeł i czynników ryzyka, pomiar poziomu ryzyka, pomiar kosztów ryzyka, wspiera inicjatywy biznesowe oraz pozwala na skuteczne zarządzanie ryzykiem kredytowym przy utrzymaniu przyjętego poziomu apetytu na ryzyko.

Celem raportowania ryzyka kredytowego jest:

o przedstawienie niezbędnej informacji pozwalającej na ocenę ryzyka ekspozycji kredytowych w celu zapewnienia zgodności rozwoju portfela ze strategią i polityką zarządzania ryzykiem w Banku,

o pomiar i ocena poziomu ryzyka w relacji do założonego apetytu na ryzyko,

o identyfikacja ekspozycji dotkniętych utratą wartości (zagrożonych) dla tworzenia odpisów (rezerw) na pokrycie strat,

o ocena adekwatności poziomu odpisów (rezerw),

o identyfikacja słabych stron w zakresie procesu zarządzania ryzykiem w celu podjęcia działań naprawczych.

Zakres raportowania obejmuje w szczególności między innymi:

o jakość ekspozycji kredytowych (np. wielkość opóźnień oraz poziom migracji między klasami opóźnień, itp.),

o poziom odpisów (rezerw) i parametrów ryzyka (PD/LGD/EAD),

o wykorzystanie i przestrzeganie przyjętych limitów,

o skuteczność procesu monitorowania ekspozycji i dochodzenia roszczeń,

o kwoty nieodzyskane (straty kredytowe),

o poziom pokrycia ekspozycji zabezpieczeniami hipotecznymi,

o monitoring kluczowych wskaźników efektywności dotyczących portfela NPE,

o monitoring poziomów wskaźnika LtV (na moment nabycia wierzytelności i w całym okresie spłaty), DStI oraz kształtowania się zestawu wskaźników standardów kredytowych (DTI, LTI, LSTI), dopuszczalnej wielkość kredytu w stosunku do możliwości spłaty zadłużenia w terminie (zdolność kredytowa) – zgodnie z wymaganiami regulacyjnymi,

o analizy koncentracji w różnych przekrojach.

Raporty są przygotowywane tygodniowo, miesięcznie, kwartalnie oraz rocznie.

Limity apetytu na ryzyko kredytowe (RAS) ustalane są w cyklach rocznych w formie:

o kluczowych limitów ryzyka – zatwierdzanych przez Zarząd i/lub Radę Nadzorczą Banku,

o szczegółowych limitów na ryzyko kredytowe – zatwierdzanych przez Komitet Polityki Kredytowej (w tym limitów koncentracji).

Wykorzystanie limitów ryzyka kredytowego badane jest z częstotliwością nie mniejszą niż raz w miesiącu a informacja o wykorzystaniu limitów prezentowana jest na posiedzeniu Zarządu Banku i Rady Nadzorczej .

Mając na uwadze wysoki stopień rozproszenia portfela Banku pod względem ekspozycji pojedynczych klientów, Bank identyfikuje i ocenia ryzyko koncentracji analizując strukturę portfela względem czynników ryzyka (cech ekspozycji) istotnych z punktu widzenia ryzyka kredytowego i na tej podstawie wyodrębniono grupy ekspozycji, których nadmierna koncentracja jest niepożądana i w skrajnych warunkach może generować straty przewyższające apetyt na ryzyko kredytowe Banku.

Pomiar i kontrola ryzyka koncentracji jest dokonywany przez ustalenie wielkości zaangażowania, które generuje ryzyko koncentracji oraz odniesienie tej wielkości do ustalonych limitów wynikających z przepisów prawa oraz limitów wewnętrznych. Zgodnie z zaleceniami ustawowymi oraz uchwałami i rekomendacjami Komisji Nadzoru Finansowego, Bank ustala i kontroluje wewnętrzne limity rozważając ryzyko koncentracji wobec:

o poszczególnych klientów i grup klientów powiązanych,

o klientów z tego samego regionu geograficznego,

o klientów posiadających zaangażowania na stałą/okresowo stałą stopę oprocentowania.

W 2022 roku wszystkie limity ujęte w RAS były na akceptowalnym poziomie - żaden z kluczowych ani szczegółowych limitów ryzyka kredytowego nie został przekroczony.

Nabyte papiery wartościowe

Ryzyko kredytowe posiadanych w portfelu obligacji Skarbu Państwa oraz bonów pieniężnych NBP Bank wycenia na poziomie niskim. Ma na to wpływ przede wszystkim rating inwestycyjny nadany Polsce przez główne agencje ratingowe, a także stosunkowo niewielki wolumen tych instrumentów, co wpływa na ich wysoką płynność.

Kredyty i inne należności od klientów

Bank stosuje odpisy z tytułu utraty wartości aktywów zgodnie z Rozporządzeniem CRR oraz przepisami wykonawczymi do Rozporządzenia. Portfel kredytowy charakteryzuje się bardzo dobrą jakością. Na 31 grudnia 2022 roku rozpoznano 30 ekspozycji z utratą wartości na kwotę ok. 6 016,3 tys. PLN. tj. 0,21% portfela kredytów mieszkaniowych (dla porównania na 31 grudnia 2021 roku rozpoznano 32 ekspozycje z utratą wartości na kwotę ok. 6 849,5 tys. zł. tj. 0,18% portfela kredytów mieszkaniowych). Wartość zabezpieczeń (według Bankowo-Hipotecznej Wartości Nieruchomości) dla tych przypadków wyniosła 10 697,2 tys. PLN (dla porównania na 31 grudnia 2021 roku wyniosła 11 352,5 tys. PLN).

w tys. PLN.	stan na 31.12.2022
Wartość bilansowa brutto
Etap 1	2 655 283,0
Etap 2	244 731,0
Etap 3	6 016,3
Razem	2 906 030,3
Odpis z tytułu straty oczekiwanej
Etap 1	966,2
Etap 2	2 414,8
Etap 3	1 538,4
Razem	4 919,4

Kredyty i inne należności od klientów bez rozpoznanej utraty wartości (Etap 1 i 2) – według okresów przeterminowania

	stan na 31.12.2022
Wartość bilansowa brutto, według okresów przeterminowania
do 30 dni	2 899 621,6
od 31 do 60 dni	121,3
od 61 do 90 dni	127,9
powyżej 90 dni	143,4
Razem	2 900 014,2
do 30 dni	99,987%
od 31 do 60 dni	0,004%
od 61 do 90 dni	0,004%
powyżej 90 dni	0,005%
Razem	100%

Ujawnienia stanowiące wymóg rekomendacji R

		Skala PD	Pierwotne ekspozycje bilansowe brutto	EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej	Średni PD wyrażone w % - dopuszczalny zakres (od 0% do 100%)	Liczba ekspozycji	Średni LGD wyrażone w %	Średni termin zapadalności	Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
			a	c	d	e	f	g	h
Etap 1	Klienci strategiczni	0,00 do <0,15%	97 988,7	97 969,7	0,1	6,0	31,1	3,0	19,5
	Klienci strategiczni	Podsuma	97 988,7	97 969,7	0,1	6,0	31,1	3,0	19,5
	Detal - kredyty hipoteczne	0,00 do <0,15%	2 112 007,6	2 109 548,0	0,1	12 761,0	28,8	19,0	723,6
		0,15% do <0,25%	361 814,3	361 392,6	0,1	2 188,0	29,6	20,0	150,0
		0,25% do <0,50%	115 329,0	115 194,2	0,1	646,0	31,5	21,0	55,5
		0,50% do <0,75%	65 454,1	65 377,5	0,1	373,0	32,0	22,0	36,9
		0,75% do <2,50%	678,1	677,3	0,1	3,0	32,8	15,0	0,2
		Podsuma	2 655 283,1	2 652 189,6	0,1	15 971,0	29,1	20,0	966,2
	Ogółem Etap 1		2 753 271,8	2 750 159,3	0,1	15 977,0	29,2	19,0	985,6
Etap 2	Detal - kredyty hipoteczne	0,00 do <0,15%	174 358,6	174 153,7	0,2	833,0	32,2	21,0	1 529,2
		0,15% do <0,25%	47 678,8	47 622,9	0,2	218,0	32,7	22,0	610,3
		0,25% do <0,50%	15 535,5	15 517,6	0,2	73,0	34,6	22,0	168,2
		0,50% do <0,75%	6 894,5	6 886,2	0,3	31,0	36,1	23,0	106,2
		0,75% do <2,50%	265,3	265,0	0,2	1,0	25,8	25,0	0,9
		Podsuma	244 732,7	244 445,4	0,2	1 156,0	32,6	21,0	2 414,8
	Ogółem Etap 2		244 732,7	244 445,4	0,2	1 156,0	32,6	21,0	2 414,8

		Czas w defaulcie	EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej	Liczba ekspozycji	Średni LGD wyrażone w %	Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
			a	b	c	d
Etap 3	Detal - kredyty hipoteczne	do 12 miesięcy	3 168,1	22,0	29,3	1 028,1
		od 13 do 24 miesięcy	1 290,0	7,0	34,8	500,1
		od 25 do 36 miesięcy	19,7	1,0	33,6	10,2
		Podsuma	4 477,9	30,0	30,9	1 538,4
	Ogółem Etap 3		4 477,9	30,0	30,9	1 538,4
POCI	Ogółem POCI		0,0	0,0	0,0	0,0

Tabela EU CRB: Ujawnianie dodatkowych informacji dotyczących jakości kredytowej aktywów


a)	Zakres i definicje ekspozycji „przeterminowanych” i „dotkniętych utratą wartości” stosowane do celów rachunkowości oraz ewentualne różnice między definicjami „ekspozycji przeterminowanych” i „ekspozycji, których dotyczy niewykonanie zobowiązania” do celów rachunkowości i do celów regulacyjnych, jak określono w wytycznych EUNB w sprawie stosowania definicji niewykonania zobowiązania zgodnie z art. 178 CRR	Ujawnienie w punkcie.5.5.9 niniejszego sprawozdania
b)	Zakres, w jakim ekspozycje przeterminowane (ponad 90 dni) nie są uznawane za ekspozycje dotknięte utratą wartości oraz jaki jest tego powód	Ujawnienie w punkcie.5.5.9 niniejszego sprawozdania
c)	Opis metod stosowanych do celów określania korekt z tytułu ogólnego i szczególnego ryzyka kredytowego	Ujawnienie w punkcie.5.5.9 niniejszego sprawozdania
d)	Własna definicja instytucji dotycząca ekspozycji restrukturyzowanej stosowana przy wdrażaniu art. 178 ust. 3 lit. d) CRR zgodnie z wytycznymi EUNB dotyczącymi stosowania definicji niewykonania zobowiązania, określonej w art. 178 CRR, jeżeli definicja ta różni się od definicji ekspozycji restrukturyzowanej zdefiniowanej w załączniku V do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 680/2014	Zmiana warunków umowy kredytowej wynikająca z istniejących lub spodziewanych problemów finansowych dłużnika, w celu dostosowania warunków spłaty zadłużenia do możliwości finansowych klienta (w oparciu o współpracę z klientem), przy czym bez zmiany harmonogramu spłat klient nie byłby w stanie terminowo regulować zobowiązań.

Tabela EU CRC – Wymogi dotyczące ujawniania informacji jakościowych na temat technik ograniczania ryzyka kredytowego


a)	Opis najważniejszych cech polityk i procesów dotyczących kompensowania pozycji bilansowych i pozabilansowych oraz wskazanie zakresu, w jakim instytucje stosują kompensowanie pozycji bilansowych;	Bank nie dokonuje kompensowania za wyjątkiem kompensaty aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego z rezerwami z tytułu odroczonego podatku dochodowego wtedy, gdy posiada tytuł prawny do przeprowadzenia takiej kompensaty.
b)	Najważniejsze cechy polityk i procesów służących oszacowaniu uznanych zabezpieczeń i zarządzaniu nimi	Opisano w poniższej sekcji niniejszego punktu („Stosowanie technik ograniczenia ryzyka kredytowego”).
c)	Opis głównych rodzajów zabezpieczeń przyjętych przez daną instytucję w celu ograniczania ryzyka kredytowego	Opisano w poniższej sekcji niniejszego punktu („Stosowanie technik ograniczenia ryzyka kredytowego”).
d)	W odniesieniu do gwarancji i kredytowych instrumentów pochodnych używanych jako ochrona kredytowa – główne rodzaje gwarantów i kontrahentów kredytowych instrumentów pochodnych oraz ich wiarygodność kredytowa, wykorzystywanych do celów obniżenia wymogów kapitałowych, z wyłączeniem tych wykorzystywanych jako część programów sekurytyzacji syntetycznej	Nie dotyczy
e)	Informacje na temat koncentracji ryzyka rynkowego lub kredytowego w ramach podjętych działań w zakresie ograniczania ryzyka kredytowego	Opisano w niniejszym punkcie (m.in. sekcja „Limity apetytu na ryzyko kredytowe”)

Stosowanie technik ograniczenia ryzyka kredytowego

Ustanowione zabezpieczenia spełniają następującą rolę:

o finansową:

 mają ograniczyć straty na ekspozycji kredytowej w przypadku materializacji ryzyka kredytowego tzn. zaprzestania regulowania umownych zobowiązań przez dłużnika,

 mogą być uwzględniane w procesie szacowania wymogów kapitałowych na ryzyko kredytowe oraz szacowania rezerw kolektywnych dla portfela kredytowego z tytułu utraty wartości aktywów, jeśli spełniają warunki określone w regulacjach bankowych dotyczących zabezpieczeń. Przypisane poszczególnym kategoriom zabezpieczeń stopy odzysku, zostały wyznaczone na podstawie odpowiedniego modelu LGD,

o pozafinansową:

 zwiększają uprawnienia kontrolne Banku jako wierzyciela przez ograniczenie możliwości dysponowania przez dostawcę zabezpieczenia majątkiem obciążonym na rzecz Banku,

 wzmacniają pozycję negocjacyjną Banku w stosunku do dłużnika (klienta), innych wierzycieli dłużnika i dostawcy zabezpieczenia.

Bank stosuje technikę ograniczania ryzyka kredytowego w postaci ochrony kredytowej rzeczywistej związanej z zabezpieczeniami rzeczowymi, umożliwiającymi odzyskanie wierzytelności przez Bank, w przypadku niewykonania zobowiązania przez klienta.

Regulacje Banku w zakresie zabezpieczeń zawierają m.in.:

o wskazanie kryteriów dotyczących uznawania zabezpieczeń w procesie kalkulacji wymogu kapitałowego na ryzyko kredytowe,

o określenie generalnych zasad, którymi Bank kieruje się przy wyborze zabezpieczeń, z uwzględnieniem poziomu akceptowalnego ryzyka kredytowego,

o określenie szczegółowych zasad dla poszczególnych rodzajów zabezpieczeń rzeczowych uczestniczących w szacowaniu odzysków (m.in. w zakresie ustalania wartości zabezpieczenia, wymogów w zakresie ubezpieczenia przedmiotu zabezpieczenia rzeczowego).

Ponadto regulacje Banku w zakresie zabezpieczeń uwzględniają szczególnie te aspekty Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku, które dotyczą kwestii stosowania modeli LGD, pewności prawnej zabezpieczeń i ich monitorowania.

Przed przyjęciem zaangażowania dla każdej nieruchomości będącej zabezpieczeniem ekspozycji kredytowej musi być ustalona Bankowo-Hipoteczna Wartość Nieruchomości (BHWN).

Akceptowane formy wycen zabezpieczeń:

o Wartość nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie wierzytelności Banku określa się w formie ekspertyzy BHWN,

o Ekspertyzy BHWN muszą być wykonane zgodnie z zasadami opisanymi w Ustawie o bankach hipotecznych i listach zastawnych, Rekomendacji „F” Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) i Regulaminu ustalania Bankowo-Hipotecznej Wartości Nieruchomości, zatwierdzonego przez KNF.

Akceptowane są ekspertyzy BHWN wykonane przez upoważnionego pracownika Banku.

Szczegółowe zasady ustalania BHWN zawiera Regulamin ustalania Bankowo-Hipotecznej Wartości Nieruchomości oraz Instrukcja ustalania Bankowo-Hipotecznej Wartości Nieruchomości.

Procesowi monitoringu i aktualizacji wartości podlegają nieruchomości mieszkalne stanowiące zabezpieczenie kredytów. Zgodnie z treścią art. 208 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku warunkiem uznania zabezpieczenia na nieruchomości mieszkalnej jest regularne, nie rzadziej niż co trzy lata monitorowanie wartości nieruchomości. Zabezpieczenia kredytów non-performing podlegają monitoringowi BHWN w cyklach rocznych.

 Struktura organizacyjna zarządzania ryzykiem

W 2022 roku w strukturze organizacyjnej Obszaru Zarządzania Ryzykiem nie wystąpiły zmiany.

 Główne zmiany w polityce kredytowej Banku

W 2022 roku ING Bank Hipoteczny S.A. wdrożył zapisy nowej Rekomendacji R.

 Ryzyko kredytowe w czasie COVID-19

Bank kontynuował działania ograniczające ryzyko kredytowe w związku z wystąpieniem pandemii COVID-19 do dnia 29 lipca 2022 roku tj. do dnia wejście w życie ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom z dnia 7 lipca 2022, która to Ustawa jednocześnie skróciła dotychczasowe zawieszenia i umożliwiała kredytobiorcom zawieszenie wykonania umowy kredytu (na mocy znowelizowanej ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID–19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych).

Moratoria ustawowe ze względu na stwierdzoną utratę głównego źródła dochodu zostały zaklasyfikowane do Etapu 3. Wg stanu na 31 grudnia 2022 roku dla wszystkich złożonych wniosków w ramach moratorium ustawowego Bank miał 25 rachunków aktywnych w Etapie 3 na kwotę ok. 5 031,4 tys. PLN.

W 2022 nie zaobserwowano potencjalnego wpływu COVID-19 na wartość nieruchomości mieszkaniowych na rynku lokalnym w Polsce.

 Konwersja kredytów na stałą stopę

W związku ze wzrostem stóp procentowych NBP oraz wzrostem ceny kredytów z oprocentowaniem okresowo stałym, aby wyjść naprzeciw oczekiwaniom klientów oraz oczekiwaniom Nadzorcy w zakresie udostępniania i uatrakcyjniania oferty konwersji Bank wprowadził następujące działania:

o zmianę konstrukcji oferty konwersji polegającej na utrzymaniu marży klienta na okres trwania stałej stopy oraz okres trwania stopy zmiennej obowiązującej po okresie stałej stopy

o uniezależnienie decyzji o zmianie formuły oprocentowania od wyników badania zdolności kredytowej.

Zmiana nie polega na zaniechaniu badania zdolności, ale na umożliwieniu konwersji niezależnie od wyniku badania zdolności. Dla kredytów z negatywnym wynikiem badania zdolności, po konwersji wprowadzono wzmożony monitoring. Wg stanu na 31.12.2022r. tego typu kredytów zaobserwowano 109 przypadków z saldem około 22 941,0 tys. PLN w portfelu kredytowym Banku.

 Główne działania w obszarze modelowania

Zaktualizowano stopę przedpłat całkowitych (ESR) w modelu EL wykorzystywanym w procesie LLP.

 Testy warunków skrajnych

Zgodnie z „Polityką przeprowadzania testów warunków skrajnych”, Bank przeprowadził wewnętrzne testy warunków skrajnych w celu dokonania oceny wpływu potencjalnych zdarzeń lub zmian warunków makroekonomicznych na wymóg kapitałowy, kapitał ekonomiczny, profil ryzyka oraz wynik finansowy. Raport z wyników testów warunków skrajnych został zatwierdzany przez Zarząd Banku oraz przedstawiony Radzie Nadzorczej. Wyniki testów warunków skrajnych są uwzględniane w zakresie tworzenia planów strategicznych, w tym planów kapitałowych i finansowania, podejmowania działań naprawczych bądź działań mających na celu ograniczenie ekspozycji Banku na ryzyko, dostosowania profilu ryzyka Banku do przyjętej tolerancji na ryzyko, kształtowania awaryjnych planów działania na wypadek pojawienia się warunków skrajnych, codziennej praktyki zarządzania ryzykiem, określaniu apetytu na ryzyko i limitów wewnętrznych oraz dostosowania i ulepszania regulacji wewnętrznych.

Testy warunków skrajnych zostały przeprowadzone w 2022 roku na danych według stanu na 31 grudnia 2021 roku.

Obejmowały one:

o testy scenariuszowe:

o Łagodna recesja związana z ekonomicznymi konsekwencjami kolejnych mutacji COVID– 19, które są równie zakaźne jak wariant omicron ale charakteryzują się większym poziomem śmiertelności przy mniejszej skuteczności szczepionek.

o Długoterminowa recesja wynikająca z faktu, silnego wpływu pandemii COVID-19 na światową gospodarkę, utrudniającego wdrożenie programu fiskalnego UE. Stopniowy wzrost bezrobocia szczególnie w sektorze usług.

o Szybka recesja – zakłada scenariusz znacząco silniejszego ale krótkoterminowego wpływu pandemii COVID-19 na światową gospodarkę. Nowe mutacje koronawirusa SARS-CoV-2 są bardziej zakaźne i mniej wrażliwe na dotychczasowe szczepionki, jednak po pewnym czasie pojawiają się nowe warianty szczepionki. Utrudnienia we wdrożeniu programu fiskalnego UE. Stopniowy wzrost bezrobocia szczególnie w sektorze usług.

o Konflikt zbrojny w Ukrainie – zakłada działania zbrojne w Ukrainie. Sankcje bilateralne jako element o najwyższym wpływie na gospodarkę, szczególnie w zakresie zakłóceń importu nośników energii.

o testy wrażliwości (wzrost stopy procentowej o 400 p.b. oraz 200 p.b., spadek cen nieruchomości o 30%, spadek dynamiki PKB do poziomu -5%, wzrost poziomu bezrobocia do 20%, spadek wynagrodzeń o 10%, spadek popytu krajowego o 10%), deprecjacja Złotówki względem Euro o 30% i 50%),

o odwrotne testy warunków skrajnych,

o testy koncentracji.

Otrzymane wyniki wykazały bardzo dobrą odporność Banku na niekorzystne warunki makroekonomiczne. Współczynnik wypłacalności utrzymywał się na bezpiecznym poziomie w testowanych scenariuszach.

Ryzyko rynkowe

Ryzyko rynkowe jest rozumiane w Banku szeroko i uwzględnia wrażliwość pozycji Banku na zmiany parametrów rynkowych oraz zachowania klientów. Wrażliwość obejmuje zarówno zmiany wyników ekonomicznych oraz przedstawianych, we właściwych sprawozdaniach, wyników finansowych jak również zmiany poziomów pokrycia wymogów regulacyjnych i kapitału ekonomicznego. Stopy rynkowe obejmują stopy procentowe, kursy wymiany walutowej oraz ceny papierów wartościowych. Zachowania klientów dotyczą możliwych przedpłat, spłat po terminie lub braku spłat kredytów hipotecznych w portfelu Banku.

Limity na ryzyko rynkowe są akceptowane przez Zarząd Banku i są zgodne z ogólnym poziomem apetytu na ryzyko akceptowanym przez Radę Nadzorczą Banku. Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami realizuje strategię zarządzania ryzykiem rynkowym oraz nadzoruje i monitoruje poziom ryzyka rynkowego w Banku.

Ryzyko stopy procentowej jest transferowane do Stanowiska Skarbu, gdzie jest zarządzane w ramach przyjętych limitów. Ryzyko walutowe wynika w całości z gospodarki własnej Banku i jego poziom jest niematerialny. W 2022 roku nie odnotowano przekroczeń limitów regulacyjnych i limitów wewnętrznych na ryzyko rynkowe.

W Banku opracowywane są raporty dotyczące ryzyka rynkowego w trybie dziennym, tygodniowym, miesięcznym oraz kwartalnym. Raporty tygodniowe, miesięczne oraz kwartalne są prezentowane na posiedzeniach Zarządu Banku. Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami otrzymuje odpowiednie informacje w trybie miesięcznym, a Rada Nadzorcza w trybie kwartalnym.

Ryzyko płynności i finansowania

Ryzyko płynności i finansowania jest rozumiane przez Bank jako ryzyko polegające na niemożności spełnienia, przy racjonalnej cenie, zobowiązań pieniężnych wynikających z pozycji bilansowych i pozabilansowych. Bank utrzymuje płynność w taki sposób, aby zobowiązania pieniężne Banku mogły być zawsze realizowane przy pomocy dostępnych środków, wpływów z zapadających transakcji, dostępnych źródeł finansowania po cenach rynkowych lub z likwidacji zbywalnych aktywów. Ryzyko płynności jest dla Banku ryzykiem istotnym. Poziom ryzyka płynności w Banku jest ograniczony, ze względu na brak produktów generujących niekontraktowe odpływy płynności. Bank jest narażony i monitoruje ryzyko zmniejszenia wpływów płynności z tytułu kredytów hipotecznych na skutek materializacji ryzyka kredytowego lub ograniczeń regulacyjnych oraz ryzyko zmniejszenia wartości rynkowej bufora płynności. Ponadto, w zakresie ryzyka finansowania, Bank jest narażony na ryzyko wzrostu kosztu finansowania w postaci emisji listów zastawnych. Bank monitoruje poziomy cen emisji listów zastawnych i decyzje w zakresie emisji podejmuje z uwzględnieniem sytuacji rynkowej.

Rada Nadzorcza Banku pełni nadzór nad zarządzaniem ryzykiem płynności poprzez akceptację ogólnego poziomu apetytu na ryzyko oraz kwartalną analizę raportów w zakresie ryzyka płynności Banku.

Zarząd Banku odpowiada za:

o ustanowienie strategii w zakresie ryzyka płynności i finansowania, docelowej pozycji płynnościowej, metod jej finansowania oraz profilu ryzyka płynności,

o ustanowienie akceptowanego poziomu ryzyka (apetytu na ryzyko), tolerancji ryzyka płynności i przedstawienie go do zatwierdzenia Radzie Nadzorczej,

o akceptacja polityki zarządzania ryzykiem płynności i finansowania i istotnych zmian w polityce, w tym w szczególności limitów dostosowanych do ogólnego poziomu akceptowalnego ryzyka zatwierdzonego przez Radę Nadzorczą,

o zapewnianie alokacji odpowiednich zasobów ludzkich oraz zasobów teleinformatycznych w celu realizacji procesu zarządzania ryzykiem płynności.

Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami (ALCO) nadzoruje i monitoruje poziom ryzyka płynności jak również strukturę finansowania Banku oraz poziom bufora płynności. Bank utrzymuje adekwatny poziom bufora płynności w postaci obligacji skarbowych oraz bonów pieniężnych NBP. Dodatkowo, Bank posiada możliwość pozyskania płynności z tytułu umowy kredytowej przyrzeczonej zawartej z podmiotem dominującym z przeznaczeniem na ogólne cele zarządzania ryzykiem płynności. Adekwatność bufora jest potwierdzona w raportowaniu płynności oraz wynikach testów warunków skrajnych. Bank nie identyfikuje ograniczeń regulacyjnych uniemożliwiających wykorzystywanie instrumentów wsparcia płynnościowego pozyskanych od podmiotu dominującego.

Ryzyko płynności strukturalnej jest transferowane do Stanowiska Skarbu i tam zarządzane. Stanowisko Skarbu odpowiada za operacyjne zarządzanie płynnością krótkoterminową oraz pozyskiwanie finansowania na rynku. Bank pozyskuje finansowanie w postaci emisji listów zastawnych oraz emisji obligacji własnych. Pozostała część aktywów jest finansowana kapitałami oraz kredytem z podmiotu dominującego.

W Banku opracowywane są raporty dotyczące ryzyka płynności w trybie dziennym, tygodniowym, miesięcznym oraz kwartalnym. Raporty tygodniowe, miesięczne oraz kwartalne są prezentowane na posiedzeniach Zarządu Banku. Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami otrzymuje odpowiednie informacje w trybie miesięcznym, a Rada Nadzorcza w trybie kwartalnym. Stanowisko Ryzyka Rynkowego jest odpowiedzialne za monitorowanie i raportowanie ryzyka płynności i finansowania, nadzór nad transferem ryzyka płynności oraz merytoryczne wsparcie dla Zespołu Rachunkowości i Podatków, który odpowiada za raportowanie regulacyjne nadzorczych norm płynności.

 Testy warunków skrajnych

Testy płynnościowe warunków skrajnych prezentują wpływ wystąpienia warunków skrajnych na poziom płynności Banku. Bank przeprowadza testy płynnościowe, aby wskazać źródła potencjalnie ograniczonej płynności i określenia, jak można takim sytuacjom zapobiec, aby obecne ekspozycje pozostały w obrębie ustalonych limitów. Scenariusze testów płynnościowych są konstruowane i testowane w trzech wariantach ze względu na charakter: wewnętrznym, systemowym oraz mieszanym. Następujące czynniki wewnętrzne i systemowe są uwzględniane przy konstruowaniu scenariuszy testów:

o brak możliwości pozyskiwania dodatkowego finansowania od podmiotu dominującego, z wyłączeniem niewykorzystanych środków z linii kredytowych przyrzeczonych,

o pogorszenie się sytuacji podmiotu dominującego,

o wzrost kosztów emisji listów zastawnych,

o brak nowych transakcji na rynku międzybankowym,

o spadek wartości rynkowej aktywów płynnych,

o zmniejszenie przepływów z tytułu kredytów hipotecznych na skutek pogorszenia jakości portfela kredytowego lub zmian regulacyjnych.

Wyniki testów płynnościowych warunków skrajnych są wykorzystywane przez Bank do:

o monitorowania ekspozycji Banku na ryzyko płynności w warunkach skrajnych,

o ustalania limitów na ryzyko płynności i finansowania,

o przeglądu regulacji wewnętrznych w obszarze ryzyka płynności i finansowania w tym w szczególności podczas przeglądu awaryjnego planu finansowania,

o oceny adekwatności poziomu aktywów płynnych i nadwyżki płynności,

o jako podstawa do podjęcia działań naprawczych, w przypadku, gdy wyniki testów zostaną ocenione negatywnie,

o dostosowania profilu płynności do przyjętego apetytu na ryzyka, w tym w szczególności do zaakceptowanego przez Radę Nadzorczą okresu przetrwania.

Ryzyko modeli

Zarządzanie ryzykiem modeli realizowane jest zgodnie z Polityką zarządzania ryzykiem modeli w ING Banku Hipotecznym S.A. Polityka ta określa m. in.:

o cykl życia modeli,

o zasady oceny istotności i ryzyka modeli,

o zasady funkcjonowania rejestru modeli,

o zasady przeprowadzania procesów monitorowania i walidacji modeli,

o zasady wyliczania kapitału z tytułu ryzyka modeli i stosowania narzutów kapitałowych dla modeli.

Stanowisko Walidacji Modeli zapewnia funkcjonowanie rejestru modeli, który stanowi repozytorium informacji na temat funkcjonujących w Banku modeli ryzyka oraz modeli wyceny, i który aktualizowany jest przez uczestników procesu zarządzania ryzykiem modeli. Rejestr i dzienniki modeli zawierają informacje m.in. o istotności modeli, wynikach procesów monitorowania i walidacji modeli oraz o poziomach ich ryzyka.

Bank regularnie ocenia ryzyka poszczególnych modeli, szacuje kapitał z tytułu ryzyka modeli, a także, jeśli jest to wymagane, alokuje narzuty kapitałowe dla modeli zgodnie z zasadami przyjętymi w regulacjach wewnętrznych.

Jakość funkcjonowania modeli podlega weryfikacji w ramach procesów monitorowania i walidacji modeli, w trakcie których dokonywana jest także ocena stopnia ich narażenia na źródła ryzyka modeli. Walidacja modeli wykonywana jest zgodnie z Polityką Walidacji Modeli w ING Banku Hipotecznym S.A. oraz szczegółowymi standardami i instrukcjami przeprowadzania walidacji.

Raportowanie zarządcze w zakresie zarządzania ryzykiem modeli na dedykowane Komitety, Zarząd oraz Radę Nadzorczą uwzględnia m. in. wyniki procesów monitorowania i walidacji oraz oceny ryzyka poszczególnych modeli, ocenę zagregowanego poziomu ryzyka modeli w kontekście przyjętego poziomu tolerancji na to ryzyko, a także poziom kapitału na ryzyko modeli.

Ryzyko operacyjne

ING Bank Hipoteczny S.A. zarządza ryzykiem operacyjnym kierując się wymogami wynikającymi z przepisów prawa, rekomendacjami i uchwałami Komisji Nadzoru Finansowego i innych regulatorów.

System zarządzania ryzykiem operacyjnym został opracowany zgodnie z zasadą proporcjonalności tzn. z uwzględnieniem charakteru, skali i złożoności działalności, a także istotności procesów oraz profilu ryzyka operacyjnego Banku. Dotyczy on wszystkich sfer działalności Banku i stanowi spójną, stałą praktykę obejmującą następujące elementy:

o identyfikację i ocenę ryzyka,

o ograniczanie ryzyka,

o wykonywanie kontroli,

o monitorowanie i zapewnienie jakości.

Nadzór nad zarządzaniem ryzykiem operacyjnym w Banku sprawuje Rada Nadzorcza Banku, która na podstawie okresowej informacji zarządczej, dokonuje oceny efektywności działań w tym zakresie.

Zarząd Banku po uzyskaniu zgody Rady Nadzorczej określa strategię zarządzania ryzykiem operacyjnym, wprowadzając spójny pakiet wewnętrznych dokumentów normatywnych regulujących zakres, zasady i obowiązki pracowników Banku w obszarze zarządzania ryzykiem operacyjnym.

Pomiar ryzyka operacyjnego w ING Banku Hipotecznym S.A. ma na celu określenie skali oraz profilu zagrożeń związanych z występowaniem ryzyka operacyjnego przy wykorzystaniu ustalonych miar ryzyka.

W 2022 roku w dalszym ciągu tematem wielkiej wagi było bezpieczeństwo klientów i pracowników Banku związane z pandemią COVID-19. Koordynacja działań kryzysowych, zapewnienie bezpieczeństwa pracy zdalnej oraz monitorowanie możliwości powrotu pracowników do biura były jednym z istotniejszych aspektów działania Banku. Ostatecznie Zarząd Banku podjął decyzję o powrocie pracowników do biura i rozpoczęciu pracy hybrydowej od 28 marca 2022 roku. Ponowne przejście pracowników na pracę zdalną nastąpiło 19 grudnia 2022 (zakończone 26 lutego 2023) w związku z przyłączeniem się do akcji okresowego ograniczenia poziomu zużycia energii elektrycznej i cieplnej przeprowadzanej w ramach Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A.

W ramach doskonalenia systemu kontroli wewnętrznej, Bank zapewnił bieżącą aktualizację danych zawartych w Matrycy Funkcji Kontroli dla procesów (w tym m.in. zaktualizowano Matrycę Funkcji Kontroli dla procesów Poznaj Swego Klienta, Zarządzanie Danymi, Zarządzanie Płynnością Banku, Zarządzanie Ryzykiem Operacyjnym, Nabywanie i obsługa wierzytelności hipotecznych, Nadzór nad outsourcingiem, Prowadzenie Rejestru i Rachunku Zabezpieczenia Listów Zastawnych, Zarządzanie Emisją Listów Zastawnych oraz Emisją Obligacji Własnych oraz dla procesu Zarządzanie Usługami IT). Przeprowadzona została również kolejna weryfikacja listy procesów istotnych oraz weryfikacja i szczegółowe planowanie w zakresie wymaganego testowania kluczowych kontroli zawartych w Matrycy Funkcji Kontroli. Planowane testy kluczowych kontroli zostały w 2022 roku zrealizowane i wszystkie kluczowe kontrole Banku zawarte w Matrycach Funkcji Kontroli dla procesów istotnych zostały ocenione przez Właścicieli pod kątem skuteczności.

W lutym 2023 roku Rada Nadzorcza dokonała oceny systemu kontroli wewnętrznej ING Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok, oceniając iż system kontroli wewnętrznej w ING Banku Hipotecznym S.A. był skuteczny i adekwatny do modelu biznesowego oraz skali działalności Banku.

W 2022 roku nie wystąpiły w Banku straty z tytułu zdarzeń wewnętrznych ryzyka operacyjnego.

 Ciągłość działania

Zapewnienie ciągłości działania jest dla Banku priorytetem. W Banku cel ten jest realizowany dwustopniowo. Po pierwsze Bank utrzymuje i doskonali system zarządzania ciągłością działania. Po drugie, wdrożono Strategię odtwarzania operacyjnego w celu zapewnienia monitorowania i kontroli jakości czynności wykonywanych przez głównego dostawcę Banku, jakim jest ING Bank Śląski S.A. oraz zapewnienia odpowiedniej reakcji na zakłócenia po stronie dostawcy.

W ramach systemu zarządzania ciągłością są identyfikowane procesy, których dostępność jest najważniejsza dla Banku. Dla tych procesów są tworzone Plany ciągłości działania (BCP), które umożliwiają funkcjonowanie w przypadku wystąpienia awarii lub innych zagrożeń. Oprócz Planów ciągłości działania Bank utrzymuje i testuje także Plany odtworzenia działalności (obszar IT), które pozwalają przywrócić dostępność kluczowych aplikacji w wymaganym czasie.

Bank zawsze stara się przeciwdziałać wszelkim zakłóceniom. W przypadku wystąpienia zdarzeń o istotnym wpływie na działalność Banku powoływany jest zespół zarządzania kryzysowego, który koordynuje działania wszystkich zaangażowanych jednostek.

W 2022 roku odbyły się testy planów BCP dla wymagających tego procesów Banku, test planu zarządzania kryzysowego, cztery testy Planu odtworzenia działalności (DRP) – dwa całościowe dla Centrów Komputerowych, jeden cząstkowy w ramach weekendu serwisowego (pokrywający wybrane aplikacje w Centrum Komputerowym) oraz jeden, w ramach którego została zweryfikowana skuteczność możliwości przeciwdziałania potencjalnym skutkom zakłócenia ciągłości działania w związku z wojną w Ukrainie. Dodatkowo zweryfikowano skuteczność możliwości przeciwdziałania potencjalnym skutkom zakłócenia ciągłości działania w związku z wojną w Ukrainie dla umów outsourcingowych.

 Ciągłość działania w czasie COVID-19

Wystąpienie pandemii COVID-19 wiązało się z wprowadzeniem począwszy od 2020 roku szeregu ograniczeń, wynikających z ogłoszonego stanu pandemii, a także zmianą w zachowaniu, potrzebach i sytuacjach ekonomicznych klientów. Odpowiedzią Banku było podjęcie w 2020 roku przez Zespół Zarządzania Kryzysowego, decyzji o uruchomieniu planów awaryjnych Banku i realizacji przez pracowników pracy zdalnej. Bank kontynuował pracę w tym trybie do 28 marca 2022 roku, kiedy działanie w trybie uruchomionych Planów ciągłości działania dla procesów biznesowych (BCP) zostało zakończone. Od tego czasu, ze względu na zmniejszającą się liczbę zakażeń oraz zniesienie stanu epidemii w Polsce, w Banku wdrożono model hybrydowej pracy w biurze. Sytuacja epidemiczna w Polsce jest na bieżąco monitorowana, aby ocenić czy nie wymaga ona ponownego uruchomienia Planów ciągłości działania (BCP).

Podjęte przez Bank w czasie pandemii działania miały na celu dopasowanie funkcjonowania Banku w zakresie co najmniej sposobu/formy pracy, stosowanych środków sanitarnych, komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej oraz monitorowania i raportowania.

Ryzyko braku zgodności (compliance)

Ryzyko braku zgodności (ryzyko compliance) w ING Banku Hipotecznym S.A. rozumiane jest jako ryzyko skutków nieprzestrzegania w procesach funkcjonujących w Banku: przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz standardów rynkowych, obejmujące w szczególności:

o brak zgodności wynikający z braku wdrożenia w regulacjach wewnętrznych wymogów regulacji zewnętrznych dotyczących instytucji finansowych: przepisów prawa powszechnie obowiązującego, rekomendacji organów nadzoru, orzeczeń i decyzji wiążących Bank na podstawie prawa, zaakceptowanych kodeksów postępowania,

o brak zgodności wynikający z nieefektywności mechanizmów kontrolnych zdefiniowanych w politykach i procedurach bankowych w kluczowych obszarach ryzyka braku zgodności, w tym w obszarze działań Komórki ds. Zgodności,

o inne zidentyfikowane niezgodności z zakresu prawa powszechnie obowiązującego dotyczącego instytucji finansowych.

Konsekwencjami zmaterializowania się ryzyka compliance mogą być: pogorszenie reputacji lub straty wynikające z roszczeń prawnych, kar finansowych lub innego rodzaju sankcji nałożonych przez organy nadzoru.

Zarządzanie ryzykiem braku zgodności jest zorganizowane w sposób zapewniający zarządzanie nim na trzech niezależnych poziomach (liniach obrony).

Jednostki pierwszej linii obrony odpowiedzialne są za zapewnienie zgodności realizowanych zadań z przepisami prawa, regulacjami wewnętrznymi i standardami rynkowymi, w tym za identyfikację i ocenę - przy wsparciu jednostek organizacyjnych drugiej linii obrony - ryzyka braku zgodności dla swoich procesów, jak również kontrolę oraz zarządzanie tym ryzykiem obejmujące projektowanie, wdrażanie i realizację mechanizmów kontrolnych.

Rolą Komórki ds. Zgodności jako wiodącej jednostki drugiej linii obrony w obszarze ryzyka braku zgodności jest w szczególności wsparcie jednostek pierwszej linii obrony w procesie identyfikacji i oceny ryzyka braku zgodności oraz zatwierdzanie wyników identyfikacji wykonanych na poziomie 1 LoD, kontrola, niezależne monitorowanie jak również kompleksowe raportowanie wyników dotyczących identyfikacji, oceny, kontroli i monitorowania ryzyka braku zgodności, w oparciu o wyniki realizacji własnych działań oraz informacje otrzymywane od pozostałych jednostek pierwszej i drugiej linii obrony.

Stanowisko Audytora Wewnętrznego (trzecia linia obrony) zapewnia niezależną i obiektywną ocenę skuteczności wewnętrznych mechanizmów kontroli.

W 2022 roku Bank kontynuował działania związane z zapewnieniem zgodności Banku z wymogami regulacyjnymi, obejmujące monitoring, analizę i wdrażanie zmian regulacyjnych, usprawnianie mechanizmów kontrolnych w kluczowych procesach Banku, w tym w obszarze Poznaj Swojego Klienta (ang. Know Your Customer). Bank zamknął rekomendację z poziomem ryzyka wysokim w obszarze KYC. Zostały zamknięte również dwie rekomendacje z poziomem ryzyka wysokim dotyczące

obszaru KYC w ING BSK SA ale mające wpływ na poziom ryzyka Compliance w Banku co pozwoliło w konsekwencji na obniżenie ryzyka Compliance do poziomu niskiego w 4 kwartale 2022r. Regularnie budowana jest i utrwalana świadomość pracowników Banku w zakresie kluczowych obszarów zapewniania zgodności. W lutym 2023r Rada Nadzorcza przyjęła do wiadomości Raport Roczny Compliance za 2022r oraz zatwierdziła Roczny Plan działania Compliance na 2023r.

Ryzyko biznesowe

W ramach ryzyka biznesowego Bank jako ryzyko istotne wyróżnia ryzyko makroekonomiczne.

 Ryzyko makroekonomiczne

Ryzyko makroekonomiczne to ryzyko wynikające ze zmian czynników makroekonomicznych oraz ich wpływu na wysokość minimalnych wymogów kapitałowych. Bank zarządza tym ryzykiem poprzez regularne przeprowadzanie wewnętrznych testów warunków skrajnych, co pozwala na bieżący monitoring wrażliwości minimalnych wymogów kapitałowych na czynniki makroekonomiczne. W 2022 roku Bank przeprowadził pełne testy kapitałowe według stanu na koniec 2021 roku.

Zgodnie z metodologią Bank szacuje dodatkowy wymóg kapitałowy w oparciu o wyniki wewnętrznych testów warunków skrajnych dla scenariusza łagodnej recesji. Wyniki testów warunków skrajnych pokazały, że materializacja scenariusza łagodnej recesji nie spowoduje spadku adekwatności kapitałowej poniżej wymaganego poziomu.

7.30. Informacje ilościowe

Ryzyko kredytowe

Informacje liczbowe na temat jakości portfela kredytowego zamieszczone są w niniejszym sprawozdaniu w nocie nr 7.9 Kredyty i inne należności od klientów oraz 7.31. Ujawnienia w zakresie adekwatności kapitałowej.

Ryzyko rynkowe

 Ryzyko stopy procentowej

Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej jest uznawane za ryzyko istotne. Bank wykorzystuje następujące miary ryzyka stopy procentowej:

o miara wrażliwości (BPV),

o dochód narażony na ryzyko (NIIaR),

o wartość ekonomiczna kapitału narażona na ryzyko (EVEaR),

o miary wrażliwości portfela papierów wartościowych.

W 2022 roku Bank nie odnotował przekroczeń limitów na ryzyko stopy procentowej. Podstawowe miary na 31 grudnia 2022 roku, 31 grudnia 2021 roku kształtowały się na następujących poziomach:

Miara ryzyka	stan na 31.12.2022	stan na 31.12.2021
BPV (tys. PLN)	-15,6	27,4
NIIaR (tys. PLN)	1 358,5	1 343,9
EVEaR do funduszy własnych	2,00%	2,44%

 Ryzyko walutowe

Bank nie utrzymuje znaczących pozycji w walutach obcych. Na 31 grudnia 2022 roku ryzyko walutowe jest uznawane za nieistotne. Bank wykorzystuje następujące miary ryzyka walutowego:

o miara pozycji w poszczególnych walutach,

o wartość narażona na ryzyko walutowe (VaR).

Na 31 grudnia 2022 roku Bank utrzymywał pozycję walutową w EUR w kwocie 74 tys. EUR (pozycja krótka) - (w porównaniu z 73 tys. EUR (pozycja krótka) na 31 grudnia 2021 roku). Pozycja ta wynikała z gospodarki własnej i generowała VaR w wysokości 6,1 tys. PLN (w porównaniu z 3,2 tys. PLN na 31 grudnia 2021 roku).

Ryzyko płynności i finansowania

 Pomiar ryzyka płynności

W Banku wykorzystywane są następujące miary ryzyka płynności:

o wskaźnik pokrycia płynności krótkoterminowej (LCR),

o wskaźnik stabilnego finansowania (NSFR),

o luka płynności strukturalnej,

o okres przetrwania w sytuacji stresowej,

o testy warunków skrajnych.

W 2022 roku Bank nie odnotował przekroczeń limitów na ryzyko płynności. Nadzorcze miary płynności na 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku kształtowały się na następujących poziomach:

Miary płynności stan na 31.12.2022		Limit nadzorczy	stan na 31.12.2021	Limit nadzorczy
LCR	Wskaźnik pokrycia płynności 142 %	>100%	131%	>100%
NSFR	Wskaźnik stabilnego finansowania 138 %	>100%*	125%**	>100%*

*) zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2019/876 poziom minimalny wskaźnika NSFR obowiązuje od 28 czerwca 2021 roku.

**) zgodnie z zaleceniami nadzorczymi wskaźniki według stanu na 31 grudnia 2021 roku są ponownie przeliczane po zatwierdzeniu podziału zysku przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy, a następnie raportowane Nadzorcy. Powyżej uwzględniono wartości wskaźników według stanu na 31 grudnia 2021 roku uwzględniające przedmiotowe ponowne przeliczenie. Przed zatwierdzeniem podziału zysku za rok 2021 r przedmiotowy wskaźnik opublikowany w sprawozdaniu finansowym za okres od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku kształtował się na poziomie: 129%.

Składowe miary LCR na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz 31 grudnia 2022 roku kształtowały się następująco:

Pozycja	stan na 31.12.2022	stan na 31.12.2021
Zabezpieczenie przed utratą płynności	53 425,0	49 711,4
Wypływy płynności	150 028,9	151 783,5
Wpływy płynności	400 033,9	156 903,2
Wypływy płynności netto	37 507,2	37 945,8

W kwietniu 2021 roku Bank uzyskał zgodę KNF na zaliczenie wpływów z niewykorzystanych środków z tytułu umowy kredytowej przyrzeczonej zawartej z ING Bankiem Śląskim S.A. do wpływów płynności w pomiarze LCR. Wielkość umowy kredytowej wynosi 1 000 000,0 tys. PLN. Na 31 grudnia 2022 roku wielkość niewykorzystanych środków wyniosła 378.000,0 tys. PLN.

Wzór EU LIQB dot. informacji jakościowych na temat wskaźnika pokrycia wypływów netto


a)	Wyjaśnienia dotyczące głównych czynników wpływających na wyniki wskaźnika pokrycia wypływów netto oraz zmiany udziału danych wejściowych w obliczeniach wskaźnika pokrycia wypływów netto w czasie	Na 31 grudnia 2022 roku na aktywa płynne Banku składały się wyłącznie obligacje skarbowe w wysokości 53 425,0 tys. PLN, natomiast na 31 grudnia 2021 roku na aktywa płynne Banku składały się obligacje skarbowe w wysokości 34 716,5 tys. PLN, a także bony pieniężne NBP w wysokości 14 994,9 tys. PLN (dłużne papiery wartościowe opisano w nocie 7.8). Na dzień 31 grudnia 2022 roku prognozowane wypływy płynności netto są na zbliżonym poziomie do wypływów netto na dzień 31 grudnia 2021.
b)	Wyjaśnienia dotyczące zmian wskaźnika pokrycia wypływów netto w czasie	Na 31 grudnia 2022 roku wskaźnik LCR Banku wynosił 142 % w porównaniu do 131 % na 31 grudnia 2021 roku, na co wpłynęły przyczyny wyszczególnione w punkcie a) powyżej.
c)	Wyjaśnienia dotyczące rzeczywistej koncentracji źródeł finansowania	Na koniec 2022 roku nie wystąpiły istotne zmiany rzeczywistej koncentracji źródeł finansowania w porównaniu z końcem 2021 roku.
d)	Ogólny opis struktury bufora płynnościowego instytucji	Zmiany dotyczące bufora płynnościowego na 31 grudnia 2022 roku w porównaniu do 31 grudnia 2021 roku wynikały w szczególności z zakupu obligacji skarbowych (ich wartości w poszczególnych okresach wskazano w punkcie a) powyżej) oraz wpisania obligacji skarbowych o wartości 15 000,0 tys. PLN do rejestru zabezpieczeń listów zastawnych.
e)	Ekspozycje z tytułu instrumentów pochodnych i potencjalne wezwania do ustanowienia zabezpieczenia	Nie dotyczy
f)	Niedopasowanie walutowe we wskaźniku pokrycia wypływów netto	Nie dotyczy
g)	Inne pozycje w obliczeniach wskaźnika pokrycia wypływów netto, które nie są uwzględnione we wzorze dotyczącym ujawniania wskaźnika pokrycia wypływów netto, a które są uznawane przez instytucję za istotne dla jej profilu płynności	Nie dotyczy

Składowe miary NSFR na dzień 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku kształtowały się następująco:

Pozycja	stan na 31.12.2022	stan na 31.12.2021*
Dostępne stabilne finansowanie	2 819 214	3 329 550
Wymagane stabilne finansowanie	2 038 940	2 666 444

*) zgodnie z zaleceniami nadzorczymi wskaźniki według stanu na 31 grudnia 2021 roku są ponownie przeliczane po zatwierdzeniu podziału zysku przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy, a następnie raportowane Nadzorcy. Powyżej uwzględniono wartości wskaźników według stanu na 31 grudnia 2021 roku uwzględniające przedmiotowe ponowne przeliczenie. Przed zatwierdzeniem podziału zysku za rok 2021 r przedmiotowy wskaźnik opublikowany w sprawozdaniu finansowym za okres od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku kształtował się na poziomie: 129%, natomiast dostępne stabilne składowanie na poziomie 3 319 195, a wymagane stabilne finansowanie wynosiło 2 575 040.

Poniższe tabele prezentują urealnioną lukę płynności na dzień 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021:

Luka płynności

Stan na 31.12.2022

1 dzień

1 dzień –

1 miesiąc

1-3

miesiące

3-6

miesięcy

6-12

miesięcy

12-24

miesięcy

24-60

miesięcy

powyżej 60 miesięcy

Urealniona luka okresowa

425 676

69 908

114 923

167 388

208 811

-1 826 184

871 659

-32 182

Urealniona skumulowana luka okresowa

425 676

495 584

610 507

777 895

986 706

-839 477

32 182

Luka płynności

Stan na 31.12.2021

1 dzień

1 dzień –

1 miesiąc

1-3

miesiące

3-6

miesięcy

6-12

miesięcy

12-24

miesięcy

24-60

miesięcy

powyżej 60 miesięcy

Urealniona luka okresowa

133 070

93 446

36 744

98 085

189 638

-2 093 106

-85 526

1 627 649

Urealniona skumulowana luka okresowa

133 070

226 516

263 260

361 345

550 983

-1 542 123

-1 627 649

Luka wykazuje wartości dodatnie w okresie do roku oraz ujemne do dwóch lat. Wynika to z faktu, iż znaczną część aktywów Banku stanowią długoterminowe kredyty hipoteczne, które są finansowane zobowiązaniami z terminem pierwotnym dwa lata.

 Struktura finansowania

Bank monitoruje strukturę finansowania. Model biznesowy zakłada pozyskiwanie środków w postaci emisji listów zastawnych, emisji obligacji własnych oraz kredytu z podmiotu dominującego. Poniższa tabela prezentuje strukturę finansowania na dzień 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku:

Struktura finansowania	stan na 31.12.2022	stan na 31.12.2021
Środki od podmiotu dominującego	67,64%	61,35%
Emisje obligacji własnych	4,50%	16,37%
Emisje listów zastawnych	13,47%	10,00%
Kapitały własne	14,07%	12,05%
Pozostałe	0,32%	0,22%
Razem	100,00%	100,00%

Na dzień 31 grudnia 2022 roku Bank posiadał 134 000,0 tys. PLN finansowania w postaci obligacji własnych oraz 400 000,0 tys. PLN w postaci listów zastawnych. Pozostała część portfela kredytów hipotecznych jest finansowana kapitałami oraz kredytem z podmiotu dominującego.

 Testy warunków skrajnych

Testy warunków skrajnych przeprowadzone w 2022 roku nie wykazały zagrożenia płynności Banku na skutek wystąpienia warunków skrajnych. Wyniki testów pokazują stabilną sytuację płynnościową banku. Skumulowana luka płynności uwzględniająca zdolność banku do równoważenia płynności wykazuje wartości dodatnie do roku we wszystkich scenariuszach. Miara LCR wykazuje wartości znacznie przekraczające limity nadzorcze oraz poziomy ostrzegawcze we wszystkich scenariuszach. Testy wykazały adekwatny poziom nadwyżki płynności.

7.31. Ujawnienia w zakresie adekwatności kapitałowej

Uwzględniając skalę oraz specyfikę działalności Banku, Bank ujawnia w sprawozdaniu finansowym wybrane informacje na temat adekwatności kapitałowej. Informacje dotyczą w szczególności:

o funduszy własnych dla potrzeb adekwatności kapitałowej,

o wymogów kapitałowych,

o korekt z tytułu ryzyka kredytowego,

o stosowanych technik ograniczenia ryzyka kredytowego.

Zgodnie z wymaganiami zawartymi w Wytycznych EBA/GL/2020/07 Bank prezentuje także szczegółowe dane ilościowe w zakresie ekspozycji objętych działaniami stosowanymi w odpowiedzi na kryzys spowodowany przez COVID-19.

Bank każdorazowo dokonuje oceny adekwatności ujawnianych informacji w kontekście dostarczenia uczestnikom rynku kompleksowego obrazu profilu ryzyka Banku.

Fundusze własne i wymogi kapitałowe

Fundusze własne Banku na potrzeby adekwatności kapitałowej składają się wyłącznie z funduszy podstawowych Tier 1 (CET 1) i zostały wyznaczone zgodnie z przepisami ustawy Prawo bankowe oraz postanowieniami Rozporządzenia CRR oraz powiązanymi regulacjami.

Równocześnie, zgodnie z Rozporządzeniem CRR Bank wylicza wymogi w zakresie funduszy własnych dla następujących rodzajów ryzyka:

o z tytułu ryzyka kredytowego – metodą standardową,

o z tytułu ryzyka związanego z korektą wyceny kredytowej (CVA) – metodą standardową,

o z tytułu ryzyka rozliczenia i dostawy – metodą standardową,

o z tytułu ryzyka operacyjnego – metodą wskaźnika bazowego (BIA),

o z tytułu ryzyka rynkowego (ryzyko walutowe) – metodą podstawową.

Na 31 grudnia 2022 roku Bank wykazuje zerowe wartości dla wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka związanego z korektą wyceny kredytowej, rozliczenia i dostawy oraz rynkowego. W związku z powyższym na łączny wymóg w zakresie funduszy własnych na datę przedmiotowego sprawozdania składał się wymóg z tytułu ryzyka kredytowego oraz operacyjnego.

Łączny współczynnik kapitałowy


	stan na	stan na
	31.12.2022	31.12.2021*
Fundusze własne
A. Kapitały własne ze sprawozdania z sytuacji finansowej, w tym:	379 007,7	492 342,5
A.I. Kapitały własne ujęte w funduszach własnych, w tym:	425 012,5	471 631,3
Kapitał akcyjny	380 000,0	380 000,0
Kapitał zapasowy – agio	62 002,2	62 002,2
Zyski zatrzymane w poprzednich latach	-19 064,7	28 597,0
Strata bieżącego okresu	0,0	0,0
Skumulowane inne całkowite dochody	-1 168,2	-554,1
Kapitał rezerwowy	3 243,1	1 586,2
A.II. Kapitały własne nie ujęte w funduszach własnych, w tym:	-46 004,8	20 711,2
Zysk bieżącego okresu	-46 004,8	20 711,2
B. Pozostałe składniki (pomniejszenia i zwiększenia) funduszy własnych, w tym:	-84,6	-49,7
Korekta wartości z tytułu wymogów w zakresie ostrożnej wyceny	-84,6	-49,7
Fundusze własne przyjęte do kalkulacji łącznego współczynnika kapitałowego (A.I. + B), w tym:	424 927,8	471 581,6
Kapitał podstawowy Tier I	424 927,8	471 581,6
Aktywa ważone ryzykiem, w tym:	1 178 322,9	1 549 254,4
z tytułu ryzyka kredytowego	1 096 507,8	1 467 439,3
z tytułu ryzyka operacyjnego	81 815,1	81 815,1
Łączne wymogi kapitałowe	94 265,8	123 940,4

Łączny współczynnik kapitałowy (TCR)	36,06%	30,44%
minimalny wymagany poziom	10,50%	10,50%
nadwyżka wskaźnika TCR	301 203,9	308 909,9
Współczynnik kapitału Tier I (T1)	36,06%	30,44%
minimalny wymagany poziom	8,50%	8,50%
nadwyżka wskaźnika T1	324 770,4	339 895,0
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I (CET1)	36,06%	30,44%
minimalny wymagany poziom	7,00%	7,00%
nadwyżka wskaźnika T1	342 445,2	363 133,8

*) Zgodnie z zaleceniami nadzorczymi wskaźniki według stanu na 31 grudnia 2021 roku są ponownie przeliczane po zatwierdzeniu podziału zysku przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy, a następnie raportowane Nadzorcy. Powyżej uwzględniono wartości wskaźników według stanu na 31 grudnia 2021 roku uwzględniające przedmiotowe ponowne przeliczenie. Przed zatwierdzeniem podziału zysku za rok 2021 r przedmiotowe wskaźniki opublikowane w sprawozdaniu finansowym za okres od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku kształtowały się na poziomie: TCR 30,43%

Aktywa ważone ryzykiem i wymogi kapitałowe

Poniżej Bank prezentuje wartości aktywów ważonych ryzykiem (RWA – Risk Weighted Assets) wraz z wymogami w zakresie funduszy własnych oraz podziałem na poszczególne klasy ekspozycji:


	Wartość ekspozycji brutto	Wartość ekspozycji netto**	Aktywa ważone ryzykiem (RWA)	Wymóg w zakresie funduszy własnych
Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych	102 137,7	102 118,3	28 456,5	2 276,5
Ekspozycje wobec instytucji	13 348,0	13 348,0	0,0	0,0
Ekspozycje detaliczne*	112 112,4	111 844,5	83 883,4	6 710,7
Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach	2 787 901,8	2 784 788,7	975 995,9	78 079,7
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania	6 016,3	4 477,9	4 477,9	358,2
Inne ekspozycje	3 694,2	3 694,2	3 694,2	295,5
Razem	3 025 210,4	3 020 271,5	1 096 507,8	87 720,6

*) Wynikają z części ekspozycji dotyczących nabytych wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych, która nie jest w pełni i całkowicie zabezpieczona tzn. takiej która jest w okresie przejściowym tj. do czasu ustanowienia zabezpieczenia lub przekracza 80% BHWN.

**) Wartość ekspozycji bilansowych i ekwiwalentu bilansowego zobowiązań i transakcji warunkowych, po uwzględnieniu korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego oraz CCF (Credit Conversion Factor - współczynnik konwersji kredytowej).

Wybrane informacje ilościowe w zakresie adekwatności kapitałowej

Poniższe tabele prezentują szczegółowe informacje ilościowe w zakresie adekwatności kapitałowej, zgodnie z wymaganiami zawartymi w Rozporządzeniu Wykonawczym 2021/637:

o Wzór EU OV1 – Przegląd łącznych kwot ekspozycji na ryzyko

o Wzór EU CC1 – Struktura regulacyjnych funduszy własnych

o Wzór EU CC2 – Uzgodnienie regulacyjnych funduszy własnych z bilansem w zbadanym sprawozdaniu finansowym

o Wzór EU LIQ1 – Informacje ilościowe na temat wskaźnika pokrycia wypływów netto

o Wzór EU LIQ2 - Wskaźnik stabilnego finansowania netto

o Wzór EU CCyB1 – Rozkład geograficzny odnośnych ekspozycji kredytowych na potrzeby obliczania bufora antycyklicznego

o Wzór EU CCyB2 – Kwota specyficznego dla instytucji bufora antycyklicznego

o Wzór EU LR1–LRSum - Zestawienie dotyczące uzgodnienia aktywów księgowych i ekspozycji wskaźnika dźwigni

o Wzór EU LR2–LRCom - Wspólne ujawnianie wskaźnika dźwigni

o Wzór EU LR3–LRSpl - Podział ekspozycji bilansowych (z wyłączeniem instrumentów pochodnych, transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych (SFT) i ekspozycji wyłączonych)

o MSSF 9/Artykuł 468-FL - Porównanie funduszy własnych instytucji oraz współczynników kapitałowych i wskaźnika dźwigni finansowej z uwzględnieniem i bez uwzględnienia zastosowania rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 i analogicznych oczekiwanych strat kredytowych oraz z uwzględnieniem i bez uwzględnienia tymczasowego traktowania zgodnie z art. 468 rozporządzenia CRR

o Wzór EU CR1 - Ekspozycje obsługiwane i nieobsługiwane oraz powiązane rezerwy

o Wzór EU CQ3: Jakość kredytowa przeterminowanych ekspozycji obsługiwanych i nieobsługiwanych w podziale według liczby dni przeterminowania

o Wzór EU CR1-A - Termin zapadalności ekspozycji

o Wzór EU CR2 - Zmiany stanu nieobsługiwanych kredytów i zaliczek

o Wzór EU CQ1 - Jakość kredytowa ekspozycji restrukturyzowanych

o Wzór EU CR3 – Przegląd technik ograniczania ryzyka kredytowego: Ujawnianie informacji na temat stosowania technik ograniczania ryzyka kredytowego

o Wzór EU CR4 – Metoda standardowa – Ekspozycja na ryzyko kredytowe i skutki ograniczania ryzyka kredytowego

o Wzór EU CR5 – Metoda standardowa

o Wzór EU CCA: Główne cechy regulacyjnych instrumentów funduszy własnych i instrumentów zobowiązań kwalifikowalnych

Wzór EU OV1 – Przegląd łącznych kwot ekspozycji na ryzyko
		a	c
		Łączne kwoty ekspozycji na ryzyko	Łączne wymogi w zakresie funduszy własnych
		stan na 31.12.2022	stan na 31.12.2022
1	Ryzyko kredytowe (z wyłączeniem ryzyka kredytowego kontrahenta)	1 096 507,8	87 720,6
2	W tym metoda standardowa	1 096 507,8	87 720,6
23	Ryzyko operacyjne	81 815,1	6 545,2
EU-23a	W tym metoda wskaźnika bazowego	81 815,1	6 545,2
24	Kwoty poniżej progów odliczeń (podlegające wadze ryzyka równej 250 %)	0,0	0,0
29	Ogółem	1 178 322,9	94 265,8

Wzór EU CC1 – Struktura regulacyjnych funduszy własnych
		a	b
		Kwoty	Źródło w oparciu o numery/litery referencyjne bilansu skonsolidowanego w ramach regulacyjnego zakresu konsolidacji
Kapitał podstawowy Tier I: instrumenty i kapitały rezerwowe
1	Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne	442 002,2	(d)
	w tym: akcja zwykła	380 000,0
	w tym: agio	62 002,2
2	Zyski zatrzymane	26 940,1	(f)
3	Skumulowane inne całkowite dochody (i pozostałe kapitały rezerwowe)	2 074,9	(e)
6	Kapitał podstawowy Tier I przed korektami regulacyjnymi	471 017,2
Kapitał podstawowy Tier I: korekty regulacyjne
7	Dodatkowe korekty wartości (kwota ujemna)	-84,6
EU-25a	Straty za bieżący rok obrachunkowy (kwota ujemna)	-46 004,8
EU-25b	Możliwe do przewidzenia obciążenia podatkowe związane z pozycjami kapitału podstawowego Tier I, z wyjątkiem przypadków, w których instytucja odpowiednio koryguje kwotę pozycji kapitału podstawowego Tier I, o ile takie obciążenia podatkowe obniżają kwotę tych pozycji, którą można maksymalnie wykorzystać w celu pokrycia ryzyka lub strat (kwota ujemna)	0,0
26	Nie dotyczy	0,0
27	Kwalifikowalne odliczenia od pozycji w kapitale dodatkowym Tier I, które przekraczają wartość kapitału dodatkowego Tier I instytucji (kwota ujemna)	0,0
27a	Inne korekty regulacyjne	0,0
28	Całkowite korekty regulacyjne w kapitale podstawowym Tier I	-46 089,4
29	Kapitał podstawowy Tier I	424 927,8
45	Kapitał Tier I (kapitał podstawowy Tier I + kapitał dodatkowy Tier I)	424 927,8
59	Łączny kapitał (kapitał Tier I + kapitał Tier II)	424 927,8
60	Łączna kwota ekspozycji na ryzyko	1 178 322,9
Współczynniki i wymogi kapitałowe, w tym bufory
61	Kapitał podstawowy Tier I	36,06%
62	Kapitał Tier I	36,06%
63	Łączny kapitał	36,06%
64	Łączne wymogi kapitałowe odnośnie do kapitału podstawowego Tier I instytucji	7,00%
65	w tym: wymóg utrzymywania bufora zabezpieczającego	2,50%
68	Kapitał podstawowy Tier I (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) dostępny po spełnieniu minimalnych wymogów kapitałowych	28,06%

Wzór EU CC2 – Uzgodnienie regulacyjnych funduszy własnych z bilansem w zbadanym sprawozdaniu finansowym
		a	c
		Bilans zgodnie z opublikowanym sprawozdaniem finansowym	Odniesienie
		31.12.2022	Odniesienie
Aktywa – Podział według klas aktywów zgodnie z bilansem w opublikowanym sprawozdaniu finansowym
2	Kredyty i inne należności udzielone innym bankom	13 348,0
5	Inwestycyjne papiery wartościowe	84 623,0
6	Kredyty i inne należności udzielone klientom wyceniane według zamortyzowanego kosztu	2 901 111,1
8	Rzeczowe aktywa trwałe	1 306,0
9	Wartości niematerialne	0,0	(a)
11	Aktywa z tytułu bieżącego podatku dochodowego	6 112,7
12	Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego	11 382,6	(c)
13	Inne aktywa	2 388,1
14	Aktywa ogółem	3 020 271,5
Zobowiązania – Podział według klas zobowiązań zgodnie z bilansem w opublikowanym sprawozdaniu finansowym
1	Zobowiązania wobec innych banków	2 043 049,2
5	Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych	542 639,0
7	Rezerwy	561,7
8	Zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego	0,0
10	Inne zobowiązania	9 009,2
11	Zobowiązania ogółem	2 595 259,1
Kapitał własny
1	Kapitał akcyjny	380 000,0	(d)
2	Kapitał zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej	62 002,2	(d)
3	Skumulowane inne całkowite dochody	-1 168,2	(e)
4	Zyski zatrzymane	-19 064,7	(f)
5	Kapitał własny ogółem	425 012,4

Wzór EU LIQ1 – Informacje ilościowe na temat wskaźnika pokrycia wypływów netto
		a	b	c	d	e	f	g	h
		Całkowita wartość nieważona (średnia)				Całkowita wartość ważona (średnia)
EU 1a		stan na 31.12.2022	stan na 30.09.2022	stan na 30.06.2022	stan na 31.03.2022	stan na 31.12.2022	stan na 30.09.2022	stan na 30.06.2022	stan na 31.03.2022
EU 1b	Liczba punktów danych użyta do obliczenia średnich wartości	12	12	12	12	12	12	12	12
AKTYWA PŁYNNE WYSOKIEJ JAKOŚCI
1	Całkowite aktywa płynne wysokiej jakości (HQLA)					82 620 729,3	82 118 601,6	74 572 630,1	66 667 009,8
ŚRODKI PIENIĘŻNE – WYPŁYWY
5	Niezabezpieczone finansowanie na rynku międzybankowym	72 600 262,1	73 736 572,6	61 211 058,9	58 723 806,4	72 600 262,1	73 736 572,6	61 211 058,9	58 723 806,3
8	Dług niezabezpieczony	72 600 262,1	73 736 572,6	61 211 058,9	58 723 806,4	72 600 262,1	73 736 572,6	61 211 058,9	58 723 806,3
10	Wymogi dodatkowe	1 095 324,3	1 095 324,3	274 246,6	274 246,6	1 095 324,3	1 095 324,3	274 246,6	274 246,6
12	Wypływy związane ze stratą środków z tytułu produktów dłużnych	1 095 324,3	1 095 324,3	274 246,6	274 246,6	1 095 324,3	1 095 324,3	274 246,6	274 246,6
14	Inne zobowiązania umowne w zakresie finansowania	11 357 110,8	8 190 838,1	5 583 802,5	3 513 004,5	11 033 862,8	8 047 484,8	5 494 257,3	3 397 236,6
15	Inne zobowiązania warunkowe w zakresie finansowania	4 832,3	4 832,3	4 832,3	4 832,3
16	CAŁKOWITE WYPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH					84 729 449,2	82 879 381,6	66 979 562,8	62 395 289,5
ŚRODKI PIENIĘŻNE – WPŁYWY
18	Wpływy z tytułu ekspozycji w pełni obsługiwanych	24 701 912,7	26 679 786,3	28 594 912,4	29 716 545,1	13 660 624,8	14 817 691,7	16 005 938,4	17 629 384,3
19	Inne wpływy środków pieniężnych	367 161 301,9	299 965 506,1	228 070 763,1	152 264 716,3	367 161 301,9	299 965 506,1	228 070 763,1	152 264 716,3
20	CAŁKOWITE WPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH	391 863 214,6	326 645 292,4	256 665 675,5	181 981 261,4	380 821 926,8	314 783 197,8	244 076 701,5	169 894 100,7
EU-20c	Wpływy podlegające ograniczeniu w wysokości 75 %	391 863 214,6	326 645 292,4	256 665 675,5	181 981 261,4	380 821 926,8	314 783 197,8	244 076 701,5	169 894 100,7
WARTOŚĆ SKORYGOWANA OGÓŁEM
EU-21	ZABEZPIECZENIE PRZED UTRATĄ PŁYNNOŚCI					82 620 729,3	82 118 601,6	74 572 630,1	66 667 009,8
22	CAŁKOWITE WYPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH NETTO					21 894 800,8	21 432 283,9	17 457 329,2	16 311 260,8
23	WSKAŹNIK POKRYCIA WYPŁYWÓW NETTO					23,66	37,68	47,3	62,73

Wzór EU LIQ2: Wskaźnik stabilnego finansowania netto
		a	b	c	d	e
		Wartość nieważona według rezydualnego terminu zapadalności				Wartość ważona
		Brak terminu zapadalności	< 6 miesięcy	6 miesięcy do < 1 rok	≥ 1 rok	Wartość ważona
Pozycje dostępnego stabilnego finansowania
1	Pozycje i instrumenty kapitałowe	424 927 823,0	0,0	0,0	0,0	424 927 823,0
2	Fundusze własne	424 927 823,0	0,0	0,0	0,0	424 927 823,0
7	Finansowanie na rynku międzybankowym:		149 249 702,0	94 000 000,0	2 342 000 000,0	2 389 000 000,0
9	Pozostałe finansowanie na rynku międzybankowym		149 249 702,0	94 000 000,0	2 342 000 000,0	2 389 000 000,0
11	Pozostałe zobowiązania:	0,0	3 748 280,0	3 148 335,0	3 711 902,0	5 286 070,0
13	Wszystkie pozostałe zobowiązania i instrumenty kapitałowe nieujęte w powyższych kategoriach		3 748 280,0	3 148 335,0	3 711 902,0	5 286 070,0
14	Całkowite dostępne stabilne finansowanie					2 819 213 893,0
Pozycje wymaganego stabilnego finansowania
15	Całkowite aktywa płynne wysokiej jakości (HQLA)					30 000 000,0
EU-15a	Aktywa obciążone na rezydualny termin zapadalności wynoszący co najmniej jeden rok w puli aktywów stanowiących zabezpieczenie		7 278 499,4	6 175 039,4	426 546 461,2	374 000 000,0
17	Obsługiwane kredyty i papiery wartościowe:		34 720 121,6	23 942 900,6	2 411 257 279,8	1 613 635 695,0
19	Obsługiwane transakcje finansowane z użyciem papierów wartościowych z klientem finansowym zabezpieczone innymi aktywami oraz pożyczkami i zaliczkami na rzecz instytucji finansowych		13 347 989,0	0,0	0,0	1 334 799,0
22	Obsługiwane kredyty hipoteczne, w tym:		21 372 132,6	23 942 900,6	2 411 257 279,8	1 612 300 896,0
23	O wadze ryzyka nieprzekraczającej 35 % zgodnie z metodą standardową określoną w regulacjach Bazylea II		20 682 194,6	23 175 490,6	2 299 626 540,8	1 516 686 094,0
25	Współzależne aktywa		0,0	0,0	0,0	0,0
26	Inne aktywa:		6 404 157,0	1 563 189,0	17 243 979,0	21 304 320,0
27	Towary będące przedmiotem fizycznego obrotu				0,0	0,0
31	Wszystkie pozostałe aktywa nieujęte w powyższych kategoriach		6 404 157,0	1 563 189,0	17 243 979,0	21 304 320,0
33	Wymagane stabilne finansowanie ogółem					2 038 940 015,0
34	Wskaźnik stabilnego finansowania netto (%)					138,27

Wzór EU CCyB1 – Rozkład geograficzny odnośnych ekspozycji kredytowych na potrzeby obliczania bufora antycyklicznego
		a	f	g	j	k	l
		Ogólne ekspozycje kredytowe	Całkowita wartość ekspozycji	Wymogi w zakresie funduszy własnych		Kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem	Wymogi w zakresie funduszy własnych: wagi (%)
				Wymogi w zakresie funduszy własnych
		Wartość ekspozycji według metody standardowej		Odnośne ekspozycje na ryzyko kredytowe – ryzyko kredytowe	Ogółem
010	Podział według państw:
	Polska	2 904 805,3	2 904 805,3	85 444,2	85 444,2	1 068 051,3	1,00
020	Ogółem	2 904 805,3	2 904 805,3	85 444,2	85 444,2	1 068 051,3	1,00

Wzór EU CCyB2 – Kwota specyficznego dla instytucji bufora antycyklicznego
		a
1	Łączna kwota ekspozycji na ryzyko	1 178 322,9
2	Specyficzny dla instytucji wskaźnik bufora antycyklicznego	0,0000%
3	Wymóg w zakresie specyficznego dla instytucji bufora antycyklicznego	0,0

Wzór EU LR1 – LRSum: Zestawienie dotyczące uzgodnienia aktywów księgowych i ekspozycji wskaźnika dźwigni
		a
		Kwota mająca zastosowanie
1	Aktywa razem według opublikowanych sprawozdań finansowych	3 020 271,5
EU-11a	(Korekta z tytułu ekspozycji wyłączonych z miary ekspozycji całkowitej zgodnie z art. 429a ust. 1 lit. c) CRR)	-13 348,0
12	Inne korekty	-84,6
13	Miara ekspozycji całkowitej	3 006 838,9

Wzór EU LR2 – LRCom: Wspólne ujawnianie wskaźnika dźwigni
		a	b
		Ekspozycje wskaźnika dźwigni określone w CRR
		stan na 31.12.2022	stan na 30.06.2022
Ekspozycje bilansowe (z wyłączeniem instrumentów pochodnych i SFT)
1	Pozycje bilansowe (z wyłączeniem instrumentów pochodnych i SFT, ale z uwzględnieniem zabezpieczenia)	3 020 271,4	3 576 291,3
6	(Kwoty aktywów odliczane przy ustalaniu kapitału Tier I)	-84,5	-73,5
7	Ekspozycje bilansowe ogółem (z wyłączeniem instrumentów pochodnych i SFT)	3 020 186,9	3 576 217,8
Ekspozycje wyłączone
EU-22a	(Ekspozycje wyłączone z miary ekspozycji całkowitej zgodnie z art. 429a ust. 1 lit. c) CRR)	-13 348,0	-164 394,7
EU-22k	(Ekspozycje wyłączone ogółem)	-13 348,0	-164 394,7
Kapitał i miara ekspozycji całkowitej
23	Kapitał Tier I	424 927,8	470 500,5
24	Miara ekspozycji całkowitej	3 006 838,9	3 411 823,1
Wskaźnik dźwigni
25	Wskaźnik dźwigni (%)	14,13%	13,79%
EU-25	Wskaźnik dźwigni (z wyłączeniem wpływu wyłączenia inwestycji sektora publicznego i kredytów preferencyjnych) (%)	14,13%	13,79%
25a	Wskaźnik dźwigni (z wyłączeniem wpływu wszelkich mających zastosowanie tymczasowych wyłączeń rezerw w banku centralnym) (%)	14,13%	13,79%
26	Regulacyjny wymóg dotyczący minimalnego wskaźnika dźwigni (%)	3,00%	3,00%
EU-27a	Łączny wymóg w zakresie wskaźnika dźwigni (%)	3,00%	3,00%
Wybór przepisów przejściowych i odnośne ekspozycje
EU-27b	Wybór przepisów przejściowych dotyczących definicji miary kapitału	Przejściowy	Przejściowy
Ujawnienie wartości średnich
30	Miara ekspozycji całkowitej (w tym wpływ wszelkich mających zastosowanie tymczasowych wyłączeń rezerw w banku centralnym) obejmująca średnie wartości aktywów z tytułu SFT brutto z wiersza 28 (po korekcie z tytułu transakcji księgowych sprzedaży oraz po odliczeniu kwot powiązanych zobowiązań gotówkowych i należności gotówkowych)	3 006 838,9	3 411 823,1
30a	Miara ekspozycji całkowitej (z wyłączeniem wpływu wszelkich mających zastosowanie tymczasowych wyłączeń rezerw w banku centralnym) obejmująca średnie wartości aktywów z tytułu SFT brutto z wiersza 28 (po korekcie z tytułu transakcji księgowych sprzedaży oraz po odliczeniu kwot powiązanych zobowiązań gotówkowych i należności gotówkowych)	3 006 838,9	3 411 823,1
31	Wskaźnik dźwigni (w tym wpływ wszelkich mających zastosowanie tymczasowych wyłączeń rezerw w banku centralnym) obejmujący średnie wartości aktywów z tytułu SFT brutto z wiersza 28 (po korekcie z tytułu transakcji księgowych sprzedaży oraz po odliczeniu kwot powiązanych zobowiązań gotówkowych i należności gotówkowych)	14,13%	13,79%
31a	Wskaźnik dźwigni (z wyłączeniem wpływu wszelkich mających zastosowanie tymczasowych wyłączeń rezerw w banku centralnym) obejmujący średnie wartości aktywów z tytułu SFT brutto z wiersza 28 (po korekcie z tytułu transakcji księgowych sprzedaży oraz po odliczeniu kwot powiązanych zobowiązań gotówkowych i należności gotówkowych)	14,13%	13,79%

Wzór EU LR3 – LRSpl: Podział ekspozycji bilansowych (z wyłączeniem instrumentów pochodnych, transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych (SFT) i ekspozycji wyłączonych)
		a
		Ekspozycje wskaźnika dźwigni określone w CRR
EU-1	Ekspozycje bilansowe ogółem (z wyłączeniem instrumentów pochodnych, transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych i ekspozycji wyłączonych), w tym:	3 006 923,5
EU-3	Ekspozycje zaliczane do portfela bankowego, w tym:	3 006 923,5
EU-5	Ekspozycje traktowane jako ekspozycje wobec państwa	102 118,2
EU-8	Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach	2 784 788,7
EU-9	Ekspozycje detaliczne	111 844,5
EU-11	Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania	4 477,9
EU-12	Pozostałe ekspozycje (np. kapitałowe, sekurytyzacyjne i z tytułu innych aktywów niegenerujących zobowiązania kredytowego)	3 694,2

MSSF 9/Artykuł 468-FL: Porównanie funduszy własnych instytucji oraz współczynników kapitałowych i wskaźnika dźwigni finansowej z uwzględnieniem i bez uwzględnienia zastosowania rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 i analogicznych oczekiwanych strat kredytowych oraz z uwzględnieniem i bez uwzględnienia tymczasowego traktowania zgodnie z art. 468 rozporządzenia CRR

		stan na 31.12.2022	stan na 30.09.2022	stan na 30.06.2022	stan na 31.03.2022
	Dostępny kapitał (kwoty)
1	Kapitał podstawowy Tier 1 (CET1)	424 927,8	411 441,5	470 500,5	470 853,0
2	Kapitał podstawowy Tier 1 (CET1), gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 lub analogicznych oczekiwanych strat kredytowych	424 927,8	411 441,5	470 500,5	470 853,0
2a	Kapitał podstawowy Tier 1, gdyby nie stosowano tymczasowego traktowania niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody zgodnie z art. 468 rozporządzenia CRR *	424 927,8	411 441,5	470 500,5	470 853,0
3	Kapitał Tier 1	424 927,8	411 441,5	470 500,5	470 853,0
4	Kapitał Tier 1, gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 lub analogicznych oczekiwanych strat kredytowych	424 927,8	411 441,5	470 500,5	470 853,0
4a	Kapitał Tier 1, gdyby nie stosowano tymczasowego traktowania niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody zgodnie z art. 468 rozporządzenia CRR *	424 927,8	411 441,5	470 500,5	470 853,0
5	Łączny kapitał	424 927,8	411 441,5	470 500,5	470 853,0
6	Łączny kapitał, gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 lub analogicznych oczekiwanych strat kredytowych	424 927,8	411 441,5	470 500,5	470 853,0
6a	Łączny kapitał, gdyby nie stosowano tymczasowego traktowania niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody zgodnie z art. 468 rozporządzenia CRR *	424 927,8	411 441,5	470 500,5	470 853,0
	Aktywa ważone ryzykiem (kwoty)
7	Aktywa ważone ryzykiem ogółem	1 178 322,9	1 252 419,0	1 310 648,4	1 428 895,3
8	Aktywa ważone ryzykiem ogółem, gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 lub analogicznych oczekiwanych strat kredytowych	1 178 322,9	1 252 419,0	1 310 648,4	1 428 895,3
	Współczynniki kapitałowe
9	Kapitał podstawowy Tier 1 (jako procent kwoty ekspozycji na ryzyko)	36,06%	32,85%	35,90%	32,95%
10	Kapitał podstawowy Tier 1 (jako procent kwoty ekspozycji na ryzyko), gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 lub analogicznych oczekiwanych strat kredytowych	36,06%	32,85%	35,90%	32,95%
10a	Kapitał podstawowy Tier 1 (jako procent kwoty ekspozycji na ryzyko), gdyby nie stosowano tymczasowego traktowania niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody zgodnie z art. 468 rozporządzenia CRR *	36,06%	32,85%	35,90%	32,95%
11	Kapitał Tier 1 (jako procent kwoty ekspozycji na ryzyko)	36,06%	32,85%	35,90%	32,95%
12	Kapitał Tier 1 (jako procent kwoty ekspozycji na ryzyko), gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 lub analogicznych oczekiwanych strat kredytowych	36,06%	32,85%	35,90%	32,95%
12a	Kapitał Tier 1 (jako procent kwoty ekspozycji na ryzyko), gdyby nie stosowano tymczasowego traktowania niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody zgodnie z art. 468 rozporządzenia CRR *	36,06%	32,85%	35,90%	32,95%
13	Łączny kapitał (jako procent kwoty ekspozycji na ryzyko)	36,06%	32,85%	35,90%	32,95%
14	Łączny kapitał (jako procent kwoty ekspozycji na ryzyko), gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 lub analogicznych oczekiwanych strat kredytowych	36,06%	32,85%	35,90%	32,95%
14a	Łączny kapitał (jako procent kwoty ekspozycji na ryzyko), gdyby nie stosowano tymczasowego traktowania niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody zgodnie z art. 468 rozporządzenia CRR *	36,06%	32,85%	35,90%	32,95%
	Wskaźnik dźwigni finansowej
15	Miara ekspozycji całkowitej składającej się na wskaźnik dźwigni	3 006 838,9	3 158 940,9	3 411 823,1	3 702 479,9
16	Wskaźnik dźwigni finansowej	14,13%	13,02%	13,79%	12,72%
17	Wskaźnik dźwigni finansowej, gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 lub analogicznych oczekiwanych strat kredytowych	14,13%	13,02%	13,79%	12,72%
17a	Wskaźnik dźwigni finansowej, gdyby nie stosowano tymczasowego traktowania niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody zgodnie z art. 468 rozporządzenia CRR *	14,13%	13,02%	13,79%	12,72%

* Bank nie stosuje tymczasowego traktowania niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody zgodnie z art. 468 rozporządzenia CRR. Zaraportowane współczynniki kapitałowe, w tym wskaźnik dźwigni finansowej oraz kapitał Tier 1 odzwierciedlają już w pełni wpływ niezrealizowanych zysków i strat wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Wzór EU CR1: Ekspozycje obsługiwane i nieobsługiwane oraz powiązane rezerwy
		a	b	c	d	f	g	h	i	j	l	n	o
		Wartość bilansowa brutto / kwota nominalna					Skumulowana utrata wartości, skumulowane ujemne zmiany wartości godziwej z powodu ryzyka kredytowego i rezerwy					Otrzymane zabezpieczenia i gwarancje finansowe
		Ekspozycje obsługiwane			Ekspozycje nieobsługiwane		Ekspozycje obsługiwane – skumulowana utrata wartości i rezerwy			Ekspozycje nieobsługiwane – skumulowana utrata wartości, skumulowane ujemne zmiany wartości godziwej z powodu ryzyka kredytowego i rezerwy		w związku z ekspozycjami obsługiwanymi	w związku z ekspozycjami nieobsługiwanymi
			W tym etap 1	W tym etap 2		W tym etap 3		W tym etap 1	W tym etap 2		W tym etap 3	w związku z ekspozycjami obsługiwanymi	w związku z ekspozycjami nieobsługiwanymi
005	Salda pieniężne w bankach centralnych i inne depozyty płatne na żądanie	13 348,0	13 348,0	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00	0,00
010	Kredyty i zaliczki	2 900 014,2	2 655 281,4	244 732,8	6 016,3	6 016,3	-3 381,0	-966,2	-2 414,8	-1 538,4	-1 538,4	2 896 633,2	4 477,9
080	Gospodarstwa domowe	2 900 014,2	2 655 281,4	244 732,8	6 016,3	6 016,3	-3 381,0	-966,2	-2 414,8	-1 538,4	-1 538,4	2 896 633,2	4 477,9
090	Dłużne papiery wartościowe	84 642,5	84 642,5	0,0	0,0	0,0	-19,5	-19,5	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
110	Sektor instytucji rządowych i samorządowych	84 642,5	84 6462,5	0,0	0,0	0,0	-19,5	-19,5	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
220	Ogółem	2 998 004,7	2 753 271,9	244 732,8	6 016,3	6 016,3	-3 400,5	-985,7	-2 414,8	-1 538,4	-1 538,4	2 896 633,2	4 477,9

Wzór EU CQ3: Jakość kredytowa przeterminowanych ekspozycji obsługiwanych i nieobsługiwanych w podziale według liczby dni przeterminowania
		a	b	c	d	e	h	l
		Wartość bilansowa brutto / kwota nominalna
		Ekspozycje obsługiwane			Ekspozycje nieobsługiwane
			nieprzeterminowane lub przeterminowane o ≤ 30 dni	Przeterminowane o > 30 dni ≤ 90 dni		Z małym prawdopodobieństwem spłaty, które nie są przeterminowane lub są przeterminowane o ≤ 90 dni	Przeterminowane > 1 rok ≤ 2 lata	W tym ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania
			nieprzeterminowane lub przeterminowane o ≤ 30 dni	Przeterminowane o > 30 dni ≤ 90 dni			Przeterminowane > 1 rok ≤ 2 lata	W tym ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania
005	Salda pieniężne w bankach centralnych i inne depozyty płatne na żądanie	13 348,0	13 348,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
010	Kredyty i zaliczki	2 900 014,2	2 899 621,6	392,6	6 016,3	5 989,8	26,4	6 016,3
080	Gospodarstwa domowe	2 900 014,2	2 899 621,6	392,6	6 016,3	5 989,8	26,4	6 016,3
090	Dłużne papiery wartościowe	84 642,5	84 642,5	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
110	Sektor instytucji rządowych i samorządowych	84 642,5	84 642,5	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0
220	Ogółem	2 998 004,7	2 997 612,1	392,6	6 016,3	5 989,8	26,4	6 016,3

Wzór EU CR1-A: Termin zapadalności ekspozycji
		b	c	d	f
		Wartość ekspozycji netto
		<= 1 rok	> 1 rok <= 5 lat	> 5 lat	Ogółem
1	Kredyty i zaliczki	340,3	47 508,3	2 853 262,5	2 901 111,1
2	Dłużne papiery wartościowe	0,0	84 623,0	0,0	84 623,0
3	Ogółem	340,3	132 131,3	2 853 262,5	2 985 734,1

Wzór EU CR2: Zmiany stanu nieobsługiwanych kredytów i zaliczek
		a
		Wartość bilansowa brutto
010	Początkowy stan nieobsługiwanych kredytów i zaliczek	6 849,5
030	Wypływy z portfeli nieobsługiwanych	-833,2
060	Końcowy stan nieobsługiwanych kredytów i zaliczek	6 016,3

Wzór EU CQ1: Jakość kredytowa ekspozycji restrukturyzowanych
		a	b	c	d	e	f	g	h
		Wartość bilansowa brutto / kwota nominalna ekspozycji objętych działaniami restrukturyzacyjnymi				Skumulowana utrata wartości, skumulowane ujemne zmiany wartości godziwej z powodu ryzyka kredytowego i rezerwy		Otrzymane zabezpieczenia i gwarancje finansowe z tytułu ekspozycji restrukturyzowanych
		Obsługiwane ekspozycje restrukturyzowane	Nieobsługiwane ekspozycje restrukturyzowane			w związku z ekspozycjami obsługiwanymi	w związku z ekspozycjami nieobsługiwanymi		W tym otrzymane zabezpieczenia i gwarancje finansowe z tytułu ekspozycji nieobsługiwanych objętych działaniami restrukturyzacyjnymi
		Obsługiwane ekspozycje restrukturyzowane		W tym ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania	W tym: ekspozycje dotknięte utratą wartości	w związku z ekspozycjami obsługiwanymi	w związku z ekspozycjami nieobsługiwanymi
010	Kredyty i zaliczki	24 155,9	5 358,9	5 358,9	5 358,9	-138,2	-1 392,4	27 984,2	3 966,5
070	Gospodarstwa domowe	24 155,9	5 358,9	5 358,9	5 358,9	-138,2	-1 392,4	27 984,2	3 966,5
100,00	Ogółem	24 155,9	5 358 ,9	5 358,9	5 358,9	-138,2	-1 392,4	27 984,2	3 966,5

Wzór EU CR3 – Przegląd technik ograniczania ryzyka kredytowego: Ujawnianie informacji na temat stosowania technik ograniczania ryzyka kredytowego
		a	b	c
		Niezabezpieczona wartość bilansowa	Zabezpieczona wartość bilansowa
				W tym zabezpieczona zabezpieczeniem
1	Kredyty i zaliczki	0,0	2 901 111,1	2 901 111,1
2	Dłużne papiery wartościowe	84 623,0	0,0	0,0
3	Ogółem	84 623,0	2 901 111,1	2 901 111,1
4	W tym ekspozycje nieobsługiwane	0,0	4 477,9	4 477,9
EU-5	W tym ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania	0,0	4 477,9

Wzór EU CR4 – Metoda standardowa – Ekspozycja na ryzyko kredytowe i skutki ograniczania ryzyka kredytowego
	Kategorie ekspozycji	a	c	e	f
		Ekspozycje przed zastosowaniem współczynnika konwersji kredytowej i ograniczeniem ryzyka kredytowego	Ekspozycje po uwzględnieniu współczynnika konwersji kredytowej i po ograniczeniu ryzyka kredytowego	Aktywa ważone ryzykiem i zagęszczenie aktywów ważonych ryzykiem
		Ekspozycje bilansowe	Ekspozycje bilansowe	Aktywa ważone ryzykiem	Zagęszczenie aktywów ważonych ryzykiem (%)
1	Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych	102 118,3	102 118,3	28 456,5	0,28
6	Ekspozycje wobec instytucji	13 348,0	13 348,0	0,0	0,00
8	Ekspozycje detaliczne	111 844,5	111 844,5	83 883,3	0,75
9	Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach	2 784 788,7	2 784 788,7	975 995,9	0,35
10	Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania	4 477,9	4 477,9	4 477,9	1,00
16	Inne pozycje	3 694,2	3 694,2	3 694,2	1,00
17	Ogółem	3 020 271,6	3 020 271,6	1 096 507,8	0,36

Wzór EU CR5 – Metoda standardowa
	Kategoria ekspozycji	a	f	i	j	k	l	p	q
		Waga ryzyka						Ogółem	W tym bez ratingu
		0%	35%	75%	100%	150%	250%	Ogółem	W tym bez ratingu
1	Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych	90 735,7	0,0	0,0	0,0	0,0	11 382,6	102 118,3	102 118,3
6	Ekspozycje wobec instytucji	13 348,0	0,0	0,0	0,0	0,0	0,0	13 348,0	13 348,0
8	Ekspozycje detaliczne	0,0	0,0	111 844,5	0,0	0,0	0,0	111 844,5	111 844,5
9	Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach	0,0	2 783 641,0	0,0	0,0	1 147,7	0,0	2 784 788,7	2 784 788,7
10	Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania	0,0	0,0	0,0	4 477,9	0,0	0,0	4 477,9	4 477,9
16	Inne pozycje	0,0	0,0	0,0	3 694,2	0,0	0,0	3 694,2	3 694,2
17	Ogółem	104 083,7	2 783 641,0	111 844,5	8 172,1	1 147,7	11 382,6	3 020 271,6	3 020 271,6

Informacje o ekspozycjach objętych działaniami stosowanymi w odpowiedzi na kryzys spowodowany przez COVID-19

Poniższa tabela prezentuje szczegółowe informacje ilościowe w zakresie ekspozycji objętych działaniami stosowanymi w odpowiedzi na kryzys spowodowany przez COVID-19, zgodnie z wymaganiami zawartymi w Wytycznych EBA/GL/2020/07:

[1] Dzień transakcji stanowi przypadający w dniu zawarcia danej Umowy Przeniesienia lub po zawarciu tejże Umowy dzień złożenia pierwszego w kolejności, w odniesieniu do Portfela przenoszonego na podstawie tej Umowy Przeniesienia, wniosku o wpis ING Banku Hipotecznego S.A. jako wierzyciela hipotecznego w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości obciążonej Hipoteką zabezpieczającą Wierzytelność wchodzącą w skład tego Portfela, lub dzień następujący po tym dniu.

[2] Trzy linie obrony o których mówi Rekomendacja H Komisji Nadzoru Finansowego są tymi samymi, które w „Rozporządzeniu Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej oraz polityki wynagrodzeń w bankach” nazwano trzema poziomami systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej.


	stan na	stan na
	31.12.2022	31.12.2021
ROA - wskaźnik zwrotu na aktywach (%)	-1,32%	0,50%
ROE - wskaźnik zwrotu z kapitału (%)	-10,06%	4,41%
DR - wskaźnik ogólnego zadłużenia (%)	85,93%	87,95%
TCR - łączny współczynnik kapitałowy (%)*	36,06%	30,44%
LR - wskaźnik dźwigni (%)*	14,13%	11,93%
LCR - wskaźnik pokrycia wypływów netto (%)	142%	131%

	[tys. PLN]		[tys. EUR]*
	okres	okres	okres	okres
	od 01.01.2022	od 01.01.2021	od 01.01.2022	od 01.01.2021
	do 31.12.2022	do 31.12.2021	do 31.12.2022	do 31.12.2021
Wynik z tytułu odsetek	-27 062,1	54 614,2	-5 773,1	11 957,4
Wynik na działalności podstawowej	-28 560,6	53 728,5	-6 092,8	11 763,5
Koszty działania, w tym:	-25 626,5	-27 839,1	-5 466,9	-6 095,2
koszty operacyjne	-22 307,1	-22 700,5	-4 758,8	-4 970,1
koszty regulacyjne	-3 319,3	-5 138,6	-708,1	-1 125,1
Zysk (strata) brutto	-56 127,8	26 680,5	-11 973,7	5 841,5
Zysk (strata) netto	-46 004,8	20 711,2	-9 814,1	4 534,6
Zysk (strata) na jedną akcję zwykłą (w zł)	-121,07	54,50	-25,83	11,93


	Liczba dłużników
	Liczba dłużników	Razem, w tym:	moratoria ustawowe	moratoria wygasłe
Kredyty, w odniesieniu do których zaproponowano moratorium	631	110 926,0
Kredyty objęte moratorium (przyznane), w tym:	625	110 926,0	12 151,3	110 926,0
Klienci bankowości detalicznej		110 926,0	12 151,3	110 926,0
w tym: zabezpieczone nieruchomościami mieszkalnymi		110 926,0	12 151,3	110 926,0


a)	Metoda stosowana do oceny adekwatności kapitału wewnętrznego	Opisano w sprawozdaniu Zarządu z działalności ING Banku Hipotecznego S.A.
b)	Na wniosek odpowiedniego właściwego organu – rezultaty stosowanego przez instytucję procesu oceny adekwatności kapitału wewnętrznego	Nie dotyczy